کدام‌یک از وزرای احمدی‎نژاد هم‌چنان به او وفادارند؟

محمود احمدی‌نژاد در تمام ۸ سالی که زمام امور را به دست داشت، موسس و مجری پدیده‎هایی شد که تا آن روز در تاریخ دولت‎های پس از انقلاب رخ نداده بودند

رضوانه رضایی‎پور: این روزها تنها تصویری که از محمود احمدی‌نژاد به ثبت می‌رسد، حضور او در کنار تعداد انگشت‌شماری از افرادی است که در طول هشت سال حضورش در پاستور، او را همراهی می‌کردند. حمید بقایی، اسفندیار رحیم مشایی، مجتبی ثمره هاشمی، علی‌اکبر جوانفکر، عبدالرضا شیخ‌الاسلامی و مرتضی تمدن از جمله افرادی هستند که یاران محمود احمدی‌نژاد چه در سالهای ریاست او بر قوه مجریه و چه در دوران پس از آن بوده‌اند. آنها نه تنها به انبوه اعضای کابینه که به نوعی از محمود احمدی‌نژاد تبری جسته‌اند، نپیوستند بلکه او را در تمام سفرهای استانی هم همراهی کرده‎‎اند.

اما چرا باید از جمع دو کابینه، تنها عده‌ قلیلی برای احمدی‌نژاد باقی بمانند و مابقی یا جانب سکوت را در پیش بگیرند و یا اینکه از بیان هیچ انتقادی از دوران هشت ساله او ابا نداشته باشند؟

از دولت‌های صدر انقلاب که عمر هیچکدام به پایان دوره 4 ساله اول هم نرسید که بگذریم، در دولت‎های جنگ، سازندگی و اصلاحات کمتر وزیری با حکم اخراج روبه‌رو شد یا با اجبار به استعفا عطای وزارت را به لقایش بخشید. اما دولت نهم با آغاز فعالیت خود، تنها چند ماه توانست در برابر تعریف و تمجیدهای روز معرفی کابینه به مجلس از سوی محمود احمدی‌نژاد، دوام بیاورد. هرچند که احمدی‎نژاد برای توصیف وزرایش آنان را معرفی شده از سوی خدا می‌دانست اما در آغاز شکل‌گیری کابینه‌اش از تریبون مجلس اعلام کرد که با وزیران خود هیچ تعارفی ندارد و در صورتی که از عملکردشان راضی نباشد از کار برکنار می‌شوند.

این جمله محمود احمدی‌نژاد که نظیر آن را در ارتباط با استانداران و فرمانداران نیز بارها بکار برده بود، تنها یکسال زمان برد تا اولین خروجی کابینه نهم را به او نشان دهد و پس از آن نیز یکی پس از دیگری دامن گیر چند وزیر دیگر شد. اختلافات وزیران و حتی سایر اعضای کابینه با رییس جمهور و البته اشتباهاتی که احمدی‌نژاد در انتخاب‎های خود انجام داد، به حدی رسیده بود که در هر دو دولت نهم و دهم رکوردهای کمترین مهلت دوام وزیران در پست‌های خود به ثبت رسید. آنگونه که در دولت اول محمود احمدی‌نژاد علی کردان پس از اثبات جعلی بودن مدرک دکترایش با استیضاح مجلس پس از 3 ماه از وزارت کشور خداحافظی کرد، پرویز کاظمی پس از 13 ماه فعالیت در وزارت رفاه وقتی دید که دیگر قادر به ادامه همکاری با رییس دولت نیست، با استعفا به کار خود پایان داد و محمد ناظمی اردکانی نیز با 15 ماه تصدی وزارت تعاون از سمت خود برکنار شد. در دولت دوم محمود احمدی‎نژاد باز هم وضعیت به همین منوال ادامه یافت. محمد حسن نامی پس از برکناری رضا تقی پور از وزارت ارتباطات در اسفندماه سال 91 به مجلس معرفی شد و به مدت 6 ماه در این وزارتخانه حضور یافت. محمد حسن طریقت منفرد نیز با تغییر یکباره مرضیه وحید دستجردی -اولین وزیر زن دولت‌های پس از انقلاب- در اسفند سال 91 به مجلس معرفی و با رای اعتماد نمایندگان به مدت 6 ماه در وزارت بهداشت مشغول به فعالیت شد و اسدالله عباسی نیز همچون دو وزیر ارتباطات و بهداشت پس از برکناری عبدالرضا شیخ‌الاسلامی از وزارت، تعاون، کار و رفاه اجتماعی تنها حدود 6 ماه در این سمت ایفای نقش کرد.

