تبریک افخمی به فرهادی برای اسکار دوم/ اظهارات جالب نیک‌نژاد در مورد سیاسی کاری در اسکار امسال/ بررسی ناگفته‌های «شهرزاد» از زبان آذرنگ

سرویس فرهنگی فردا: قسمت تازه برنامه سینمایی «هفت» شب گذشته جمعه 13 اسفندماه با اجرای بهروز افخمی و موضوع تحلیل جشن اسکار روی آنتن زنده شبکه سه سیما رفت.

 

بهروز افخمی در ابتدای این برنامه با اشاره به جشن اسکار 2017 گفت: هفته گذشته فیلم سینمایی «فروشنده» دومین اسکار را برای سینمای ایران و اصغر فرهادی از آن خود کرد. این موفقیت برای سینمای ایران، اصغر فرهادی و سیاست خارجی ایران موفقیت بزرگی محسوب می‌شود. این موفقیت بزرگ را تبریک عرض می کنیم.

وی افزود: فارغ از آنکه نظر شخص بنده در خصوص این فیلم چیست، این موفقیت می تواند تا چندین سال سینمای ایران را در میان کشورهای جهان بخصوص در آمریکا مورد توجه قرار دهد و زمینه موفقیت فیلم های ایرانی در هالیوود را فراهم کند. سیاسی بودن یا نبودن این جایزه، اهمیت اول را در این موضوع ندارد. مسئله اصلی و مهمتر، کسب دومین جایزه اسکار برای سینمای ایران است.

 

در ادامه این برنامه حمیدرضا آذرنگ، بازیگر سینما و تلویزیون میهمان افخمی شد و درخصوص تجربیات سینما و تئاتر خود گفت: تئاتر خانه و زندگی من است و با هیچ چیزی نمی توانم آن را معاوضه کنم! تئاتر زندگی آموز و تعهدآموز است. لذا هیچ وقت نمی توانم تصور کنم که از تئاتر بگذرم.

وی در خصوص احتمال کارگردانی در سینما گفت: هنوز قامتم در سینما به قدری نرسیده است که بخواهم در سینما هم نویسندگی و کارگردانی کنم. معتقدم نویسندگی فیلمنامه در سینما به قدری سخت و حساس است که هنوز به خود جرات این کار را نمی دهم. به نظرم همین نگاه ساده انگارانه به فیلمنامه نویسی است که سبب شده امروز فیلمنامه های خوبی نداشته باشیم.

این بازیگر در خصوص وضعیت بازیگری در ایران گفت: اتفاقی که برای بازیگری در جامعه ما رخ داده است، به شدت عجیب است. امروز در هر خانه ای می روی، یکی دو نفری هستنند که با قاطعیت می گویند بازیگر خوبی هستند. همین سبب نزول بازیگری در سینمای ایران شده است. در تئاتر این چنین نیست و اگر داشته هایتان کم باشد، خیلی زود مشت‌تان وا می شود. اما اگر تعریف یک حرفه در یک کشور این قدر ذلیل و خار شود که هر کسی به خود بازیگر بگوید، تاسف بار است. برخلاف تئاتر، بازیگری در سینما درون نمی خواهد. ورزیدگی که تئاتر برای آدم به وجود می آورد سبب می شود تمام تن و روح انسان در خدمت بازیگری باشد.

 

آذرنگ در خصوص نقش آفرینی در نقش های دفاع مقدسی گفت: من در جنگ نبودم اما 8 سال از معتبرترین و بهترین سال های نوجوانی زندگی ام را در خرمشهر و در هیاهوی جنگ سپری کردم. امروز برخی جنگ را خصوصی کرده اند و جنگ را تنها برای خود می دانند و نمی‌گذارند کسی دیگر درباره آن سالها حرف بزند!

 

وی در خصوص بازی در سریال «شهرزاد» گفت: من در این سریال بازی نکردم، قراردادی بستم برای نقشی که بسیار خاص و قابل تامل بود. اما به مرور در بازنویسی های فیلمنامه کمرنگ و کمرنگ‌تر شد. تا اینکه من از آقای فتحی خواستم اگر قرار بر این است من در کل کنار می کشم. لذا بعد از گرفتن دو سکانس، به طور محترمانه و دوطرفه قرارداد را فسخ کردیم. بعدا دیدم آن دو سکانسی که من بازی کرده بودم و قرار بود مجدد تکرار شود، در سریال استفاده شده است و حتی نزدند با حضور افتخاری. زدند بازیگر میهمان! من پیگیر شدم و حتی می خواستم شکایت کنم. اما خود آقای فتحی تماس گرفتند و عذرخواهی کردند که به دلیل درگیری با بازیگر دیگری، مجبور به استفاده از آن شدند و بعد شروع کردند به وعده دادن برای قسمت دوم سریال «شهرزاد» که من گفتم اساسا زندگی‌ام را بر وعده و وعید بنا نگذاشتم.

