کال جنی طبس ؛ دره مرموز و اسرارآمیز کال جنی در طبس

خداوند با قرار دادن حس کنجکاوی در نهاد هر آدمی، انسان را تشویق به کشف ناشناخته ها کرده است.در هر دوره و زمانه هم بشر برای کشفیات خود بهانه هایی داشته و نمیتوان این حس خدادادی را ندیده گرفت. ولی این حس کنجکاوی همیشه دردسرهایی هم برای آدمی به ارمغان آورده است. گاهی به سفری دست می زنیم که پایانش را نمی دانیم. کشف رمز و راز، همیشه بازی خوبی داشته و بشر را همواره به طرف خود کشانده است.این بشر کنجکاو هم البته از هر دری شده وارد می شود تا به کشف رمزها بپردازد و پاسخ سوالاتش را بیابد. نیاز به تجربه چالش های هیجان انگیز ،همیشه در وجود انسان جریان داشته و دارد. بعضی ها، دل به دریا می زنند و به قلب رمز و راز ها می روند و بعضی دیگر، به احتیاط روی می آورند و منتظر کشف واقعیت به دست دیگران می شوند.گاهی فرقی نمی کند که این رمز و رازها چه قدر با ما فاصله دارند. مساله مهم سوالاتی است که دست از سر ما بر نمی دارند و لحظه ای رهایمان نمی کنند. کشف واقعیت، انگیزه به راه افتادن در جاده ها را با خود به همراه می آورد.با ما همراه شوید، باهم، راهی دنیای رمزآلودی شویم تا یکی از مناطق اسرارآمیز ایران را بشناسیم. دره کال جنی طبس که در استان خراسان جنوبی جا خوش کرده و ما را به سوی دنیای پر رمز و رازش دعوت می کند.برای این سفر اسرار آمیز، راهیِ شهرستان طبس می شویم...فقط ذکر این نکته را لازم دیدیم که بگوییم برای همه کنجکاوی هایتان اهمیت قائل نشوید.گاهی برخی کنجکاوی ها ارزش دنبال کردن ندارند.و اینکه به این سفر تنها نروید.در سفر به قلب رمز و راز های کال جنی یا دره کال جنی همراه ما باشید.

دره کال جنی، رازی در دل بیابان طبس

30 تا 35 کیلومتر از طبس دور شویم و در دل بیابان، شاهکار های طبیعت مشغول مان میکند. با دیدن چشمه و درختان نخل و نیزار می فهمیم که راه را درست آمده ایم. دره ی کال جنی یا دره از همین جا آغاز می شود.راهها ما را به سوی اعماق این دره که گویی مینیاتوری راز گونه، از گراند کانیون در کشور آمریکا است، هدایت می کنند. می گویند ارواح سرگردان و جن ها همیشه درحال گذر از این منطقه هستند. ترسی به سراغمان می آید، اما کنجکاوی، قوی ترین نیرویی است که طبیعت، برای کشف واقعیت به ما می دهد. دیواره های بلند و پرشیب این دره 16 کیلومتری ما را در بر گرفته اند. نسیمی می وزد و در این سرزمین همراه شده با گرما، حضور در فضایی خنک، مانند بهشتی در زمین است. نام این پدیده طبیعی و منحصر به فرد در فهرست آثار ملی ایران هم قرار دارد.

تصویری از گرند کانیون آمریکا
تصاویر دره کال جنی طبس

حالا چرا نام این محل را دره کال جنی گذاشته اند؟!

این نام اسرار آمیز هم قصه ای برای خودش دارد. کال جنی، از دو بخش کال و جنی تشکیل شده است.به دره یا مسیر ایجاد شده به وسیله سیلاب ها و جریان آب «کال» گفته می شود. و به این دلیل ترسی که ساکنان روستاهای این منطقه از محل و حضور جن ها می دانسته اند بخش دومِ نام را هم به آن اضافه کرده اند. کال جنی طبس شگفت انگیز با نام دره کال جنی هم مشهور است.

و اما به دنبال رمز و رازها برویم...

نقوش و نگار های رسم شده روی دیواره های بلند به ما می گویند که این دره  در طول هزاران سال و در اثر فرسایش و حضور سیلاب به وجود آمده است. کسی چه می داند شاید در روزگارانی رودخانه ای خروشان از اینجا می گذشته است.

