مسجد کبود ایروان ؛ زیباترین نمای ارمنستان

در این مطلب از جاذبه های گردشگری ایروان و جاهای دیدنی ایروان در سفری مجازی و تور ارمنستان برایتان می گوییم. مسجد مکانی مقدس و مکانی آرامش بخش است محلی برای تعظیم در برابر پروردگار و خلوت کردن با او و همچنین دیدار و همدلی بنده هایش با یکدیگر از زمان ساخته شدن اولین مسجد در مدینه تا ساخت مساجد جدید و مدرن امروزی معماری این مکان های مقدس دستخوش تغییراتی شده است . یکی از مساجد بسیار زیبای ارمنستان  ، مسجد کبود ایروان در شهر ایروان می باشد که بازدید از این مکان به هر مسافر و یا گردشگری که گذرش به این کشور بیفتد حتما پیشنهاد می شود . مسجد ارمنستان و جاهای دیدنی ایروان مکان های زیبایی برای گردش داره که سفر به ایروان رو براتون آسونتر وجذابتر میکنه. در ادامه با ما همراه باشید در تور ارمنستان آن هم به صورت مجازی تا این مسجد ارمنستان، در جاذبه های گردشگری ایروان رو بیشتر براتون توضیح بدیم 

بازدید از مسجد کبود ایروان در تور ارمنستان

یکی از جاذبه های گردشگری ایروان و جاهای دیدنی ایروان که بازدی آن را در تور ارمنستان به هیچ عنوان نباید از دست داد، مسجد کبود است. مسجد کبود ایروان در سفر به ایروان که نام های دیگری همچون مسجد پارسی در جاهای دیدنی ارمنستان، آبی آسمانی ، مسجد گک جامی نیز دارد در قرن 18 میلادی بنا شده در تاریخ این چنین آمده است که این مسجد ارمنستان با معماری نسبتأ ساده ای بدون هرگونه نمادی از تجمل به وسیله فرمانروا محلی ( حسین علی خان ) در دوره سلطنت نادرشاه افشار ساخته شده است . ساخت این مسجد در سال 1760 آغاز شد و بین سال های 1764 تا 1768 به اتمام رسیده است . در دوران حکومت صفویان که مذهب شیعه به عنوان مذهب رسمی امپراطوری سرزمین پهناور پارس اعلام شده بود این مسجد به عنوان یک مسجد ارمنستان از زیر شاخه ی 12 امامی تبعیت می کرد. مسجد کبود ایروان  که به دلیل رنگ آبی فیروزه ای که در کاشی های ورودی آن به کار رفته به این نام نامیده شده است بیش از 21300 متر مربع از بهترین زمین های اطراف را پوشش داده است که دارای محوطه محصور داخلی ، چند صحن اصلی سرپوشیده به عنوان سالن ملاقات و مدرسه علمیه می باشد .این مسجد یکی از زیباترین جاذبه ی گردشگری ایروان نیز هست که در برنامه تور ارمنستان بیشتر آژانس های مسافرتی حتما وجود دارد..

تاریخچه ی مسجد کبود ایروان

کشور ارمنستان در دوره های مختلف تحت سلطه امپراطوری های مسلمان زیادی بوده است که یکی از آنها پارس ها بوده اند و این مسجد ارمنستان در حال حاضر تنها مسجد باقی مانده در ایروان و یکی از زیباترین جاهای دیدنی ارمنستان و جزو جاذبه ای گردشگری ایروان نیز است . خواستگاه دقیق این مسجد قابل ردیابی نبوده اما ساخت آن در سال 1764 شروع شده است و همچنین در همان دهه پایان یافته است .مردم بر این عقیده اند این بنا به دستور حسین علی خان ساخته شده است که در آن زمان حاکم محلی بوده است و از آن به عنوان مسجد ارمنستان جمعه اصلی استفاده می شده است . گنبد زیبا و سردر قابل تأمل آن با دقت بسیار و با کاشی آبی رنگ مزین شده است . محوطه اصلی دارای فواره هایی دور تا دور آن می باشد و همچنین این ساختمان توسط درختان نارون سرخ احاطه شده بوده است .تاریخ بنای مسجد  ارمنستان حاکی از حکومت پارسیان بر ارمنستان شرقی است که در آن زمان ایروان با 20000 نفر جمعیت مرکز آن بوده است . که در اثر جنگ میان روسی ها و ایرانیانن در حدود سال های 1827 تا 1828 ایروان و ارمنستان شرقی تحت کنترل مستقیم امپراطوری روس ها در آمده است که در آن زمان پس از امضا عهدنامه ترکمنچای میا روس و ایران رود ارس به عنوان خط مرزی بین این دو کشور شناخته شد و جالب توجه است که بدانیم این رود امروزه هم مرز بین دو کشور ایران و ارمنستان جنوبی است . بعد از استقرار قوانین و احکام روسی در این سرزمین از بین 8 مسجد فعال در این کشور مسجد کبود به بزرگترین مسجد تبدیل شد و در سفر به ایروان تماشای جاذبه های گردشگری ایروان میتونه یکی از جذاب ترین قسمت تور ارمنستان و سفر به ایروان باشه.

