![ردپای قراردادهای خاص در توزیع همشهری](/Upload/Public/Content/Images/1396/10/29/1602020942.jpeg)
الهام فخاری که طرحکننده و یکی از امضاکنندگان «تحقیق و تفحص از موسسه همشهری» است، در گفت وگو با ایسنا در مورد دلیل تحقیق و تفحص از موسسه همشهری گفت: وقتی میبینیم در مورد مسائل شهر مباحث زیادی مانند ادعای بیانضباطی مالی و تخلفات مطرح میشود و این ابهام در موارد و سطحهای مختلف آن مجموعه وجود دارد، بهترین روش برای ساماندهی مسائل کلیدی، ساز و کار کمیته تحقیق و تفحص است.
وی افزود: طرح تحقیق و تفحص از این جهت مطرح میشود که اعضای شورا در چارچوب مشخصی به موضوع میپردازند و کار کارشناسی – تخصصی و در بازده زمانی خاصی انجام میشود سپس روند الزامی رسیدگی قضایی دارد. این یک ظرفیت حقوقی و قانونی شورای شهر است. بر این باور هستم باید از ظرفیتهای قانونی در راستای روشن شدن وضعیت و اعاده حق مردم، بهجا و درست بهره ببریم. اکنون این ساز و کار قانونی فراهم است اما در پاسخ به این پرسش که چرا موسسه همشهری؟ باید بگویم همشهری موسسه رسانه است پس به راستی بیش از بقیه در دید است و ویترین همشهری میتواند نمونه گویای خیلی از مسائل در واحدهای دیگر باشد. مهمترین واحد رسانهای اگر شفاف، مشخص و درست کار نکند (در حالی که رسانه باید آگاهیبخش به مردم و شفافکننده فضای اجتماعی، حاکمیتی و مدیریت شهری باشد) و اگر دچار تخلف یا به ابهام آغشته شود، کارکرد خود را از دست میدهد و بیاثر میشود.
وی با بیان اینکه پس به این فکر میکنیم که آن نهاد را پاک و شفاف کنیم تا خودش بتواند به شفافسازی حوزههای دیگر کمک کند و ابزار و نهاد شفافکننده وضعیت برای مردم باشد گفت: با توجه به کار کارشناسی مجموعههای پشتیبان این دوره شورای شهر، بنده طرح را مطرح کردم و دیگر اعضای شورای شهر تهران هم با این طرح همراهی کردند.
وی با بیان اینکه همشهری در برهههای خاص زمانی برای نمونه در دورههای انتخاباتی پنج سال اخیر بیش از حد متعارف درگیر فضای انتخاباتی و سوگیری خاص شد،اظهارکرد: در صورتی که ماموریت اصلی همشهری روزنامهنگاری و فعالیت رسانهای در راستای بهبود و ارتقای سطح زندگی مردم است و قرار بود زندگی شهروندی را پوشش و ارتقا دهد. از محتوای روزنامه و فراوانی و محتوای بعضی از نشریهها به نظر میرسید که از مسیر اصلی خود خارج شده است. دو ابهام اساسی آن هم در دو دوره انتخاباتی اخیر بوده است.
رئیس شورای استان تهران افزود: ضمن آن که در همشهری ضمیمههایی چاپ میشود که شهروندان میپرسند این نشریه برای چه کسی چاپ میشود؟ برای منِ شهروند که کاربردی ندارد پس این نشریه سنگین و پربرگه برای چه کسی چاپ میشود؟ به نظر میرسد که بعضی از ضمیمههای همشهری برای آنهایی که در آن فعالیت میکردند چاپ میشد نه برای مردم. بعضی برای این که عدهای آنجا سرگرم کار شوند یا برای این که قراردادی با فرد یا نهادی بسته شود. در حقیقت برای یک دکمه کت دوخته شده بود. باید متناسب با هدفها و بر پایه درآمدها و بیتالمال برپایه نیازهای مردم یک ضمیمه راهاندازی شود. اگر موسسه همشهری از بیتالمال، هزینه ضمیمهای را بپردازد چون فردی میخواهد از این طریق درآمد داشته باشد یا نشریهای چاپ شود برای اهداف یک تیم یا گروه، از حدود قانونی، اخلاقی و شرعی خروج کرده است.
