به گزارش خبرنگار گروه حقوقی و قضایی خبرگزاری میزان، دریافت شناسنامه برای نوزاد مراحل چندان پیچیده‌ای ندارد با این حال اگر با آگاهی قبلی به سراغ این کار بروید، در شلوغی کار‌ها و ذوق و شوق بچه دار شدن احتمالا وقت و انرژی کمتری برای آن صرف می‌کنید.
بد نیست بدانید برای دریافت شناسنامه نوزاد دلبندتان، 15 روز پس از تولد فرصت دارید. البته این به این معنا نیست که بعد از گذشت این 15 روز، دیگر نمی‌توانید برای فرزند خود شناسنامه دریافت کنید بلکه کمی هزینه و دردسر‌تان بیشتر می‌شود.
گام اول دریافت گواهی تولد
گواهی تولد در همان بیمارستانی که کودک در آن به دنیا آمده صادر می‌شود. ارائه شناسنامه والدین نوزاد و همچنین سند ازدواج آن‌ها برای دریافت گواهی تولد در بیمارستان الزامی است. برخی از بیمارستان‌ها بخش جداگانه‌ای برای ارائه گواهی تولد در نظر گرفته اند. اگر کودک در محلی به غیر از بیمارستان به دنیا آمده باشد باید یک پزشک و یا ماما برای او گواهی تولد صادر کند تا جلوی صدور شناسنامه‌های تکراری یا ادعای دیگران در مورد این نوزادگرفته شود.
یکی از راه‌های دریافت گواهی تولد، امضا و تأییدیه 3 شاهد است که تولد نوزاد را تأیید کنند و والدین به همراه نوزاد و با در دست داشتن این تأییدیه می‌توانند به یک پزشک مراجعه و گواهی تولد را از او دریافت کنند. درصورت به همراه نداشتن گواهی تولد، مراجعه برای دریافت شناسنامه نوزاد کار سختی خواهد بود.
گام دوم مراجعه به اداره ثبت احوال
تمام اداره‌های ثبت احوال موظف به ارائه خدمات صدور شناسنامه نوزاد هستند، معمولا پدر نوزاد برای دریافت شناسنامه به اداره ثبت احوال مراجعه می‌کند. با این حال علاوه بر پدر، جد پدری هم با ارائه شناسنامه می‌تواند برای دریافت شناسنامه نوزاد اقدام کند. در صورتی که ازدواج والدین نوزاد قانونا به ثبت رسیده باشد، مادر نوزاد هم می‌تواند برای دریافت شناسنامه فرزند تازه متولد شده اش به این اداره مراجعه کند؛ وصی، قیم، یا امین هم همینطور البته با ارائه مدارک قانونی متصدی یا نماینده مؤسسه‌ای که طفل به آنجا سپرده شده است هم مسئول دریافت شناسنامه برای کودکانی هستند که رها شده و یا به مراکز بهزیستی سپرده شده اند. همه این افراد باید مدارک شناسایی و مدارک وکالت یا نماینده بودن خود را به متصدی صدور شناسنامه ارائه دهند.
گام سوم ارائه مدارک و تکمیل فرمها
مدارک لازم به همراه فیش واریز هزینه دریافت شناسنامه نوزاد به متصدی تحویل داده می‌شود. درخواست کننده صدور شناسنامه برای نوزاد، فرمی از متصدی دریافت می‌کند و در آن مشخصات درخواست کننده و نسبت او با نوزاد و مشخصات والدین به همراه اطلاعات مربوط به محل تولد نوزاد و... درج می‌شود.
در این فرم بخشی برای «گواهان» و معرفی آن‌ها در نظر گرفته شده است. این بخش از فرم در صورتی تکمیل می‌شود که نوزاد گواهی تولد نداشته باشد و تنها افرادی به عنوان گواه و شاهد، تولد او را در روز و محل ادعاشده، تأیید کنند.
تاریخ و زمان دقیق و محل تولد نوزاد و همچنین مشخصات شناسنامه‌ای والدین در این فرم تکمیل می‌شود. مشخصات دقیق شناسنامه‌ها و کد پستی فرد درخواست دهنده برای دریافت شناسنامه نوزاد هم در این فرم نوشته می‌شود.
گام چهارم بررسی مدارک ارائه شده
متصدی صدور شناسنامه تمام مدارک ارائه شده را بررسی می‌کند. اول از همه درخواست صدور شناسنامه و همچنین اطلاعات درج شده در گواهی تولد مشخصات سجلی والدین نوزاد و تطبیق آن با آنچه در فرم وارد شده و همچنین اطلاعات مربوط به ازدواج والدین، گواهی ولادت از نظر زمان و جنسیت و مشخصات والدین و... بررسی می‌شود. در نهایت فیش بانکی ارائه شده هم بررسی می‌شود تا تاریخ و مبلغ و شماره حساب درج شده روی آن با آنچه باید، تطبیق داده شود.
