گیاهان در قرآن (۱)

گیاهان در قرآن (زیتون)
 

************

وَشَجَرَةً تَخْرُجُ مِنْ طُورِ سَینَاءَ تَنْبُتُ بِالدُّهْنِ وَصِبْغٍ لِلْآکِلِینَ (مومنون/20)
 

«و درختی است که در طور سینا می روید. روغن می دهد و آن روغن برای خورندگان خورشی است.»
************

نام قرآنی:زیتون
 

نام های متداول: فارسی، اردو، پنجابی، هندی: زیتون؛ عربی: زیتون، زیت؛ عبری: زیت؛ انگلیسی، فرانسوی، آلمانی: olive؛ روسی، لاتینی: oliva ؛ ایتالیایی، اسپانیایی: olivo ؛ ulivo؛ elaia،elia
نام علمی:olea europaea (از تیره زیتون oleaceae)
************

اشارات قرآنی
 

وَهُوَ الَّذِی أَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجْنَا بِهِ نَبَاتَ کُلِّ شَیءٍ فَأَخْرَجْنَا مِنْهُ خَضِرًا نُخْرِجُ مِنْهُ حَبًّا مُتَرَاکِبًا وَمِنَ النَّخْلِ مِنْ طَلْعِهَا قِنْوَانٌ دَانِیةٌ وَجَنَّاتٍ مِنْ أَعْنَابٍ وَالزَّیتُونَ وَالرُّمَّانَ مُشْتَبِهًا وَغَیرَ مُتَشَابِهٍ انْظُرُوا إِلَى ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَینْعِهِ إِنَّ فِی ذَلِکُمْ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یؤْمِنُونَ (انعام/99)
 

«اوست خدایی که از آسمان باران فرستاد و بدان باران هرگونه نباتی را رویانیدیم، و از آن نبات ساقه ای سبز و از آن دانه هایی بر یک دیگر چیده و نیز از جوانه های نخل خوشه هایی سر فروهشته پدید آوردیم، و نیز بستان هایی از تاک ها و زیتون و انار، همانند و ناهمانند. به میوه هایش آنگاه که پدید می آیند و آنگاه که می رسند بنگرید که در آن ها عبرت ها است برای آنان که ایمان می آوردند.»
************

وَهُوَ الَّذِی أَنْشَأَ جَنَّاتٍ مََّعْرُوشَاتٍ وَغَیرَ مَعْرُوشَاتٍ وَالنَّخْلَ وَالزَّرْعَ مُخْتَلِفًا أُکُلُهُ وَالزَّیتُونَ وَالرُّمَّانَ مُتَشَابِهًا وَغَیرَ مُتَشَابِهٍ کُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَآتُوا حَقَّهُ یَوْمَ حَصَادِهِ وَلَا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لَا یحِبُّ الْمُسْرِفِینَ (انعام/141)
 

«و اوست که باغ هایی آفرید نیازمند به داربست و بی نیاز از داربست، و درخت خرما و کشتزار، با طعام های گوناگون، و زیتون و انار، همانند، در عین حال ناهمانند. چون ثمره آوردند از آن ها بخورید و در روز درو حق آن را نیز بپردازید و اسراف مکنید که خدا اسراف کاران را دوست ندارد.»
************

یُنْبِتُ لَکُمْ بِهِ الزَّرْعَ وَالزَّیتُونَ وَالنَّخِیلَ وَالْأَعْنَابَ وَمِنْ کُلِّ الثَّمَرَاتِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیةً لِقَوْمٍ یتَفَکَّرُونَ (نحل/11)
 

«و با آن برایتان کشتزار و زیتون و نخل ها و تاکستان ها و هر نوع میوه برویاند، در این عبرتی است برای مردمی که می اندیشند.»
************

وَشَجَرَةً تَخْرُجُ مِنْ طُورِ سَینَاءَ تَنْبُتُ بِالدُّهْنِ وَصِبْغٍ لِّلْآکِلِینَ (مومنون/20)
 

«و درختی است که در طور سینا می روید. روغن می دهد و آن روغن برای خورندگان نان خورشی است.»
************

اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ کَمِشْکَاةٍ فِیهَا مِصْبَاحٌ الْمِصْبَاحُ فِی زُجَاجَةٍ الزُّجَاجَةُ کَأَنَّهَا کَوْکَبٌ دُرِّی یُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبَارَکَةٍ زَیتُونَةٍ لَا شَرْقِیةٍ وَلَا غَرْبِیةٍ یکَادُ زَیتُهَا یُضِیءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ نُورٌ عَلَى نُورٍ یهْدِی اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ یشَاءُ وَیضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ وَاللَّهُ بِکُلِّ شَیءٍ عَلِیمٌ (نور/35)
 