 

وی در خصوص بازی در فیلم سینمایی «دعوت نامه» گفت: چون تهیه کننده این فیلم به خاطر مصاحبه ای که من در ایام جشنواره کرده بودم از من دلخور است، ترجیح می دهم کمتر حرف بزنم. قرار است این هفته به شورای حل اختلاف برویم، به خاطر حرف‌هایی که زدم. نمی دانم چرا نباید درباره رفتاری که با من شده و گلایه هایم حرفی بزنم و بعد از حرف زدن، جلوی چکم را بگیرند و شرط بگذارند که حرفت را پس بگیر و برو مصاحبه بکن تا پولت را بدهیم! من حرف بدی هم نزدم و مومنامه از ایشان خواهش کردم تا زمانی که سینما انقدر برایشان بزرگوار و دغدغه شریف نشده، فیلم نسازند! اگر بزرگترین توبیخ ها برای حرفم درنظر گرفته شود من باز بر حرفم هستم.

 

آذرنگ با بیان آنکه متاسفانه امروز در فرهنگ ما دوستی جز مجیزگویی نیست، ادامه داد: فرهنگ نقدپذیری امروز از بین رفته است و به تندی با هم برخورد می کنیم. در وجود تک تک مردم یک فراستی هست که باید کنترلش کنیم و نگذاریم نقد بجای دلسوزی به انتقام تبدیل شود.

وی افزود: به نظرم آقای فراستی کودکی یا نوجوانی تلخی داشته است که امروز عقده گشایی می کند و سعی می کند با انتقاد تند دیگران جبران کند. من آقای فراستی را خیلی دوست دارم، چون باید باشد و فرهنگ نقد زنده باشد. اما اجازه نداریم فیلمی را تا دقیقه 20 تماشا کنیم و بیرون بیاییم و بعد آن را نقد کنیم. شاید یک فیلم الکن شروع شده و به عمد کارگردان کند پیش رفته تا در انتها کار خاصی کند. به نظرم این مسیر اشتباه است و برای فرهنگ نقد در جامعه ما می تواند مضر باشد.

این بازیگر خطاب به فراستی گفت: آقای فراستی! آقای فرهادی اگر به دلیل سیاست یا هرچیز دیگر جایزه گرفته، یک اسکار را به مملکتش آورده است. به نظرم خردکردن آن آدم، خردکردن شخصیت خود آدم است. یک تبریک برای این موفقیت اتفاق سختی نیست. من عاشق شما هستم، اما امیدوارم همانطور که مطمئنم دل مهربانی داری، در زبان هم آن را بیان کنی.

 

وی افزود: من برای بازی در فیلم «آذر» هم از خودم و هم از نتیجه راضی نیستم. با خودم عهد می بندم دیگر هیچ فیلمی را بدون آنکه فیلمنامه‌اش را کامل نخوانده‌ام یا چنانچه تغییر کند، بازی نکنم. هرچند از کنار دوستان بودن و حضور در این فیلم لذت بردم، اما دوست داشتم «قاتل اهلی» را برای لحظه های هرچند کوتاه در کنار آقای کیمیایی تجربه کنم و از کنار ایشان بودن لذت بسیاری بردم. من فیلم سینمایی «بیست و یک روز بعد» را دقیقا بخاطر آنکه یک فیلمنامه درخشان داشت انتخاب کردم تا حالم در کنار این گروه درجه یک خوب شود.

وی نهایتا درخصوص تجربه بازی در فیلم «آباجان» گفت: این فیلم را بسیار دوست داشتم و فارغ از نتیجه نهایی فیلم که سلیقه افراد است، بسیار روزهای خوبی را کنار عوامل گذراندم. هنوز هم می گویم فیلم الان بدون پلان نهایی که گرفته شد، تمام نشده باقی مانده است. هاتف علیمردانی گفته که این پلان نهایی را از فیلم خارج کرده اند، امیدوارم در اکران بازگردانده شود. الان حرف فیلم کامل به گوش نمی رسد.

 

«هفت» در ادامه در میزگردی با حضور اسدالله نیک نژاد، یکی از اعضای آکادمی اسکار به تحلیل و بررسی جشن اسکار پرداخت.

 

کارگردان پروژه «لاله» در خصوص سرنوشت این پروژه گفت: این پروژه از مهرماه سال 92 متوقف شد و دستور تعطیلی آن صادر شد. متاسفانه در همان روزهایی که این اتفاق رخ داد، جنجال های بسیاری شد و تمام تیم از هم جدا شد. اما از آنجایی که محتوا و نیت ساخت این فیلم بسیار مثبت و مفید برای جامعه ما بود، به شخصه آن را پیگیری کردم و امکان نداشته یک روز بر من بگذرد و با یکی از این مسئولینی که با این پروژه مشکل داشتند، صحبت نکرده باشم.

 

وی افزود: اخیرا با صحبتی که با مشاور ارشد وزیر ارشاد و مسئولین سازمان سینمایی داشتم، قول مساعد داده اند که در چند روز آینده مشکلات این پروژه حل شود. از حسن نیت آقای ایوبی و مسئولین دیگر ارشاد بسیار متشکرم.

وی گفت: جشنواره فیلم فجر و فیلم های موجود در سینمای ایران، برای این فرهنگ است و تکنیک و محتوای آن متخص به خود است. سینمای هالیوود، سینمای بین المللی و برای دنیاست.

نیک نژاد درخصوص حواشی جشنواره سی و پنجم فیلم فجر گفت: اساسا سینما و هنر امر سلیقه ای است. خوش آمدن از یک اثر هنری یا بد آمدن از آن هیچ ربطی به آن اثر هنری ندارد. من واقعا با بحث هایی که درباره هیئت داوران جشنواره فیلم فجر بود، موافق نیستم. هیئت داوران می توانند از فیلمی خوشش بیاید یا بدش بیاید.

 

وی با بیان آنکه داوری در آمریکا براساس حرفه یعنی تکنیک، فروش و قصه فیلم انجام می شود گفت: اما جشنواره های اروپایی دارای یک مانیفست سیاسی هستند و چون بخشی از آنها توسط دولت ها سرمایه گذاری می شود، لذا خیلی طبیعی است که توقع دارند مانیفیست آنها در جشنواره اجرا شود. اما درباره اسکار این چنین نیست. حرفه است که آن را معتبر کرده است.

 

وی ادامه داد: در اسکار چون تعداد فیلم ها و افرادی که باید درباره آن نظردهی کنند، زیاد هستند لذا صاحبان فیلم حتی یک روز و یک شب آرامش ندارند و دائما در حال میهمانی دادن به اقشار مختلف و تبلیغ آن هستند تا رای جمع آوری کنند. حتی به در خانه و استودیو شما می‌آیند و خواهش می کنند، فیلم شان را ببینید و نظر دهید. به همین دلیل است که تلاش برای معرفی یک فیلم از سوی پخش کننده یا تهیه‌کننده به صورت جدی پیگیری می شود. حتی سرمایه گذاری که برای تبلیغ آن می شود، بیشتر از تولید آن فیلم است!

 

 

این عضو آکادمی اسکار بیان داشت: مثلا اگر شرکت و کمپانی پخش کننده «آمازون» پشت فیلم «فروشنده» نبود، چه کسی می دانست این فیلم چیست؟! فیلم «محمد رسول الله» با همه زیبایی های معنوی اش در اسکار گم می شود. باید تبلیغات و میهمانی ها و ... انقدر زیاد باشد تا فیلم در میان این هیاهوها دیده شود. فیلم بدون پدر و مادر که نمی شود. باید تهیه کننده و پخش کننده داشته باشد و اینها فیلم را در میان اعضای آکادمی معرفی کند.

نیک نژاد در خصوص موفقیت فیلم «فروشنده» در اسکار گفت: خوشحالم که فیلم های آقای فرهادی با معرفی خوب پخش کننده اش در اروپا و آمریکا به خوبی دیده می شود. اما امسال فیلم «سکوت» مارتین اسکورسیزی را ندیدند و فیلم «لالا لند» را از کارگردان جوان دیدند. لذا اینکه این کارگردان اسم دارند دلیلی بر موفقیت آن نمی شود، علت اصلی در تلاش پخش کننده است. شما نمی توانید فیلمی را بدون پدر و مادر برای اسکار انتخاب کنید. ثانیا در تمام کشورهای دیگر نیروهای متخصصی وجود دارند که براساس جامعه شناختی دقیقی که نسبت به مردم آمریکا دارند، تصمیم می گیرند کدام فیلم شان را به نمایندگی برای اسکار انتخاب کنند. بدون تحقیقات درباره کارکرد آن فیلم در جامعه آمریکا یا اروپا  نمی توان انتخاب درستی داشت.

 

نیک نژاد گفت: اسکار امسال تحت تاثیر رویدادهای سیاسی بود و این عیب نیست. برای آنکه نهایتا یک چیز می ماند؛ اسم کارگردان ایرانی، نام مملکت ما و زبان فارسی که برافراشته شد. اولا به این مسئله توجه کنیم و بعد بنشینیم تحلیل دقیق کنیم. تمام کسانی که در آکادمی اسکار رای می دهند، هنرمند هستند و طبیعتا رای هنرمندان با توده های مردم متفاوت است. 

در یک سال گذشته جامعه آمریکا به دوقطبی تبدیل شد. برای هنرمندان و طبقه بالا آزادی اندیشه و برای مردم عادی نان مهم بود. ترامپ حرفهایی را زد که مورد علایق توده های مردم بود. مردمی که رویای آمریکایی را از دست می دهند. چون اقتصاد در دوران اوباما بد شد. اوباما هم وارث سیاست های جنگ طلبانه جورج بوش بود. به همین دلیل کسی مثل ترامپ از این موقعیت استفاده می کند و نگاه توده های مردم را به خود جلب می کند. امروز بسیاری در آمریکا بن غذا می گیرند.

 

 

وی ادامه داد: شما نمی توانید اتفاقات اسکار امسال و هنرمندان اسکاری را منفک از جامعه بدانید و تحلیل کنید. امروز چپ ها (اسکاری ها) به همراه طبقه ثروتمند در مقابل مردم ایستاده اند. درباره فیلم «مهتاب» نگاه حمایتی به مسئله نژاد پرستی و سیاه پوست‌ها سبب جایزه شد. اما برای تعدیل آن موضع سیاسی و توجه به نگاه و انتخاب مردم، مجبورند جوایز حداکثری را در کنار آن به فیلم «لالا لند» دهند. شما به عنوان یک گروه فیلمساز باید تماشاگر خود را حفظ کنید. اما در عین حال می بینید به خاطر نگاه های نژاد پرستی 3 سیاه پوست برنده می شوند و این برای نخستین بار در طی همه سال ها رخ می دهد!

 

وی ادامه داد: اعضای آکادمی اسکار امسال بدون آنکه به آنها دستوری داده شود یا تقلبی شود به این نتیجه می رسند که سیاست از هنر مهمتر است و جوایز آن به صورت کاملا خودجوش تا به این حد سیاسی می شود. این اتفاق در اسکار نمونه نداشته و آن هم به این دلیل است که هیچگاه جامعه آمریکایی به این حد دوقطبی نشده است!

 

این عضو آکادمی درخصوص پیش بینی اش از جایزه بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان گفت: دو فیلم بودند که همه ما فکر می کردیم رقابت اصلی را در بخش بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان خواهند داشت. یکی فیلم سوئدی «مردی به نام او» و یک فیلم آلمانی «تونی اردمن». درباره فیلم مستند سوری «کلاه سفیدها» که به کلی و قطعی می توان گفت این جایزه سیاسی بود. اساسا فیلم به لحاظ تکنیکی اشکالات متعدد داشت. اما به هرحال سالی را از سر گذراندیم که به شدت سیاسی بود و این جوانب به اسکار نیز کشیده شد.

 

وی در خصوص سابقه اسکار در اهدای جوایز سیاسی گفت: درباره جایزه ای که آن سال به فیلم «آرگو» دادند، باید دید فضای حاکم بر جامعه آن زمان چگونه است. «آرگو» از نقطه نظر مردم فیلم خوبی بود. آنها «آرگو» را به عنوان فیلمی که ما رفتیم و آمریکایی ها را نجات دادیم نگاه می‌کنند، نه به عنوان فیلمی که به لحاظ تکنیکی و هنری موفق عمل کرده است. اما ما چه زمانی آمدیم درباره «دفاع مقدس»، فیلمی بسازیم که هیجان مردم ایران را درباره سرباز و نیروی ایرانی به غلیان بیاورد و به او احساس افتخار به سرباز وطنش را برای این دفاع بدهد، ساخته ایم و به آن جایزه داده ایم؟!

وی نهایتا گفت: امروز اسکار و تمام جشنواره های دیگر آمادگی این را پیدا کرده اند که با کشوری روبرو شوند که مستقل است و به لحاظ محتوایی و تکنیکی می تواند در دنیا بدرخشد.

 

«هفت» در ادامه با حضور حضور جواد طوسی و طهماسب صلح جو، منتقدان سینما به نقد فیلم سینمایی «خانه ای در خیابان چهل و یکم» به کارگردانی حمیدرضا قربانی پرداخت.

برنامه سینمایی «هفت» با اجرا و سردبیری بهروز افخمی هر هفته جمعه شب ها روی آنتن زنده شبکه سه سیما می رود.