نخستین اعلام برائت و آغاز تشکیل صف طویل منتقدان

پرویز کاظمی که در دولت نهم وزارت رفاه را برعهده داشت اولین مستعفی کابینه نام گرفت. در آن روزها که محمود احمدی‌نژاد هنوز ویژگی‎های شخصیتی خود را رو نکرده بود، دست به اقداماتی در سفرهای استانی و یا جلسات هیات دولت می‌زد و خواسته‌های عجیب و غریبی از اعضای کابینه خود داشت که اولین خروجی آن به نام وزیر رفاه رقم خورد. هرچند کاظمی در آن سالها ترجیح را بر سکوت دید و تنها از وجود پاره‌ای از اختلافات گفت که منجر به قطع همکاری او با دولت نهم شده، اما او را باید اولین برائت کننده از احمدی نژاد لقب داد. او در طی مصاحبه‌هایی که در طول این چند سال داشت از یکسال حضورش در کابینه نهم، ماجراها تعریف کرده است. از دستوراتی که رییس دولت در سفرهای استانی می‌داد بدون اینکه بودجه‌ای برای انجام آن‌ها وجود داشته باشد تا رواج دروغ و ریایی که از همان سالهای تصدی محمود احمدی‌نژاد آغاز شده بود.

افشاگری‌ها از دولت‌های نهم و دهم از پرویز کاظمی به سایر اعضای کابینه هم کشیده شد. وزرایی که با کوچکترین انتقاد از نزدیکان رییس دولت خود، تهدید به اخراج می‌شدند و پس از مدتی هم این تهدید عملی می‌شد، هرلحظه صف منتقدان از احمدی‌نژاد را طویل‌تر می‎کردند. نقطه اشتراکی که برای بسیاری از این منتقدان به عملکرد محمود احمدی‌نژاد وجود داشت، دخالت یاران او در وزارتخانه‎های مختلف بود. عزل و نصب‌هایی که حلقه نزدیک به رییس دولت درخواست آن را از برخی از وزیران داشتد، آنان را چنان به ستوه آورد تا از خیر تصدی بر وزارتخانه‌ها بگذرند. هرچند در این میان بودند وزیرانی که تحمل کردند و تا پایان دوره به کار خود ادامه دادند، اما با اتمام کار دولت افشاگری‌های خود را آغاز کردند.

این افشاگری‌ها و برائت‌جویی‌ها که در پنجمین سال نقل مکان احمدی‌نژاد از پاستور همچنان ادامه دارد، این روزها در یکی دیگر از ایستگاه‎های خود به صادق محصولی رسید. او در جدیدترین اظهارات خود در خصوص اقداماتی که از سوی محمود احمدی‌نژاد انجام می‌گیرد گفت: «خیلی از سیاستمداران ممکن است تغییر داشته باشند. به نظرم آقای احمدی‌نژاد هم تغییر داشته‌اند. این تغییرات را شما می‌توانید در مقایسه صحبت‌هایی که سال‌ها قبل داشته‌اند و صحبت‌هایی که امروز دارند مشاهده کنید. اینکه چه عواملی باعث این تغییرات شده در جای خود قابل توجه است. یکی از عوامل می‌تواند اطرافیانی باشند که اسم برده می‌شوند.»

صحبت‎های وزیر کشور دولت احمدی‌نژاد که روزی رییس دولت برای دفاع از او سنگ تمام می‌گذاشت، اگر در کنار انبوه اظهارات سایر دولتمردان گذشته قرار بگیرد نشان می‌دهد که منشا اصلی بوجود آمدن اختلافات، همان اندک افرادی هستند که امروز دور و بر رییس دولت‎های نهم و دهم را گرفته‌اند، با او به سفر استانی می‌روند و به فرمان او برای بست‌نشینی پاسخ مثبت می‌دهند.