«خدا نور آسمان ها و زمین است. مَثَل نور او چون چراغ دانی است که در آن چراغی باشد، آن چراغ درون آبگینه ای و آن آبگینه چون ستاره ای درخشنده. از روغن درخت پربرکت زیتون که نه خاوری است و نه باختری افروخته باشد. روغنش روشنی بخشد هر چند آتش بدان نرسیده باشد. نوری افزون بر نور دیگر. خدا هر کس را که بخواهد. بدان نور راه می نماید و برای مردم مثل ها می آورد. زیرا بر هر چیز آگاه است.»
************

وَزَیتُونًا وَنَخْلًا (عبس/29)
 

«و درخت زیتون و نخل خرما»
************

وَالتِّینِ وَالزَّیتُونِ* وَطُورِ سِینِینَ* وَهَذَا الْبَلَدِ الْأَمِینِ*لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ فِی أَحْسَنِ تَقْوِیمٍ (تین/1 ــ 4)
 

«سوگند به انجیر و زیتون، سوگند به طور مبارک سینا، سوگند به این شهر ایمن، که ما آدمی را در نیکو تر اعتدالی بیافریدیم. که ما انسان را در(مقام) احسن تقویم بیافریدیم»
************
نام زیتون شش مرتبه در قرآن آمده است و یک بار در سوره مؤمنون، آیه 20 اشاره غیر مستقیم به درختی شده که روغن می دهد و در کوه سینا می روید. نام زیتون به تنهایی فقط دوبار آمده است در حالی که پنج بار همراه با دیگر میوه ها یعنی خرما، انار، انگور و انجیر از آن یاد شده است.
نام علمی زیتون «الیا یوروپیا» است و در سرتاسر منطقه ی مدیترانه ای کاشته می شود. اما مرکز عمده ی تولید آن اسپانیا، ایتالیا، ترکیه، تونس و مراکش می باشد. بر اساس تخمینی در سال 1343 /1964 حداقل 200 میلیون درخت زیتون در اسپانیا و 123 میلیون در ایتالیا وجود داشته است.

پیشینه درخت زیتون
 

زیتون درختی تناور نیست و کم تر اتفاق می افتد که ارتفاع آن به هشت متر برسد. زادگاه اصلی این درخت احتمالاً فنیقیه بوده که در حدود سال2000 قبل از میلاد در این ناحیه کاشته می شده و از آن جا به غرب یعنی اروپا و آفریقا و به شرق یعنی افغانستان و ایران راه یافته است. این حقیقت درباره منشأ درخت زیتون در سوره نور، آیه 35 بیان شده که می فرماید «درخت زیتون که نه خاوری است و نه باختری». با این وجود بعضی از مفسّران از این آیه تفسیر های مختلفی کرده اند.
برای مثال علامه عبداللّه یوسف علی معتقد است که درخت زیتون متعلق به همه جهان است و منحصر به شرق و غرب نیست. به علاوه از نظر او منظور از شرق و غرب جهت درخت است. دیگر نویسندگان مانند مولانا عبدالماجد، مولانا مودودی، مولانا عثمانی، مولانا حقانی کم و بیش چنین نظری دارند و حتی گفته اند مزّه و کیفیّت زیتون به جهت این درخت نسبت به خورشید بستگی دارد. اما به نظر می رسد این کلام خداوند در مواقع به زادگاه و گسترش این درخت اشاره دارد نه به چیزی دیگر. درخت زیتون در ناحیه ی مدیترانه ای اروپا و آفریقا درختی معمولی بود. در جنوب اروپا آن چنان فراوان پرورش می یافت که زیتون اروپایی نام گرفت یعنی درختی که متعلق به اروپا بود. اما محققان به این حقیقت پی برده اند که اروپا زادگان اصلی زیتون نبود، بلکه فنیقیه، یا به عبارت دیگر، بخش شمالی جزیره العرب بود که زیتون از آن جا نشأت گرفت. به سادگی می توان پذیرفت که اعراب در زمان نزول قرآن به این نکته واقف بوده اند که رشد و پرورش گیاهان در منطقه ای الزاماً به معنی نشأت گرفتن گیاه از آن منطقه نیست.
لذا این آیه سوره نور بر بومی بودن این گیاه دلالت دارد.

