زردزخم جزو امراض واگیردار و مسری است که اغلب اطفال و کودکان به آن مبتلا می‌شوند و اگر از گردوغبار محفوظ نگه داشته نشوند، این بیماری تمامی صورت را فرا می‌گیرد. ضمناً باید مواظب بود که روی زخم را نخارانید و دستکاری نکنید، چون سرعت انتشار آن به حدی است که اگر روی جوش و زخم را با دست خارش دهید و همان دست را به جای دیگری از بدن که سالم است بگذارید، فوری مکان دومی هم جوش زده و تولید زرد زخم می‌کند. این بیماری مخصوص کودکان است و بیشتر در صورت، چانه، گوشه‌ی لب، دهان و گاهی هم در سر و دست مکان می‌گیرد. عامل اصلی این بیماری کندی کار
کبد و ناراحتی
کبد است که به علت خوردن غذاهای ناباب، کثیفی خون و لباس کثیف ایجاد می‌شود. ناگفته نماند در مدت معالجه تا آخرین روز بهبودی به طور کلی نباید آب سرد یا آب گرم به زخم‌ها زده شود. از غذاهای سرخ کرده و بوی سرخ کردنی‌ها پرهیز کنید و در مدت معالجه باید سعی شود که از داروها و خوراک‌هایی که خون را صاف می‌کنند بیشتر استفاده شود، چون هرچه خون صاف‌تر شود زودتر بهبودی حاصل می‌گردد. هم چنین در طول روز به جای تنقلات و آدامس‌های مضر و خوراکی‌های مسموم و شکلات‌های رنگارنگ که همه با جوهرهای مهلک رنگ شده‌اند، در عوضِ این نوع مسمومات و آفاتی که به کودک می‌خورانید، هر روز مقداری عناب کوهپایه‌ای در جیب او بریزید تا به مرور تناول کند و اگر ترشی‌جات میل دارد گاهی به او زرشک یا آب زرشک بدهید تا حرارت بدن را فرو نشانده و خون را تصفیه کند و نیز روح را صفا و جلا بخشد. او را از دستکاری و خاراندن منع کنید. او نیز باید از شستن و گردوغبار نیز پرهیز کند. می‌توان با عناب، کاهو، گشنیز و برگ چغندر و یا با جو، برنج، هویج، گشنیز و برگ چغندر سوپ تهیه کرده و مصرف کرد.
به طور کلی سه مورد باید در این بیماری مدنظر قرار گیرند: 1- تصفیه‌ی خون. 2- بکار انداختن و تقویت کردن کبد. 3- رعایت بهداشت.
برای درمان آن نیز باید هر روز برای تمیز کردن آن از آب دم کرده‌ی چوبک استفاده شود و مقداری آب هویج را با مقداری شیر مخلوط کرده، کمی نمک بزنید و به او بخورانید.
* هر روز گل خطمی را بپزید و روی آن‌ها ضماد کنید.
* وسمه، حنا، قمبلیله و مازوج را به نسبت مساوی نرم بسایید بعد با کره‌ی گاو بی‌نمک یا روغن وازلین مخلوط کنید و روزی سه مرتبه بمالید.
*روی آن‌ها آب اکسیژنه بمالید یا روی آن‌ها را با آب اکسیژنه شستشو دهید.
*جفت، پوست خشک شده‌ی انار شیرین، بلوط، قمبلیله و مازوج را به نسبت مساوی نرم بسایید، بعد با کره‌ی گاو بی‌نمک یا روغن وازلین یا مغز قلم گاو مخلوط کنید و روزی سه مرتبه روی آن‌ها بمالید و با محلول میر کر کرم بسیار رقیق روی آن‌ها را شستشو دهید.
* مردارسنگ نقره‌ای، مردار سنگ طلایی، سنگ لاسرخ و زرنیخ طلایی شاخه از هرکدام 5 گرم، هر چهار قلم را در آتش گذاشته تا سرخ شوند و پس از سرد شدن آن‌ها را نرم بسایید، بعد 5 گرم حنا را با آن‌ها مخلوط کنید، سپس چند عدد مغز بادام تلخ را بکوبید و با آن‌ها مخلوط کرده و هر روز صبح، ظهر و شب مقداری از آن را روی زخم بگذارید.
* اکسید دوزنگ، روغن وازلین و لانولین را به نسبت مساوی با مغز قلم گاو مخلوط کنید و بمالید.
* روزی سه مرتبه روی آن‌ها پماد هادکس بمالید.
* پودر تالک، اکسید دوزنگ و آب مقطر از هرکدام 10 گرم، گلیسیرین 50 گرم و الکل 20 گرم، همه را مخلوط کرده و به مرور بر زخم‌ها بمالید.
* سولفات دوزنگ 20%، سولفات دوکوئیور 20%، الکل کامفر 3 گرم و آب جوشیده نیم لیوان، همه را با هم مخلوط کرده و روزی سه مرتبه بمالید.
* رزسین 1 گرم، سوفر 5 گرم و الکل کامفر 20 گرم، همه را مخلوط کنید و به وسیله‌ی پنبه روی زخم‌ها بمالید.
* مقداری هویج را ریز رنده کنید، بعد در تنظیف پیچیده و روی آن‌ها بگذارید.
شستشوی زردزخم:
برای شستشوی زردزخم باید گل خطمی را بجوشانید و با آب صاف کرده‌ی آن شستشو کنید.
منبع مقاله :
حاجی شریفی، احمد، (1395)، دائرة المعارف گیاه درمانی ایران، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ پازدهم.