نمای ظاهری دره 

دره یا دره کال جنی طبس عمیق گاهی شکل U به خود می گیرد و در جایی دیگر مانند V به نظر می رسد. بالای سرتان را که نگاه کنید تنها ذره ای از آسمان را در فاصله ی دو دیواره بلند می بینید و در جاهایی به دلیل نزدیک شدن دو دیواره به یکدیگر از دیدن این تصویر کوچک هم خبری نیست.کمی کهجلوتر می رویم می فهمیم اینجا با همه جاهای  دیگر این بیابان فرق دارد. در این منطقه، آب عنصری نایاب نیست ولی در جای جای آن مشاهده می شود. آبشار های کوچکی در اینجا هستند که محلی ها به آنها شُلَن می گویند. حوضچه هایی هم  تشکیل شده که تا 1.5 متر عمق دارند و جای خوبی برای تن به آب زدن و خنک شدن در گرمای این سرزمین تفدیده است. با مهندسی شگفت انگیز، تونلی ساخته شده است که آب را به درون قنات هدایت می کند.

عوامل محیطی

فرسایش در اینجا در نقطه اوج خود به چشم می خورد. نقوش و برجستگی ها و فرج حیرت انگیزی که در کف این دره است نشان از جریان آب در سال های دور دارد. ولی از اینجا به بعد و با قطع شدن آب با سرزمین بی آب و علفی رو به رو می شویم.اینجا وقتی چشممان به حفره های داخل دیواره ها می افتد، رمز و رازها ما را در خود فرو می برند.

 حفره های شگفت انگیز

حفره هایی در مقابلمان هستند که تصویرشان علامت سوالی را در ذهن ها نقش می بندند. شاید بهترین جوابی که به ذهنمان می رسد این است که این حفره ها هم حاصل دستان طبیعت هستند و در اثر فرسایش به وجود آمده اند اما همه چیز به اینجا تمام و خلاصه نمی شود. کمی که جلوتر می رویم در ارتفاع دو متری از سطح زمین چاهی وجود دارد که می شود به داخل آن رفت. اگر جسور باشید و خود را به داخل آن بکشید و با استفاده از جای دست ها و حفره هایی که در بدنه قرار دارد حدود 7 تا 8 متر بالا بروید در دنیایی دیگر قرار می گیرید که حیرت را در وجودتان بیدار می کند. 

صداهای عجیب

آنچه اینک جاو چشمانمان است بسیار باورنکردنی به نظر می رسد. در تالاری قرار می گیریم که در دو طرفش دو دالان قرار دارد که هر کدام به اتاق هایی ختم می شوند، همه چیز شبیه یک خواب است، خوابی مبهم که تنها سوالات ذهنمان را بیشتر و بیشتر می کند، لمس خطوط روی دیوار، صدای تیشه ها را در فضا طنین انداز می کند. به راستی چه کسی از کدام سرزمین به اینجا رسیده و چنین اثر بی نظیری را خلق کرده است؟

رمز و رازها تکرار می شوند...

در مسیری که به پیش می رویم، گویی صحنه ها دوباره تکرار می شوند و باز هم سوالات تکراری دور ذهن می چرخند. حالا دیگر خبری از چاه یا راه ورودی هم نیست و انگار خشونت های طبیعت آن ها را با فرسایش و سیلاب های موسمی از بین برده است. اما کنجکاوی، بسیار قوی تر از این حرف ها است و یک مربی صخره نوردی از فدراسیون کوهنوردی را در سال 1380 به اینجا کشاند تا جواب سوالهای خود را بیابد. او توانست به داخل دیواره های کال جنی طبس دست پیدا کند و تمامی آنچه که توانسته کشف کند، دالان، تالار و اتاقکی مشابه همان چیزی است که در محل قبلی مشاهده شده است.حیرت انگیز ترین و عجیب ترین چیزی که وجود دارد، یک حلقه چاه عمیق در  این حفره ها است که برای دسترسی به آب، حفر شده است. اکنون انتهای این چاه، راه ورودی به فضاهای داخلی  است.

واقعیت حفره ها

به احتمال قریب به یقین، این تونل ها و حفره ها محل سکونت و چله نشینی زرتشتیان و یکتا پرستان بوده که به گبر هم معروف هستند و با معماری دست کند ساخته شده اند.  بررسی ها هم ،زمان ساخت آنها را به زمان ساسانیان و پس از حمله ی اعراب به ایران نسبت می دهد. جالب ترین قسمت این حفره ها و تونل ها شباهت بسیار زیاد و ارتباط بین آنها با یکدیگر می باشد.