موارد مصرف زیتون
 

زیتون از طریق پیوند زدن تکثیر می شود و درختان غیر پیوندی میوه ای نامطبوع دارند. زیتون نارس طعمی تلخ دارد و در تهیه ی ترشی و چاشنی غذا از آن استفاده می شود. اما میوه ی رسیده طعمی بسیار مطبوع دارد. زیتون میوه ای است بیضی شکل به طول 2تا3 سانتیمتر. هر درخت زیتون 10 تا20 کیلوگرم میوه می دهد. گوشت میوه ی زیتون منبعی برای روغنی ماندنی باکیفیتی عالی است که 15% یا بیش تر روغن از آن گرفته می شود. روغن با فشردن به دست می آید. اولین افشره بهترین نوع روغن را دارد که نیازی به تصفیه آن نیست. ترکیبات اصلی روغن تازه شامل اسید اولئیک(80% ) و مقدار کمی جوهر نخل و اسید هایی دیگر مانند اسید استیریک، لینولئیک، آراشیدیک و میریستیک می باشد. از تفاله ی پس از اولین افشره، روغنی غیر خوراکی به دست می آید که در صابون سازی مصرف می شود.
روغن زیتون خوراکی در اروپا خواهان بسیاری دارد و در تهیه ی سالاد و غیره مصرف می شود. این روغن را می توان در برخی غذا ها به طور خام مصرف کرد. درزمان های قدیم سربازان عرب در لشکرکشی ها نان و روغن زیتون یا عسل برای غذا همراه خود می بردند و با این کار وقت خود را صرف پختن غذا نمی کردند و نان خورشی خوشگوار با روغن خام یا عسل می خوردند. تولید سالانه روغن زیتون در جهان حدود 20 میلیون تن است. ایتالیا و اسپانیا عرضه کننده عمده این روغن به بازار جهانی می باشند. در هندوستان محصول زیتونی که قابل نام بردن باشد نیست، اما به تازگی کاشت آزمایشی این درخت در مناطق کوهستانی هند مرکزی آغاز شده است.
زیتون ارزش دارویی زیادی دارد. در صورتی که به صورت خوراکی مصرف شود ماده ای مغذی، آرام بخش و مسهلی ملایم است و زخم معده و اثنی عشر بیمار را بهبود می بخشد. و در مورد نارسایی های کلیوی به عنوان غذایی بدون ازت تجویز می شود. روغن زیتون ماده ای ملیّن است و مصرف خارجی آن پوست بدن و تاول های سودا (اکزما) و داءالصدف را نرم می کند. این روغن برای ماساژ دادن نیز مناسب است و از ترکیبات مهم بسیاری از مرهم ها و ضمادها می باشد. در حدیثی رسول خدا حضرت محمد (ص) به مردم توصیه می کند که از روغن زیتون برای خوردن و برای ماساژ دادن استفاده کنند زیرا از «شجره ی مبارکه» گرفته شده است.
روغن زیتون سوخت مناسبی برای چراغ است. در سوره نور، آیه 35 این کاربرد زیتون به خوبی وصف شده است. کسانی که روغن زیتون را به کار برده یا دیده اند به سادگی این آیه را درک می کنند. نوع مرغوب روغن زیتون زرد کرمی رنگ، گاهی متمایل به سبز، چنان صاف و شفاف است که اگر در ظرفی شیشه ای ریخته شود حالت شیئی درخشان دارد و چون در چراغی بسوزد روشنی چراغ، افزون می شود. این خاصیت زیتون در عبارت «نورٌ علی نور» توصیف شده است.
کبوتری با شاخه ای زیتون در منقار رمز جهانی صلح و وحدت است. این رمز از کشتی نوح سرچشمه می گیرد. بنابر روایتی هنگامی که خشم خداوند، که در طوفان ظاهر شده بود، کاهش یافت کبوتری با شاخه ای زیتون در منقارش ظاهر شد که نشانه ی آرامش و صلح بود.

روایاتی در باب زیتون
 

1.السید انصاری (ره) روایت کرده؛ پیامبر صلی اللّه علیه و آله: فرموده: «روغن زیتون را بخورید و آن را به بدن خود بمالید که آن شجره ی مبارکه است.» (دارمی، ج3، ص 29).
2.ابوهریره (ره) روایت کرده: رسول خدا (ص) فرموده: «زیتون را بخورید و به بدن بمالید که هفتاد مرض از جمله جذام را شفا می بخشید.» (ابونعیم).
3.علقمه بن عامر (ره) روایت کرده: رسول خدا (ص) فرموده: «شما روغن را از شجره ی مبارکه ی زیتون می گیرید. خود را با آن معالجه کنید که شفا بخش بواسیر است.»

