گزارش روز چهارم جشنواره سی و ششم

معمولاً روز نمایش یک فیلم از ابراهیم حاتمی کیا روزی منحصربه‌فرد در یک دوره از جشنواره فجر است. حاتمی کیا رابطه پرفرازونشیبی با رسانه‌ها، از جهت دیگر با مسئولین و از جهتی بازهم متفاوت با مخاطبان داشته است. زمانی روبروی سیاست‌گذاران فرهنگی قرار داشت و صحنه‌ای که در جشنواره سال 79 حین صحبت‌های رئیس هیئت‌مدیره روایت فتح، قوطی‌های حاوی فیلم موج مرده را یکی‌یکی روی میز چید از خاطرات از یاد نرفتنی جشنواره فجر است. حاتمی کیا از معدود کارگردان‌هایی است که خیلی مواقع با اسم کوچک بین علاقه‌مندان سینما از او یاد می‌شود. البته اوج محبوبیتش در دهه هفتاد بود. او بارها از این جشنواره جایزه گرفته است و البته خیلی وقت‌ها هم ابراز دلخوری کرده است. ازاین‌جهت گزارش روز چهارم جشنواره فیلم فجر را با حاتمی کیا شروع می‌کنیم. روزی که حاتمی کیا به جشنواره آمده، هر خبر و اتفاق دیگری زیر سایه او قرار می‌گیرد.
حاتمی کیا در نشست خبری عصبانی بود. انگار حس می‌کرد ارزش کاری که کرده چنان‌که بایدوشاید در سؤالات مطرح‌شده قدر دانسته نمی‌شود. طلبکار بودن هم از ویژگی‌های “ابراهیم” است. صدای حاتمی کیا وقتی بیشتر از همیشه بالا رفت که از طعنه‌ها گفت. از این‌که حین جشنواره دو سال قبل، وقتی او فیلم «بادیگارد» را داشت، به او گفته‌اند برو سوریه. گفت به او گفته‌اند تو که این‌همه دم از این حرف‌ها می‌زنی، گم شو برو سوریه. حاتمی کیا گفت این طعنه‌ها و نوشته‌ها را نشان سردار قاسم سلیمانی داده و گله کرده چرا نمی‌گذارید من بروم آنجا را ببینم؛ و بعد ادامه داد اف بر این زبان‌ها اُف بر زبان‌هایی که این‌طور می‌رنجانند.
وقتی یکی از خبرنگاران از حاتمی کیا پرسید چرا دیگر نمی‌تواند با ما مخاطب جوان ارتباط برقرار کند گفت به‌جای ما بگو من، چون با خیلی از جوان‌ها ارتباط مستمر دارم و حتی از جوانی ایرانی در روسیه گفت که «به‌وقت شام» را دیده و به روسی برای او پیامی فرستاده است. حاتمی کیا گفت در این چهل سال همه تغییر کرده‌اند، نظام تغییر کرده است و چرا انتظار دارید من تغییری نکرده باشم؛ و موقعی که یکی دیگر از خبرنگاران از صحنه‌های دل‌خراش فیلم پرسید گفت در زندگی‌اش حتی یک مرغ را سر نبریده و صحنه‌های خشن این فیلم بسیار پشت‌صحنه او را اذیت کرده و این خشن‌ترین دوران زندگی او بوده است.هادی حجازی فر هم مخاطب سؤالاتی قرار گرفت که از شباهت همه نقش‌های او و خشن بودن و دست به اسلحه بودن و جنگیدن او در تمام فیلم‌ها پرسیدند. حجازی فر گفت امسال فیلم‌های دیگری هم‌بازی کرده که در آن‌ها بسیار متفاوت ظاهرشده اما این فیلم‌ها به جشنواره نرسیدند یا انتخاب نشدند. حجازی فر همچنین گفت برای سال آینده یک کمدی خیلی مبتذل در برنامه دارد و قرارداد آن را هم‌بسته است. شوخی‌ای که انگار دردسرساز شد و در اواخر جلسه حجازی فر گفت خانمش به او خبر داده که بازی‌اش در یک یک کمدی خیلی مبتذل تیتر شده و رو به خبرنگاران گفت جمله او صرفاً شوخی بوده!
