خودسازی؛ خدایابی

توصیه هایی از رهبر انقلاب در باب خودسازی و اخلاص
به سامان رسیدن اجتماع ارتباط تنگاتنگی با درست شدن اجزاء و افراد آن جامعه دارد. اخلاق اجتماعی و فردی هم از این بحث مجزا نیست. مطلب پیش رو انتخاب هایی از رهنمودهای مقام معظم رهبری در باب خودسازی است و البته اهمیت نقش آن در ارتقا و تعالی افراد و جامعه.آدم های زیادی را دیده ایم که سعی می کنند از بزرگان توصیه هایی اخلاقی بگیرند و فراروی زندگی شان قرار دهند. حالا این توصیه ها، مرد میدان باشیم و عمل کنیم.

گام اول
 

اولین و مهم ترین قدم خودسازی این است که انسان به خود و به اخلاق و رفتار خود با نظر انتقادی نگاه کند؛ عیوب خود را با روشنی و دقت ببیند و سعی در برطرف کردن آنها داشته باشد.

یک ساعت برای خدا
 

دعا کنید نافله بخوانید. توجه پیدا کنید. متذکر باشید . در شبانه روز یک ساعت را برای خودتان و خدای خودتان قرار بدهید.[...]با خدا و با اولیای خدا و با ولی عصر عجل الله تعالی فرجه و ارواحنافداه، مانوس بشوید. با قرآن مانوس باشید و در آن تدبر بکنید.

مثل آیینه
 

عزیزان من! باید با قرآن اُنس پیدا کنید. زبان ما، زبان قرآن نیست. می توانیم به ترجمه قرآن مراجعه کنیم، اما عمق یابی مضامین قرآنی فقط با مراجعه به ترجمه نمی شود[...] با تدبر به دست می آید. با قرآن باید مثل آینه مواجه شد؛ پاکیزه، براق و بی زنگار، ، تا قرآن در دل ما منعکس شود.

هر روز و هر روز
 

هر روز حتما قرآن بخوانید. هر مقداری می توانید . آنهایی که ترجمه قرآن را می فهمند، با تدبر به ترجمه نگاه کنند. آنهایی که ترجمه قرآن را نمی فهمند ، یک قرآن مترجم خوب-که الحمدلله زیاد هم داریم-کنار دست شان بگذارند و به ترجمه آن نگاه کنند. ممکن است 10دقیقه صرف وقت کنید و یک صفحه یا دو صفحه بخوانید، اما هر روز بخوانید.

حضور قرآن در ذهن
 

شما جوانان و نوجوانانی که قرآن را فرا می گیرید، این را بدانید که یک ذخیره مادام العمر برای اندیشیدن و فکر کردن برای خودتان فراهم می کنید.[...] به موازات بالا رفتن سطح معلومات و پیشرفت علمی، از آیا ت قرآن که در حافظه و ذهن شما قرار دارد، بیشتر استفاده می کنید. حضور قرآن در ذهن انسان، نعمت بسیار بزرگی است .[...]انس با قرآن در دوران کودکی و نوجوانی، تا دوران نوجوانی، یک نعمت بسیار بزرگ است.

اگر اهل دعا باشیم
 

زمان را قدر بدانید[...] فرصت دعا را مغتنم بشمارید . خدای متعال این دعاها را مستجاب خواهد کرد و خواسته ها برآورده خواهد شد. جامعه ما اگر جامعه تقوا و دعا و معنویت باشد، بسیاری از مشکلات مادی او هم قطعا برطرف خواهد شد.

همت بلند دار!
 

در دعا همت بلند داشته باشید. درخواست های بزرگ بکنید . سعادت دنیا و آخرت را بخواهید[...] برای خدای متعال اینها چیزی نیست . عمده این است که شما به معنای حقیقی کلمه و با همین شرایط طلب کنید. خدای متعال این طلب را اجابت خواهد کرد. گاهی هم انسان نمی داند کاری که انجام گرفت، اجابت دعای او بوده. خود انسان غافل است.

نقدترین دستاورد
 

دعا مخصوص وقت گرفتاری نیست؛ همیشه باید دعا کرد. بعضی خیال می کنند وقتی گرفتاری و مصیبت و بلایی بود، باید دعا کرد[...]به تعبیر یکی از روایات، صدای خود را برای فرشتگان در ملکوت اعلی آشنا کنید. دعا همیشه لازم است.[...]بزرگ ترین فایده دعا[...] ایجاد رابطه با خدای متعال و احساس محبت و شوق به تقرب به پروردگار عالم [است].

باز بخواهید و بخواهید
 

یکی از شرایط استجابت دعا این است که آن را با توجه مطرح کنیم. گاهی لقلقه زبان، جملاتی چون«خدایا ما را بیامرز، «خدایا به ما سعه رزق بده» و «خدایا قرض ما را ادا کن» است. 10سال انسان این گونه دعا می کند، اصلا مستجاب نمی شود. باید تضرع کنید و جدی بخواهید. باید از خدای متعال با الحاح بخواهید . باز بخواهید و باز بخواهید. در این صورت البته خدای متعال دعاها را مستجاب خواهد کرد.

