نحوه ی استتار و مخفی شدن حیوانات،جالب و دیدنی+عکس

استتار و مخفی شدن حیوانات:حیوانات برای شکار یا مخفی­ماندن از دید دشمنان خود، از روش همرنگی با محیط، استفاده می­کنند که "فن استتار" هم نامیده می­شود. در دنیای حیات­وحش، شگفت­ آورترین و ماهرانه­ترین شیوه­های استتار انجام می­گیرد که از آن میان می­توان به حشراتی که شبیه گیاهان هستند؛

مارمولک­هایی که به سرعت تغییر رنگ می­دهند؛ پستانداران راه­راه که با سایه روشن­های جنگل در هم می­آمیزند تا از دید پنهان بمانند و ... اشاره کرد. بعضی از حیوانات هم برای دفاع از خود، به مناطق شلوغ، نزدیک نمی­شوند.

در دنیای حیواناتی که از روش هم­رنگی با محیط استفاده می­کنند، آفتاب­پرست­ها را به خاطر سرعت عملشان در استتار و مخفی شدن، باید در زمره­ی استادان این فن به شمار آورد، در این تصویر یک آفتاب­پرست در حال تغییر دادن رنگ پوستش است تا با محیط پیرامون خود هم­رنگ شود.

استتار و مخفی شدن حیوانات

قایم موشک بازی:

بیشتر حیوانات برای یافتن شکار، یا ایمنی از حیوانات شکارچی، باید از دید مخفی بمانند تا بتوانند به حیات خویش ادامه دهند. آنها با استفاده از ترفندهای گوناگون توانسته­اند خود را با محیطی که در آن زندگی می­کنند، هم­رنگ سازند.

بدن نرم قورباغه و وزغ­ها، غذایی خوشمزه­ای برای انواع حیوانات و پرندگان است. اما آنها با سنگ­ها و رودخانه­های پیرامون خود به خوبی هم­رنگ شده­اند تا استتار کنند؛ درنتیجه از دید دشمنان در امان می­مانند. نقش و نگار، و رنگ­آمیزی، از جمله عوامل مهم در استتار به شمار می­روند. دوزیستانی که در خشکی زندگی می­کنند، مثلا قورباغه ­ی شاخدار آمریکای لاتین، برای استتار از نقش و نگار و رنگ­های گوناگون پوست بدنشان کمک می­گیرند؛ بدین ترتیب در اثر شباهت به برگ­های مرده و پوسیده­ی کف جنگل، از دید پنهان می­مانند. قورباغه شاخدار آمریکای لاتین، در کف جنگل و میان برگ­های پوسیده مخفی می­شود و در انتظار طعمه می­نشیند. وقتی شکار نزدیک شود، به سرعت به طرف او جست می­زند و شکارش می­کند.

نقش و نگارهای سطح بال­های شب­پره­ های فلفلی، هنگامیکه روی تنه­ی درختان می­نشینند، آنها را از دید دشمن در امان نگاه می­دارد. در گذشته، بال شاپرک­های خاکستری، هنگام نشستن روی تنه درختان، با درخت هم­رنگ می­شد و به خوبی استتار می­کردند. اما از حدود 200 سال پیش، آلودگی هوا، موجب تیره شدن پوست تنه­های درختان شد؛ در نتیجه پرندگان مهاجم توانستند شاپرک­های خاکستری را روی تنه­های تیره­رنگ، شناسایی و شکار کنند. به تدیج فقط شب­پره ­های تیره­رنگ باقی ماندند و توانستند نسل خود را ادامه دهند.

حتی پانداهای غول­پیکر هم می­توانند نادیدنی باشند! شاید فکر کنید دیدن سیاهی و سفیدی آشکار پوست پانداها، کار خیلی آسانی است. اما همین رنگ­آمیزی آنها را در میان کوه­های پوشیده از برف، از دید دشمنانش مخفی نگاه می­دارد. حتی در تابستان نیز چارچوب پیکر پانداها در میان درختان جنگل خیزران، چنان با محیط هم­رنگ می­شود که تشخیص آنها را مشکل می­سازد.

بچه­ های حیوانات:

بچه­های حیوانات همیشه در خطر حمله­ ی حیوانات مهاجم و شکارچی قرار دارند. اما نقش و نگار و رنگ بچه­ ها، که موجب هم­رنگی آنها با محیط می­شود، کاملا از رنگ والدین­شان متفاوت است؛ درنتیجه آنها از این خطر در امان می­مانند.

