دانستنی های شروع تغذیه تکمیلی کودک

دانستنی های شروع تغذیه تکمیلی کودک

نوع ، مقدار و زمان شروع غذای جامد یکی از دغدغه های مادران است. آگاهی از نکات کلیدی چگونگی شروع تغذیه تکمیلی به شما کمک خواهد کرد تا نتیجه بهتری بگیرید.به کودک خود زمان دهید تا شروع خوبی برای غذای جامد داشته باشد. شروع غذای جامد برای کودک گیج کننده است و باید آن را با صبر و حوصله مادر و تکرار مداوم یاد بگیرد. نوع برخورد و فضایی که مادر برای شروع این مرحله از رشد کودک دارد در ادامه موفقیت آمیز یا ناموفق تغذیه تکمیلی اهمیت بسیاری دارد.

انتخاب زمان شروع غذای جامد نیز بسیار اهمیت دارد. گاه کودک ما برای شروع این مهم آماده نیست و زود شروع کردن می تواند باعث عدم تمایل کودک به غذای جامد شود. و کودک عدم تمایل خود را با دادن غذا به بیرون و روی برگرداندن از قاشق نشان می دهد. در این صورت چند روزی غذا را کنار گذاشته و دوباره امتحان کنید. برای شروع غذای جامد کودک خود را بنشانید. می توانید از صندلی کودک استفاده کنید.

غلظت غذایی که برای اولین بار به کودک خود می دهید و حتی درجه حرارت این غذا اهمیت دارد. بهتر است غذا خیلی سرد یا خیلی گرم نبوده و از شیر کمی غلیظ تر باشد. به تدریج غلظت غذا را بیشتر کرده و وقتی توانایی بلع کودکتان افزایش یافت می توانید غذا را از حالت پوره به حالت له شده تغییر دهید برای شروع استفاده از آرد برنج به صورت فرنی و بعد از چند روز استفاده از حریره بادام و به تناوب استفاده از انواع حریره ها و سوپ های ساده به فاصله 3 روز تا یک هفته توصیه می شود.

• زمانی که برای دادن غذای کمکی به کودک خود انتخاب می کنید زمانی باشد که کودک و شما شاد و آرام بوده و این زمان برای صبح یا هنگام عصر بسیار مناسب است.زمانی به کودک خود غذا دهید که او گرسنه است . بلافاصله بعد از شیر عدم تمایل کودک به خوردن غذا را به همراه خواهد داشت. حجم غذای کمکی کودک خود را کم کم افزایش دهید و این میزان نباید به گونه ای باشد که میزان شیرخوردن کودک را تحت تاثیر قرار دهد. از یک تا دو قاشق چایخوری شروع کرده و کم کم آن را زیاد نمایید.

• غذاها را با ذائقه خود برای کودک آماده نکنید. ممکن است شما غذایی را دوست نداشته باشید ولی کودکتان از آن بسیار استقبال کند و البته عکس این موضوع نیز صادق است. کودکان برخی مزه ها را نسبت به بقیه بیشتر ترجیح می دهند. اگر کودکتان غذایی را نمی پذیرد به معنای دوست نداشتن نیست ، از مقادیر کم آن غذا و به فواصل استفاده کنید تا زمانیکه کودکتان با آن غذا دوست شود.شیر مادر بهترین و کاملترین غذا برای شیرخواران زیر 6 ماه می‌باشد و در این دوران شیر مادر به تنهایی به علاوه قطره مولتی ویتامین (از 15 روزگی) کلیه نیازهای تغذیه‌ای شیرخوار را تامین می‌کند.

غذای کمکی برای شیرخوار باید پس از 6 ماهگی شروع شود، زیرا بعد از6ماهگی نیازهای غذایی شیرخوار به تنهایی با شیر برآورده نمی‌شود و لازم است علاوه بر شیر مادر، تغذیه کودک با غذاهای نیمه جامد نیز شروع شود. تغذیه تکمیلی علاوه بر تامین انرژی، دوران بسیار حساسی برای ایجاد عادات صحیح غذایی و استفاده از غذای سفره خانواده است.از سن 6 ماهگی به بعد شیرخوار علاوه بر شیر مادر به غذاهای سالم و مناسب، کم حجم و پرانرژی نیاز دارد.

این غذاها در شروع باید غلظتشان کمی بیشتر از شیر مادر باشد و به تدریج بر مقدار، غلظت و تنوع آنها افزوده شود تا شیرخوار بتواند ضمن آشنا شدن با مزه و قوام غذاها به جویدن هم عادت کند. همچنین نحوه استفاده از وسایل لازم برای غذاخوردن را بیاموزد تا کم کم بعد از یک سالگی بتواند از غذاهای سفره خانواده، بر اساس رشد و تکامل خود استفاده نماید.از 6 تا 12 ماهگی هنوز غذای اصلی شیرخوار شیر مادر است و غذاهای کمکی همراه با شیر مادر برای آماده سازی و تکامل روانی -اجتماعی وی نقش بسزایی دارد. بنابراین استفاده از یک الگوی صحیح غذایی و ایجاد عادت غذایی مناسب، بسیار ضروری و قابل توجه است.

شروع تغذیه تکمیلی قبل از 6 ماهگی به دلیل آماده نبودن دستگاه گوارش شیرخوار برای پذیرش غذاهای دیگر غیر از شیر، اقدام نادرستی است. چون دستگاه گوارش کودک هنوز تکامل نیافته و با کوچکترین آلودگی به علت عدم رعایت بهداشت امکان ابتلا به عفونت‌ها از جمله اسهال افزایش می‌یابد و باعث کاهش یا توقف رشد شیرخوار می‌شود.