 ساختار کال جنی

کال جنی مشتمل بر یک کال اصلی و کال های فرعی می باشد. کال اصلی از نخلستان شروع شده و به روستای ازمیغان می رسد. آب جریان یافته در کال اصلی که سر راهش گیاهان سبز  را به جرعه ای آب مهمان می کند از چشمه ازمیغان شروع می شود. این آب در ادامه  مسیرش وارد کانالی که به قنات می رسد شده و کال را ترک می کند. شگفتی های بی نظیر و وجود گبر ها از همین مکان آغاز می شود.

 دیدنی های کال جنی

کال جنی مقصد مناسبی برای کسانی است عاشق رمز و راز هستند و دلشان غرق شدن در رمز و راز را می خواهد و این وسوسه دست از سرشان بر نمی دارد.

زیبایی های کال جنی

در کمال شگفتی ،نخلستانی که خود به خود در دل این بیابان روییده است از جذابیت هایی است که نمی توان راحت از کنارش گذشت.وارد کال جنی شوید و در میان اسرار و رمزها قدم بزنید و برای ثبت لحظات پر رمز و رازتان دوربین خود را هم به همراه ببرید.در فکر اینکه چگونه بدون امکانات چنین کانالهایی حفر شده غرق شوید و به هوش سازندگان گبرها فکر کنید اما جاذبه های طبیعیِ کال جنی طبس را هم از دست ندهید.جستی در میان آب ها  بزنید و تنتان را به آب بزنید. شیطنت و آب بازی در کنار این شگفتی ها می تواند تجربه جالب و جدیدی باشد.

آیا جایی برای ماندن در این محل هست؟

اگر برای بازدید از این اثر منحصر به فرد و شگفت انگیز ،راهی جاده شدید، می توانید در طبس اقامت کنید و در یک سفر یک روزه بازدید از کال جنی را تجربه کنید.

 نحوه دسترسی با کال جنی

برای رفتن به کال جنی به طرف شهرستان طبس بروید و ازطریق جاده طبس _بشرویه از آن خارج شوید. بعد از جاده آسفالته در دوراهی استخرِ شاعر وارد جاده خاکی صاف و بدون پیچ و خم می شوید که به روستای زیبای فشاه می رسد. نشانی آن همان چشمه و نخلستانی است که به آن اشاره کردیم. تنها ساکنان روستا که یک خانواده خادم امامزاده حسین بن جعفر صادق( ع ) هستند راهنمای خوبی برای شما خواهند بود.از همین جا که ابتدای کال جنی طبس و متصل به کوه است می توانید وارد کال جنی طبس شوید. همچنین می توانید به راه خود ادامه داده و در میانه های جاده خاکی از راه یک شکاف در دیواره دره وارد آن شوید.

بهانه ای برای رونق گرفتن منطقه

باید گفت چنین جاذبه ای که چشمان زیادی را به خود خیره می کند در گوشه ای از کشورمان قرار گرفته و هیچگونه حمایتی از آن نمی شود. برنامه ریزی درست می تواند مزایای بسیاری را برای ساکنان منطقه به ارمغان بیاورد. احداث امکانات با رعایت استاندارد ها می تواند گام مهمی برای جذب گردشگران بیشتر به سوی این جاذبه باشد.و همینطور رونقی باشد برای روستاهای اطراف که در کمال سادگی زندگی میکنند.

 سفارش هایی تجربه شده

در سفر به استان خراسان جنوبی،می توانید بازدید از این اثر را هم در برنامه خود جا دهید.یک دست لباس اضافه را فراموش نکنید که اگر هوس آب تنی به سرتان زد بدون دغدغه این کار را انجام دهید.از دیگر جاذبه های شهرستان طبس غافل نشوید.چشیدن غذاهای محلی خراسان جنوبی مثل قورت بادمجان را از دست ندهید.در سفرتان به کال جنی مراقب این اثر منحصر به فرد باشید و با آسیب های احتمالی خاطر این پدیده را نیازارید.سفر به این منطقه را به تنهایی انجام ندهید و آن را با حضور یک «راهنما» تجربه کنید. چرا که با تمام این گفته ها، هنوز هم خطراتی مثل گمشدن در کانال های متعدد  این مکان برایتان وجود دارد.