باتوجه به متن باز بودن پیامرسان محبوب تلگرام، افراد میتوانند به راحتی کدهای آن را متناسب با اهداف خود تغییر داده و منتشر سازند. متن باز بودن این برنامه باعث بهوجود آمدن نسخههای غیررسمی فراوانی شده که هیچکدام مورد تایید سازندگان تلگرام اصلی نیستند. با توجه به گزارش اخیر مرکز ماهر کشور، بهنظر میرسد مهاجمین از این فرصت استفاده کرده و بدافزارهای گوناگونی را در قالب یک اپلیکیشن منتشر میسازند.
این بدافزارهای با عناوین مختلفی از جمله سرویس تلگرام صوتی و تصویری منتشر میشوند و مرکز ماهر با واکاوی یکی از این موارد که در بهمن ماه سال جاری لینک دانلود آن در بین کانالهای تلگرامی دست به دست چرخید، خطرساز بودن آن را آشکار ساخته است. این نسخه که com.telegram.testx نام دارد شباهت زیادی با تلگرام اصلی دارد و آخرین ورژن آن 4.7.0 نامگذاری شده است.
این برنامه ضمن دسترسی به دوربین و میکروفن موبایل کاربر، پیامی را از سوی وی برای Contact وی میفرستد که به اصطلاح MyString نام دارد. در متن این پیام تبلیغ کاذب «سرویس تماس صوتی و تصویری تلگرام منتشر شد» قرار دارد که در ادامه لینک دانلود برنامه هم گذاشته شده است. بدیهیست.درصورتی که تبلیغ یک برنامه از طرف شخصی باشد که مخاطبین به او اعتماد دارد، احتمال نصب آن برنامه توسط دیگران بالا میرود.
متاسفانه به دلیل آگاهی کم افراد نسبت به موارد امنیتی، قربانیان این بدافزارها در کشور تعداد قابل ملاحظهای هستند. هرچند دسترسی به این برنامه از سوی تلگرام تاحد زیادی محدود شده ولیکن امکان بازنشر چنین اپلیکیشنهایی همیشه وجود دارد. در گزارش مرکز ماهر آمده است:
«این بدافزار بجز پاک کردن کاربر از گروه و کانال هایی که فرد سازنده کانال یا مدیر آن گروه نیست و ارسال پیغام به لیست مخاطبین قربانی، کار دیگری انجام نداده است.»
کارشناسان این مرکز توصیه کردهاند که کاربران از نصب هرگونه نسخه غیررسمی و تایید نشده تلگرام خودداری کنند، با این حال با گشتوگذاری در کافهبازار به نظر میرسد که استقبال مردم از نسخههای غیررسمی تلگرام کم نیست. البته هیچکدام از برنامههای مطرح بین کاربران تا به امروز رسما به عنوان بدافزار شناخته نشدهاند اما در هر صورت، همانطور که مرکز ماهر کشور اشاره کرده است، نصب نسخه اصلی تلگرام بهترین توصیه به کاربران است.
در ادامه نگاهی کوتاه داریم به اپلیکیشنهای تلگرام غیررسمی که در بازار داخلی طرفدارانی دارند و به معرفی کوتاه آنها میپردازیم.
موبوگرام
با بیش از 2 میلیون و پانصد هزار دانلود رسمی از کافه بازار، موبوگرام محبوب ترین و پرجمعیت ترین تلگرام غیر رسمی محسوب می شود. در کنار امکانات شخصی سازی پیشرفته، فوروارد چندگانه، دسته بندی گفتگوها و آیدی یاب که از دلایل مهم موفقیت آن بوده اند، یک موضوع دیگر هم هست که موبوگرام را به این سطح از محبوبیت رسانده: این که با کمترین تأخیر نسبت به بهروزرسانی های تلگرام قابلیت هایش را با اپ اصلی همگام می کند.
اعضای تیم برنامه نویسی هانیستا، سازنده این اپلیکیشن همواره نسبت به قوانین تلگرام پایبند بوده اند به طوری که چندی پیش در واکنش به اولتیماتوم پاول دورف، قابلیت روح که جزو پرطرفدارترین امکانات موبوگرام محسوب می شد را از اپلیکیشن خود حذف کردند.
با این وجود، علیرغم آن که تا کنون خبری مبنی بر سوء استفاده اطلاعاتی از موبوگرام گزارش نشده یک موضوع همچنان برای کاربران این اپلیکیشن ابهام برانگیز است و آن هم چیزی نیست جز هویت سازندگان آن.
موبوگرام با وجود این که محبوب ترین تلگرام غیر رسمی است و کانال تیم سازنده اش با بیش از 4 میلیون و ششصد هزار عضو، با اختلاف پر جمعیت ترین کانال تلگرام دنیاست، اما همچنان هویت توسعه دهندگانش در هاله ای از ابهام قرار دارد و همین می تواند برای یکی از پرطرفدارترین اپ های ایرانی موضوعی نگران کننده باشد.
هاتگرام
در بحبوحه فیلترینگ تلگرام و تلاش مردم برای ورود به این اپ با فیلترشکن، نام یک تلگرام غیر رسمی در تبلیغات فضای مجازی مطرح شد که ادعا می کرد به راحتی از سد فیلترینگ گذر می کند.
