-*محسن علیجانی زمانی: با سرد شدن هوا به‌دلیل سرد و گرم شدن ناگهانی بدن یا سرمای مستمر درجه حرارت بدن نوسان پیدا می‌کند و سیستم ایمنی افراد کارایی همیشگی خود را از دست می‌دهد.
به گزارش ، آرمان نوشت: بنابراین معمولا بدن افراد در فصول سرد سال و بر اثر ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها مانند آنفلوآنزا، گلودرد، بیماری استفراغ زمستانی، آسم، مفاصل دردناک، دستان و انگشتان سرد، خشکی پوست، عفونت‌های سینوس و گوش ضعیف می‌شوند. علاوه بر این استفاده از وسایل‌گرمایشی مانند بخاری سبب ایجاد هوای خشک در محیط‌های بسته می‌شود که در اثر تنفس این هوا قدرت‌دفاعی مخاط‌تنفسی و بینی کاهش پیدا کرده و همچنین عوارضی را در ناحیه گلو و گوش برای افراد ایجاد می‌کند.
راههای جلوگیری از شیوع بیماری‌های‌ویروسی
آگاهی از عوامل بروز سرماخوردگی و آنفلوآنزا می‌تواند اولین قدم برای جلوگیری از بیماری در فرد باشد و افراد باید نکات‌بهداشتی را به منظور عدم بروز این بیماری‌ها رعایت کنند. به‌عنوان مثال تا حد ممکن باید از تماس با افراد مبتلا به بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا اجتناب شود. همچنین عواملی مانند ورزش کردن به‌صورت منظم، خوردن آب و مایعات به اندازه نیاز بدن، تغذیه مناسب، خواب و استراحت کافی و دوری از دخانیات یا کاهش استعمال آن نیز می‌توانند سبب تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش احتمال بروز بیماریهای ویروسی و عفونی در افراد شوند. علاوه بر این، رعایت نکات پیشگیرانه‌ای همچون واکسیناسیون نیز در کاهش احتمال بروز این بیماری‌ها موثرند.
هر فرد خانواده باید دارای پرونده واکسیناسیون باشد تا اگر واکسنی از قلم افتاد سریع به زدن آن اقدام شود. توصیه اکید آن است که افراد در معرض بیماریهای ویروسی یا دارای سیستم ایمنی ضعیف حتما واکسن آنفلوآنزا تزریق کنند. همچنین افرادی که از بیماری‌هایی نظیر مشکلات قلبی، کلیوی و کبدی نیز رنج می‌برند، می‌توانند نسبت به تزریق واکسن آنفلوآنزا اقدام کنند. البته باید به خاطر داشت که به‌دلیل کثرت و تنوع ویروس آنفلوآنزا ممکن است تزریق واکسن آن چندان مفید و موثر نباشد و رعایت بهداشت فردی نیز در کاهش احتمال ابتلا به بیماریهای ویروسی تاثیرگذار است. به‌عنوان مثال به‌دلیل آنکه ویروس‌ها، باکتری‌ها و قارچ‌ها به آسانی از سطوح آلوده منتقل می‌شوند دست‌ها باید به‌صورت مرتب و متناوب شسته شوند و لمس صورت، چشم و بینی با دست باید به حداقل ممکن برسد. فرد مبتلا به ویروس سرماخوردگی یا آنفلوآنزا باید تا حد امکان در خانه بماند و از حضور در جاهای عمومی اجتناب کند. افراد سالم نیز باید به منظور در امان ماندن از این ویروس‌ها به توصیه‌های فوق الذکر عمل کنند.
اقدامات وزارت‌بهداشت برای جلوگیری از بیماری‌های‌ویروسی
سیاست‌های وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی بر اساس اصل کلی «پیشگیری بهتر از درمان است» باید بیشتر به سوی آگاهی‌بخشی به مردم پیش برود و در واقع درمان نباید مقدم بر بهداشت و پیشگیری باشد، امری که هم‌اکنون کمی از آن فاصله گرفته‌ایم و درمان را مقدم بر بهداشت و پیشگیری دانسته‌ایم. وزارت بهداشت در این مورد خاص نیز علاوه بر اطلاع‌رسانی گسترده به مردم، باید زمینه‌های ابتلا به بیماری‌ها را کاهش داده و در حوزه درمان نیز خدمات لازم را ارائه دهد. وزارت بهداشت در سال جاری اطلاع‌رسانی خوبی در خصوص آنفلوآنزای پرندگان یا مرغی انجام داده است. علاوه بر این افراد برای جلوگیری از ابتلا به آنفلوآنزای پرندگان باید نکات بهداشتی را رعایت و از خود در برابر ابتلا به این بیماری مراقبت کنند. موارد مشکوک به آنفلوآنزای مرغی نیز توسط وزارت بهداشت تحت واکسیناسیون قرار می‌گیرند. براساس اطلاعات من به‌عنوان عضوی از کمیسیون بهداشت مجلس؛ وزارت بهداشت در مورد جلوگیری از شیوع گسترده آنفلوآنزای مرغی اقدامات خوبی انجام داده است.