وی با بیان اینکه این نخستین تحقیق و تفحص در شورای شهر تهران خواهد بود، گفت: پیش از این مباحثی به صورت ضمنی مطرح شده است ولی از نظر قانونی اولین بار است که به این شکل به مسئله میپردازیم. از سوی دیگر فرصتی پدید میآید تا به شایعهها یا بگومگوهایی که به دلیل نبود اطلاعات کافی وجود دارد، پاسخ حقوقی، قانونی، دقیق، روشن و با حسابرسی درست داده شود تا یا رفع اتهام شود و سایه اتهام از سر مجموعه برداشته شود یا آن جایی که اتهام در واقع تخلف است موضوع روشن شود و پیگیری قضایی الزامی شود. این که ما مسئلهای را به شکل یک زخم کهنه نگهداریم، ستم به کشور، نظام و مردم است. مسائل باید شفاف بررسی و به تخلفها رسیدگی شود.
فخاری افزود: در مورد همشهری چند مساله وجود دارد. یکی از مسالهها خرید چاپخانه بدون توجیه اقتصادی کارشناسان وقت است. مسئله ساختمانهایی مطرح است که برای خدمات رسانهای اجاره شده ولی کاربردهای دیگری داشته است.از جمله کاربرد انتخاباتی داشته است.
وی در ادامه گفت: مسئله دیگر پولهایی است که همشهری در ازای خرید کاغذ به صورت کامل پرداخت کرده ولی هیچ کاغذی وارد سیستم نشده است. این مسائل در گزارشهایی که از سوی همشهری برای ما آمده،درج شده است و بر این باور هستیم که روشن کننده وضعیت نیست . جالب است که بدانید در همشهری در یک مدت کوتاه انتخاباتی تبدیل وضعیت نیرو رخ داده است، در شرایطی که همشهری اعلام کرده که 50درصد نیروی مازاد در موسسه کار میکنند یا به عبارت بهتر برای هر موقعیت کاری دست کم دو نیرو استخدام هستند. همه این مسائل محل بحث است. برخی از نشریهها 80درصد و بیشتر بازگشتی داشته است یعنی اگر هزینه توزیع این نشریات را نمیدادند و در چاپخانه خمیر میشد برای مردم به صرفهتر بود.
فخاری ادامه داد: این هزینهها از حق و پول مردم خرج شده است. بر این باور هستیم که مسئله موسسه همشهری، مسئله همه مردم تهران است و باید موضوعهای این موسسه روشن شود. نخست باید شرایط موسسه همشهری با هر کاستی، داشته و دارایی روشن شود و مردم بدانند که مدیریت جدید چه چیزی تحویل میگیرد و قرار است آن را به کجا برساند؟ مجموعهای که در زیاندهی امسال آن تا مرز 40میلیارد تومان برآورد شده بود، با تدابیری که صورت گرفت اول ترمز زیاندهی فعال شد، تا بیش از این نشود. همشهری مجموعهای با توان و ارزشهای بزرگ بود. نخستین روزنامه رنگی ایران قرار بود پنجرهای متفاوت بر زندگی مردم باز کند، نه آن که به فرصت برای گروههای خاص و بستههای خاصی تبدیل شود و مردم از آن بهرهای نبرند. کسی هم در پی آن نبوده که با دگرگونیهای فناوری و فضای اجتماعی، همشهری را به روز کند.
