آش دوغ یکی از آش‌های محلی است که به بسیاری از شهر‌های کشور نسبت داده شده است. مردمان استان کردستان روی این آش تعصب زیادی دارند و علاوه بر فصل سرما، بعد از ظهر سیزده به در آن را روی آتش درست می‌کنند و برای عصرانه سرو می‌کنند. این آش را معمولا با دوغ محلی درست می‌کنند و اصلا از روغن استفاده نمی‌کنند، تمام خوشمزگی آش دوغ به تند بودن آن است یعنی باید از فلفل تند و آتشین استفاده کرد.
اگر برگ سیر در دسترس دارید به سبزیجات این آش اضافه کنید تا طعم آن بهشتی شود، در مناطق اردبیل و سرعین سیر خام را له کرده و همراه آش سرو می‌کنند تا کسانی که دوست دارند با آش خود مخلوط کنند.
برخی به سبزیجات این آش شوید و نعناع اضافه می‌کنند اما در کل نعناع بیشتر برای تزیین آش در زمان سرو به کار می‌رود.
مواد لازم برای آش دوغ :
- 8 تا 10 لیوان دوغ
- 500 گرم سبزی آش ( تره، گشنیز و نعنا )
- یک و نیم پیمانه نخود
- یک و نیم پیمانه برنج
- یک پیمانه بلغور گندم
- نمک به مقدار لازم
- یک قاشق غذا خوری فلفل
طرز تهیه آش دوغ :
نخود و بلغور گندم و برنج را از یک شب قبل بخیسانید و آن‌ها را آماده کنید. برای خیساندن هرکدام را جداگانه در یک ظرف قرار دهید و روی هرکدام 1 لیوان آب بریزید و هر نیم ساعت یک بار آب آن را عوض کنید. 3 بار این کار را تکرار کنید و آن را تا روز بعد و زمان پخت آش کنار بگذارید.
آب نخود، بلغور گندم و برنج را دور بریزید و هر کدام را در ظرف جداگانه قرار دهید ، سپس سبزی‌ها را پاک کنید (برگ سبزی را از ساقه جدا کنید و ساقه‌های آن را دور بریزید)، سبزی‌ها را خوب بشویید و همه را یک دست خرد کنید و در یک ظرف تمیز کنار بگذارید.
بعد از آن بلغور گندم و نخود را باهم مخلوط کنید و در یک قابلمه بزرگ قرار دهید و روی آن مقداری آب بریزید و به مدت 20 دقیقه روی حرارت ملایم اجاق قرار دهید تا نیم پز شوند. (آب باید به مقداری باشد که تا 3 بند انگشت روی بلغور و گندم را بپوشاند.)
بعد از اینکه نیم پز شد برنج و سبزی خرد شده را به آن اضافه کنید و به مدت نیم ساعت بگذارید تا خوب پخته شود.
دوغ را در یک قابلمه بزرگ بریزید و یک عدد تخم مرغ به آن اضافه کنید و روی حرارت ملایم اجاق قرار دهید و آن را خوب هم بزنید تا تخم مرغ کاملا در دوغ حل شود و آن را مدام هم بزنید تا بجوشد.
( گنجایش قابلمه باید به اندازه‌ای باشد که هم دوغ و هم موادی که در مرحله بعدی به آن اضافه می‌کنید در آن جا شود تا راحت بتوانید آن را هم بزنید و مواد به خوبی پخته شوند)
وقتی دوغ به حالت جوش درآمد، مواد پخته شده (بلغور، نخود، برنج و سبزی) را به آن اضافه کنید.
سپس فلفل و نمک را به آش دوغ اضافه کنید و به مدت 40 دقیقه مرتب هم بزنید، تا زمانی که آش بجوشد و قل بزند از هم زدن غافل نشوید، وقتی چند قل زد آن را از روی اجاق بردارید تا کمی سرد شود، سپس در ظرف مورد نظرتان بریزید.
برای تزیین آش نیازی به پیاز داغ یا نعنا داغ نیست. آش دوغ به صورت ساده سرو می‌شود.