پوست پشمالو و خال­خالی، بیشتر بچه­ های حیوانات را در هنگام استراحت از دید دشمنان، مخفی نگاه می­دارد. پوست خال­خالی سفید آهوان، چنان با برگ­ها و سایه روشن­های محیط در هم می­آمیزد که تشخیص آنها را دشوار می­سازد. وقتی بچه­های حیوانات رشد می­کنند و قادر به حرکت می­شوند، رنگ پوست دوران بچگی­شان تا مدت چند هفته، آنها را از خطر جانوران مهاجم در امان نگاه می­دارد. حتی بچه­ های شکارچیان درنده نیز آسیب­پذیرند. بچه شیرها، پوست پشمالوی خال­خالی خود را، تا مدت 3 ماه همچنان حفظ می­کنند.

شیر ماده برای یافتن غذا ناگزیر است توله­هایش را، مدتی تنها بگذارد. اما بچه شیرها در میان علف­زارهای طلایی، به خوبی با محیط اطراف هم­رنگ می­شوند تا از نظر مخفی بمانند.پوست پشمالو و خال­خالی بچه یوزپلنگ، و نیز یال خاکستری دور گردنش، سر، گردن، پشت و دم او را از دید دشمن، مخفی نگاه می­دارد. بنابراین بچه یوزپلنگ به آسانی می­تواند خود را در میان بوته­ ها مخفی کند.

مرغان ماهی­خوار، در حفره­های سطح زمین تخم­گذاری می­کنند و نیازی به استتار تخم­هایشان ندارند. پوسته­ ی تخم ها سفید است در نتیجه والدین به راحتی می­توانند در فضای تاریک درون لانه، آنها را تشخیص دهند.مرغ باران هنگام نزدیک شدن دشمن، حواس او را پرت می­کند تا لانه­اش را، که در محوطه­ ی باز قرار دارد، پیدا نکند. البته تخم­های مرغ باران با وجود قرار گیری در محیط باز، به دلیل هم­رنگی با محیط اطراف، به سختی قابل شناسایی است.تشخیص تخم­های پرندگان، در صورتیکه پوسته آنها خال­خالی باشد، بسیار دشوار است. تخم­هایی که پرندگان مادر در محوطه­های باز می­گذارد، معمولا هم­رنگ سنگ­ها و ماسه­های محیط اطراف است. اما تخم­هایی که در محل مخفی، و دور از چشم گذاشته می­شوند، مثلا زیرزمین یا بلندی­ها، نیازی به استتار ندارند.

شکار و شکارچیان:

حیوانات شکارچی و شکار، باید با محیط هم­رنگ شوند، تا از دید پنهان بمانند. یک حیوان شکارچی باید آهسته به شکار نزدیک شود در حالیکه شکار فقط در صورت پنهان ماندن از دید شکارچی، می­توانند از خطر مرگ در امان بماند.

در فضاهای باز، هم حیوانات شکارچی و هم شکار، باید با محیط هم­رنگ باشند. رنگ پوشش پشمالوی شیرها و گوزن­های علف­زارهای آفریقا، قهوه­ای است. بیشتر مارهای صحرایی، درست مانند طعمه­ های­شان، به رنگ شنزارهای بیابان هستند.

در ناحیه قطب شمال، روباه­ها و خرگوش­های قطبی نیز پوستی پشمالو و سفید دارند که با سرزمین­های برفی قطب، هم­رنگ است.

نقش­های خال­خالی و خطوط راه­راه، پرتوهای نور را درهم می-شکنند. هرچند این نقش و نگارها به سرعت از فاصله­ی دور دیده می­شوند، اما شکستن پرتوهای نور، شناسایی چارچوب بدن حیوان را دشوار می­کند؛ درنتیجه تشخیص اندازه­ی جثه حیوان و اینکه آیا تنها است یا به صورت گله، دشوارتر می­شود.خطوط راه­راه بدن گورخر، چندان کمکی به مخفی شدن او نمی­کند. اما جانوران مهاجمی که قدرت تشخیص رنگ­ها را ندارند، مجموعه­ی گله گورخرها را یکپارچه می­بینند، درنتیجه نمی­توانند یک گورخر را از بقیه تشخیص دهند و برای شکار انتخاب کنند.

