اخلاط سینه و درمان آنها

برای رفع اخلاط سینه جویدن سقز، خوردن سیر، پسته‌ی وحشی، سه پستان، آب هندوانه، آب هویج با شیر مفید خواهد بود. برای پاک کردن سینه از اخلاط باید ریشه‌ی اریسا و گل زوفا از هر کدام 6 مثقال. تخم انجره، انیسون، پودینه و گل خطمی سفید از هرکدام 2 مثقال همه را مخلوط و نیم کوب کرده و به 10 قسمت مساوی تقسیم کنید و هر قسمت از آن را یک مرتبه بجوشانید و آب آن را صاف و شیرین کنید و میل فرمایید و این کار را هر صبح و شب تکرار کنید.
• روزی سه مرتبه ریشه‌ی کاسنی نیم کوب شده را بجوشانید و آبش را صاف و شیرین ساخته و بنوشید.
• یکصد گرم مغز فندق خام کوبیده را با عسل مخلوط کنید و به مرور بخورید.
• تباشیر هندی، کندر خوراکی، مسطکی رومی، تخم شربتی، بِه دانه و تخم مرو را مساوی مخلوط کنید و نرم بکوبید. هر صبح، ظهر و شب یک قاشق از آن را با آب سرد بخورید.
• هر روز صبح و عصر هر بار دو حبه سیر را در یک لیوان شیر بجوشانید و آن شیر را گرم بخورید.
• پنجاه گرم ریشه‌ی زنبق را در یک لیتر آب 20 دقیقه بجوشانید و 20 دقیقه هم آن را دم کنید سپس صاف و آب آن را با عسل شیرین کنید و هر ساعت نیم فنجان از آن بنوشید.
• یک عدد نارنج را به دو قسمت تقسیم کنید بعد مقداری نبات ساییده شده و مقداری هم نشاسته روی آن بپاشید و روی آتش بگذارید تا یکی دو جوش بخورد و آب آن را بمکید.
• روزی پنج مرتبه هر بار یک لیوان مخلوط آب کرفس تازه و آب لیمو را بنوشید.
• ریشه‌ی کرفس و ریشه‌ی بادیان از هرکدام 10 گرم، تخم انجُره 5 گرم، تخم بادیان، تخم کرفس، تخم شنبلیله، گل زوفا، پودر شیرین بیان، فراسیون و پودینه از هرکدام 15 گرم. پر سیاوشان و ریشه‌ی اریسا از هرکدام 20 گرم همه را مخلوط، بعد نیم کوب کرده و به 20 قسمت مساوی تقسیم کنید. هر صبح و شب هر بار یک قسمت از آن را با 10 عدد مویز و سه عدد انجیر شکافته و پنج عدد عناب زخمی شده مخلوط بجوشانید بعد آن را صاف و شیرین سازید و بنوشید.
• هر روز گل زوفا، ریشه‌ی اریسا و بادیان از هرکدام 10 گرم با 10 عدد انجیر شکافته مخلوط بجوشانید و آب آن را صبح و ظهر و شب بنوشید.
• ریشه‌ی اریسا، رازیانه و گل زوفا از هرکدام 20 گرم را با هم بجوشانید. آب آن را صاف کرده، ‌بعد 10 گرم پیاز عنصل کوبیده و 500 گرم عسل به آن اضافه کرده و دوباره روی آتش ملایم حرارت دهید تا قوام گیرد و در جای خنک نگه دارید. هر صبح، ظهر و شب هر بار یک قاشق شربت خوری میل کنید.
• گل گاوزبان، گل بنفشه، عناب، سه پستان و انجیر شکافته را بجوشانید و آب آن را صبح، ظهر و شب بنوشید.
• عصاره‌ی شیرین بیان، تخم انجره، قردمانا، انیسون، گل زوفا و پودینه را به نسبت مساوی نرم بکوبید بعد با مقداری عسل مخلوط کرده تا به صورت خمیری درآید. هر صبح، ظهر و شب یک قاشق غذاخوری از آن را میل فرمایید.
• لعاب بِه دانه، تخم شنبلیله و تخم بزرک را شیرین و به تدریج میل کنید.
• گل بنفشه، عصاره‌ی شیرین بیان، انزروت، رازیانه، شهم حنظل، قاریقون، رازیانه، تربُد مُجوف، زرآوند مدحرج، فراسیون و گل زوفا همه را نرم بسایید و با کمی گلاب به صورت خمیر سفتی درآورده و قرص‌هایی به اندازه‌ی یک نخود بسازید. پس از خشک شدن هر صبح، ظهر و شب دو عدد میل فرمایید.
$ اخلاط متعفن
برای رفع اخلاط متعفن شکوفه‌های درخت سیب را پس از خشک کردن هر روز صبح، ظهر و شب دم کنید و آب آن را صاف و شیرین کرده، بنوشید.