گیاهان در قرآن (موز)
 

************

فِی سِدْرٍ مَّخْضُودٍ* وَطَلْحٍ مَّنْضُودٍ* وَظِلٍّ مَّمْدُودٍ (واقعه/28 ــ 30)
 

«در زیر درخت سدر بی خار، و درخت موزی که میوه اش بر یک دیگر چیده شده و در سایه ی بلند درختان»
************

نام قرآنی: طلح
 

نام های متداول: فارسی: اقاقیا؛ عربی: طلح، سِیال، سَنط، شوک البان؛ عربی: سنه، شِتیم، شطّه؛ هندی، اردو: موز، کیلا، ببول؛ ملیالمی: ایچا مرام؛ انگلیسی، فرانسوی، ایتالیایی، اسپانیایی، لاتینی: acacia؛ آلمانی: Akazie؛ روسی: akatsiya؛ یونانی Akakia.
نام علمی: Acacia species (از تیره ی نیام داران Leguminosae)

اشاره قرآنی:
 

************

وَأَصْحَابُ الْیمِینِ مَا أَصْحَابُ الْیمِینِ* فِی سِدْرٍ مَّخْضُودٍ* وَطَلْحٍ مَّنْضُودٍ* وَظِلٍّ مَّمْدُودٍ* وَمَاءٍ مَّسْکُوبٍ* وَفَاکِهَةٍ کَثِیرَةٍ* لَّا مَقْطُوعَةٍ وَلَا مَمْنُوعَةٍ* وَفُرُشٍ مَرْفُوعَةٍ (واقعه/27 ــ 34)
 

«امّا اصحاب سعادت، اصحاب سعادت چه حال دارند؟ در زیر درخت سدر بی خار، و درخت موزی که میوه اش بر یک دیگر چیده شده، و سایه ی دائم، و آبی همواره جاری؛ و میوه ای بسیار، که نه منقطع گردد و نه کس را از آن باز دارند و زنانی ارجمند.»
************
در آیات فوق از دو درخت نام برده است. یکی طلح و دیگر سدر، بیش تر مفسران طلح را موز معنی کرده اند امّا علامه یوسف علی بیان می کند که منظور از طلح در قرآن اشاره به گیاهی است از گونه اقاقیا و نیز توضیح می دهد که موزی که هم اکنون در زبان عربی به کار می رود عرب ها در زمان گذشته نه آن را می شناختند و نه به آن دسترسی داشتند. آرتور آربری طلح را نوعی اقاقیا می داند هر چند پیکتال، طلح را فقط موز معنی کرده است. با توجه به توصیفی که در قرآن آمده است و تفسیر یوسف علی از نظر منطقی باید نتیجه گرفت که طلح اقاقیا است، نه موز.
نام علمی طلح اقاقیا سِیال است. اقاقیا درخت پر ارزشی است که در گیاهستان های استوایی آفریقا و مناطق گرمسیر جزیرهء العرب فراوان می روید و سیال نام دارد. درختی است خاردار با میانگین طولی در حدود30 متر، و دارای گل هایی انباشته به رنگ زرد روشن می باشد. شکوفه آن منظره زیبایی به درخت می دهد. به خاطراستفاده از چوب آن در نجّاری و برای سوخت و هم چنین به علت سایه گسترده آن شاید از مفیدترین درختان صحراهای عربستان باشد. در آیه فوق صحنه بهشت را با گفتن این که در آن جا درختان سدر بی خار یعنی سدر لبنانی (ارز)، طلح انبوه (اقاقیای سِیال)، سایه گسترده، آب های جاریِ (رودها) و میوه های فراوان خواهد بود ترسیم کرده است. در این توصیف به نظر می رسد طلح به معنی اقاقیای سیال توصیفی مناسب تر و قانع کننده تر از موز باشد. سدر بی خار درختی واقعاً باشکوه است. و طلح درختی است بی خار با گل هایی انبوه. و هر دو درختانی سایه دارند. اشاره به کلمات سدر و طلح در آیه فوق به نظر نمی رسد که منظور عناب (کُنار) و یا موز باشد. در حقیقت از این میوه ها به طور جداگانه در همین آیه نام برده است. نتیجتاً باید گفت که منظره بهشت با درختان زیبا و سایه داری (بدون خار) وصف شده است، با آبی جاری (آب صاف رود) و میوه. در این توصیف سدر به معنای عناب و طلح به معنای موز منطقی به نظر نمی رسد.
درخت اقاقیا یکی از مهم ترین منابع صمغ تجارتی است که به صمغ عربی مشهور است این تجارت براساس نام درخت و منطقه تولید انجام می شود. برای مثال صمغ اقاقیای سِیال در اروپا صمغ طلحه (talha gum) یا تلکه (talka gum) نامیده می شود در صورتی که صمغ اقاقیای سنگال صمغ سودان یا حشب نام دارد. هندوستان هم صمغ طلحه و هم صمغ حشب را از سودان، که مهم ترین منطقه تولید کننده صمغ عربی تجارتی است، وارد می کند. دیگر کشور های تولید کننده این نوع صمغ ها سنگال، نیجریه، چاد و سومالی می باشند. کشور های عربی که در زمان گذشته از منابع تولید این صمغ ها بودند اکنون به مقدار تجارتی آن را تولید نمی کنند. هندوستان از اقاقیای مصری (سَنط) نوعی صمغ عربی نامرغوب تهیه می کند که در زبان هندی صمغ کیلایاببول نامیده می شود.
اقاقیای سیال نیز درختی است که در کنار آن حضرت محمد (ص)، از اصحابش بیعت گرفت و در قرآن به نام "الشجره" از آن یاد شده است.
************