خطوط راه­راه سیاه روی بدن پوست پشمالوی ببرماده، همانند پرتوهای چشمک­زن خورشید از لابلای برگ­های درختان به کف جنگل می­تابد، با سایه روشن­های جنگل درهم می­آمیزد و او را چنان با رنگ­های محیط هم­رنگ می­سازد که شکار متوجه ببر ماده نمی­شود.پوست خالخال پلنگ نیز هنگامیکه روی شاخه درخت دراز کشیده و زیر گرمای خورشید استراحت می­کند، مانندسایه روشن­هایی به نظر می­رسد که هنگام تابش نور از لابلای برگ­های درختان ایجاد می­شود؛ درنتیجه پلنگ از دید مخفی می­ماند.

مارسبزتاکستان، در جنگل­های جنوب آسیا زندگی می­کند. بدن باریک، دراز و دم شلاقی به همراه مردمک افقی این مار، در حالیکه بدنش را به دور شاخه­های تودرتوی درخت انگور پیچیده، مانند یکی از این شاخه­ها به نظر می­رسد. در اینحالت مار تاکستان به محض دیدن هرپرنده­ی کوچک یا مارمولکی که از کنارش عبور می­کند، با یک حرکت سریع و ناگهانی، او را شکار می­کند و بدنش را به دور طعمه می­پیچد؛ سپس آنقدر فشارش می­دهد تا از بین برود.

شیرها درحالیکه لابلای علفزارهای طلایی از دید پنهان هستند، خیلی آهسته و دزدکی به سمت طعمه می­خزند. آنها گام به گام جلوتر می­روند و تا جایی که ممکن است به گله نزدیک می­شوند؛ سپس ناگهان از مخفیگاه­شان بیرون می­پرند و با سرعت 65 کیلومتر در ساعت، به سمت گله یورش می­برند.

همیشه درتغییر:

وقتی محیط زندگی حیوانات همیشه در تغییر است، پس آنها چگونه می­توانندخودشان را با محیط هم­رنگ سازند. یا بعبارت دیگر استتار کنند؟ بعضی از حیوانات می­توانند رنگ پوست یا پوشش پشمالوی بدنشان را، هر زمان که لازم بود، تغییر دهند.

هشت­پایان و ده­پایان، به منظور هم­رنگ ساختن خود با محیط، و همینطور در شرایط مختلف احساسی، تغییر رنگ می­دهند. مثلا یک هشت­پا در هنگام عصبانیت، به رنگ قرمز درمی­آید یا در زمان ترس،با تغییر رنگ،سفید می­شود. همچنین زمانیکه یک هشت­پا در حال نبرد است، از رنگ سیاه تا قرمز تمایل به قهوه­ای، به صورت پی­درپی تغییر رنگ می­دهد.

آفتاب­پرست­ها می­توانند در مدت چند دقیقه تغییردهند. محل زندگی او بالای درخت است و حشرات را شکار می­کند. عمل تغییر رنگ سریع و بسیار کارآمد آفتاب­پرست او را از دید شکار مخفی می­کند. این جانور روی شاخه درخت بی­حرکت می­نشیند و با چشم­های برآمده و متحرکش به طعمه خیره می­شود؛ سپس با زبان دراز و چسبناکش طعمه را شکار می­کند. آفتاب­پرست از طریق هدایت جریان­های عصبی می­تواند رنگدانه­های تیره رنگ واقع در زیر پوست خود را، به هر قسمت از سطح پوستش منتقل کند.

ماهی­های پهن برای هم­رنگی با بستر دریا، به کمک رنگدانه­های سطح پوستشان، تغییر رنگ می­دهند. آزمایش­ها نشان داده است ماهی­های پهن حتی می­توانند پوست بدنشان را به رنگ صفحه شطرنج درآورند!

بارش برف و سفیدی زمین، چشم انداز محیط را به نحو زیبایی تغییر می­دهد. حیوانات قطبی در همه­ی فصل­ها به غیر از زمستان، که هم­رنگ زمین هستند، از دید پنهان می­مانند. اما هنگام زمستان، باید پوشش پشمالوی بدنشان را تغییر دهند، تا هم­رنگ برف شوند. مثلا پرهای تیره و قهوه­ای باقرقره­ها، در زمستان تغییر رنگ می­دهد و به رنگ سفید در می­آید. پوشش پشمالوی قاقم و سمورها هم در فصل زمستان، تغییر رنگ می­دهد؛ درحالیکه در فصل تابستان پوشش پشمالوی آنها، قهوه­ای و هم­رنگ محیط می­شود.

