درمان بیماریهای لثه

پاک کردن لثه‌ها:

برای پاک کردن لثه‌ها عاقرقرها و هلیله‌ی زرد از هرکدام 10 گرم و خردل 20 گرم همه را مخلوط و نرم بکوبید و با آن‌ها هر روز لثه را بشویید.

ضدعفونی کردن لثه:

بدین منظور گه گاهی خرما خرک را خوب در دهان بجوید و بخورید و تنتور یُد را هم به وسیله‌ی پنبه به لثه بمالید.

تقویت لثه:

برای تقویت لثه‌ها آب دم کرده‌ی شاه تره یا آب جوشانده‌ی گزنه بنوشید.
• برگ‌های ترب سیاه را گه گاهی در دهان بجوید.
• گه‌گاهی گوشت بالنگ را در دهان بگیرید و بمکید.
• تنباکوی سوخته شده را بر لثه‌ها ضماد کنید.
• خرمای سبز و کال یا خرما خرک را در دهان خوب بجوید و بخورید.
• پوست شکوفه‌های خرمای نر را بسایید و به لثه‌ها بمالید.
• هر بار مقداری شاه تره را در دهان بگیرید و مزمزه کنید.
• مقداری میخک را در لیمو فرو کنید و در کوره یا فر گذاشته تا خشک شود. بعد نرم بکوبید و با آن لثه و دندان را بشویید.
• تخم رازیانه و تخم ترب سیاه از هرکدام 30 گرم، پونه 15 گرم همه را در یک لیتر آب انگور خیس کنید و هر بار با کمی از آن لثه‌ها را بشویید.

سستی لثه‌ها:

برای درمان سستی لثه‌ها زاج سبز، سماق، گلنار فارسی، عاقرقرها، پوست انار خشک شده و مازو را به نسبت مساوی مخلوط، بعد یک پنجم وزن همه‌ی آن‌ها نمک اضافه کنید و بسیار نرم بسایید و هر روز سه مرتبه، هر بار کمی از آن‌ها را با مقدار کمی سرکه مخلوط و دهان‌شویه کنید.
• سماق، گلنار فارسی، گل محمدی، خرنوب، بلوط و تخم مورد را به نسبت مساوی مخلوط و نرم بسایید و هر روز با آن دهان شویه کنید.

محکم کردن لثه‌ها:

برای این که لثه‌ها محکم‌تر شود از خوراکی‌هایی مانند پیاز، برگ ترب سیاه، برگ تربچه، کرفس، اسفناج، سیب زمینی، چاغاله بادام با پوست و سرکه بیشتر استفاده کنید و هسته‌ی هلو را هم در دهان خوب بجوید.
• صمغ درخت توت را در دهان بجوید.
• خرما خرک را در دهان بجوید.
• گوشت بالنگ را در دهان بجوید.
• آب گشنیز تازه را بگیرید و در دهان گذاشته و غرغره کنید.
• پس از صرف هر وعده غذای روزانه به وسیله‌ی انگشت نمک را به لثه‌ها بمالید.
• زاج سفید را با سرکه مخلوط و در دهان مزمزه کنید.
• انجیر را در شیر بجوشانید و آن شیر را در دهان نگه دارید.
• سرکه را با آب رقیق و کمی نمک مخلوط و روزی چند مرتبه در دهان مزمزه کنید.
• برگ درخت توت را بجوشانید و روزی چند مرتبه آب آن را در دهان مزمزه کنید.
• گلنار فارسی را بسایید و پس از هر وعده غذا مقداری از آن را روی لثه مالش دهید.
• خاکشیر تلخ را نرم بسایید و بعد با پوست انار خشک ساییده شده، مخلوط و اطراف لثه و پای دندان‌ها بپاشید.
• زیره‌ی سبز، زیره‌ی سیاه، رازیانه و انیسون را مساوی مخلوط و نرم بسایید، بعد هم‌وزن آن‌ها ذغال چوب تبریز و ذغال چوب گنه گنه یا ذغال چوب بید اضافه کرده و نرم بسایید، قطعه پارچه‌ی تمیزی را‌ تر کنید و بر گردها آغشته و روی لثه‌ها بمالید.
• توری سوخته شده چراغ تریک (سری روشنایی) را روی لثه‌ها بمالید، بعد از دهان بیرون و دهان را خوب بشویید. (چون توری سری روشنایی بسیار سمی است).
• چند عدد گردوی نارس که تقریباً به اندازه‌ی یک فندق باشند را در سرکه بجوشانید، بعد آب آن را در دهان مزمزه کنید.
• پوست سفت بادام را بسوزانید تا به صورت ذغال درآید، بعد نرم بسایید و به لثه‌ها بمالید.
• کربنات دوشو، کربنات دو منیزی، بی کربنات دو سود و کلرات دو پلاس از هرکدام 10 گرم، مانتول 30 سانتی گرم و اسانس مانت (جوهر نعناع) به اندازه 10 قطره را مخلوط و هر صبح و شب با آن دندان‌ها را مسواک کنید.
• تنتور یُد را به وسیله‌ی پنبه بر لثه‌ها بمالید.
• پوست سیب درختی را بجوشانید و هر روز سه مرتبه و هر بار مقداری از آن را در دهان نگه داشته و مزمزه کنید.
• پوست سبز گردوی تازه را در سایه خشک کنید و بعد بسایید و به لثه‌ها بمالید.
• پوسته‌های سنجد را جمع‌آوری و بجوشانید و آب صاف کرده‌ی آن را روزی یک تا سه مرتبه پای دندان‌ها نگه دارید.
• تنتور میر و تنتور ید و تنتور راتانیا از هرکدام 10 گرم مخلوط و هر روز به لثه‌ها بمالید.
• میوه‌ی درخت کاج و ریشه‌ی نی سوخته و پوست خشک شده‌ی انار، گلنار فارسی، سعد کوفی، خون سیاوشان، کندر، تباشیر، کنجیده، اقاقیا، جفت و گل محمدی همه را نرم بسایید. به اندازه‌ی یک پنجم وزن همه‌ی آن‌ها را با نمک مخلوط کنید و هر صبح، ظهر و شب بعد از صرف غذا، کمی از آن را بر لثه‌ها بمالید.

لثه‌آور:

اگر لثه‌های شما تحلیل رفته است برای تقویت آن بِه را خوب بجوید و بخورید.
• هر صبح، ظهر و شب پس از مسواک کردن دندان‌ها و شستن دهان انگشت خود را در روغن زیتون کرده و محکم به لثه‌ها بمالید و ماساژ دهید.
• کندر، مستکی، گلنار فارسی، تخم خرفه، شهم حنظل، تبانیر، فوفل، بلوط و مازو را به نسبت مساوی مخلوط و سه برابر همه‌ی آن‌ها نمک اضافه کنید و نرم بسایید، پس از هر غذا انگشت خود را ‌تر کرده به پودرها آغشته کنید و به لثه‌ها بکشید و خوب مالش دهید. بعد از کمی صبر کردن از دهان خارج نمایید.

خارش لثه‌ی کودکان:

برای رفع خارش لثه‌ی کودکان فقط یک مرتبه لثه‌ی او را با گلیسیرین مالش دهید.