اخلاط خون‌آلود

در صورتی که اخلاط خون‌آلود باشد باید از خوردن شیر و مشتقات آن، هم چنین چربی‌جات پرهیز کنید و به عنوان درمان کتیرا سفید مفتولی، صمغ درخت آلو و نشاسته را نرم بکوبید، بعد با آب خرفه‌ی تازه، آب اسفرزه، آب دم کرده‌ی سماق و شربت خشخاش مخلوط و روزی سه بار هر مرتبه کمی از آن را بخورید.
• گل خطمی، تخم ختمی سفید، گل بنفشه، گل پنیرک، گل نیلوفر، تخم کاهو، تخم خشخاش، تخم کاسنی، تخم گشنیز، تخم شربتی، بالنگو، بِه دانه، قدومه‌ی شیرازی، کندر خوراکی، مسطکی رومی، سکبینج، انقوزه، کوکنار، صمغ عربی، اسطوخدوس هندی، کتیرا پیچ خوراکی، بزرالبنج، سه پستان، کاکنج، تاج‌ریزی و نشاسته از هرکدام 10 گرم همه را مخلوط نرم بسایید بعد با کمی آب به صورت خمیر سفتی در آورده و قرص‌هایی به اندازه‌ی یک نخود درست کنید و آن را در آفتاب خشک و هر صبح، ظهر و شب هر بار دو عدد میل کنید.

خون‌ریزی ریوی

خون‌ریزی‌های ریوی بیشتر مربوط به سل، سرطان، کیست، ضربه خوردگی‌ها، آبسه‌های ریه و بیماری‌های التهابی و یا مربوط به بیماری‌های قلبی مانند تنگی میترال است. در بیشتر بیماری‌های ریوی به علت این که با سرفه توأم است در صورتی که شدت داشته باشد ممکن است از رگه‌های خونی تا خون‌ریزی‌های زیاد دیده شود. گاهی نیز به علت پاره شدن یکی از شرائین ریوی خون‌ریزی آن چنان زیاد است که بیمار را تلف خواهد کرد. کسانی که مبتلا به خون‌ریزی از هر جای بدن می‌باشند بایستی از موارد زیر پرهیز کنند.
تکلم زیاد، آواز بلند، خشم و غضب، نگاه کردن به اشیاء سرخ رنگ، قرار گرفتن در حرارت و گرمای شدید و آفتاب. هم چنین بایستی از خوردن صبر زرد، کرفس، کنجد، خرما، پنیر کهنه، عسل و شیرینی‌جات پرهیز کنند. در ضمن هر روز باید غذاهای سبک و زودهضم میل کنند. برای بند آوردن خون ریزی‌های ریوی قرص کهربا، آب برگ ریحان کوهی، آب خرفه‌ی تازه، آب بارهنگ، صمغ عربی، کتیرای خوراکی، گِل مختوم، گِل ارمنی، همه را به نسبت مساوی مخلوط کنید و نرم بسایید. هر صبح، ظهر و شب یک قاشق شربت خوری از آن را با شربت انار یا شربت سماق مخلوط کنید و بخورید.
• کندر خوراکی را نرم بسایید و هر صبح، ظهر و شب هر مرتبه یک قاش شربت خوری از آن را با یک لیوان دوغ گاو مخلوط و بنوشید.
• صمغ عربی را نرم بسایید هر صبح، ظهر و شب هر مرتبه یک قاشق شربت‌خوری از آن را با لیوان دوغ گاو مخلوط و بنوشید.
• ده گرم شاه دنج را بسیار نرم بسایید و با آب بادروج یا آب بارهنگ یا آب برگ خرفه‌ی تازه یا آب خیار یا آب نعناع تازه مخلوط و بنوشید.
• هر روز صبح ناشتا 10 گرم گل گشنیز را با آب سرد مخلوط و بنوشید.
• کهربا، گِل مختوم، شاه دنج، خون سیاوش، کندر خوراکی، گلنار فارسی و زاج سفید بو داده همه را مخلوط و نرم بسایید. با کمی گلاب آن را به صورت خمیر سفتی دراورید و قرص‌هایی به اندازه‌ی یک عدد نخود درست کنید. در سایه خشک کنید و هر صبح، ظهر و شب هر مرتبه دو عدد میل کنید.
• صندل سرخ و سفید و اقاقیا از هرکدام 10 گرم، ریشه‌ی انجبار 50 گرم همه را نرم بسایید و هر روز صبح، ظهر و شب هر بار یک قاشق شربت خوری از آن را در دهان بریزید و با آب سرد بخورید.
• هر روز مقداری خرفه را بپزید و 10 گرم گِل ارمنی کوبیده شده را با آب آن مخلوط کنید و بخورید.
• گِل مختوم و کهربای ساییده شده را با آب بارهنگ مخلوط و میل کنید.
• گِل ارمنی ساییده شده را با آب عصی الراعی (سرخ مرز) مخلوط و بخورید.
• صمغ عربی، تباشیر هندی، گِل ارمنی و شاه دنج را به نسبت مساوی نرم بسایید. صبح، ظهر و شب هر بار 3 گرم آن را با آب سرد مخلوط و بنوشید.
• ریشه‌ی مرجان، زاج سفید بو داده، گُل محمدی، کتیرا مفتولی، صمغ عربی، کهربا و تباشیر هندی از هرکدام 5 گرم، گِل مختوم، گِل ارمنی، گلنار فارسی از هرکدام 10 گرم. نشاسته 20 گرم همه را مخلوط و نرم بکوبید. صبح،‌ ظهر و شب هر مرتبه یک قاشق شربت خوری آن را با شربت سماق یا شربت انار یا رب انار مخلوط و میل فرمایید.
• هر روز نیم مثقال ریوند چینی ساییده شده یا 1 گرم عصاره‌ی ریوند را با آب میل فرمایید.
• هر روز مقداری نشاسته را بپزید. بعد مقداری روغن بادام شیرین و کمی نبات ساییده شده را با آن مخلوط و بخورید.
• ریشه‌ی انجبار، خون سیاوش، بسباسه، حُضض، صمغ عربی، کندر خوراکی و تخم کتان را نرم بکوبید بعد با عسل مخلوط کنید. روزی سه قاشق شربت خوری از آن را در سه نوبت میل فرمایید.
• آرد گندم و بادام پوست کنده‌ی ساییده شده را به صورت حریره درست کنید و در طول روز به مرور میل کنید.
• کتیرا مفتولی، صمغ درخت آلو و نشاسته را مخلوط بسایید بعد با مقداری آب خرفه یا آب گشنیز تازه یا آب اسفرزه یا آب سماق یا شربت خشخاش مخلوط و به مرور میل کنید.
• تمرهندی، انجیر، مویز و شنبلیله را با عسل مخلوط و به مرور میل کنید.
• هر روز مقداری تخم کاسنی را با مقداری رازیانه مخلوط و بجوشانید. آبش را در سه وعده بنوشید.