در جدول زیر، اظهارات وزرای کابینه‌های نهم و دهم در موافقت و یا مخالفت با محمود احمدی‌نژاد آمده است. افرادی که یا استعفا داده‌اند، یا عزل شده‌اند و یا تا پایان دولت مجبور به تحمل وضعیت پیش‌ آمده شدند در طی این چند سال مواضعی را اتخاذ کردند تا معلوم شود که برای احمدی‎نژاد چه تعداد افرادی که روزی خط قرمز او بوده‌اند باقی مانده است. اگرچه برخی همچنان در لاک سکوت خود فرو رفته‎اند، اما این جدول نشان می‎دهد که غالب وزرای احمدی‎نژاد، دیگر حامی او نیستند.

اسامی وزارتخانه‎ها	دولت نهم	مواضع	دولت دهم	مواضع
آموزش و پرورش	محمود فرشیدی	مدیریت احمدی‌نژاد سرهنگی بود/به من پرخاش کرد که چرا فردی را برای توضیح نزد مراجع فرستادم/ اطرافیان او می‌خواستند در عزل و نصب وزارتخانه دخالت کنند.	حمیدرضا حاجی بابایی	(او هیچگاه تمایلی به پاسخگویی به سوالاتی در مورد محمود احمدی‌نژاد ندارد)
آموزش و پرورش	علیرضا علی احمدی	زمانی که دولت نهم در حال پایان بود و می‌خواستند دولت دهم و کابینه‌اش را تشکیل بدهند، بین دو نماز به آقای احمدی‌نژاد گفتم بهتر است این افراد که گزینه فعلی دولت هستند در کابینه نباشد، چرا که هزینه‌هایی برای دولت ایجاد خواهند کرد اما بین دو نماز آقای احمدی‌نژاد پرسید، ذکرت را گفتی! گفتم بله، گفت شما دیگر در کابینه نباشید!	حمیدرضا حاجی بابایی
ارتباطات و فناوری اطلاعات	محمد سلیمانی	اگریک مرکز تحقیقات دانشگاهی مستقل نمره عملکردی به چهار رئیس جمهور اخیر بدهد حتماً احمدی نژاد از سه رئیس جمهور دیگر پیشتاز است ولی ضعف هم داشته است مثل هر انسانی که می تواند ضعف داشته باشد. این ضعف ها البته در حدی نیست که گفته شود ولایتمدار نیست.	رضا تقی پور	نه تنها با اتفاقاتی که الان رخ می‎دهد موافق نیستم، در موضوع خانه‌نشینی نیز با او صحبت کردم و گفتم شما با شعار شهید رجایی آمدید و ما هم قائل به این ارزش ها هستیم و تا زمانی که پای این ارزشها باشید، با شما هستیم/با او اختلاف جدی داشتیم. تلفنی من را از وزارت برکنار کرد و من هم به خانه رفتم و بیش از 50 سجده شکر بجا آوردم.
ارتباطات و فناوری اطلاعات	محمد سلیمانی		محمد حسن نامی	----
اطلاعات	غلامحسین محسنی اژه‌ای	گویا برخی افراد زبان‌شان به دروغگویی و خلاف واقع گفتن عادت کرده، زبان‌شان هرز شده، برخی گویی خودشان را بالاتر از قانون و هر فرد دیگری می‌دانند. یک خودبینی و یک نخوت دارند که هر چه به زبان‌شان می‌رسد فکر می‌کنند که حق مطلق است.	حیدر مصلحی	آقای احمدی‌نژاد می‌خواست به نوعی حرکت کند که تشکیلات اطلاعاتی را آرام آرام کنار بگذارد/اطرافیان احمدی نژاد جاسوس هستند.
امور اقتصادی و دارایی	داوود دانش جعفری	دولت به دلایل متعدد با حوزه پیرامونی خودش دچار مساله می‌شد و این فضای سنگین بر کار دستگاه‌هایی مثل وزارت امور اقتصادی و دارایی سایه افکنده بود/مسایل جنبی دست چندم کشور که اصولا اهمیت نداشتند در شرایطی، تبدیل به مساله دست اول کشور می‌شدند.	شمس‌الدین حسینی	---
