این نویسنده در متن ارسالی‌اش به ایسنا نوشته است:
«داستان یا زندگینامه؛
مسئله این است دبیر محترم کتاب سال دفاع مقدس
با خداقوت به دست‌اندارکاران جایزه کتاب سال دفاع مقدس برای برگزاری آبرومند هفدهمین دوره این جشنواره، لازم دیدم نکاتی را در باب داوری بخش داستان با هدف اصلاح رویه‌ها با مسئولین محترم کتاب سال دفاع مقدس و علاقه‌مندان ادبیات پایداری در میان بگذارم.
دانشنامه آزاد ویکی‌پدیا داستان را این‌گونه تعریف می‌کند:
داستان، بازآفرینش رویدادها و حوادث به ظاهر واقعی است. داستان واگویی و تکرار واقعیت نیست. داستان فرآورده‌ای است تخیلی که در جهان خود واقعی نمایانده می‌شود. داستان شامل انواع رمان، داستان کوتاه، داستانک و داستان فیلمی/ عکسی است.
دانشنامه ویکی‌پدیا زندگینامه را این‌گونه تعریف می‌کند:
زندگینامه یا سرگذشت‌نامه یا بیوگرافی سبکی در ادبیات و دیگر رسانه‌ها از جمله فیلم‌های مستند است که مربوط می‌شود به شرح و توصیف رخدادها و روند زندگی یک یا چند نفر. بیشتر زندگی‌نامه‌ها بر پایه یادداشت شخصی افراد ترتیب داده می‌شوند و داستان‌های واقعی هستند نه تخیلی. زندگینامه به فهرست کردن اطلاعات در مورد یک شخص مانند زادگاه، زادروز و تاریخ رخدادها محدود نمی‌شود و به توضیح و تحلیل رویدادها می‌پردازد.
ممکن است دوستان بفرمایند ویکی پدیا یک دانشنامه آزاد است و قابل استناد نیست. به ناچار به منابع دیگر هم رجوع می‌کنیم. فرهنگ معین زندگینامه را «شرح حال، گزارشی از رویدادهای زندگی یک یا چند تن» تعریف کرده است. بقیه تعریف‌ها هم نکته اضافه‌ای بر آن چه گفته نشد ندارند و زندگینامه را به بیوگرافی، اتوبیوگرافی، خاطره و ... تقسیم کرده‌اند.
در همین چند سطر تقریبآ روشن شد زندگینامه یک گونه ادبی است که به داستان نزدیک است اما داستان نیست. در این‌جا یک سوال مهم مطرح می‌شود؛ در زندگینامه برتری با داستان است یا زندگینامه؟ تخیل یا واقعیت؟
مهدی کاموس در کتاب مبانی «زندگینامه داستانی ...» به تفصیل درباره زندگینامه داستانی و عناصر آن بحث کرده و گفته است، زندگینامه داستانی، زندگی‌نامه‌ای است که میان روایت‌های ادبی، وقایع تاریخی و مستندات امور واقعی زندگی شخصی نسبت زیباشناسانه برقرار می‌کند. به تعبیر دیگر در زندگینامه داستانی راوی از تکنیک‌های ادبی برای بیان وقایع مستند زندگی یک یا چند شخصیت بهره می‌برد.
در زندگینامه نویسنده از صرف بازگو کردن حوادث و رخدادهای کوچک و بزرگ زندگی پرهیز می‌کند و تخیل را چاشنی کار می‌کند، برای این‌که کتاب تاریخی نمی‌نویسد. نویسنده برای تاثیرگذاری بر مخاطب از عناصر داستانی مثل پیرنگ، زاویه دید، شخصیت‌پردازی، فضاسازی و غیره استفاده می‌کند در حدی که شاید مخاطب نتواند فضای داستان را از زندگینامه تمیز دهد اما همه این تکنیک‌ها و شگردها، ترفندی برای جذب مخاطب با هدف حفظ و انتقال یک واقعیت تاریخی است و راوی در هر صورت به حفظ کلیت شخصیت متعهد است و از آن تخطی نمی‌کند.
در حقیقت ترکیب تخیل با واقعیت است که بازار زندگی‌نامه‌نویسی را گرم کرده است و بسیاری از استعدادهای نویسندگی در دهه‌های هفتاد و بخصوص هشتاد به خلق این نوع ادبی روی آورده‌اند و در برجسته کردن خاطرات رزمندگان و بسیجیان قهرمان اما گمنام نقش‌آفرینی کرده‌اند. در این آثار حتی ممکن است نویسنده در استفاده از عناصر داستانی دست و دل‌باز باشد و سهم زندگینامه کمتر بشود؛ اما در این حالت هم راوی به شخصیت واقعی وفادار است؛ چرا که غایت اصلی دیده شدن و برجسته شدن کانون محوری زندگینامه یعنی همان شخصیت اصلی است.