مسجد کبود در شوروی سابق

منابع معتبر زیادی بر این باورند که قبل از رسیدن روس ها در ایروان 10 مسجد فعال وجود داشته است که یا تخریب شده اند و یا به حال خود رها شده اند که از این تعداد همان مسجد زیبا و باشکوه کبود باقی مانده است و در زمان حکومت شوروی سابق تبدیل به موزه شده است .هرچند که این مکان تاریخی در سفر به ایروان و در این دوره حکومتی آسیب های فراوانی را تحمل کرده است دقیقا مانند تمامی بناها و مراکز دینی ارمنستان حتی کلیساهای ارمنی این مسجد نیز تحت سیاست های سکولار که توسط حکومت کمونیستی شوروی وضع شده بود به طرز بدی از آن نگهداری می شده است . در آن زمان یعنی در حدود سال 1931 نظامی خدمات دینی در آن متوقف شده بود و فقط به عنوان موزه شهر ایروان از آن استفاده می شد. بنابراین چه در سفر تکی چه در همراهی با تور ارمنستان، به هیچ عنوان بازدید این مسجد را که یکی از جاهای دیدنی یروان است، از دست ندهید.

مسجد کبود بعد از دوره شوروی

پس از سقوط حکومت کمونیستی شوروی در این بنا مرمت های پایه ای و اساسی با استفاده از آجرها و کاشی های براق انجام شد. این بازسازی ها که سرمایه گذاری آن توسط کشور ایران انجام شده بود مورد انتقاد بسیاری از منتقدین واقع شد زیرا که آنان بر این اعتقاد بودند که اصالت این مسجد حفظ نشده است . از این پس مسجد کبود ایروان که تنها مسجد ارمنستان و فعال شهر ایروان بود خدماتی دینی اسلامی ارائه می داد . با تمام این اوصاف مسئولین شهر ایروان علاقه ای به ادامه این بازسازی ها به عنوان مسجد ندارند و تمایل به این دارند که این محل همچنان به عنوان مرکزی فرهنگی به فعالیت خود ادامه دهد. اما مسلمانان ایروان بر این عقیده هستند که بهتر است مرکز فرهنگی در مکان دیگری برپا شود .در سال 1999 بازسازی مرمت این مکان به پایان رسید در روزهای کاری هفته نمایشگاه عکسی شامل عکس های قدیمی ایروان در این مسجد برگزار می شود.همچنین برای تردد در این مجموعه این قوانین سختی معین شده است که مشخص می کند حق ورود به کدام قسمت را دارد به کدام قسمت را ندارد، بنابراین در تور ارمنستان به این نکته دقت کنید.

آیا مسجد کبود به عمد پنهان شده؟

ساختار شهری اطراف این مسجد به گونه ای است که توسط آپارتمان های شهر محصور شده و آن را از دیده ها پنهان کرده است و تنها ورودی آن از خیابانی به نام مشتوتس می باشد . در یک نگاه کلی اینگونه به نظر می رسد که ادامه مسجد مسلمانان را به طور عمد کمرنگتر کرده اند اما هیچ گونه خطا و اشتباهی از طرف ارمنی ها تاکنون سر نزده است حتی از دیدگاه دیگر می توان گفت که آنان نگهداری خوبی هم از مسجد کرده اند و مسجد کبود را بدون دخل و تصرف در ساختار آن همچنان در بین محله جدید حفظ کرده اند.که امروز این مکان به یکی از برجسته ترین جاذبه های گردشگری ارمنستان تبدیل شده.این مسجد به صورت واقعا عجیبی در حصار ساختمان ها قرار گرفته و امکان اینکه یک عابر خارجی متوجه آن شود وجود ندارد. دلیل آن را نیز می توان اینگونه توضیح داد که نقشه ی شهری ایروان در دوره شوروی سابق بازسازی شده است و مرکز این شهر به طور کامل از نو بنا شده و طرح مدرن شهر توسط معماران معروف آن دوران از جمله الکساندر تامانیان طراحی شده است که سعی در مدرن کردن این شهر داشتند به همین دلیل مسجد کبود در حصار آپارتمان های آن محله احاطه شده است و هرکاری برای نگهداری از آن انجام شده چرا که تخریب یک اثر باستانی اشتباه تاریخی می باشد و یکی از جاهای دیدنی ایروان هم ممکن بد که  از میراث فهنگی این کشور به طور کامل پاک شود.

نمای داخلی مسجد 

به دلیل سادگی و خلوص زیاد از هیچ لحاظی نمی توان مسجد کبود را با مساجد کبود شهر استانبول (سلطان احمد) که دارای 6 مناره عظیم است قیاس کرد. حتی این مسجد را با مسجد تبریز یزد در ایران هم نمی توان مقایسه کرد طرح پشت مسجد ایروان فرمی برگرفته شده از معماری پارسی دارد البته با درجه خلوص کمتری و در بخش درونی طرح قالب از نوع معماری مینیمال است.با تمام این توصیف ها چیزی از زیبایی و تاثیر گذاری این مسجد کم نمی کند در معماری بخش داخلی این مسجد هیچ کاشی یا خطاطی که در زمان اسلامی رایج بوده دیده نمی شود و سادگی در جای جای این مسجد حتی محراب و منبر کاملا دیده می شود.محراب آن همانند فرورفتگی ای در دیوار است که جهت مکه را به ما نشان می دهد و منبر آن نیز سکویی پله دار است که امام جماعت برای موعضه بر روی آن قرار می گیرد . مسجد ایروان در سفر به ایروان را نمی توانیم به عنوان یکی از شاهکار های معماری ایرانی _ شیعی _ اسلامی نام ببریم اما وجودش در آن مکان بسیار موثر و ارزشمند است زیرا که می توان گفت بدون تردید این مسجد باعث شده که شهر ایروان به شهری غنی و جذاب تبدیل گردد . مسجد کبود یکی از مکان های تاریخی است که باید از آن بازدید کرد و زیبایی آن را مورد توجه و تحسین قرار داد، همچنین این مکان یکی از زیباترین جاذبه های گردشگری ایرواندر مجموعه جاهای دیدنی ایروان نیز محسوب میشود. از نظر توریست ها شناخته میشود.