ولادت
علامه فقیه و دانشمند متتبع، آیت الله سید مرتضى بن محمد بن محمد باقر بن حسین حسینى فیروزآبادى، از علماى بزرگ حوزه علمیّه نجف و قم در ربیع الأول سال 1329 هجرى قمرى در نجف اشرف دیده به جهان گشود.
او در دامان خانوادهاى اهل علم و تقوى پرورش یافت و از تربیت پدرى شریف و عالم بهرهمند گشت. آثار نجابت و بزرگوارى از همان دوران کودکى در چهره او نمایان بود.
خاندان
نسب شریف ایشان به سید الساجدین امام زین العابدین علیه السلام مىرسد. پدر فقیه و دانشمند ایشان آیت الله سید محمد فیروزآبادى از بزرگان فقهاى نجف اشرف و از مراجع تقلید شیعه بود. وى از مقام و منزلت علمى والایى در حوزه علمیّه نجف اشرف برخوردار بود.
از تألیفات ایشان مىتوان به کتاب« أصول الفقه»،« إزاحة الشکوک فی حکم اللباس المشکوک» و« مناسک الحج و العمرة» اشاره نمود. او در سال 1345 هجرى قمرى درگذشت.
تحصیلات
سید مرتضى فیروزآبادى از کودکى علاقه فراوانى به فراگیرى علم و دانش داشت. هنگام درس از دیگران سبقت مىگرفت و از آرامش خاصى برخوردار بود. او پس از آنکه خواندن و نوشتن را در مکتب خانههاى عمومى فرا گرفت، در حوزه علمیّه نجف به فراگیرى علوم اسلامى پرداخت. وى علوم ادبیات و بخش مهمى از علم اصول و فقه، فلسفه الهى و علم کلام را نزد اساتید فاضل آن حوزه فرا گرفت.
او میان هم رتبههاى خود به پشتکار و علاقه فراوان به فراگیرى علم و معرفت مشهور بود.
وى پس از اتمام رسائل و مکاسب و کفایه خود را براى شرکت در جلسات درس خارج مهیا ساخت. در علم اصول در درس خارج حضرت آیت الله حاج میرزا على ایروانى و آیت الله شیخ میرزا ابو الحسن مشکینى صاحب« حاشیه کفایه» شرکت کرد و در علم فقه در درس آیت الله العظمى سید ابو الحسن اصفهانى و آیت الله العظمى شیخ کاظم شیرازى حاضر شد.
تدریس
حضرت آیت الله فیروزآبادى پس از گذراندن سطوح عالى حوزه به تدریس در حوزه علمیّه نجف اشتغال یافت.
او مطالب علمى و دقیق و مباحث ارزشمندى را در خلال تدریس بیان مىفرمود.
ایشان بیش از 6 دوره کفایة الأصول آخوند خراسانى را درس داد و دیگر کتب سطح را هر یک چندین بار تدریس فرمود.
وى خارج کفایه را براى برخى از شاگردان برگزیده خود به صورت خصوصى درس مىداد. طلاب جوان شوق و اشتیاق فراوانى به درس او داشتند، چرا که او از بیانى روان و تعبیراتى رسا و سعه صدرى فراوان برخوردار بود.
هجرت به قم
در سال 1391 هجرى قمرى بر اثر فشار و اذیت و آزار حکومت حزب بعث عراق وى مجبور به ترک وطن و هجرت به شهر مقدس قم گردید، اما شمع فروزان علم و دانش او در حوزه علمیّه قم نیز درخشیدن گرفت و طلاب این حوزه را پروانه وار به دور خود جمع نمود. او در این حوزه درس خارج فقهى را آغاز نموده و از خرمن علم و دانش خود طلاب این حوزه را نیز بهرهمند ساخت.
مقام علمى
از ویژگیهاى مجالس علمى و درسهاى ایشان، بیان رسا و نزدیک به ذهن شاگردان بود. وى در انتخاب مقدمات مسائل مورد بحث و ترتیب و چینش نتایج مطلوب، بسیار توانا بود و لذا درسهاى وى بسیار آسان و قابل درک بود و در جلسات درسهاى اصول و فقه ایشان بسیارى از طلاب فاضل و محققین علوم و معارف اسلامى شرکت مىکردند.
وى مسائل علمى عمیق را به سبکى آسان و ساده بیان مىکرد، به شکلى که هیچ مشکل و نکته مبهمى در آن باقى نمىماند و جویندگان و تشنهگان آب زلال معرفت را سیراب مىساخت.
فضایل اخلاقى
سید مرتضى فیروزآبادى از فضایل اخلاقى والایى برخوردار بود. وى بسیار خوش اخلاق، خوش سخن و شیرین گفتار بود. همنشینى با او لذت بخش و مجالس او مملو از موضوعات گوناگون و برجسته علمى و قضایاى تاریخى تازه و داستانهاى اجتماعى لطیف بود که شنونده را مشتاق شنیدن آن مىکرد.
علاوه بر آنکه ایشان در شنیدن سؤالات شاگردان و پاسخ به آنها و مراعات حال شنونده بسیار مهربان بودند.
تألیفات
از ویژگیهاى آثار ارزشمند ایشان دقت فراوان و تحقیق در مصادر مهم و گوناگون است، چنان که تألیفات فقهى و اصولى ایشان از مباحثى ژرف و سبکى ساده و روان برخوردار است و این ویژگى حکایت از ذوق فراوان و استعداد سرشار ایشان در انتخاب و ارائه و ترتیب مباحث دارد.
به خاطر همین ویژگیها تألیفات ایشان مورد استقبال و عنایت طلاب و علماى بزرگ حوزه قرار گرفته است و در اینجا به برخى از آثار ایشان اشاره مىشود:
1- عنایة الأصول فی شرح کفایة الأصول، این کتاب در شرح کفایه آخوند خراسانى است و شرحى مهم و مقبول مىباشد. این کتاب در شش جلد است و بارها در نجف اشرف، تهران، قم و بیروت به چاپ رسیده است.
2- فضائل الخمسة من الصحاح الست و غیرها من الکتب المعتبرة
این کتاب در 3 جلد است و در نجف اشرف، تهران و بیروت چندین بار به چاپ رسیده است.
3- السبعة من السلف، در یک جلد است و در بیروت و قم به چاپ رسیده است.
4- منتخب المسائل، در مسائل فقهى و فروع احکام است و در قم به چاپ رسیده است.
5- خلاصة الجواهر، این کتاب شرحى استدلالى و بزرگ بر کتاب منتخب المسائل است. کتاب الطهارة آن در سه جلد، در قم به چاپ رسیده است.
6- الفروع المهمة فی أحکام الأئمة، کتابى است در فقه استدلالى و بسیار مفصل است و تنها کتاب الطهارة آن در 3 جلد بزرگ است.
و آثار گران بهاى دیگرى اعم از تعلیقه و شرح که بر دیگر کتابهاى درسى حوزه و یا در دیگر موضوعات نگاشته است.
وفات
این عالم اندیشمند، پس از عمرى تألیف و تحقیق و تدریس و خدمت به علوم و معارف آل محمد صلوات الله علیهم در سال 1410 هجرى قمرى در شهر مقدس قم دیده از جهان فرو بست و به دیار دوست شتافت.
ali20reza نام کاربری :