اقبال استجابت
 

در دعا، طلب کردن و خواستن از خدای متعال و حقیقتا مطالبه کردن لازم است. این دعا مستجاب می شود. اگر عمل و تلاش در راه اهداف بزرگ، همراه این دعا باشد، اقبال استجابت این دعا واقعا بیشتر است. آن وقتی که دعا استمرار پیدا کند، حتما اقبال استجابت در این دعا بیشتر است. اگر دیده شد که یک دعا چند بار تکرار گردید و مستجاب نشد، نباید مایوس شد؛ به خصوص در مسائل بزرگ، به خصوص در مسائل مربوط به سرنوشت انسان و سرنوشت کشور و سرنوشت ملت ها. چون گاهی طبیعت کارهای بزرگ چنین است که تحققش زمان می طلبد.

بین خود و خدا
 

یکی از ویژگی ها که بسیار مهم است تا برای خودسازی[...]«اخلاص» است. اخلاص عبارت است از کار را خالص انجام دادن و این که کاری را مغشوش انجام ندهیم [...] خالص بودن عبادت و خالص بودن عمل، این است که برای خدا باشد[...] بسیاری از عبادات یا اغلب عبادات، آن روابطی که بین خود انسان و خداست-ذکر، توجه، دعا، نافله، شب زنده داری، سحرخیزی، احسان و کارهای نیک-باید بین خود انسان و خدا بماند.

پولادین خواهید شد اگر...
 

در درجه اول، جوان دانشجو و دانش آموز باید خودسازی کند. خودتان را با تربیت دینی بسازید. امور تربیتی خوب است. معلم تربیتی خوب است. گوینده تربیتی خوب است، اما آن کسی که از درون خود، موعظه کننده و تربیت کننده ای نداشته باشد، -واعظ مِن نَفسِهِ-این تربیت ها به کارش نمی آید. خودتان را بسازید، با نفس مبارزه کنید، اجرای حکم الهی را در محدوده شخص خودتان بزرگ بشمارید و به نماز، به توجه به خدا، به دعا و به توکل اهمیت بدهید. این شما را پولادین خواهد کرد.

خاک ریزهایتان را محکم کنید
 

مراقب باشید. مواظب باشید و خاک ریزهایتان را محکم کنیدتا دشمن نتواند در سنگرهای شما نفوذ کند. با این روحیه ایمانی و استوار است که می توانید شاخ استعمار را بشکنید و اسلحه را از دستش بگیرید تا ملت تان بتواند نفسی بکشد، تا بتوانید کشور را بسازید.

شکستن آن بت
 

ما باید سعی کنیم که روح بندگی را در خودمان زنده نماییم. بندگی، یعنی تسلیم در مقابل خدا، یعنی شکستن آن بتی که در درون ماست. اگر ما بتوانیم این من درونی، این هوای نفس، این فرعون باطنی، این شیطانی را که در درون ماست ، مهار کنیم، یا اقلا قدری مهار کنیم، همه امور اصلاح خواهد شد.

حتی بند کفش
 

چیزی را که خدا می دهد، قبلا باید از خدا بخواهیم. چرا بخواهیم؟[...] که به حوائج و عجز و حقارت و تهی دستی خودمان توجه پیدا کنیم[...] اگر خدای متعال کمک نکند،[...]همان بند کفش هم به دست ما نخواهد رسید. هر چیز را از خدا بخواهید؛ حتی بند کفش را، حتی کوچک ترین اشیاء را و حتی قوت روزانه خود را.

بدترین درد
 

برادران غفلت نکنیم . بزرگ ترین عذاب خدا بر یک ملت این است که آن ملت غافل بشوند. بدترین درد برای یک جامعه، غفلت آن جامعه است. از خدا غافل نشویم.

بالاترین خطر
 

اگر بخواهیم استغفار-این نعمت الهی -را به دست بیاوریم، دو خصلت را باید از خودمان دور کنیم، یکی غفلت و دیگری غرور. غفلت، یعنی انسان به کلی متوجه و متنبه نباشد که گناهی از او سرمی زند.[...] غفلت، دشمنی بسیار عجیب و خطر بزرگی است. شاید واقعا برای انسان هیچ خطری بالاتر و هیچ دشمنی بزرگ تر از غفلت نباشد.

منتظر حقیقی
 

بزرگ ترین وظیفه منتظران امام زمان این است که از لحاظ معنوی و اخلاقی و عملی و پیوندهای دینی و اعتقادی و عاطفی با مؤمنین و همچنین برای پنجه درافکندن با زورگویان، خود را آماده کنند. کسانی که در دوران دفاع مقدس ، سر از پا نشناخته در صفوف دفاع مقدس شرکت می کردند. منتظران حقیقی بودند. کسی که وقتی کشور اسلامی مورد تهدید دشمن است، آماده دفاع از ارزش ها و میهن اسلامی و پرچم برافراشته اسلام است، می تواند ادعا کند که اگر امام زمان(عج)بیاید، پشت سر آن حضرت در میدان های خطر قدم خواهد گذاشت.[...] کسی که در انتظار آن مُصلح بزرگ است ، باید در خود زمینه های صلاح را آماده سازد و کاری کند که بتواند برای تحقق صلاح بایستد.