درد لثه

هنگامی لثه‌ها درد می‌گیرند که معیوب شده باشند. برای از بین بردن و فاسد کردن لثه‌ها، مسواک‌های معمولی و ارزان قیمت از همه چیز بدتر می‌باشند. زیرا مسواکی که موهای زبری دارد، در موقع مسواک زدن موهای آن گاهی در داخل لثه می‌شکند. مانند سبوس جو که داخل نان باشد، موهای مسواک ارزان قیمت با جنس نامرغوب در زیر لثه جا می‌گیرند و بعد آبسه کرده، ایجاد عفونت می‌کند و دهان بدبو و عفن می‌شود، در نتیجه شخص دچار درد لثه نیز می‌گردد. پس سعی کنید از مسواک با جنس مرغوب استفاده کنید، در غیر این صورت تا می‌توانید با پنبه یا انگشتان خود مسواک کنید.
گاهی نیز به علل مختلفی بُن دندان‌ها و لثه بیمار می‌گردد و باعث خون‌ریزی و درد می‌شود که ممکن است انسان آن را با پیوره اشتباه گیرد. در صورتی که باید قبلاً بر روی مزاج خود امتحان کند و بفهمد که منشأ آن از حرارت است یا از رطوبت. اگر از رطوبت بود اول رطوبت را برطرف کرده، سپس به طریق زیر به درمان پرداخت.
اگر درد از رطوبت و سردی بود پوست هلیله‌ی زرد را نرم ساییده با عسل مخلوط و تا یک هفته روزی سه بار لثه را با آن شستشو دهید.
• کف دریا، گلنار فارسی و سماق را به طور مساوی مخلوط و نرم بسایید. بعد از هر غذا و پس از شستن دهان به وسیله‌ی انگشت آغشته به آن لثه‌ها را مالش دهید.
• روزی 8 مرتبه لثه‌ها و بن دندان را با گلاب و عرق تمشک به وسیله‌ی انگشتان شستشو و مالش دهید.

درد لثه از گرمی و حرارت:

اگر درد لثه از گرمی و حرارت بود سماق را نرم بسایید و بعد از هر غذا به وسیله‌ی انگشت آغشته به آن روزی سه مرتبه لثه‌ها را مالش دهید.
• کلرات دو بتاس را به اندازه‌ی 3 گرم با مقدار نیم لیوان آب گرم مخلوط و روزی 3 مرتبه در دهان مزمزه کنید.
• تنتور را به پنبه آغشته و به لثه‌ها بمالید.
• گِل ارمنی را نرم بسایید و با ذغال چوب درخت انگور ساییده شده مخلوط و روزی 3 مرتبه به لثه‌ها بمالید.
• سماق، طباشیر صدفی، تخم گشنیز، پوست هلیله‌ی زرد، جوش شیرین و گلنار فارسی را به مقدار مساوی مخلوط و نرم بسایید و روزی سه مرتبه پس از صرف غذا بر لثه‌ها بپاشید و کمی بگذارید روی آن‌ها بماند.
• گلنار فارسی را نرم بسایید و بر لثه‌ها مالش دهید.
• خاک شیر تلخ را نرم بسایید و با پوست انار خشک و ساییده شده مخلوط و پای لثه‌ها بمالید.

ورم یا التهاب لثه‌ها

التهاب لثه‌ها معمولاً در اثر سطح پایین بودن بهداشت دهان ایجاد می‌شود. این بیماری در زنان شایع‌تر است. التهاب ملایم لثه‌ها تحت عنوان بیماری لثه شناخته می‌شود و بسیار رایج است، به طوری که از هر ده فرد بالغ نُه نفر به آن مبتلا می‌شوند. لثه‌های سالم، صورتی یا مایل به قهوه‌ای و محکم هستند. در التهاب لثه، لثه‌ها به رنگ قرمز ارغوانی درآمده نرم و براق می‌شوند و به راحتی خون‌ریزی می‌کنند، به خصوص هنگام مسواک زدن دندان‌ها. این بیماری معمولاً به علت تشکیل پلاک (رسوب ذرات غذایی، بزاق و باکتری‌ها) در محل اتصال لثه به قاعده‌ی دندان می‌باشد.
التهاب لثه می‌تواند به علت داروهای خاصی مثل فنی توئین، سرکوب کننده‌های ایمنی و داروهای ضد فشار خون بدتر شود. این داروها می‌توانند باعث رشد بیش از حد لثه‌ها شده و جدا شدن پلاک را مشکل کند. داروهای ضد حاملگی خاصی نیز می‌توانند باعث بدتر شدن علائم شوند. خانم‌های حامله به علت تغییرات زیاد هورمون‌ها در بدن بیشتر مستعد التهاب لثه می‌باشند. اگر التهاب لثه به طور ناگهانی رخ دهد، تحت عنوان التهاب حاد نکروزان زخمی لثه (1)یا دهان آلوده (2) نامیده می‌شوند. این بیماری اغلب ناشی از التهاب مزمن لثه می‌باشد و ناشی از رشد بیش از حد باکتری‌هایی است که به طور طبیعی در دهان زندگی می‌کنند و بی خطر هستند. این ناراحتی بیشتر در افرادی که تحت استرس زیاد مبتلا به ایدز می‌باشند دیده می‌شود.

