به گزارش خبرنگار مهر، کتاب التَنزیه لِاَعْمال الشَبیه یکی از معدود کتاب‌هایی است که در زمان خویش با موضوع اصلاح عزاداری به نگارش درآمده است. این کتاب محور یکی از جنجالی‌ترین رویدادهای تاریخ تشیع است که نزدیک به یک قرن پیش حواشی فراوانی در حوزه علمیه نجف به‌همراه داشت؛ تاجایی‌که مخالفان این کتاب از آن با عنوان فتنة بزرگ یاد می‌کنند. البته با گذشت زمان از خشم و تعصب مخالفان این کتاب کاسته شد و ظاهراً جنجال‌ها به پایان رسید؛ ولی موضوعاتی که این کتاب به آن پرداخته است، هنوز نیز در جامعه مذهبی شیعه مباحثات فراوانی را به‌همراه دارند.
ناشر این اثر درباره آن بیان داشته است: کتاب التنزیه را نخستین‌بار جلال آل‌احمد با عنوان «عزاداری‌های نامشروع» ترجمه کرد. این کتاب اولین اثر قلمی جلال آل‌احمد بوده است. اما در عزاداری‌های نامشروع تمام محتوای کتاب التنزیه ترجمه نشده و این ترجمه حدود یک‌سوم از مطالب آن کتاب را دربر می‌گیرد. افزون بر این، ترجمه مرحوم جلال آل‌احمد بسیار آزاد است و چون نخستین اثر قلمی وی بوده است، اشتباه‌های محتوایی فراوانی در آن دیده می‌شود.
بی‌شک اگر جلال عزاداری‌های نامشروع را بعدها ترجمه می‌کرد، کتابش ترجمه‌ای دقیق‌تر و نثری روان‌تر می‌داشت. البته انتشار این ترجمه نیز حواشی خاص خود را داشته است. از جمله این‌که طبق گفته جلال آل احمد در ابتدای نشر بازاری‌های مذهبی همه‌اش را چکی خریده و سوزاندند.
افزون بر این، در بیشتر آثاری که به نقل متن اصلی کتاب التنزیه می‌پردازند، از نسخه تحریف‌شده آن استفاده شده است. این نسخه متعلق به چاپ دوم کتاب التنزیه است که در حدود بیست‌ودو سال پس از فوت سیدمحسن امین منتشر شده است. متأسفانه در این چاپ حدود ده صفحه وزیری از چاپ اول کتاب التنزیه حذف شده است و به‌دلیل کمیاب‌بودن چاپ اول آن، بیشتر افراد این نسخه را متن اصلی کتاب تلقی کرده‌اند.
در کتاب «سرآغاز اصلاح عزاداری» تلاش می‌شود ترجمه دقیق و کاملی از چاپ اول کتاب التنزیه ارائه شود. همچنین در پاورقی‌ها به تحقیق بیشتر مطالب کتاب التنزیه پرداخته شده و استنادات و جزئیات موجود در متن شرح داده شده است.
ردیّه‌های فراوانی بر کتاب التنزیه نگاشته شده که بیشتر آنها مرتبط با بحث قمه‌زنی است.
مهدی مسائلی، مترجم این کتاب، در اثر دیگری با عنوان «عار با شعار؛ قمه‌زنی در ترازوی عقل و شرع» به تفصیل به این موضوع پرداخته و با نقد و بررسی دلایل طرف‌داران قمه‌زنی و تبیین دلایل حرمت آن، توضیحات مفصلی را درباره سیر تاریخی قمه‌زنی و عوامل پیدایش و گسترش آن ارائه داده است.
کتاب سرآغاز اصلاح عزاداری توسط نشر آرما و با قیمت 10000 تومان منتشر شده است.
