جود لا؛ آقای رقیب بااستعداد

وب سایت فیلم نت نیوز - یاسین محمدی: جود لا که 45 ساله است، کارش را در نوجوانی از فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی عامه‌پسند آغاز کرد، اما خیلی زود در زادگاهش لندن جذب تئاتر شد و در اولین بازی‌اش در نمایش «والدین وحشتناک» ژان کوکتو، نامزد جایزه‌ی لارنس الیویر برای بهترین بازیگر تازه‌وارد شد.


او با همین نمایش به برادوی رفت و در آنجا هم نامزد جایزه‌ی تونی برای بهترین بازیگر نقش مکمل مرد شد. بعد از این موفقیت‌ها در صحنه‌ی تئاتر وارد سینما شد و در چند فیلم مستقل بازی کرد تا این‌که بازی در کنار ایثن هاوک و اوما تورمن در فیلم علمی‌تخیلی «گاتاکا» (1997) او را به شهرت برساند و فقط دو سال بعد با بازی درخشانش در «آقای ریپلی بااستعداد» (1999) نامزد هر سه جایزه‌ی اسکار، گلدن‌گلوب و بفتا شد که توانست بفتا را ببرد.


این بازیگر پرکار در کمتر از سه دهه، در 52 فیلم سینمایی و پنج سریال بازی کرده است. با این‌که امروزه بدل به چهره‌ای درجه‌یک در دنیای بازیگری شده همیشه در جوایز سینمایی به رقبای دشواری برخورد کرده است و به همین دلیل است که 59 نامزدی و 17 جایزه را در کارنامه‌اش ثبت کرده است.

 

با این یادآوری که فیلم «هتل بزرگ بوداپست» را که یکی از آثار مهم جود لا است هفته‌ی پیش در میان فیلم‌های رِیف فاینز معرفی کردیم و حالا چهار اثر برتر جود لا را شامل یک سریال تلویزیونی و سه فیلم سینمایی مرور می‌کنیم:

فصل اول نخستین سریال ساخته‌ی پائولو سورنتینو کارگردان تحسین‌شده‌ی ایتالیایی با هنرنمایی جود لا در نقش پاپ پایوس (پیوس) سیزدهم طرفداران زیادی پیدا کرد. در این سریال، پاپ جوانی که پس از مرگ پاپ قبلی در واتیکان انتخاب می‌شود، اما محافظه‌کاری شدیدش حتی اهالی واتیکان را بهت‌زده می‌کند. دو قسمت اول این سریال در اتفاقی بی‌سابقه در جشنواره‌ی فیلم ونیز به‌نمایش درآمد. دایان کیتن دیگر بازیگر مشهور امریکایی است که در این سریال ایتالیایی بازی می‌کند.

 

این سریال در دو رشته نامزد جوایز تلویزیونی‌امی شد تا نخستین سریال ایتالیایی‌ای باشد که به این افتخار دست پیدا می‌کند. وسواس سورنتینو باعث شد که ساختن این سریال 10 قسمتی سه سال طول بکشد (شامل هفت ماه فیلم‌برداری)، نتیجه این‌که این سریال یک اثر هنری تمام‌عیار است که تک‌تک قاب‌های دوربین مثل یک تابلوی نقاشی بسیار زیبا جلوه می‌کند. بازی جود لا هم مثل دیگر عناصر سریال با تحسین منتقدان تلویزیونی روبه‌رو شده است، اگرچه برخی منتقدان ایتالیایی از ارائه‌ی تصاویری کاریکاتوری از ایتالیایی‌ها گله‌مند بودند و هدف از آن را خوش‌آمد مخاطبان امریکایی عنوان کردند.

 

بنا بر اعلام تهیه‌کننده‌ها برخلاف تصمیم قبلی قرار است تولید فصل دوم این سریال با عنوان «پاپ جدید» در اواخر سال 2018 کلید بخورد و طرفداران این سریال با وسواسی که از سورنتینو سراغ دارند باید چند سالی منتظر فصل تازه بمانند. با اعلام نامزدهای جوایز گلدن‌گلوب 2018 مشخص شد این سریال نامزد یک جایزه شده و آن هم بازی جود لا است که باید با رقبای قدری مثل رابرت دنیرو، ایوان مک‌گرگور، جفری راش و کایل مک‌لاکلن برای به‌دست آوردن جایزه‌ی بهترین بازیگر مرد برای سریال یا فیلم تلویزیونی رقابت کند. نتیجه‌ی این یکی خیلی زود مشخص می‌شود، 7 ژانویه، 17 دی‌ماه.