علائم آن چیست؟

علایم التهاب لثه (ژنیژیویت) به تدریج ظاهر شده و معمولاً شامل لثه‌های:
متورم- درخشان (براق) - نرم و قرمز مایل به ارغوانی- لثه‌هایی که به آسانی در هنگام مسواک زدن خون‌ریزی می‌کنند می‌باشند.
اگر التهاب لثه (ژنیژیویت) درمان نشود گاهاً لثه از دندان فاصله گرفته و دور می‌شود و بین لثه و دندان فضایی ایجاد می‌شود که می‌تواند در آن پلاک تشکیل شود. ممکن است باکتری‌های موجود در پلاک سبب گسترش التهاب شوند. گاهاً ممکن است التهاب بافت محافظ دندان (پریودنتیت) مزمن یا پس رفتگی لثه ایجاد شود. در موارد شدید یک یا چند دندان ممکن است از دست رفته و بیفتند.
علایم التهاب لثه حاد نکروزان که معمولاً بعد از 1 تا 2 روز ظاهر می‌شوند عبارتند از:
-لثه‌هایی به رنگ قرمز روشن که با یک رسوب خاکستری رنگ پوشیده شده‌اند.
-لثه‌هایی که به آسانی خون‌ریزی می‌کنند.
-تنفس بدبو و طعم فلز در دهان.
-درد در لثه‌ها.
وقتی التهاب لثه حاد نکروزان پیشرفت می‌کند غدد لنفاوی گردن ممکن است بزرگ شده و ممکن است ایجاد تب کند.
در صورتی که به ورم لثه مبتلا شده‌اید از خوراکی‌های زیر بیشتر استفاده کنید تا به مرور برطرف گردد. آناناس، خربزه، ‌شاه توت سیاه، توت فرنگی، سیب درختی، هلو، پرتقال، لیموترش، انار ترش، موز، گیلاس، آلبالو، طالبی، تمرهندی، زرشک، هویج، گوجه فرنگی، سیب زمینی، فلفل سبز، کدو، کلم، کاهو، شلغم، نخود سبز، ریواس، اسفناج، تره، شاهی، جعفری، جگر.
برای درمان آن نیز نخود سبز را خیس کنید و چند مرتبه در طول روز آب آن را در دهان بگردانید.
• یک مشت انجیر خشک را در یک لیتر شیر بجوشانید و آن شیر را در جای خنک نگه دارید و در طول روز چند بار در دهان غرغره کنید.
• هلیله‌ی زرد کوبیده شده را بجوشانید و آب آن را در دهان غرغره کنید.
• پودر عدس یا پودر گشنیز یا مورد نرم و یا صندل سرخ ساییده شده و یا فوفل نرم کرده و یا سماق ساییده شده را روزی چند مرتبه به لثه‌ها مالش دهید.
• آب برگ تاج‌ریزی تازه یا برگ بارهنگ تازه یا آب برگ خرفه را چند بار در روز در دهان نگه دارید و پس از کمی صبر کردن از دهان خارج کنید.
• سماق ساییده شده را با گلاب مخلوط کنید و روزی چند بار در دهان مزمزه کنید.
• تخم ریحان کوهی یا هسته‌ی تمرهندی و یا تخم مرو را بسایید و در آب اسفرزه خیس کنید و روزی چند مرتبه روی لثه‌ها بمالید.
• فوفل، کات کبود، زاج سفید و دارو فلفل را به نسبت مساوی بکوبید، بعد بجوشانید و با آب آن دهان شویه کرده و از دهان خارج کنید.
• گل بابونه، مغز ناخنک، مرزنجوش، تخم شنبلیله و تخم کتان را مخلوط بجوشانید و روزی چند بار آب آن را در دهان نگه دارید.
• کمی زاج سفید را با آب لیمو مخلوط و در دهان مزمزه کنید و فوراً از دهان خارج سازید.