ضدعفونی کردن دستگاه تنفس

به منظور ضدعفونی کردن دستگاه تنفس از پیاز، آب جوشانده‌ی براسیون، آب جوشانده‌ی کاکوتی، آب جوشانده‌ی گل خطمی سفید استفاده کنید. بخار اوکالیپتوس هم در این مورد بسیار مفید خواهد بود.

پاک کردن سینه

برای پاک کردن سینه کندر خوراکی را نرم بسایید و با عسل مخلوط کنید و بخورید.

نرم کردن سینه

برای نرم کردن سینه بامیه، کُنار، کدو حلوایی، والک، شاهی آبی، شلغم سفید، آب شلغم خام یا پخته، کاهو، تخم یونجه، خولنجان، تخم کاهو، گیلاس، انجیر خشک، صمغ درخت بادام و آب انگور، مخلوط آب هویج با شیر، مربای زردک، روغن هسته زردآلو، تره، شیر گرم، حریره‌ی بادام، ‌لعاب بِه دانه، کتیرا بادام، آب عدس پخته، مرزه‌ی پخته با انجیر، شربت بنفشه، جوشانده قدومه‌ی شیرازی، تخم کبوتر خام، گلاب نیم گرم، مخلوط زرده‌ی تخم مرغ با کندر ساییده شده همگی برای نرم کردن سینه مفید است و نیز می‌توانید مقداری دانه‌های بِه را در دهان خوب بجوید و بخورید.
• آب دم کرده‌ی گل، برگ و ریشه‌ی خطمی را به مرور بنوشید.
• خرما و انجیر را در شیر بجوشانید و بخورید.
• بادام شیرین را بکوبید و شیره کش کنید و با شکر شیرین و میل کنید.
• شلغم را خُرد کنید بعد در شیر بپزید و صبح ناشتا بخورید.
• برگ‌های درخت بِه را بجوشانید و آب آن را با عرق بهار نارنج به طور مساوی مخلوط و بنوشید.
• یک عدد نارنج را از وسط نصف کنید و مقداری نبات نرم شده را در نصف آن و نشاسته‌ی نرم را روی نصف دیگر آن بپاشید. بعد روی آتش قرار دهید تا یکی دو جوش بزند. آب آن‌ها را مخلوط کنید و بخورید.

صاف کردن سینه

برای صاف کردن سینه 40 گرم گل تودری را با 5 گرم شیرین بیان در یک لیتر آب بجوشانید تا آب آن به یک سوم برسد. بعد آن را صاف و پس از سرد شدن 200 گرم عسل و 250 گرم شکر سرخ را با آن آب مخلوط و در بن ماری گذارده و بجوشانید. مرتب هَم بزنید تا غلیظ شود و به مرور هر بار کمی از آن را میل فرمایید. ضمناً خوردن آب دم کرده‌ی گزنه هم‌چنین آب شیری کنار نیز مفید خواهد بود.
منبع مقاله :
حاجی شریفی، احمد، (1395)، دائرةالمعارف گیاه درمانی ایران، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ پانزدهم.