ما عزیزتر نیستیم
 

من و شما پیش خدای متعال عزیزتر نیستیم از کسانی که قبل از ما بودند و از کسانی که بعد از ماخواهند آمد؛ مگر این که عملمان خوب باشد و تقوایمان بیشتر از آن ها باشد. این را توجه داشته باشید. اگر تقوای بیشتری به خرج دادیم، از خودمان بیشتر مراقبت کردیم، بهتر کار کردیم، بهتر به وظایف مان عمل کردیم، به قانون بیشتر احترام گذاشتیم و در جهت این اهداف، بیشتر پیش رفتیم، پیش خدای متعال عزیزتر خواهیم بود.

فقط صورت سازی نباشد
 

در مراسم مذهبی به روح مراسم توجه کنید. فقط صورت سازی نباشد؛ انسان شعری بخواند اشکی بگیرد یا بریزد. روح دعا و نماز عبارت است از ارتباط با خدا، آشنا شدن با خدا، بهره بردن از معنویت، پاکیزه کردن و پیراستن روح و پالایش کردن ذهن از وسوسه ها. نماز را با توجه و اول وقت بخوانید. تحجر بد است . فکر نکردن در لایه های زیرین ظواهر، عیب بزرگی است. مواظب باشید به این عیب دچار نشوید.

هم پای دانایی
 

توصیه می کنم که به عمق ها توجه کنید و ان را بطلبید؛ از ظواهر هم دست نکشید . این خطاست که کسی خیال یا توهم کند که باید باطن را درست کرد ، ظاهر مهم نیست؛ نه خیر، همین ظاهر انسان را به وادی های گوناگونی می کشاند. ظاهر دینی، ظاهر اسلامی، پای بندی به تعبد دینی، همین مجالس دعا، همین مجالس توسل به ائمه علیهم السلام لازم است ، منتها همه این ها را با دانایی همراه کنید.

قدر جوانی
 

مهم ترین مظهر قدردانی از جوانی همین است که از این صفا و نورانیت و از این ناآلودگی و پیراستگی طبیعی انسان جوان استفاده کنید و خود را در زمینه های تزکیه و اخلاق پیش ببرید. این ان شاء الله ذخیره همه زندگی شما خواهد شد. راهش هم رعایت دو نکته است؛ ذکر و توبه. ذکر یعنی یاد. یاد در مقابل غفلت است؛ غفلت از خدا، غفلت از وظیفه و مسؤولیت، غفلت از هنگام حساس مواجهه با مأموران الهی در عالم ملکوت، عالم بعد از عبور از جسمانیت و محاسبه بزرگ انسان در مقابل خدا در قیامت. این یادها تعیین کننده است.[...]
نکته دیگر توبه است. ممکن است کسی بگوید ما که جوانیم و هنوز عمری از ما نگذشته که مثل شما گناه زیادی کرده باشیم و محتاج توبه باشیم. نه،این درست نیست؛ توبه وظیفه همیشگی انسان است، پاک ترین انسان ها هم باید توبه کنند.
منابع:
1. خطبه های نماز عید سعید فطر80/9/25
2. دیدار با مسؤولان و کارگزاران نظام 70/5/23
3. دیدار با قاریان قرآن کریم 1384/07/14
4. دیدار با اعضای هیات دولت 84/6/8
5. دیدار جمعی از حافظان و قاریا ن قرآن نونهال و نوجوان کشور 1380/06/28
6. خطبه های نماز جمعه تهران 1377/10/04
7. خطبه نماز جمعه 84/7/29
8. خطبه نماز جمعه 84/7/29
9. خطبه های نماز جمعه تهران 73/11/28
10. خطبه های نماز جمعه تهران 1377/10/4
11. روز اول ماه مبارک رمضان71/12/4
12د. یدار با گروهی از دانشجویان و دانش آموزان 70/8/15
13. در اجتماع مردم مشهد و زائران امام رضا(ع)در روز عید فطر1371/01/15
14. دیدار با اقشار مختلف مردم در آخرین روز ماه رمضان 69/2/26
15. خطبه های نماز جمعه تهران1373/11/28
16. در دیدار اعضای هیأت دولت84/6/8
17. خطبه های نماز جمعه تهران1373/11/28
16.در دیدار اعضای هیأت دولت 84/6/8
17. خطبه های نماز جمعه تهران1375/10/28
18. دیدار با مردم به مناسبت نیمه شعبان در مصلای تهران81/7/30
19. دیدار با علما و روحانیون در آستانه ماه مبارک رمضان 1376/10/3
20. در دیدار دانشجویان و اساتید دانشگاه های استان کرمان1384/2/19
21. دیدار با دانشجویان و استادان دانشگاه های استان کرمان1384/2/19
22. دیدار با دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی 82/2/22
نشریه همشهری آیه