آبسه‌ی لثه

تجمع عفونت در داخل یا اطراف ریشه‌ی دندان تحت عنوان آبسته‌ی لثه شناخته می‌شود. آبسه معمولاً به عنوان عارضه‌ی فساد دندان ایجاد می‌شود که تدریجاً لایه‌های مینای روی سطح خارجی دندان و عاج زیرین آن را تخریب و به باکتری‌ها اجازه‌ی تهاجم به بافت نرم مرکز یا پولپ دندان را می‌دهد و گاهاً ممکن است آبسه‌ی دندان شکل یابد. هم‌چنین اگر دندان در اثر ضربه به دهان صدمه دیده باشد، ممکن است پولپ آلوده و عفونی شود.
آبسه ممکن است در نتیجه‌ی برخی انواع بیماری لثه نیز ایجاد شود. التهاب اطراف دندان معمولاً با ایجاد پلاک (رسوب شامل خرده‌های غذایی، بزاق و باکتری‌ها) در کیسه‌ای که بین دندان و لثه شکل می‌گیرد ایجاد می‌شود. یک آبسه‌ی دندانی می‌تواند بی نهایت دردناک باشد و ممکن است سبب سست شدن دندان در حفره‌ی دندانی شود.
علایم اصلی آبسه‌ی دندان به تدریج ظاهر شده و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
-درد شدید در لمس دندان مبتلا، به خصوص حین گاز زدن و جویدن.
-سست شدن دندان مبتلا.
-تورم حساس و قرمز رنگ لثه روی ریشه‌ی دندان.
-آزاد شدن عفونت به داخل دندان.
اگر آبسه درمان نشود ممکن است عفونت از دندان به سطح لثه کانال زده و یک تورم دردناک که پیله‌ی دندان نامیده می‌شود، شکل گیرد. اگر پیله‌ی دندان بترکد، عفونت در داخل دهان آزاد شده و درد را کاهش می‌دهد. در برخی موارد ممکن است کانال ایجاد شده باقی بماند و منجر به آبسه‌ی مزمن شود که به صورت دوره‌ای تخلیه چرک دارد.
اگر عفونت به بافت‌های احاطه کننده گسترش یابد، ممکن است صورت، متورم و دردناک شود و ممکن است تب نیز ایجاد شود. اگر به آبسه‌ی دندان مشکوک شدید بایستی تا حد ممکن هرچه سریع‌تر با دندان پزشک مشورت کنید.
همه باید بدانند که پایین بودن سطح بهداشت دهان و دندان، هم‌چنین رژیم سرشار از مواد قندی در این موارد نقش اساسی خواهند داشت و باعث چنین بیماری‌هایی می‌شوند.
اگر تا مراجعه به دندان پزشک تأخیر وجود دارد مصرف مسکن‌ها از قبیل استامینوفن ممکن است کمک کننده باشد. شستشوی دهان با آب نمک نیم گرم نیز ممکن است به تسکین درد و ترکیدن پیله‌ی دندان کمک کند. اگر پیله‌ی دندان بترکد بایستی برای خارج کردن عفونت، دهان را با آب نمک گرم زیاد بشویید.