استتار در زیر آب:

هرگونه از ماهیان، برای زندگی در عمق ویژه­ای از آب اقیانوس، سازگاری یافته­اند. بعضی از آنها در مناطقی نزدیک سطح آب زندگی می­کنند که نور خورشید به خوبی در آن نفوذ می­کند؛ بعضی دیگر هم درجاهای خیلی عمیق به سر می­برند که نور خورشید به آن نمی­رسد و کاملا تاریک است. همه­ی این ماهیان برای فریفتن جانوران شکارچی یا شکار، از نور و رنگ کمک می­گیرند.

جمعیت عظیمی از انواع جانوران دریایی رنگارنگ و پرنقش و نگار، در میان آبسنگ­های مرجانی پرسه می­زنند. خطوط و نقش و نگارهای رنگین ماهی­ها، به آنها کمک می­کند تا هم­نوعان خود را شناسایی کنند یا لابلای آبسنگ­های مرجانی، از دید دشمنانشان مخفی بمانند؛ در نور درخشان و سایه­روشن­هایی که خطوط بدنشان را درهم می­شکند، تشخیص آنها دشوار است. بیش از 200 نوع پروانه ماهی وجود دارد که خطوط یا نقش و نگار بدن آنها، با یکدیگر متفاوت است.

پروانه ماهی رنگارنگ، در میان آبسنگ­های مرجانی زندگی می­کند؛ جایی که انواع مهاجمین خطرناک از جمله کوسه­ماهی­ها، هشت­پایان و مارماهی درنده، پرسه می­زنند. خطوط پرنقش و نگار و رنگارنگ پروانه ماهی­ها، چارچوب بدن آنها را در هم می­شکند، درنتیجه از دیدن مهاجمین در امان می­مانند. در ضمن چشم­های دروغین و بزرگ آنها که در محل دورتری از چشم­های واقعی او قرار دارند؛ دشمنان را دچار سردگمی می­کند؛ درنتیجه جانور مهاجم به سختی می­تواند تشخیص دهد که این ماهی به کدام سمت شنا می­کند.

ماهی خال­خالی موسوم به اسقومتری، شاه­ماهی و سایر ماهی­هایی که بطور گروهی در نزدیک سطح آب شنا می­کنند، معمولا به رنگ نقره­ای هستند. بنابراین وقتی پرتوهای نور روی پولک­های نقره­ای آنها بتابد با نور خیره کننده­ای می­درخشند. ماهیانی هم که در نقاط ژرف دریا زندگی می­کنند، اندام­های نورافشان آنها در اعماق تاریک آب، باعث سردرگی طعمه می­شوند.

شکل­ها نقش و نگارها:

بعضی از جانوران که در زیر آب زندگی می­کنند، برای استتار و هم­رنگی با محیط، چنان عمل می­کنند که به گیاهان یا سنگ­های بستر دریا، شبیه می­شوند؛ آنها حتی خود را به شکل سایر جانوران دریایی اطرافشان، درمی­آورند.

بعضی وقت­ها خود جانوران دریایی چنان رنگ­آمیزی شده­اند که مانند یک پس ­زمینه­ ی مناسب برای مخفی شدن بقیه جانوران، به کار می­آیند. توتیای دریایی، محل زندگی میگوهای بسیار کوچک است که تیغ­های آنها، کاملا شبیه تیغ توتیای دریایی است. مرجان­های رنگین، برای ماهیانی که لابلای آبسنگ­های مرجانی زندگی می­کنند، زمینه­ای پدید آورده­اند تا از دید دشمن پنهان بمانند. خال­های بزرگ و تیره­رنگ سطح بدن ماهی­ها از جمله دلقک ماهی، رنگ­های درهم برهم، و گیج کننده­ای را ایجاد می­کند؛ درنتیجه او لابلای شاخه­های شبکه مانند مرجان­ها، کاملا از دید پنهان می­ماند.

شاید سمی­ترین ماهی جهان، عقرب ماهی باشد که تیغ­های سمی و مرگبار پشت بدنش، هنگام احساس خطر راست می­شوند. عقرب ماهی­ها در بستر دریا کاملا نادیدنی هستند.

ساقه ­های برگ مانند علف­های دریایی، که در بستر دریا می­رویند، همراه جریان­های آب، این سو و آن سو تاب می­خورند و حالت شناور دارند. بسیاری از جانوران دریایی و شبیه، به رنگ سبز قهوه­ای هستند؛ حتی زایده­ی اندام­های بدن آنها، مانند ساقه­های برگی علف­های دریایی، در آب موج برمی­دارد و تاب می­خورد؛ درنتیجه از دید پنهان می­مانند.

تنظیم و گردآوری:مجله اینترنتی دلگرم