این نخستین بررسی‌ای است که در طول روند دریافت شناسنامه نوزاد انجام می‌شود و بعد از آن، 3 بار دیگر این بررسی‌ها و تطبیق‌ها انجام می‌شود تا در نهایت اطلاعاتی که در شناسنامه نوزاد درج می‌شود اطلاعاتی نادرست نباشد چراکه تعویض شناسنامه و اصلاح آن کار ساده‌ای نیست.
گام پنجم انتخاب نام کودک
حالا که مدارک بررسی شد و صحت اولیه آن تأیید، شخص درخــــــواست دهنده شناسنامه، نام نوزاد را اعلام می‌کنــد. متصــدی صدور شناسنامه در صورت لزوم از روی فهرستی که در اختیار دارد این نام را بررسی می‌کند تا از مناسب بودن آن براساس ضوابط و آیین نامه‌های درون سازمانی در اداره ثبت احوال اطمینان پیدا کند. در صورتی که این نام در فهرست نام‌های مناسب که در اختیار متصدی صدور شناسنامه قرار دارد وجود نداشته باشد، باید نام دیگری برای نوزاد انتخاب کرد. نام اعلام شده پس از بررسی در پشت برگه گواهی تولد نوشته و توسط متقاضی امضا می‌شود. سند وقایع تولد نوزاد آماده و تنظیم می‌شود و بعد از بررسی اطلاعات درج شده در آن، این سند هم به امضای متقاضی می‌رسد.
گام ششم درج نام نوزاد در شناسنامه والدین
انتخاب نام نوزاد بر عهده والدین و یا قیم قانونی او است، اما این افراد در تغییر نام خانوادگی نوزاد دخالتی ندارند و برای مثال هنگام دریافت شناسنامه نوزاد نمی‌توان نام فامیلی او را کم یا زیاد و یا پسوندی را از شناسنامه او حذف کرد برای ایجاد تغییر در نام خانوادگی نوزاد، لازم است که قبل از اقدام برای دریافت شناسنامه او، تغییرات لازم در شناسنامه پدر ایجاد شود. برای مثال اگر قصد دارید پسوندی از فامیلی پدر در شناسنامه نوزاد قید نشود، قبل از اقدام برای دریافت شناسنامه نوزاد باید این پسوند را از شناسنامه پدر او حذف کنید. در غیر این صورت نام خانوادگی پدر با تمام جزئیات آن، وارد شناسنامه فرزند می‌شود. حالا که تکلیف سند تولد نوزاد مشخص شد، نام نوزاد و تاریخ تولد او در شناسنامه‌های والدین ثبت می‌شود.
گام هفتم صدور شناسنامه و امضای آن
سند تولد و سایر مدارک و فرمها به واحد کنترل اداره ثبت احوال ارسال می‌شود تا بررسی دیگری روی اطلاعات درج شده برای شناسنامه نوزاد انجام شود و این اطلاعات با آنچه در شناسنامه والدین نوشته شده و آنچه در گواهی تولد ذکر شده است تطبیق داده شود. حالا نوبت به آن رسیده که یک شماره ملی برای نوزاد درنظر گرفته شود.
این شماره پشت سند تولد و همچنین پشت گواهی تولد نوزاد نوشته می‌شود. اطلاعات تأیید شده در نهایت در این مرحله به صدور شناسنامه برای نوزاد می‌انجامد. اطلاعات شناسنامه صادر شده تکمیل می‌شود و برای دریافت آخرین امضا‌ها، به دفتر ریاست اداره ثبت احوال می‌رسد. با قرارگرفتن امضای رئیس اداره ثبت احوال، شناسنامه صادر شده وجهه قانونی پیدا کرده و هویت نوزاد را رسما تأیید می‌کند.
گام هشتم تحویل شناسنامه و دریافت رسید
قبل از اینکه شناسنامه به دست متقاضی برسد، به همراه سند ولادت به بخش بایگانی اداره ثبت احوال ارسال می‌شود تا آخرین بررسی روی اطلاعات درج شده در آن انجام شود. بایگانی هم باید صحت اطلاعات درج شده در شناسنامه و تطابق آن با مدارک ارائه شده را تأیید کند؛ مهر و امضای مدیر بایگانی که روی شناسنامه نشست، شناسنامه صادر شده به همراه سایر مدارک و اسناد به واحد تنظیم کننده اسناد ارسال می‌شود.
اسناد و سوابق توسط این بخش از اداره ثبت احوال ضبط می‌شود و شناسنامه بالاخـــره به دست متقاضی می‌رسد. متقاضی باید هنگام دریافت شناسنامه رسیدی که متصدی صدور شناسنامه به او می‌دهد امضا کند تا دیگر مدعی‌ای برای دریافت شناسنامه همین نوزاد وجود نداشته باشد.