امور اقتصادی و دارایی	شمس‌الدین حسینی	-----	شمس‌الدین حسینی	---
امورخارجه	منوچهر متکی	---	منوچهر متکی	--
امورخارجه	منوچهر متکی	---	علی اکبر صالحی	نامه‌ای درباره تحریم‌ها نوشتم... در این نامه پیش‌بینی شده بود که روند تحریم‌های جدید به چه سمت و سویی خواهد رفت و چه مواردی را در بر خواهد گرفت. متأسفانه برخی دوستان در آن زمان به اینگونه تحلیل‌ها ایراد می‌گرفتند
بازرگانی	مسعود میرکاظمی	اواخر دولت نهم مقداری بین من و آقای احمدی نژاد شکر آب شد./ از جهت برخی تفاوت سلیقه ها بود. ایشان در رابطه با برخی افراد یک نظری داشت و من هم نظر دیگری داشتم. /اواخر دولت نهم می گفتند باید برخی از افراد را تغییر دهم./ یک بخشی از اینکه دیگر تمایل نداشتم ادامه بدهم به اختلاف نظر هایم با آقای احمدی نژاد ارتباط پیدا می کند.	(این وزارتخانه در دولت دهم با وزارت صنایع ادغام شد)
بهداشت، درمان و آموزش پزشکی	کامران باقری لنکرانی	دوستانی که در جبهه پایداری حضور دارند، بخش زیادشان که در منصب بودند به دلایلی از جمله مخالفت با جریان انحرافی مناصبشان را ترک کردند/آقای احمدی نژاد مانند تمام جریانات سیاسی نقاط قوت و ضعفی دارد که این نقاط قوت و ضعف در طول زمان به خصوص در زمان تصدی پست ریاست جمهوری فراز و نشیب داشت/ایشان با این حضور خیلی از داشته‌های سیاسی خود را از دست دادند.	مرضیه وحیددستجردی	ما از ابتدا در دولت درگیر بودیم/ر مورد بودجه سلامت و وقتی هدفمندی یارانه‌ها مطرح بود در مجلس لابی می‌کردیم چرا که مجلس جای لابی است و ما هم می‌خواستیم سهم سلامت را از هدفمندی بگیریم اما به خاطر دارم که رئیس جمهور با من تماس گرفتند و با صدای بلند پرخاش کردند که معاونان شما در مجلس چه می‌کنند و فلانی و فلانی که هستند و چرا آن‌جا هستند و بنده نیز آنقدر عصبانی شدم و پرخاشگرایانه گفتم که چطور افراد فلان وزارتخانه که فلانی وزیرش است می‌توانند بروند لابی کنند اما وزارت بهداشت که وظیفه‌اش تامین سلامت مردم است نمی‌تواند؟
بهداشت، درمان و آموزش پزشکی	کامران باقری لنکرانی		محمدحسن طریقت منفرد	---
تعاون (تعاون، کار و رفاه اجتماعی)	محمد ناظمی اردکانی	----	عبدالرضا شیخ‌الاسلامی	---
تعاون (تعاون، کار و رفاه اجتماعی)	محمد عباسی	گاهی بعضی از افراد برای اینکه خودشان را بزرگ جلوه بدهند، طوری حرف می‎زنند که مثلا سطح‎شان در حدی است که رئیس جمهور آنها را برکنار کرده است. در مسئولیتم طوری عمل می‎کردم که رئیس جمهور دخالتی از جمله در عزل و نصب‎ها نمی‎کرد/من با سیاه و یا سفید جلوه دادن افراد موافق نیستم. حتما مدیریت و شیوه کاری او هم مثل بقیه خالی از اشکال نیست؛ اما دلیل بر این نیست که ما با همکاران و باصطلاح رئیس سابقمان قطع ارتباط کنیم.	اسدالله عباسی	احمدی نژاد قابل پیش بینی نیست و ممکن است هر تصمیمی نیز بگیرد و نمی‌شود به طور قاطع گفت او برای خرداد سال آینده در صحنه حضور پیدا خواهد کرد یا خیر.
