به عنوان یک استاد روانشناسی که تخصصش تغییرات ما انسانها در طول زمان است، یکی از دروسی که تدریس میکنم، «رشد در زندگی» است. در این درس من و دانشجویانم درباره چگونگی تأثیر ابعاد مختلف رشد (فیزیکی، شناختی و احساسی) روی یکدیگر صحبت میکنیم. مثلا اینکه کمبود خواب، که فیزیکی است، میتواند وارد ابعاد احساسی و شناختی شود؛ به این طریق که ما را بدخلق کند و نگذارد درست فکر کنیم. مثال دیگری در این زمینه، اختلالمشاعر است که اگرچه روندی فیزیکی است، قطعاً روی عملکردهای شناختی مثل حافظه، و همچنین سلامتی احساسی تأثیر میگذارد. تعاملات بین این ابعاد نشاندهنده چندبعدی بودن رشد در زندگی است.
وقتی من از پوشش تدریس بیرون میآیم و لباس محقق به تن میکنم، دغدغههای من به خصوص روی رشد هویت و شخصیت در بزرگسالی متمرکز میشود. در این زمینه هم، مشخص است که شخصیت چند بعدی است. «تجربهپذیری»، یکی از ویژگیهای شخصیتی، مثال بارزی در این زمینه است. افرادی که سطوح بالایی از این ویژگی را نشان میدهند، ذهن پذیرایی نسبت به ایدهها و افراد و تجربیات جدید دارند. کنجکاو و خلاق و حساس به زیبایی هستند. چون احتمالاً زمان بیشتری صرف فکرکردن درباره این موضوعات میکنند، ذهن این افراد احتمالاً به لحاظ شناختی نسبت به افرادِ بستهتر و انعطافناپذیرتر، برانگیختهتر است.
در واقع محققان دریافتهاند که بزرگسالانی مسنتری تجربهپذیرتر هستند، حافظه و تواناییهای کلامی بهتری دارند.
این اتفاق شاید به این علت نباشد که افرادی که با سطوح بالاتری از برانگیختگی شناختی درگیر میشوند، با شتاب کمتری با زوال ذهنی مواجه میشوند؛ بلکه به این علت باشد که افرادی که با تحریکات ذهنی بیشتری درگیرند، به طور کلی سطوح بالاتری از توانایی شناختی نشان میدهند.
اما زیاد خودتان را نگران سطح خاص تجربهپذیری خودتان در حال حاضر نباشید. به جای آن، به دنبال فرصتهای بیشتری برای یادگرفتن چیزهایی جدیدی باشید که احتمال دارد در درازمدت عملکرد شناختیتان تقویت کند و حتی شاید پذیرابودنتان به تجربه را نیز در آینده افزایش دهد.
خواندن، سفر کردن، به کنسرت رفتن، به موزه رفتن، حل جدول کلمات متفاطع، انتخاب یک سرگرمی جدید، یک حرکت ورزشی جدید یا تبهر پیدا کردن در یک تکنولوژی تازه، احتمالاً عملکرد ما را در شرایطی بهتر برای مدتی طولانیتر حفظ میکند، نیز ما را کنجکاوتر و درگیرتر با دنیای اطراف میکند. در نتیجه، ممکن است فرد جالبتری شویم که اطرافیان مایل به تعامل با او هستند.