«هنوز در بخش اینترنت ثابت نتوانستیم آنطور که باید توسعه پیدا کنیم زیرا هنوز رویADSL هستیم اما این فناوری در دنیا رو به انقراض است و VDSL و FTTH رو به گسترش هستند. البته مشکلاتی در این زمینه وجود دارد که بخشی به انحصار ذاتی شرکت مخابرات بر می‌گردد که اگرچه قانونی نیست اما سرمایه‌گذاری‌های زیادی در زمان دولتی بودن آن انجام شده است.» این‌ها بخشی از صحبت‌های هفته گذشته وزیر ارتباطات در مراسم افتتاحیه دهمین جشنواره وب و موبایل ایران بود که نشان از اهمیت VDSL و لزوم ترویج آن دارد.
درحالی که تاکنون انحصارات مخابراتی در این سیستم دیده می‌شد و کاربران و حتی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از انحصار اینترنت VDSL انتقاد میکنند، خبر از کنسرسیومی متشکل از هفت شرکت ارائه کننده خدمات اینترنتی آمده تا پس از انتقال خطوط فیبر به شهرها، خدمات اینترنت VDSL را در آینده به کاربران عرضه کند.
«محمدرضا کریمی»، قائم مقام مدیرعامل شرکت پیشگامان توسعه ارتباطات در گفت و گو با سایت «دیجیاتو» درباره دلایلی که منجر شده تا اینترنت VDSL در ایران مانند سایر کشورها شکل نگیرد، توضیحاتی می‌دهد. او هم مثل وزیر ارتباطات اعتقاد دارد که شرکت مخابرات ایران یکی از دلایل اصلی این امر بوده و به دیجیاتو می‌گوید:
«شرکت مخابرات ایران به دو شکل عمده فروش و خرده فروش اینترنت VDSL را ارائه میکند و همین امر سرعت توسعه VDSL را گرفته است. در تجربه های موفق سایر دنیا کشورهایی که زیرساخت سیم مسی را دارند جدا از شرکت هایی هستند که سرویس ارائه میکنند بنابراین برای بهره برداری حداکثری از سیم مسی به همه بازیگران ارائه خدمات میکنند اما شرکت مخابرات ایران متفاوت عمل میکند. چون برای ارائه این سرویس شرکت های خدمات دهنده FTTP و SERCO با همکاری شرکت مخابرات ایران هم باید تجهیزات جدید نصب کنند و هم باید رانژر داشته باشند تا سرویس ارائه کنند. طرحی توسط نظام صنفی تهیه شد تا ما بتوانیم همه بازیگران را ببینیم و پروژه سرعت بهتری بگیرد که به مهندس صالحیان، فرزی، سازمان تنظیم مقررات و وزارتخانه ارسال شد و ما امیدواریم این پروژه سرعت خوبی بگیرد.»
وی درباره فعالیت شرکت های خصوصی در حوزه اینترنت VDSL اطلاعات تازه‌ای به دیجیاتو می‌دهد:
«ما به این حوزه وارد شده و 7 شرکت شرکت پیشگامان، پارس آنلاین، های وب، شاتل، صبانت، آسیاتک و مبنا با راه اندازی یک شرکت واحد به نام شرکت توسعه ارتباطات رایان تدبیر، تشکیل کنسرسیوم داده ایم. این کنسرسیوم قصد دارد تا کار را به صورت مشارکتی انجام دهد چون برای راه اندازی اینترنت VDSLنیاز به تمرکز داریم. شرکت مخابرات نمیتواند با تعداد زیادی بازیگر این کار را انجام دهد چون در کنار کافو مخابرات باید یک کافو دیگر نصب شود. الان 17 شرکت مجوز FTTP را دارند و اگر هرکدام بخواهند در یک کافو نصب کنند کل خیابان ها از کافو پر میشود.»
کریمی در ادامه به تبعات شکل نگرفتن اینترنت VDSL برای شرکت های ارائه دهنده اینترنت ثابت اشاره میکند. او معتقد است که تحلیل وزیر ارتباطات مبنی بر روزهای پایانی عمر ADSL کاملا درست است. وی باور دارد که اینترنت سیمی VDSL باید زودتر وارد بازار شود چرا که در این نوع اینترنت دو مولفه سرعت و پایداری سرویس مورد توجه است و اینترنت سیمی نسبت به اینترنت موبایلی پایداری سرویس دارد.
وی با اشاره به اینکه امکان مشارکت برای سایر شرکت ها در این کنسرسیوم وجود دارد، عنوان کرد:
«این شرکت علاوه بر ایجاد و انتقال فیبر به تمامی شهرها، پروژه FTTP را در برنامه خود را دارد همچنین خدمات خود را به صورت عمده فروشی به شرکت های عضو خواهد داد و آنها خرد فروشی انجام می دهند منتها قبل از آن ارتباطاتی در کل این چرخه وجود دارد که سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی باید آنها را وضع کرده و وظایف هرکدام از بخشها را مشخص کند.»
به گفته کریمی، افول ADSL شروع شده است و این سیستم در ایران بیشتر از 4 تا 5 سال عمر نخواهد داشت ولی اگر ما بتوانیم تکنولوژی جایگزین را داشته باشم این روند سرعت خواهد گرفت. درصورتیکه VDSL در تمام نقاطی که اینترنت ADSL وجود دارد، قابل واگذاری باشد عمر ADSL بیشتر از 2 تا 3 سال نخواهد بود.
چند سال قبل برای خارج شدن اینترنت VDSL از انحصار شرکت مخابرات، شرکت «ایرانیان نت» وارد عرصه رقابت شد و وعده داد تا پایان سال 93 یک میلیون پورت ارائه خواهد داد اما نتوانست وعده خود را عملی کند. «ایرانیان نت» تنها رقیب مجال یافته شرکت مخابرات نبود که طعم شکست را چشید بلکه پس از او شرکت MTN وارد میدان شد که آن هم نتوانست به توفیقی دست پیدا کند.کارشناسان معتقدند که زیاده‌خواهی و انحصار طلبی این شرکت یکی از دلایلی بود که نتوانست سرویس VDSL را در کشور راه‌اندازی کند و با ارگان‌های مربوطه به هماهنگی‌های لازم برسد.
در هر حال به نظر می‌رسد وعده دست یافتن به این سرویس اینترنت با سیم پرسرعت به زودی عملی خواهد شد و بعد از سنجش‌های گوناگون رگولاتوری از زوایای مختلف این طرح، راه‌اندازی و عرضه آن آغاز خواهد شد. پیش ازاین این سیستم تنها در برخی مجتمع‌های مسکونی و اداری عرضه می‌شد و ارایه عمومی آن می‌تواند نسل جدیدی از اینترنت خط ثابت را به خانه‌ها بیاورد.