لَیسَ عَلَى الْأَعْمَى حَرَجٌ وَلَا عَلَى الْأَعْرَجِ حَرَجٌ وَلَا عَلَى الْمَرِیضِ حَرَجٌ وَمَنْ یُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ یدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَمَنْ یتَوَلَّ یعَذِّبْهُ عَذَابًا أَلِیمًا (فتح/17)
 

«برای شخص نابینا و مریض و لنگ در تخلف از جنگ حرج و گناهی نیست و هر که خدا و رسول او را فرمان برد او را به باغ های بهشتی داخل کند که زیر درختانش نهرها جاری است و هر که مخالفت کند به عذابی دردناک معذب می شود.»
************

موارد مصرف
 

صمغ طلح پلیمری از گالاکتوزــ د،اِل ــ آراسینوز، ال ــ رامنوز و اسید گلوکورونیک ــ د است. با مقدار کمی متیل، 0 ــ 4 اسید گلوکورونیک ــ د، در صنایع مختلفی از جمله صنایع غذایی، دارویی، بافندگی، کاغذ سازی، جوهر سازی، رنگ سازی، چسب سازی و چاپ سنگی به کار می رود. طلح و دیگر صمغ های اقاقیایی مانند صمغ، حشب و کیلا خواص طبی سودمندی دارند. صمغ سرخ کرده (با روغن) را به زنان، بعد از زایمان، می خوراندند و می گویند که برای ضعف عمومی بدن بسیار مؤثر
است. بیش از هفتاد هزار تن صمغ عربی در بازار جهانی خرید و فروش می شود؛ که بیش ترین تولید کنندگان آن سودان و سنگال می باشند. هندوستان فقط دو هزار تن صمغ طلح و حشب وارد می کند و بقیه نیاز خود را از صمغ مصری ببول (کیلا) تأمین می کند.

گیاهان در قرآن (زنجبیل)
 

نام قرآنی: زنجبیل
 

نام های متداول: فارسی: زنجبیل شنکلیل: عربی: زنجبیل، زنجفیل، جنزبیل، زنزبیل؛ اردو، هندی، کشمیری، پنجابی: سونته، اَدَرک؛ سانسکریت: اردرکم، سرینجبر، بنگالی: آدا؛ تامیلی: اینجی؛ مراتی: آل؛ گجراتی: ادو؛ ملیالمی: اینچی؛ انگلیسی: ginger، فرانسوی: gingembre؛ آلمانی: Ingwer, Zingiberi ؛ یونانی: zingberis اسپانیایی: jengibre؛ ایتالیایی: zenzero؛ روسی: imbir لاتینی: zingibre
نام علمی: Zingiber officinale (از تیره زنجبیل Zingiberceae)

اشاره قرآنی:
 

************

وَیُسْقَوْنَ فِیهَا کَأْسًا کَانَ مِزَاجُهَا زَنْجَبِیلًا (انسان/17)
 