تزریق واکسن چقدر کارساز است؟
تزریق واکسن آنفلوآنزا برای افراد در معرض بیماری یا دارای سیستم ایمنی ضعیف یا افراد مبتلا به مشکلات قلبی، کلیوی و کبدی با شروع فصل سرما تا حدودی بر کاهش ابتلای آنها به این بیماری اثرگذار است. البته چون ویروس‌های سرماخوردگی بسیار متنوع هستند و ویروس‌ها هر کدام به شکل بسیار متفاوت از دیگری بدن فرد را درگیر می‌کنند، تزریق واکسن در بسیاری از موارد چندان مفید فایده وموثر نخواهد بود. بنابراین خود مراقبتی و رعایت بهداشت و شست‌و‌شوی زیاد دست‌ها و عدم حضور در مکان‌های عمومی می‌تواند تاثیر بسیار بیشتری از زدن واکسن داشته باشد.
توصیه‌های‌بهداشتی برای جلوگیری از بیماریهای ویروسی
علاوه بر توصیه‌های بهداشتی بالا نقش استرس را در ابتلا به این بیماری‌ها نباید نادیده گرفت، زیرا می‌توان گفت مدیریت استرس فرد می‌تواند از ضعیف شدن سیستم ایمنی او جلوگیری کند و در نتیجه آن بدن از ابتلای به بسیاری از بیماری‌ها مثل آنفلوآنزا و سرماخوردگی در امان بماند. نوع تغذیه افراد نیز در کاهش ابتلای آنها به ویروس‌های مختلف سرماخوردگی و آنفلوآنزا موثر خواهد بود. مصرف میوه‌ها از جمله مرکبات که منبع بسیار غنی از ویتامین ث هستند و سبزی‌های تازه را نباید فراموش کرد چرا که نباید فراموش کرد ویتامین‌های A و C در تقویت سیستم ایمنی نقش بسیار مهم و موثری دارند. علاوه بر میوه‌ها، سبزیجات و مصرف غذاهای‌گیاهی مصرف لبنیات مانند ماست و شیر گرم و همچنین عسل نیز تاثیر انکارناپذیری در کاهش ابتلا و جلوگیری از این بیماری‌ها دارند. غرغره کردن نمک نیز یکی از روش‌های سنتی جلوگیری و کاهش ابتلا به بیماریهای سرماخوردگی و آنفلوآنزا است. به منظور جلوگیری از سرماخوردگی نوزادان شیر مادر بهترین تقویت‌کننده سیستم ایمنی کودک است که می‌تواند از ابتلای نوزاد به بیماریهای ویروسی نظیر سرماخوردگی و آنفلوآنزا جلوگیری کند، مادران باید توجه داشته باشند که بدن نوزاد در مقایسه با افراد بزرگسال بسیار ضعیف است.
استفاده از ماسک در فضاهای عمومی سبب ایجاد مانع برای ورود ویروس به بدن می‌شود و مرطوب نگه‌داشتن فضای منزل و محل کار نیز از اقدامات دیگری است که افراد می‌توانند انجام دهند. برخی از پزشکان معتقدند که هفته‌ای دوبار مراجعت به سونا می‌تواند تا حد زیادی از ابتلای فرد به آنفلوآنزا و سرماخوردگی جلوگیری کند. افراد از خوددرمانی و مصرف خودسرانه هر گونه آنتی بیوتیک اجتناب کرده و تجویز این داروها را به پزشک واگذار کنند. البته نکته حائز اهمیت آن است که در هنگام ابتلا به بیشتر سرماخوردگی‌ها نیازی به مراجعه به پزشک وجود ندارد و با رعایت نکات بهداشتی فوق‌الذکر ان شاء‌ا... سلامتی به دست می‌آید، اما در موارد حاد باید به مراکز درمانی مراجعه کرد.
* عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس
