دعوای حقوقی اپل و کوالکام این روزها به یک نبرد حماسی و البته نمادین در تعریف ماهیت پتنت ها و اصولاً حق مالکیت معنوی در دنیای تکنولوژی تبدیل شده است. بنابراین بد نیست در آستانه سال جدید میلادی مروری داشته باشیم بر تمام اتفاقاتی که در یک سال اخیر مابین این دو برند بزرگ به وقوع پیوسته است.
دعوای حقوقی اپل و کوالکام از کجا آغاز شد؟
اگر بخواهیم ریشه این ماجرای حقوقی را جستجو کنیم باید به چند سال به عقب تر برگردیم. شرکت کوالکام یکی از مشهورترین چیپ سازها و بزرگترین سازنده چیپ های موبایل در سرتاسر دنیاست. اما این همه ماجرا نیست، چرا که این شرکت یکی از بزرگترین دارندگان گنجینه پتنت ها، به خصوص در حوزه فناوری های مرتبط با موبایل ها نیز به حساب می آید.
عمق نفوذ این کمپانی آمریکایی تا بدان حد است که تقریباً هیچ موبایل هوشمندی به صورت بین المللی عرضه نمی شود مگر آن که سازنده اش بابت گواهی استفاده از یکی دو پتنت به کوالکام پولی پرداخت کند. مشکل هم دقیقاً از همین جا آغاز شد. تعدادی از شرکت ها باور دارند که این موقعیت سبب شده تا کوالکام بالاترین مبلغ ممکن را بابت اعطای گواهی به سازندگان درخواست کند.
همین مسئله نخستین اعتراض ها را در میان برخی کمپانی ها به خصوص چینی ها بلند کرد. اپل از این فرصت استفاده کرد و شکایت مشابهی را از کوالکام مطرح نمود. سازنده چیپ های مودم آیفون ها به تلافی، از اهالی کوپرتینو بابت عدم پرداخت گواهی استفاده از چند پتنت در تولید آیفون شکایت نمود و از اینجا ماجرا آغاز شد.
شکایت های متقابل اپل و کوالکام
در هفته آخر نوامبر، دو کمپانی که زمانی همکاری تنگاتنگی با یکدیگر داشتند بر علیه همدیگر و باز به بهانه نقض پتنت ها از یکدیگر شکایت کردند. اپل معتقد بود که کوالکام در تولید چیپ مجتمع اسنپدراگون 800 و 820 هشت پتنت این شرکت مرتبط با بهینه سازی مصرف باتری را نقض کرده است.
یک روز بعد کوالکام در اقدامی متقابل شکایتی در خصوص نقض 16 پتنت خود توسط اپل تسلیم دادگاه ایالتی کالیفرنیا نمود. تولید کننده بزرگ نیمه هادی ها درخواست غرامت و ممنوعیت فروش چند مدل خاص از آیفون ها را ارائه داد.
درخواست ممنوعیت تولید و فروش آیفون ها در چین
مدتی نگذشت که کوالکام ضربه بعدی را وارد نمود و شکایتی بلند بالا را بابت دزدی پتنت هایش توسط اپل در کشور چین به ثبت رساند. این شرکت از دادگاه ملی چین درخواست کرده تا نه تنها فروش آیفون ها در چین ممنوع شود، بلکه از تولید آنها نیز در آن کشور جلوگیری به عمل بیاید.
یکی از سخنگویان کوالکام در این خصوص به خبرگزاری بلومبرگ گفته بود: «اپل بدون پرداخت هزینه اش از تکنولوژی های کوالکام بهره برده است. این فقط محدود به سیستم های مدیریت انرژی و فناوری فورس تاچ نمی شود.»
سخنگوی اپل در جواب این صحبت ها تاکید می کند که «در میان مذاکرات طولانی و متعدد ما در سال های گذشته هرگز بحث پتنت های مذکور مطرح نشده بود. ما تصور می کنیم که این تنها یک مانور حقوقی بوده و به شکست می انجامد.»
گرچه احتمال تایید چنین ممنوعیتی از طرف دادگاه چینی پایین است، اما در این آشفته بازار هیچ چیزی بعید نیست.
درخواست کوالکام از دولت آمریکا برای ممنوعیت واردات آیفون
چیپ ساز آمریکایی اقداماتی مشابه را نیز در آمریکا به انجام رساند و علاوه بر شکایت از اپل طی درخواستی از کمیسیون تجارت خارجی دولت فدرال درخواست ممنوعیت واردات جدیدترین آیفون ها و ممنوعیت فروش مدل های وارد شده را کرد.
کوالکام معتقد است که اپل در تولید جدیدترین موبایل هایش 6 پتنت غیر ضروری این شرکت را به صورت غیر قانونی مورد استفاده قرار داده است. انتظار می رود کمیسیون تجارت خارجی آمریکا تا چند هفته دیگر به درخواست کوالکام پاسخ دهد.