جهاد کشاورزی	محمدرضا اسکندری	----	صادق خلیلیان	در جلسه ای برای تعیین نرخ گندم برخی نمی خواستند قیمت بیش از 400 تومان باشد و در آن جلسه گفتم با چنین قیمتی هیچ کشاورزی گندم خود را به دولت نمی فروشد و در همان جلسه فشار عجیبی برای مجوز واردات شیر خشک آوردند، با اینکه واردات آن از سال 90 ممنوع شده بود. حتی در آن جلسه زمانی که در اعتراض به این صحبت ها بلند شدم و آمدم بیرون رئیس جلسه (احتمالا احمدی نژاد) گفت: اگر بلند شدی، رفتی دیگر برنمی گردی.
دادگستری	جمال کریمی راد	فوت شد	مرتضی بختیاری	---
دادگستری	غلامحسین الهام	آقای احمدی نژاد سیاق امام را داشت و دارد. دولت احمدی نژاد در میان دولت ها اولین دولتی بود که رئیس جمهورش شفاف و علنی گفت من این را دارم. امروز هم می گوید من این را دارم./رهبری اعلام کردند محبوب ترین دولت بعد از مشروطه همین دولت است. چند بار هم بر پاک دستی این دولت صحه گذاشتند. حالا می خواهند نقطه قوت دولت احمدی نژاد را خراب کنند.	مرتضی بختیاری	---
دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح	محمد نجار	----	احمد وحیدی	--------
راه و ترابری (مسکن، راه و شهرسازی)	محمد رحمتی	--------	علی نیکزاد	نقطه قوت آقای احمدی نژاد این است که آدم خودباور و با خدایی است. یعنی توکل بالایی دارد. نقطه ضعف هم این است که همه کارها را می‌خواهد خودش انجام دهد.
راه و ترابری (مسکن، راه و شهرسازی)	حمید بهبهانی	من تابع و مطیع نظرات و سیاست های دکتر احمدی نژاد هستم و هر جایی که ایشان برای من در نظر بگیرند قبول مسئولیت می کنم.	علی نیکزاد
رفاه	پرویز کاظمی	در طول هشت سال ریاست آقای احمدی‌نژاد هم خسارات مادی و هم خسارات معنوی بر ما وارد شد؛ اعتبار و ارتباطات داخلی‌مان لطمه خورد، بزرگ‌منشی در کشور بر هم ریخت، اقتصاد و اخلاق خسارت دید، دروغ‌گویی، ریا و تزویر افزایش یافت و ارتباطات جهانی ایران مورد تمسخر دنیا قرار گرفت/برای جبران هشت سالی که ایشان سر کار بوده به اندازه 16 سال باید کار شود که آثارش پاک شود و به این سادگی ها هم نیست.	این وزارتخانه در دولت دهم د روزارت کار ادغام شد.
رفاه	عبدالرضا مصری	احمدی نژاد سخت کوش و پرتلاش بوده اما در اواخر دولتش دچار تغییرات گسترده‌ای شد.	این وزارتخانه در دولت دهم د روزارت کار ادغام شد.
صنایع و معادن (صنعت، معدن تجارت)	علیرضا طهماسبی	برخی از نزدیکان رییس‌جمهور در عزل و نصب ها دخالت می کردند که قابل تحمل نبود.	مهدی غضنفری	---
صنایع و معادن (صنعت، معدن تجارت)	علی اکبر محرابیان	---	مهدی غضنفری	---