نزدیک‌تر (Closer) (2004)

رابطه‌ی دو زوج در این فیلم مایک نیکولز پیچیده می‌شود و مشکلاتی را به بار می‌آورد، دو زوجی که نقش‌هایشان را جولیا رابرتز، جود لا، ناتالی پورتمن و کلایو اوون بازی می‌کنند. فیلم براساس نمایشنامه‌ی تحسین‌شده‌ای از پاتریک ماربر ساخته شد که خود او هم کار اقتباس سینمایی آن را برعهده داشت.

 

کلایو اوون در این میان در نخستین اجرای این نمایش در لندن نقشی را بازی کرد که جود لا آن را در فیلم بازی می‌کند. اوون و پورتمن برای این فیلم نامزد جوایز بازیگری مکمل در اسکار و گلدن‌گلوب شدند که هر دو گلدن‌گلوب را بردند، اما اسکار را نه! این فیلم که با بودجه‌ی 27 میلیون دلاری تولید شده بود، بیش از 115 میلیون دلار در جهان فروش داشت که فقط کمتر از 34 میلیون دلار آن سهم بازار امریکای شمالی بود. جود لا و ناتالی پورتمن پیش از این فیلم مواجهه‌ی مختصری در فیلم «کوهستان سرد» با هم داشتند.

 

 در این فیلم اکشن، ماجراجویانه و رازآلود، جود لا هم‌بازی ستاره‌هایی مثل گوئینت پالترو و آنجلینا جولی شد. فیلم نخستین تجربه‌ی کارگردانی کری کنران بود و از بیش از 100 هنرمند دیجیتال و انیماتور برای ساختن پس‌زمینه‌های چندلایه‌ی دوبعدی و سه‌بعدی فیلم استفاده شد تا در کنار فیلم‌هایی مثل «شهر گناه» از نخستین فیلم‌هایی باشد که تماماً با فناوری پس‌زمینه‌ی دیجیتال (digital backlot) ساخته شده باشد. این فیلم که با هزینه‌ای بالغ‌بر 70 میلیون دلار ساخته شد، فقط توانست 58 میلیون دلار در گیشه فروش داشته باشد و به یک شکست اقتصادی تمام‌عیار بدل شد، اما نقدهای مثبتی که به‌مرور زمان درباره‌اش نوشته شد آن را بدل به یک فیلم کالت کرد. جود لا در این فیلم در نقش «کاپیتان اسکای» فرمانده یک هواپیمای جنگی خصوصی به‌نام «لژیون پرنده» بازی می‌کند.

 

این فیلم جنایی و مهیج به‌کارگردانی آنتونی مینگلا با موضوعی روان‌کاوانه از بازی مت دیمن در کنار جود لا، گوئینت پالترو و کیت بلانشت سود می‌جوید. جود لا در این فیلم نقش «دیکی گرینلیف» را بازی می‌کند که فرزند یک کشتی‌ساز ثروتمند است و ایتالیا را برای زندگی انتخاب کرده است، اما پدرش که دوست دارد او به امریکا برگردد، از «تام ریپلی» می‌خواهد به ایتالیا برود و پسرش را برگرداند، غافل از این‌که آدم اشتباهی را برای این کار انتخاب کرده است.

 

جود لا برای بازی در این نقش مجبور شد چاق شود و نواختن ساکسیفون را بیاموزد و در یک صحنه‌ی جنایت در قایق ناغافل از پشت افتاد و یکی از دنده‌هایش شکست. راجر ایبرت که به این فیلم چهار ستاره‌ی کامل داد و جنِت مسلین منتقد نیویورک‌تایمز نوشت: «این فیلمی است که از جود لا، بازیگر فوق‌العاده مستعد انگلیسی یک ستاره می‌سازد». این فیلم نامزدی‌های متعددی را در جوایز اسکار، گلدن‌گلوب و بفتا به‌دست آورد، اما تنها جایزه را جود لا در بفتا گرفت، اگرچه اسکار را به مایکل کین (قوانین خانه سایدر) و گلدن‌گلوب را به تام کروز (مگنولیا) باخت. جود لا یک بار دیگر هم چهار سال بعد برای فیلم «کوهستان سرد» باز هم به‌کارگردانی مینگلا نامزد اسکار شد که این بار جایزه را به شان پن (رودخانه‌ی میستیک) واگذار کرد.