دردسر‌های والدین برای انتخاب اسم
انتخاب نام نوزاد فرایند پیچیده‌ای است که در نهایت با توافق پدر و مادر نوزاد انجام می‌شود. با این حال کم نیست تعداد اسم‌های انتخابی که هر روز در اداره ثبت احوال رد می‌شود که در این صورت فرایند دریافت شناسنامه هم ناتمام می‌ماند و به روز دیگری موکول خواهد شد. در سازمان ثبت احوال ضوابطی برای تأیید نام نوزادان وجود دارد که براساس آن یک نام رد و تأیید می‌شود، اما هیچ مرجع بیرونی‌ای برای والدین نوزاد وجود ندارد تا با مراجعه به آن بدانند نامی که برای فرزند خود انتخاب کرده اند قابل ثبت در شناسنامه هست یا نه! تنها راه امتحان این کار مراجعه حضوری به اداره‌های ثبت احوال و طی کردن روند دریافت شناسنامه است؛ بنابراین بهتر است در انتخاب نام نوزاد دقت کنید، چراکه تغییر دوباره آن فرایند ساده‌ای ندارد. البته با کمی وب گردی می‌توانید با تجربه‌های دیگران بفهمید که انتخاب چه نوع نام‌هایی معمولا ممنوع است. کتاب‌هایی هم برای پیشنهاد اسامی به شما منتشر شده است.
تنها راهنمای سازمان ثبت احوال کشور برای انتخاب نام نوزاد ذکر چند معیار کلی است: برای نامگذاری، یک نام ساده یا مرکب که عرفا یک نام محسوب می‌شود قابل انتخاب است. انتخاب نام‌هایی که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی می‌شود و همچنین انتخاب عناوین و القاب و نام‌های زننده و مستهجن یا نامناسب با جنسیت کودک ممنوع است. انتخاب نام در مورد اقلیت‌های دینی شناخته شده در قانون اساسی تابع زبان و فرهنگ دینی آنان است. ذکر سیادت در مورد ساداتی که سیادت آن‌ها در شناسنامه پدر یا جد پدری مندرج باشد الزامی است.
هزینه تصاعدی صدور شناسنامه
ارائــه گواهـی تولد توسط بیمارستان هزینه‌ای در بر ندارد، مگر اینکه نوزاد در محلی غیراز بیمارستان و یا مرکز درمانی به دنیا آمده باشد و برای دریافت گواهی تولد، لازم باشد که پزشکی این گواهی را تأیید کند که این هزینه توافقی است و مبلغ مشخصی نمی‌توان برای آن در نظر گرفت.
دریافت شناسنامه نوزاد هم چندان هزینه بر نیست. در حال حاضر اداره ثبت احوال برای صدور شناسنامه‌های نوزادانی که کمتر از 15 روز از تولدشان می‌گذرد مبلغ 5 هزار تومان دریافت می‌کند.
این مبلغ باید به حساب سازمان ثبت احوال کشور نزد بانک ملی پرداخت شود. اگر بیش از 15 روز از تولد نوزاد گذشته باشد، مقدار این هزینه به 15هزار تومان می‌رسد و هرچه این زمان طولانی‌تر شود، باید هزینه بیشتری برای دریافت شناسنامه نوزاد پرداخت کنید.
این مدارک را به همراه داشته باشید
اصل شناسنامه و کارت ملی پدر و مادر نوزاد مهم‌ترین مدارکی است که در اداره ثبت احوال برای دریافت شناسنامه نوزاد به آن نیاز دارید. به علاوه گواهی تولد که توسط پزشک و یا ماما امضا شده باشد. اگر وکیل یا قیم قانونی و یا جد پدری نوزاد برای دریافت شناسنامه اقدام می‌کند، باید مدارک هویتی و شناسنامه‌ای خود را هم به همراه داشته باشد به انضمام مدارکی که ادعای وکالت و یا نسبت او را با نوزاد مشخص می‌کند. دریافت شناسنامه نوزاد کار چندان زمانبری نیست؛ اگر در یکی از روز‌های اداری قبل از ساعت 10 صبح به اداره ثبت احوال مراجعه کنید، همان روز می‌توانید شناسنامه نوزاد را دریافت کنید در غیر این صورت باید یک‌بار دیگر هم به این اداره مراجعه کنید. البته این درصورتی است که همه مدارک مورد نیاز را به همراه داشته باشید و برای دریافت گواهی تولد از بیمارستان هم باید شناسنامه پدر و مادر نوزاد به همراه سند ازدواج آن‌ها به بخش صدور گواهی تولد ارائه شود.