شکایت اپل بابت انحصارگرایی کوالکام و درخواست حق امتیاز غیر منصفانه
در ماه ژوئن 2017 اپل شکایتی را در دادگاه سندیگو تنظیم و از کوالکام بابت «در پیش گرفتن مدل تجاری غیر قانونی» شکایت نمود. اهالی کوپرتینو معتقدند که سازنده چیپ مودم آیفون ها علاوه بر درخواست رقم های بالا بابت گواهی استفاده از پتنت هایش، دامنه دریافت این پول ها را به هر دستگاه بی سیمی که از چیپ هایش استفاده می کنند نیز گسترش داده است.
تیم کوک و همکارانش همچنین باور دارند که برخی از پتنت هایی که کوالکام بابت آنها درخواست پول می کند اصولاً نامعتبر هستند.
اپل قدم بعدی را بنیادی تر برداشت و به سراغ اصلاح قانون تجارت رفت. این شرکت در ماه می از دادگاه عالی آمریکا درخواست نمود تا کنترل صاحبان پتنت بر محصولات را پس از عرضه آنها محدود کند.
در نهایت نیز سازنده آیفون ها از دادگاه درخواست کرد چند شکایت کوالکام از جمله «ارائه اطلاعات غلط در خصوص عملکرد مودم های ساخت این شرکت در مقایسه با محصول اینتل» و «دخالت اپل در شکایت دیگر شرکت ها» را مختومه اعلام نماید.
در انتها اپل درخواست داشته تا کوالکام مبلغ 1 میلیارد دلار بابت پول های اضافه که در ازای اعطای حق پتنت ها دریافت کرده را باز گرداند.
اتهام کاهش سرعت مودم های ساخت کوالکام
یکی از دیگر از موارد مناقشه ادعای کوالکام در خصوص کاهش عمدی سرعت مودم های ساخت این شرکت در آیفون ها برای برابری عملکرد آن با مودم های ضعیف تر ساخت اینتل است. گرچه کمپانی تحت مدیریت تیم کوک این اتهامات را رد می کند، اما گزارش نشریه بلومبرگ که ادعای کوالکام را تایید می کرد ماجرا را بیش از پیش جدی ساخته.
اثرات این جدال بر درآمدهای کوالکام
از زمان مطرح شدن شکایت اپل مبنی بر دریافت حق گواهی ناعادلانه توسط سازنده مودم ها، این شرکت کالیفرنیایی تمام پرداخت های خود در این خصوص به شریک سخت افزاری اش را به حالت تعلیق درآورد.
همین مسئله سبب شد که کوالکام پیش بینی درآمدهای خود برای سه ماهه سوم سال مالی 2017 را حدود یک میلیارد دلار کاهش دهد. مطمئناً ادامه این روند می تواند برای این شرکت دردسرهای زیادی را به دنبال داشته باشد.
گسترش دامنه نبرد دو شرکت به انگلستان
دعوای حقوقی بزرگ دو کمپانی در آمریکا و چین در جریان بود که اپل شکایت بعدی خود را در کشور انگلستان مطرح ساخت. گرچه هنوز جزئیات شکایت فوق اعلام نشده، اما خبرگزاری بلومبرگ معتقد است که محتوای آن شباهت زیادی با شکایت های اپل در آمریکا و چین دارد و روی دو بحث استفاده از پتنت ها و طراحی سخت افزار تمرکز دارد.
مدیرعامل کوالکام: ما از نبرد پا پس نمی کشیم
استیو مالنکوف مدیرعامل کوالکام اخیراً در یک جلسه با سرمایه گذاران اعلام کرده شرکتش آماده مبارزه بوده و از نبرد پا پس نمی کشد. او در ادامه صحبت هایش گفت:
«اپل مسائل مختلفی را در شکایت های خود مطرح ساخته، اما در انتها همه آنها به چانه زنی در خصوص قیمت حق مالکیت معنوی باز می گردد. آنها می خواهند در ازای مبالغ منصفانه ای که در این بازار در مقابل تکنولوژی هایمان طلب می کنیم چانه زنی کرده و پول کمتری بپردازند، در حالی که خودشان از این راه میلیاردها دلار پول به جیب زده اند.» او البته تایید کرد که شرکتش در هر حال به تامین سخت افزار برای محصولات اپل ادامه خواهد داد.
به طور حتم سال آینده سال سرنوشت سازی در رابطه با این دو کمپانی بزرگ تکنولوژیک خواهد بود و سرنوشت دعوای پیچییده حقوقی بین آنها مشخص می شود. پس باید باید به انتظار نشست تا دادگاه همه چیز را مشخص نماید.