«در آن جا جامی بنوشانند شان که آمیخته با زنجبیل باشد.»
************
در این آیه خداوند به اهل بهشت وعده فرموده که به پاداش کارهای نیکویشان در دنیا به آنان شرابی می نوشاند با طعم زنجبیل. در تفسیر مظهری آمده که اعراب علاقه زیادی به زنجبیل داشتند لذا خداوند بنابر ذائقه آنان چیزی وعده فرمود. مولانا مودودی می نویسد: اعراب عادت داشتند زنجبیل را با آب نوشیدنی خود بیامیزند.
زنجبیل که نام علمی آن "زنجبیر افیسینال" است گیاهی بومی هندوستان می باشد و اعراب در روزگاران قدیم زنجبیل یا بس (خشک) (سونته) را از هندوستان وارد می کردند. کلمه عربی زنجبیل گویا مشتق از کلمه سانسکریت "سرینجبر" باشد. مولانا سید سلیمان ندوی گفته است "برای ما (هندیان) نهایت افتخار است که چند کلمه ای از سرزمین ما سعادت راه یافتن به قرآن مجید را پیدا کرده است. شکی نیست که در رابطه با بهشت خداوند نام سه گیاه معطر سرزمین ما (هندوستان) در قرآن مجید آمده است. و این سه عبارتند از مِسک، زنجبیل و کافور. "و بنا به گفته مولانا ندوی این سه کلمه به ترتیب از سه کلمه هندی مُشک، سرنجورا (جرنجبرا) و کارپورا (کاپور) مشتق شده است. او نیز نوشته است که سوای زنجبیل و کافور، کلمه طوبی نیز مشتق از کلمه توپا در زبان سانسکریت می باشد.

مواد استفاده زنجبیل
 

زنجبیل، ریزوم این گیاه، ماده گیاهی جالبی است که اکنون در اسرار جهان به کار می رود، و شامل روغنی معطر است که بویی خوش دارد. ماده اصلی این روغن را کامفن، فلاندرین، زنجبرین، سینول و بورنوئل تشکیل می دهد. این روغن دارای رزینی چرب به نام جنجرین می باشد. روغن زنجبیل، رزین چرب زنجبیل و زنجبیل پرورده از اقلام مهم تجارت بین المللی است. این مواد در تهیه مواد خوراکی و نوشیدنی مانند شیرینی، بیسکویت، غذاهای پرادویه، چاشنی غذا، نان زنجبیلی، آبجو زنجبیلی، ترشی ها، شربت ها و مرباها به کار می رود.

مصارف پزشکی زنجبیل
 

زنجبیل محرک جهاز هاضمه و برای هضم غذا بسیار مفید است. زنجبیل برای درمان سوء هاضمه، نفخ، قولنج، استفراغ، تشنج موضعی، حالت های دردناک معده و تنگی نفس بسیار مؤثر است. عصاره زنجبیل همراه با آب لیمو و نمک طعام اگر قبل از غذا خورده شود، برای بی اشتهایی سودمند است. هم چنین در مورد صفرا و سرسام تجویز می شود.
در مورد سوزش گلو و گرفتگی سینه و صدا یک تکه زنجبیل را می جوند تا بزاق خوب ترشح شود. عصاره زنجبیل برای درمان دیابت و رماتیسم مزمن مفید است. دندان درد و سردرد های عصبی با خمیری از زنجبیل خشک و آب تسکین می یابد. ابن سینا خواص تقویتی بسیاری علاوه براین خواص برشمرده است. جالینوس استفاده از زنجبیل را در مورد فلج و همه بیماری های ناشی از سردی تجویز می کند. بسیاری از کشورهای جهان به میزان فراوان زنجبیل تولید می کنند که هندوستان و مالزی و نیجریه در راس آن ها قرار دارند. در هندوستان حدود چهل درصد از مجموع این محصول را خشک می کنند و بقیه به کشورهای دیگر از جمله ایران، کویت، مراکش، عربستان، یمن، امارات متحده، انگلستان و آمریکا صادر می شود. هندوستان از راه فروش زنجبیل ارز خارجی برابر با 200 میلیون روپیه به دست می آورد. هنگ کنگ، چین و استرالیا عمده ترین تهیه کننده و صادر کننده زنجبیل پرورده به بازارهای غربی می باشند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
منبع:
پناهی ، حسین /فیض آبادی،حمیده ، بیولوژی در قرآن- ش10 ، انتشارات فیض دانش ،1389

ادامه دارد...