یکی دیگر از حواشی این جلسه اشتباه محمود گبرلو بود. گبرلو در ابتدای جلسه اسم فیلم «به‌وقت شام» را «بفرمایید شام» اعلام کرد! در انتهای جلسه هم حتی گفت حاضر است به خاطر این اشتباه استعفا بدهد. پیش‌ازاین در افتتاحیه هم شوخی با اسم «به‌وقت شام» مشکل‌ساز شده بود و مجری مراسم گفته بود در جشنواره امسال هم یک فیلم به نام «وقت ناهار» داریم و یک فیلم هم به نام «به‌وقت شام» و جای صبحانه خالی است! شوخی‌ای که باعث دلخوری عوامل فیلم شده بود.روز چهارم جشنواره اما تنها روز نمایش و حضور حاتمی کیا و فیلمش نبود. فیلم اول روز «امیر» بود که اولین فیلم کارگردان جوانی به نام نیما اقلیما است. «امیر» فیلمی با سکون بسیار، قاب‌بندی‌های متفاوت و خیلی آرام است. برخلاف چند سال گذشته که از میان فیلم اولی‌ها پدیده‌هایی در جشنواره ظهور کرد امسال نیما اقلیما تنها جوان فیلم اولی است. البته رضا مقصودی کارگردان دیگر فیلم روز چهارم جشنواره یعنی «خجالت نکش» هم اولین فیلمش را ساخته است اما او جوان نیست و سال‌ها قبل نویسنده فیلم‌نامه کمدی موفق «لیلی با من است» هم بوده است. «امیر» که یکی از پر سیگارترین فیلم‌های سینمای ایران است و دائم و به شکلی افراطی کاراکتر آن سیگار به دست دیده می‌شود، بسیار کم در مورد شخصیت اصلی فیلم یعنی همان امیر توضیح می‌دهد. کارگردان درباره این شخصیت توضیحاتی داد: “ما سعی کردیم امیر به‌عنوان کاراکتری با المان‌های رئال باشد. کاراکتر او نماینده نسلی است که در جامعه ما زندگی می‌کند. کاراکتر امیر از آگاهی آمده و امیر می‌داند تأثیرگذار نیست پس از روی آگاهی این کارها را می‌کند.” البته این توضیحات هم خودش به توضیحی دوباره احتیاج داشت. همچنین درباره فروش فیلم سؤال شد و کارگردان اعتقاد داشت «امیر» شاید نتواند ده میلیارد بفروشد اما دو میلیارد را دیگر می‌تواند بفروشد! به‌هرحال از قدیم گفته‌اند آرزو بر جوانان عیب نیست.کمدی روستایی «خجالت نکش» از فیلم‌های کمتر مورد استقبال قرارگرفته جشنواره بود. کارگردان فیلم رضا مقصودی همان‌طور که گفته شد سال‌ها به‌عنوان فیلم‌نامه‌نویس مشغول فعالیت بوده است. مقصودی درباره سابقه فعالیت خود به‌عنوان نویسنده گفت: ” نزدیک بیست‌وچند سال است که فیلم‌نامه می‌نویسم. باید بدانید وقتی فیلم‌نامه می‌نویسید و تحویل می‌دهید، دیگر کارتان با آن تمام شده است اما این من را اذیت می‌کرد. من تجربه‌هایی داشتم در سینما و تلویزیون و همه آن تجربیات را جمع کردم تا فیلم‌نامه‌ای ارائه دهم که تهیه‌کننده راغب باشد که کنار آن بایستد.”
احمد مهران فر، لیندا کیانی، سام درخشانی و شبنم مقدمی از بین بازیگران فیلم در جلسه حضور داشتند و جلسه هم آرام پیش رفت؛ و این روز چهارم جشنواره بود که در یکی از آلوده‌ترین روزهای پایتخت به پایان رسید.

کپی برداری و نقل این مطلب به هر شکل از جمله برای همه نشریه‌ها، وبلاگ‌ها و سایت های اینترنتی بدون ذکر دقیق کلمات “منبع: بلاگ نماوا” ممنوع است و شامل پیگرد قضایی می شود.