این ادعا به قدری وسوسه برانگیز بود که بسیاری را به دانلود و استفاده از این اپلیکیشن کشاند. اما شاید کمتر کسی از خود پرسید که هاتگرام به عنوان یک تلگرام غیر رسمی (که مسلما برای تبادل اطلاعات باید به سرورهای تلگرام متصل باشد) چگونه در شرایط قطع دسترسی به اپ اصلی، فیلترینگ را دور می زند؟
تلگرام فارسی
بعد از موبوگرام، تلگرام فارسی با بیش از 2 میلیون دانلود در کافه بازار محبوب ترین تلگرام غیر رسمی به حساب می آید. تلگرام فارسی عمده محبوبیتش را مدیون فارسی سازی محیط تلگرام بوده هر چند که بسیاری از قابلیت های موجود در موبوگرام را هم به کاربرانش ارائه می دهد.
اوایل امسال خبری مبنی بر سوء استفاده اطلاعاتی تلگرام فارسی در خبرگزاری های کشور منتشر شد که البته سازندگان اپ بلافاصله آن را تکذیب کردند. بعد از این اتفاق، گروه پرشین فاکس برای اعتمادسازی میان کاربران تمام کدهای سورس خود را در وبسایت گیت هاب در اختیار عموم قرار داد تا بدین شکل اتهامات را از خود دور کرده باشد.
ویدوگرام
ویدوگرام یکی دیگر از تلگرام های غیر رسمی است که با پوشش دادن یکی از محدودیت های تلگرام به شهرت رسیده. با این اپلیکیشن می توانید علاوه بر دسترسی به بسیاری از امکانات تلگرام رسمی، با دیگران تماس تصویری هم برقرار کنید.
امکان لایو استریم در کانال ها و گروه ها هم خصوصیت متمایز کننده دیگری است که در ویدوگرام ارائه می شود. ویدوگرام در کافه بازار بیش از 200 هزار بار دانلود شده و بر خلاف نوع تبلیغاتش به نظر می رسد که طراحی آن توسط یک تیم ایرانی صورت گرفته باشد.
تلگرام نارنجی
در کنار ویدوگرام، تلگرام نارنجی هم جزو تلگرام های غیر رسمی است که امکان تماس تصویری را به کاربرانش می دهد. این اپ توسط یک تیم ایرانی طراحی شده و تا کنون بیش از 200 هزار مرتبه در کافه بازار دانلود شده است.
تلگرام نارنجی به غیر از ارائه امکانات اضافی برای تلگرام، یک شبکه اجتماعی داخلی به نام «فیلمچه» هم دارد که کاربران در آن می توانند عکس و فیلم و تصاویر گیف به اشتراک گذاشته و با یکدیگر به بحث و گفتگو بپردازند. با این وجود، تلگرام نارنجی هم یکی از اپ هایی است که هنوز حالت روح را حذف نکرده است.
تله گرام
تله گرام، موبوگرام کاربران سیستم عامل iOS محسوب می شود. امکاناتی مثل دسته بندی چت ها، تغییر صدا، آیدی یاب و انواع تم قابلیت هایی هستند که می توانید با نصب این تلگرام غیر رسمی در آیفون و آیپد به آن ها دسترسی داشته باشید.
تله گرام توسط یک تیم ایرانی طراحی شده و اولین تلگرام غیر رسمی منتشر شده در اپ استور اپل بوده، و از آنجا که اپل در تأیید انتشار اپلیکیشن ها وسواس و دقت بسیار زیادی به خرج می دهد تقریبا می توان نسبت به امنیت اپلیکیشن خاطر جمع بود.
آی تله
در کنار تله گرام، آی تله هم یکی دیگر از تلگرام های غیر رسمی است که کاربران iOS می توانند از اپ استور دانلود کنند. تقریبا تمام امکاناتی که در تله گرام می بینید، در آی تله هم ارائه می شوند.
امکاناتی مثل دسته بندی چت ها و کانال ها، تاریخ شمسی و زبان فارسی، آیدی یاب و امکان انتخاب پس زمینه اختصاصی از جمله قابلیت هایی هستند که در آی تله مشاهده می کنید. آی تله هم مثل تله گرام، هنوز برای حذف حالت روح از اپلیکیشن خود اقدامی به عمل نیاورده است.
پلاس مسنجر
پلاس مسنجر توسط یک توسعه دهنده مستقل غیر ایرانی طراحی شده و شاید این موضوع یکی از دلایل استقبال کاربران از آن بوده است. این تلگرام غیر رسمی (که منبع الهام بزرگی برای توسعه دهندگان وطنی بوده) اگر چه امکانات اضافه ای مثل تماس تصویری ارائه نکرده، اما برای دسته بندی چت ها و البته شخصی سازی محیط با انواع تم امکانات بسیار خوبی دارد.
یکی دیگر از مزایای پلاس مسنجر، داشتن یک انجمن اختصاصی در گوگل پلاس است که کاربران می توانند درخواست ها و سوالات شان از توسعه دهنده را در آن مطرح کنند. همچنین توسعه دهنده پلاس مسنجر برای ابهام زدایی نسبت به امنیت این اپلیکیشن، تمام کدهای سورس آن را در وبسایت گیت هاب در دسترس عموم قرار داده است.
این مطلب توسط امین بیگزاده و آرش پارساپور نوشته شده است.