به گزارش خبرنگار گروه حقوقی و قضایی خبرگزاری میزان، تابعیت به‌معنای تعلق حقوقی و معنوی شخص به یک دولت است. به این معنا که شخصی که تبعه یک کشور باشد، از حقوق و تکالیفی برخوردار خواهد بود.
وجود عُلقه تابعیت میان فرد و دولت سبب می‌شود که فرد در همه کشور‌های بیگانه از حمایت سیاسی دولت متبوع خود بهره‌مند شود. مطابق قوانین موجود، برخی اشخاص تبعه ایران محسوب می‌شوند.
تمامی ساکنان ایران به استثنای اشخاصی که تبعیت خارجی آن‌ها مسلم باشد، تبعه ایران محسوب می‌شوند. تبعیت خارجی کسانی مسلم است که مدارک تابعیت آن‌ها مورد اعتراض دولت ایران نباشد.
کسانی که پدر آن‌ها ایرانی است هم تبعه ایران هستند؛ اعم از اینکه در ایران یا در خارج متولد شده باشند. کسانی هم که در ایران متولد شده و پدر و مادر آن‌ها غیرمعلوم باشند و کسانی که در ایران از پدر و مادر خارجی که یکی از آن‌ها در ایران متولد شده است، به وجود آمده‌اند، تبعه ایران محسوب می‌شوند همچنین کسانی که در ایران، از پدری که تبعه خارجه است، به وجود آمده و بلافاصله پس از رسیدن به 18 سال تمام، لااقل یک سال دیگر در ایران اقامت کرده باشند؛ تبعه ایران محسوب می‌شوند.
در غیر این صورت قبول شدن آن‌ها به تابعیت ایران طبق مقرراتی است که مطابق قانون برای تحصیلات تابعیت ایران مقرر است. هر زن تبعه خارجی که شوهر ایرانی اختیار کند و هر تبعه خارجی که تابعیت ایران را تحصیل کرده باشد نیز جزو اتباع ایران هستند.
داشتن 18 سال تمام یا بیشتر، سکونت در ایران به مدت 5 سال اعم از متوالی یا متناوب، فراری نبودن از خدمت نظام، نداشتن محکومیت کیفری به ارتکاب جنحه یا جنایت غیر سیاسی، داشتن اهلیت استیفا (اجرای حق) و مکنت کافی یا داشتن شغلی که بتواند هزینه زندگی را تامین کند، از شرایط تحصیل تابعیت ایران است.
برابر بند دو ماده 976 قانون مدنی، اطفالی که پدر آن‌ها ایرانی است اعم از اینکه در ایران یا خارجه متولد شده باشند، ایرانی محسوب می‌شوند.
بر اساس ماده 12 قانون ثبت احوال، ولادت اطفال ایرانیان مقیم خارج از کشور باید به مأمور کنسولی ایران در محل اقامت و اگر نباشد به نزدیکترین مأمور کنسولی یا به سازمان ثبت احوال کشور اعلام شود.
پدر، جد پدری با ارایه شناسنامه و مادر در صورتی که ازدواج او قانوناً به ثبت رسیده باشد توسط دفاتر ازدواج در داخل کشور یا نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور، می‌توانند با مراجعه به نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور یا ادارات ثبت احوال نسبت به اعلام ولادت و اخذ شناسنامه نوزاد اقدام کنند. در صورتی که ازدواج پدر و مادر به ثبت نرسیده باشد، حضور والدین الزامی است.
همچنین سرپرست قانونی (وصی یا قیم یا امین) برای افراد صغیر و محجور با ارایه مدارک مستند که سمت او احراز شده باشد، می‌تواند با مراجعه به نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور یا ادارات ثبت احوال نسبت به اعلام ولادت و اخذ شناسنامه نوزاد اقدام کند.
برای اخذ شناسنامه اطفال متولدشده در خارج از کشور، در تهران می‌توان به اداره‌کل ثبت احوال امور خارجه و در سایر استان‌ها می‌توان به اداره ثبت احوال شهرستان مرکز استان مراجعه کرد همچنین افراد متقاضی برای این اقدام، در خارج از کشور می‌توانند به نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در محل اقامت یا نزدیکترین کنسولگری مراجعه کنند همچنین برای اخذ شناسنامه اطفال متولدشده در خارج از کشور، اصل شناسنامه‌های پدر و مادر و اصل گواهی ولادت خارجی که به تأیید نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در کشور محل تولد نوزاد رسیده باشد، مورد نیاز است البته پس از صدور شناسنامه اصل گواهی ولادت خارجی مسترد خواهد شد.