در بیان تفاوت داستان با زندگینامه داستانی کارشناسان و منتقدان به موارد زیادی اشاره کرده‌اند که در این یاداشت کوتاه مجالی برای طرح آن موارد نیست لیکن همه این بزرگوران بر یک نکته اتفاق نظر دارند و آن این است که شخصیت داستان آفریده ذهن نویسنده و شخصیت زندگینامه واقعی است. دلیل سماجت بر تخیل این است که در تمام تعریف داستان بر دو نکته تاکید شده است، اول نثر و دوم جعل و خیال.
آن‌چه بدان اشاره شد به‌خاطر اهداف داستان‌نویسی است زیرا احتمال دارد یک استاد هر چند پیشکسوت و مسلط بر مبانی هنر نویسندگی، هنگامی که در مسند داوری می‌نشیند به واسطه کثرت اشتغالات ذهنی و گذشت زمان، آموخته‌هایش را از یاد ببرد و در یک جایزه معتبر زندگینامه داستانی به‌نام «توتستان» را در بخش داستان برکشد و از آن تقدیر کند.
«توتستان» اثر گرانسنگ آقای قاسمعلی فراست از بزرگان حوزه ادبیات پایداری است که زندگی شهید سرافراز «نادر علیزاده» را با شیوایی به تصویر کشیده و ماندگار کرده است. در شناسنامه کتاب «توتستان» آمده است: (برشی از زندگینامه شهید نادر علیزاده در قالب داستان.)
بر اساس آن‌چه در باره داستان و زندگی نامه و تفاوت آن‌ها ذکر شد، قاعدتآ کتاب «توتستان» می‌بایست در بخش زندگینامه داستانی مورد داوری قرار می‌گرفت، مگر این‌که داوران گرامی جشنواره با تعریف جدیدی به قضاوت پرداخته باشند که پیشنهاد می‌شود برداشت خود از داوری را ارائه بدهند تا ادبیات داستانی یک قدم به جلو برود. البته این تعریف می‌بایست از قبل به اطلاع همگان می‌رسید و مخاطبان از شرایط خاص کتاب سال دفاع مقدس آگاه می‌شدند.
نکته بعدی مربوط به اعلام اسامی نامزدهای بخش داستان است. داوران محترم در بخش داستان 6 اثر را نامزد و از 5 اثر تقدیر می‌کنند! به معنی دیگر فقط داستانی بنام «هیرو» دیده نمی‌شود. داوری با این رویه و ترتیب از نوع آوری، ساختارشکنی و آوانگارد بودن گذشته و این شاهکار به‌راحتی می‌تواند در کتاب گینس به ثبت برسد. با این تفاسیر اصلا چه نیازی به اعلام نامزد است وقتی همه آثار جایزه می‌گیرند به جز یک کار.
اینجانب هیچ ادعایی درباره داستان «هیرو» (برگزیده پنجمین کتاب سال ارتش) ندارم، اما روی این کتاب تعصب دارم والبته به نقاط قوت و ضعف آن واقف هستم. به نظراین قلم نادیده انگاشتن داستانی تالیفی که شخصیت اصلی آن یک زن معلم و فداکار کُرد است که روایت‌گر فتنه ضدانقلاب در کردستان مظلوم در سال‌های آغازین انقلاب اسلامی است و رشادت سربازان جان بر کف ارتش جمهوری اسلامی در کنار برادران عزیز پاسدار، روحانیت مبارز و پیشمرگ مسلمان کرد را بازگو می‌کند، ویژگی مهم و امتیازی برای داوران فاضل کتاب سال دفاع مقدس نیست.
در این‌جا لازم است اضافه کنم از بین 6 نامزد داستان بزرگسال، کتاب‌های «هیرو» و «توتستان» مشخصا به حوادث کردستان و فتنه ضدانقلاب پرداخته اند. البته داستان «هیرو» از صفر تا صد در کردستان مظلوم می‌گذرد و شاید قوت آن استفاده از عناصر بومی و آداب و رسوم ملت کُرد در تار و پود داستان است اما «توتستان» همچنان‌که گفته شد اثری درباره شهید والامقام نادر علیزاده است که در کنگره 12 هزار شهید استان آذربایجان غربی از آن تجلیل شده است.
با توجه به فرمایش دبیر فرهیخته کتاب سال دفاع مقدس در اهمیت رمان و داستان برای بیان حقایق حوادث اول انقلاب و دفاع مقدس و در شرایطی که داستان‌های کمی در این حوزه تالیف می‌شود، جلب اعتماد نویسندگان این عرصه به لحاظ مدیریتی و آینده‌نگری برای متولیان ادبیات پایداری اهمیت بسزایی دارد.
با احترام؛ شهریار زمانی، مولف داستان «هیرو»
96/11/7