پیله‌ی عفونی لثه

پیله یا آبسه و عفونت لثه‌ها در اثر کثیفی خون و غلبه‌ی صفرا ایجاد می‌گردد که باید برای رفع آن اول خون را تصفیه کنید تا فروکش کند. اگر به پیله‌ی چرکی لثه مبتلا شدید باید برای علاج آن شتاب کنید و فوراً آن را درمان کنید؛ چون برخلاف سایر امراض اگر برای درمان آن کوتاهی کنید و زود به درمان نپردازید ممکن است کیسه عفونی آن منفجر شود (بترکد) و بدون آن که خودتان متوجه شوید، آن را بخورید و به مشکل دیگری دچار شوید. عفونت زیر دندان‌ها (عفونت لثه) اگر با خون مخلوط شود بدن انسان مانند اشخاص کهیردار دچار دانه‌های قرمز ریز در تمامی اعضاء بدن خواهد شد و گاهی لابه‌لای انگشتان شبیه اشخاص مبتلا به گال خارش شدید ایجاد می‌کند. گاهی این بیماری در اثر عفونت لثه‌ها توأم با تب و سرگیجه خواهد بود. پس با این توصیف هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه و به درمان آن بپردازید. برای سرباز کردن پیله‌ی عفونی لثه می‌توانید قدری کتیرا سفید مفتولی را روی پیله‌ی عفونی قرار دهید و بخوابید تا سر باز کند.
• چند عدد زالو از خارج به اطراف لثه و زیر چانه‌ها بیندازید.
• آب اکسیژنه را به مقدار 10 گرم با 25 گرم آب مقطر مخلوط و در دهان غرغره کنید.
• مقداری نشاسته را بپزید و گرماگرم مقدار کمی از آن را در دهان نگه دارید و این عمل را مکرر انجام دهید تا پیله سر باز کند.
• پوست انار خشک و ساییده شده را روی آن بریزید و نگه دارید.
• کمی سِریش را پای دندان و روی پیله‌ی دندان بریزید و بخوابید تا سر باز کند.
• بیخ هلیمون را نرم بکوبید و پای پیله‌ی دندان بریزید و بخوابید تا سر باز کند.
• انگم درخت را نرم بسایید و با ماست گاو، خمیر و گرم کنید و پای پیله‌ی دندان قرار دهید و بخوابید تا سر باز کند.
• گل خطمی، ریشه‌ی خطمی، گل بابونه و شاه تره را مخلوط بجوشانید، بعد آب آن را صاف کرده و در هر 100 گرم آب آن 3 گرم اسیدبوریک را مخلوط و پای دندان نگه دارید و غرغره کنید تا پیله سر باز کند.
• لپه‌ی باقلا، نخ قند، سریش و کتیرا را به مقدار مساوی نرم ساییده و روی لثه قرار دهید و بخوابید تا سر باز کند.
• براکس (برات دوسود- تنه کار) را به مقدار 3 گرم با 2 گرم اسیدبوریک در نصف لیوان آب جوش مخلوط و چندین مرتبه در دهان غرغره کنید.
• مقداری نشاسته، کتیرای ساییده شده و سریش را مخلوط و روی آن بگذارید و بخوابید تا سر باز کند.
• گل خطمی، بیخ هلیمون، کوکنار و نشاسته را مخلوط کرده، بجوشانید و پای پیله‌ی دندان نگه دارید و چندین بار تکرار کنید تا سر باز کند.
• پیه‌های داخل پوست انار تازه را بتراشید و پوست نازک و قرمز رنگ آن را از طرف داخل آن روی پیله قرار دهید تا سر باز کند.
• سیب زمینی پخته شده را تا گرم است له کنید و روی پیله قرار دهید تا سر باز کند.
• ریشه‌ی درخت توت را چاک بزنید، آبی که از آن خارج می‌شود را روی پیله‌ی لثه بمالید.
• زردچوبه و انیسون ساییده شده را از هرکدام 5 گرم در نیم لیتر سرکه‌ی انگور خیس کنید و آن را روی لثه نگه دارید.
• مقداری سریش را روی لثه بگذارید تا سفت و باعث سر باز کردن پیله شود.
• چند عدد ساقه‌ی ریواس را 2 دقیقه بجوشانید بعد بکوبید و روزی 3 مرتبه هر بار مدتی آن را روی لثه قرار دهید.
• نخ قند را با چند عدد باقلا بکوبید و روی پیله‌ی لثه قرار دهید تا سر باز کند.
• نصف یک انجیر را در کمی شیر بپزید و آن انجیر پخته شده در شیر را حدود یک ساعت روی پیله‌ی لثه نگه دارید.
• پنجاه گرم برگ ازگیل را در یک لیتر آب 15 دقیقه بجوشانید و پس از خنک شدن آب آن را چند مرتبه در طول روز در دهان بگیرید.