وی با بیان این که ما خواستیم که حوزههای حسابرسی مالی، استخدامها، تراز مالی و ارزیابی عملکرد موسسه همشهری در بازه 84 تا 96 مورد بررسی دقیق قرار گیرد، تاکید کرد: چون فقط یک مساله و موضوع مورد بررسی قرار نمیگیرد، باید در کمیته تحقیق و تفحص مطرح شود. این یک رویه و انتخاب سازنده است که نخستین تحقیق و تفحص از حوزه رسانهای مدیریت شهری صورت گیرد، در حالی که مجموعه جمع و جورتری نسبت به دیگر حوزهها است. مشخص کردن وضعیت موسسه همشهری میتواند مشتی از خروار بقیه حوزهها شود. همچنین وقتی تحقیق و تفحص از همشهری انجام شود و شفافسازی صورت گیرد به عنوان مهمترین رسانه شهروندان میتواند کمک کننده شفافسازی و بازتاب بررسی دیگر حوزههای مدیریت شهری برای مردم باشد و کمک کند که در سالهای آینده همشهری پنجرهای برای نظارت مردم باشد تا اگر جایی در مدیریت شهری ساز و کار، روند و سیاستگذاری اشتباهی وجود دارد، همشهری صدای مردم باشد، به آن حوزه نور بتاباند و همه ما را از خطا بازبدارد.
رئیس کمیته اجتماعی شورای شهر تهران به استخدامهای آخرین ماههای دوره مدیریت قبل همشهری اشاره و اظهارکرد: مدیرعامل همشهری در کمیسیون فرهنگی و اجتماعی گزارشی ارائه کرد که بخشی از افراد، واجد شرایط استخدام نبودهاند و حداقل مدرک تحصیلی و شرایط شغلی تبدیل وضعیت را نداشتهاند. این مسئله خروج از ضوابط قانونی است. بهتر است فراتر از اظهار نظر شخصی حتی اعضای شورای و مدیران شهرداری به عنوان افراد حقوقی کمیت تحقیق و تفحص به عنوان یک کمیته قانونی و موجه برای کار به موضوع ورود کند و گزارش کاملی دهد تا وضعیت روشن شود و شائبه سیاهنمایی، بزرگنمایی یا کوچک نمایی به حداقل برسد. ضمن آن که حق مردم، موسسه همشهری و مدیران جدید آن را میتوان در این گزارش لحاظ کرد.
وی در پاسخ به این سوال که احتمال ملغی شدن این استخدامها وجود دارد یا خیر؟ گفت: در به کار گیری و بیکار کردن نیروی اجتماعی همیشه باید هزینه فایدهای سنجیده شود. به هر حال بیکار کردن نیروی فعال هزینه اجتماعی و اقتصادی دارد و مسئله ساز نه فقط برای تیم جدید است. به هر حال بیکار شدن کسی که سرکار آمده، خانوادهاش را با چالش روبرو میکند. از سویی وقتی واجد شرایط نبوده، حق یک واجد شرایط پایمال شده تا او جایش را بگیرد یا سازمان نیروی مازاد آورده است. هزینه اشتباه مدیران را مردم و کارکنان نباید پرداخت کنند.
رئیس کمیته اجتماعی شورای شهر تهران افزود: بر پایه گزارش مدیران جدید همشهری قرار است تا حد ممکن افراد در موقعیتهای دیگر به کار گرفته شوند نه این که فقط حقوق بگیرند. سیستم باید کارایی داشته باشد. برای مثال چاپخانه خریداری شد با توجیه فنی ضروتی نداشته ولی تصمیم گرفتهاند چاپهای استانی، افست و کتاب با این سیستم انجام گیرد تا ظرفیتهایش فعال شود و این دارایی ارزشآفرین شود البته تحقیق و تفحص وضعیت را روشن میکند و به برنامههای آینده نمیپردازد. تلاش میکنیم به جای تعدیل نیرو، مجموعه ارزشآفرین شود زیرا این ستم به همشهری و مردم است که موسسه همشهری زیانده شده باشد.
فخاری در پاسخ به این سوال که هنوز هم بالاترین قیمت و بیشترین حجم آگهیها به همشهری اختصاص دارد، چطور زیانده است؟گفت: سیستم توزیع را به یک شرکت یا موسسه دیگری سپردند که قرارداد بسیار نامناسبی بود و رقم عجیب و غریبی سهم آن شرکت میشد. وقتی ردیابی میکنیم که ریشه این شرکت کجاست؟ نشانه و ردپاهای خوبی نمیبینیم. در 12 سال گذشته روند سفارشگیری، چاپ، انتشار و حتی محتوا موسسه همشهری دچار شائبه و مسئله است.