از طرف دیگر شروع زودرس تغذیه تکمیلی سبب کاهش مدت زمان مکیدن پستان مادر می‌شود. بعلاوه ممکن است غذای کمکی در مقایسه با شیر مادر، انرژی و مواد مغذی کمتری به کودک برساند که موجب اختلال رشد کودک و در نهایت سوءتغذیه او می‌شود. همچنین زود شروع کردن تغذیه تکمیلی احتمال بروز حساسیت به بعضی از مواد غذایی را در کودک افزایش می‌دهد.

نتیجه‌ این که بهترین سن شروع غذای کمکی بعد از پایان ماه ششم زندگی است. البته‌ این به آن معنی نیست که باید دفعات شیردهی را کم کرد، بلکه باید مادر ترغیب شود هر زمان که کودک تمایل دارد شیر خود را به او بدهد و براساس سن کودک چند نوبت نیز غذای کمکی بعد از شیر مادر به او داده شود.

اگر غذای کمکی دیر شروع شود کودک تمایل خود را به خوردن غذاهای دیگر و امتحان کردن مزه و طعم‌های جدید از دست می‌دهد. همچنین تکامل عمل جویدن به تعویق می‌افتد و کودک غذای دیگری جز شیر مادر و یا مایعات را نمی‌خورد که‌ این خود منجر به کم غذایی، اختلال رشد و سوء تغذیه می‌شود.شروع تغذیه تکمیلی کودک،بهترین زمان شروع تغذیه تکمیلیغذای کمکی باید از مقدار کم شروع و به تدریج بر مقدار آن افزوده شود.

چرا پایان 6 ماهگی بهترین زمان برای شروع غذای کمکی است :

1- وزن شیر خوار حوالی 5 ماهگی دو برابر وزن تولد می شود و شیر مادر بعد از 6 ماهگی به تنهایی قادر به رفع نیاز های غذایی کودک نیست.

2- ذخیره آهن بدن شیر خوار که در سه ماهه آخر جنینی، ذخیره کرده بوده در حوالی 6 ماهگی به حداقل می رسد.

3- دستگاه گوارش شیرخوار، آمادگی لازم برای پذیرش غذای نیمه جامد را پیدا می کند.

4- با توجه به اینکه تکامل تغذیه ای بخشی از تکامل عمومی بدن است، در نیمه دوم سال اول زندگی است که کودک توانایی گردن گرفتن و نشستن را پیدا می کند، رفلکس بیرون دادن غذا از دهان را از دست می دهد، دندانهایش شروع به رویش نموده و حرکات دست و انگشتانش هدف دار می شود. همه اینها شیرخوار را برای پذیرش غذای کمکی آماده می سازد.اصول کلی که باید در مورد تغذیه تکمیلی رعایت شوند عبارتند از: مواد غذایی باید از نظر مقدار و نوع به تدریج به غذای شیرخوار اضافه شود. ابتدا از یک نوع غذای ساده شروع و به تدریج مخلوطی از چند نوع غذا داده شود. از مقدار کم شروع و به تدریج بر مقدار آن افزوده شود.

* بین اضافه کردن مواد غذایی مختلف حدود 7ـ5 روز فاصله لازم است. زیرا شیرخوار باید به یک نوع غذا عادت کند و بعد غذای جدید اضافه شود. اضافه کردن یک به یک مواد سبب می‌شود اگر کودک ناسازگاری به یک ماده غذایی داشته باشد شناخته شود و بتوان آن را از غذا حذف کرد. همچنین دستگاه گوارش کودک فرصت پیدا کند تا به غذا عادت کند.

* ابتدا باید غذا رقیق تهیه شود به طوری که غلظت آن کمی‌بیشتر از شیر مادر باشد. سپس به تدریج بر غلظت آن افزوده شود. سفت کردن تدریجی غذا سبب یاد گرفتن عمل جویدن می‌شود. اگر در شروع غذای تکمیلی، شیرخوار به غذای خاصی بی‌میل بود، نباید در خوردن آن پافشاری کرد و می‌توان یک تا دو هفته آن غذا را حذف و سپس دوباره به او داد.برای اطلاعات بیشتر در مورد اهمیت شیر مادر اینجا را کلیک کنید.

اگر غذای کمکی زودتر از موقع شروع شود وقایع نامطلوبی می تواند سلامتی شیرخوار را به خطر بیندازد. از جمله: احتمال ابتلاء شیرخوار به اسهال زیاد می شود، زیرا دستگاه گوارش شیرخوار هنوز کاملا تکامل نیافته است، به علاوه ممکن است ماده غذایی تهیه شده نیز آلوده باشد و یا در تهیه و نگهداری آن دقت کافی نشده باشد.

* چون گنجایش معده شیرخوار کم است، غذای کمکی ممکن است جایگزین یک وعده شیر مادر شده و رغبت شیرخوار به مکیدن پستان کم شود، در نتیجه هم شیر کمتری ترشح می شود و هم به دلیل کمبود انرژی از مواد غذایی دریافتی در مقایسه با شیر مادر، شیرخوار انرژی کمتری به دست می آورد که این خود سبب سوء تغذیه و عدم رشد کافی کودک می گردد. احتمال بروز آلرژی (حساسیت) بیشتر می شود.

گردآوری: مجله ی اینترنتی دلگرم