پیوره

پیوره نوعی بیماری لثه است بدین طریق که پای دندان‌ها را عفونت فرامی‌گیرد، به نحوی که ایجاد درد می‌کند. اگر هم دست به دندان‌ها گذاشته شود ناراحتی ایجاد می‌کند، هم‌چنین به طور مرتب یا گه‌گاه از بن دندان‌ها خونابه خارج می‌شود و دهان عفن و بدبو می‌شود، به طوری که بوی آن خود شخص و دیگران را رنج می‌دهد. مبتلایان به پیوره باید هرچه زودتر به دندان پزشک مراجعه و به درمان بپردازند و حتی اگر احتیاج به کشیدن دارد فوراً یک یا چند عدد یا همه‌ی دندان‌ها را بیرون بکشند، زیرا میکروب و عفونت پیوره به مرور خورده می‌شود و ایجاد مسمومیت می‌کند. اهمیت ندادن، درمان نکردن و خوردن عفونت حاصل از پیوره‌ی لثه‌ها، حتی ممکن است به هلاکت انسان نیز بیانجامد.
عفونت‌های پای دندان‌ها را می‌توانید به وسیله‌ی سنگ جهنم (نیترات دارژان) یا به دست دندان پزشک به وسیله برق بسوزانید.
• به منظور پیشگیری از مبتلا شدن به پیوره باید روزی سه مرتبه آب سرد خالص را در دهان بریزید و غرغره کنید و با انگشت سبابه محکم به لثه‌ها و بن دندان‌ها بکشید که لزجیت و لیزی که آن‌ها را فراگرفته است، از بین برود. انگشت را محکم به لثه‌ها بکشید تا صدای جیرجیری از لثه‌ها به گوش برسد. این عمل را اگر ادامه دهید هرگز دندان‌ها و بن دندان‌ها خراب نخواهد شد و برای همیشه سلامت لثه‌های خود را حفظ خواهید کرد. در این گونه مواقع اگر شخص پرخونی هستید بهتر است قبل از هر اقدامی زیر چانه و اطراف دهان را زالو بیندازید.
برای درمان پیوره می‌توانید پوست تخم مرغ را نرم بسایید و هر روز با آن پودر لثه‌ها را مالش دهید.
• توری چراغ تریک (سری روشنایی) که سوخته است را به لثه‌ها بکشید.
• پس از صرف هر وعده غذای روزانه لثه‌ها را با نمک به وسیله‌ی انگشت سبابه مالش دهید.
• سعد کوفی، سماق، گل محمدی، جفت، پوست انار شیرین، مازو، گِل ارمنی و پوست هلیله‌ی زرد، از هر کدام به مقدار مساوی مخلوط و بسیار نرم بسایید و شب‌ها هنگام خوابیدن بر بن دندان‌ها بپاشید و بخوابید. صبح‌ها دهان، دندان و لثه‌ها را با آب سردی که در آن نمک یا جوش شیرین حل کرده باشید، پاکیزه شستشو دهید.
• تباشیر قلمی، تباشیر صدفی، زرشک بدون هسته (زرشک پلویی) خشک کرده را مخلوط و نرم بسایید و شب‌ها هنگام خواب به لثه‌ها بپاشید و بخوابید و صبح با مخلوط آب سرد و گلاب دهان را خوب شستشو دهید.
• پنجاه گرم ابهُل را نرم بسایید و با 100 گرم عسل مخلوط و هر روز 3 مرتبه لثه‌ها را مالش و شستشو دهید.
• خون سیاوشان، گِل ارمنی و گِل مختوم به نسبت مساوی مخلوط و بسیار نرم بسایید و هر شب کمی از آن را با سفیده‌ی تخم مرغ مخلوط و به لثه‌ها بمالید و بخوابید.
• فوفل را نرم بسایید و شب‌ها هنگام خوابیدن کمی از آن را با سفیده‌ی تخم مرغ خوب مخلوط کنید و به لثه بمالید و بخوابید.
• فوفل و مردار سنگ را مخلوط بسایید و با آن لثه و دندان‌ها را مالش دهید و شب‌ها هنگام خوابیدن، صمغ عربی ساییده شده را بر لثه‌ها بپاشید و بخوابید.
• یک استکان سرکه را با یک لیوان آب مخلوط و با آن هر روز لثه و دندان‌ها را شستشو دهید.
• بلوط و کندر از هرکدام 20 گرم، فوفل 50 گرم، گلنار فارسی و مازو از هرکدام 100 گرم همه را مخلوط و نرم بسایید و با آن روزی سه مرتبه لثه‌ها را مالش دهید.
• میوه‌ی کاج را بجوشانید و روزی سه مرتبه با آب آن دهان شویه کنید.
• ریشه‌ی خطمی را پس از شستن نیم کوب کنید بعد حدود 2 ساعت خیس کرده، سپس در همان آب بجوشانید و روزی سه مرتبه با آب آن دهان شویه کنید.
• روزی سه مرتبه با آب جوشانده‌ی گلنار فارسی دهان شویه کنید.
• پوست شکوفه‌ی خرمای نر را بسایید و روزی سه بار به لثه‌ها بمالید.
• شهم حنظل، گلنار فارسی، بلوط، مازو، تباشیر و نمک طعام را مخلوط و نرم بسایید بعد با رب انار مخلوط و روزی سه مرتبه به لثه‌ها مالش دهید.
• خون سیاوشان، فوفل، بلوط، گلنار فارسی، آمله، تباشیر هندی و گِل ارمنی همه را به طور مساوی مخلوط و نرم بسایید و یک ششم همه‌ی آن‌ها نمک ساییده شده اضافه کنید و روزی سه مرتبه با آن دهان شویه کنید.
• روزی سه مرتبه با کوبیده‌ی مخلوط عاقرقرها و خردل لثه‌ها را بشویید.

زخم لثه

برای درمان زخم لثه مرزه و زیره را نرم بسایید و با سرکه مخلوط کنید و روی آن بمالید و یا مقداری از آن را در دهان نگه دارید.

خون‌ریزی لثه

اگر لثه خون‌ریزی می‌کند برای رفع آن نیم فنجان سرکه را در یک لیوان آب جوشیده‌ی سرد شده مخلوط کنید و مدام در دهان بگیرید و مزمزه کنید.
• ده گرم مورد و 25 گرم عدس را بسوزانید. خاکستر آن را با 5 گرم تباشیر و 25 گرم سماق و 10 گرم مازو که همه را نرم ساییده‌اید، مخلوط کنید و مرتب به لثه‌ها بمالید و مقداری از آن را هر شب هنگام خواب روی لثه‌ها بپاشید و بخوابید.
• اسید تانیک 2 گرم، آنتی پرین 2 گرم و تنتور بنژوان 10 گرم را با هم مخلوط کنید و بر لثه‌ها بمالید.

پی‌نوشت‌ها:

1.Acute necrotizing ulcerative gingivistis ANUG
2.Trench mooth

منبع مقاله :
حاجی شریفی، احمد، (1395)، دائرةالمعارف گیاه درمانی ایران، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ پانزدهم.