علوم، تحقیقات و فناوری	محمد مهدی زاهدی	آقای رئیس جمهور کابینه را به تیم فوتبال تشبیه می کند؛ اگر دقت کنید در بازی فوتبال هم خیلی کم اتفاق می افتد همه بازیکنان تغییر کنند و کمتر دولتی در دنیا هم دیده شده که چنین تغییرات گسترده ای داده باشد. باید از رئیس جمهور بپرسید که کجا تیم فوتبال می آید یک دفعه تعداد زیادی از بازیکنان را در نیم فصل تغییر می دهد.	کامران دانشجو	اگر برخی افراد اطراف احمدی نژاد را نمی‌گرفتند، او تبدیل به یک امیرکبیر برای ایران می‌شد./ عده‌ای نمی‌خواستند که این بشود. فکر می‌کنم نشستند دولبه یک قیچی را درست کردند از این ور زدند از آن طرف هم یک سری افراد هم اطراف خود آقای احمدی‌نژاد، و تبدیل کردند به آن چیزی که شد!
فرهنگ و ارشاد اسلامی	محمد حسین صفار هرندی	دلیل اصلی بنده که در آن جلسه هیأت دولت به ماندن آقای مشایی به عنوان معاون اول رئیس‌جمهور اعتراض کردیم، این بود که این کار مخالف نظر رهبری بوده و این جلسه مشروعیتی ندارد.	محمد حسینی	اقداماتی نظیر خانه نشینی، تعیین یک فرد خاص به عنوان معاون اولی خود و اقدامات وی و بعضی همراهان ایشان در تخطئه روسای قوه قضاییه و مقننه به هیچ عنوان اقدامات قابل دفاعی نیست.
کار	محمد جهرمی	احمدی نژاد حرفهایی را می زد که 100 درصد خلاف عقلانیت بود/او پاسخ دهد که چرا خاوری را انتخاب کرده بود./ احمدی نژاد حرف کارشناسان را گوش نمی کرد و هرچه خودش می فهمید همان را اجرا می‌کرد و فهم خودش را هم بالاتر از دیگران می‌دانست.	این وزارتخانه در دولت دهم با وزارت رفاه دغام شد.
کشور	مصطفی پورمحمدی	پس از پایان مرحله نخست انتخابات، گزارشى از برخى تخلفات صورت گرفته در انتخابات، براى رهبر انقلاب فرستادم که پس از ارسال این گزارش، پس از چند روز رئیس‌جمهور از ارسال آن آگاه شده و از این اقدام به شدت عصبانى شدند.آقای احمدى‌نژاد از اینکه چرا پیش از نوشتن گزارش با او هماهنگى نکرده، ناراحت شده و به خاطر این کار، تصمیم به تغییر گرفت.	مصطفی محمدنجار	----
	علی کردان	فوت شد
	صادق محصولی	هجمه احمدی نژاد به قوه قضاییه قابل قبول نیست/حق نداریم به‌بهانه اینکه نقد می‌کنیم یا از عدالت دفاع می‌کنیم، یک قوه نظام را تضعیف کنیم.
مسکن	محمد سعیدی کیا	کمبود نظارت و عدم اعتقاد به برنامه ریزی ضعف دولت های نهم و دهم بود/حاضر به ادامه همکاری با احمدی نژاد نبودم. با او اختلاف نظر داشتم/زیر آسمان کبود ضد ولایت فقیه تر از این آقا نداریم. (این جملات را رفیق دوست به نقل از وی مطرح کرده است.)	این وزارتخانه در دولت دهم در وزارت راه دغام شد
نفت	کاظم وزیری هامانه	در زدن حکم کردان اطاعت نکردم احمدی نژاد برکنارم کرد. او همه وزرا را مسئول دفتر خود می دانست که باید دستوراتش را اجرا کنند.	مسعود میرکاظمی	---
نفت	غلامحسین نوذری	--------	رستم قاسمی	تا زمانی که ایشان تابع رهبری هستند مورد احترام مردم هستند. هر کسی ذره‌ای با رهبری فاصله بگیرد از ما نیست.
نیرو	پرویز فتاح	حرکتهای تند افراطی جواب نمی دهد، نظام هم نشان داده که قدرتمندتر، صبورتر و جدی تر از آن است که در مقابل چنین حرکاتی هر کسی که باشد، ‌کوتاه بیاید/همه فرصتها برای احمدی نژاد از دست رفته است.	مجید نامجو	----
ورزش و جوانان	این وزارتخانه در دولت دهم تاسیس شد		محمد عباسی	---