یکی از زیباترین و لذت بخش ترین نعمت های الهی داشتن فرزند است. حس مادر و پدر شدن از موهبت های فطری انسان ها به شمار می رود. لذتی که این موهبت الهی دارد، با داشتن برنامه ریزی و تصمیم جدی در مورد او دو چندان می شود. تصمیم برای بچه دار شدن بسیار مهم است و نباید آن را دسته کم گرفت.
داشتن یک نوزاد زیبا و سالم می تواند جالب و شادی بخش باشد، حتی می تواند برخی از نیازهای درونی انسان را برآورده کند ولی پذیرش مسئولیت یک نوزاد می تواند دشوار باشد زیرا وقت و انرژی زیادی گرفته و زمان کمی برای استراحت و تجدید نیرو باقی می گذارد به ویژه آنگاه که پدران و مادران تسهیلات کافی و لازم را در اختیار نداشته باشند، این امر دشوار تر می نماید.
والدین بخاطر داشته باشند آنچه سلامت آنان و کودکانشان تحت تأثیر قرار می دهد، روش زندگیشان است بنابراین اگر در زندگی برنامه ریزی داشته باشند، به پیش بینی اتفاقات قادر خواهند بود. به عنوان مثال وقتی پزشک به مادر استراحت مطلق می دهد، مادر خود را برای دستیابی به هدف بزرگ آماده می کند و با همراهی همسر خویش، به گونه ای برنامه ریزی می کنند که با آسایش و آرامش خاطر همراه باشند و دستورات او را به درستی انجام دهند.
برنامه ریزی برای بارداری
آیا برای بچه دار شدن آماده هستید؟
این سوال برای برخی از افراد، ساده ترین سوالی است که می تواند مطرح شود: آنها همواره آمادگی آن را داشته اند که صاحب فرزند شوند، زندگی شان بر همان منوالی می گذرد که دوست دارند، و واقعا می توانند یک کودک را به زندگی خود راه بدهند. اما برخی دیگر ممکن است چندین سال برای آماده شدن جهت ورود یک کودک به زندگی شان تلاش کنند، یا احساس کنند که پیش از بچه دار شدن بهتر است کمی تمرین کنند. کسانی هم هستند که هیچ وقت به فکر بچه دار شدن نمی افتند. وضعیت شما هرچه که باشد، حتی اگر می دانید که می خواهید بچه دار شوید، باز هم می توانید تصمیم آگاهانه تری بگیرید.
اگر در تصمیم گیری پیرامون بچه دار شدن یا نشدن با مشکل مواجه هستید، یا اینکه می خواهید بدانید آیا برای این تغییر مهم و دائمی در زندگی خود آمادگی کافی دارید یا خیر، امیدواریم این بخش بتواند به شما کمک کند تا بتوانید تصمیم بهتری بگیرید. در یک مورد می توانید مطمئن باشید: هیچ کس مجبور نیست بچه دار شود! انسانها به تعداد کافی روی زمین زندگی می کنند و با کمبود آدم مواجه نیستیم که شما بخواهید آن را جبران کنید! پس بچه دار شدن به شما مربوط می شود؛ و همچنین به امیدها یا رویاهایی که برای زندگی تان دارید.
چرا موضوع تا این حد "دشوار" است؟
تصمیم برای بچه دار شدن، تصمیم مهمی است که نباید آن را دست کم بگیرید. داشتن یک نوزاد کوچولو می تواند جالب و مفرح باشد؛ حتی می تواند برخی نیازهای درونی شما را ارضا کند، به نحوی که قبل از بچه دار شدن شاید تصور آن را هم نمی کرده اید. اما از سوی دیگر، پذیرش مسوولیت یک نوزاد می تواند بسیار دشوار هم باشد؛ آنقدر دشوار که فکرش را هم نمی توانید بکنید.
این اتفاق از آن رو دشوار است که وقت و انرژی زیادی از شما گرفته و زمان کمی را برای استراحت و تجدید قوا باقی می گذارد؛ از آن رو دشوار است که پدران و مادران معمولا زمان، پول، حمایت عاطفی، آموزش یا آمادگی لازم برای کارهایی را که باید انجام دهند، ندارند؛ از آن رو دشوار است که موجب می شود احساسات درونی تان و مخفی ترین رازهایتان بر روی چهره بیاید، چرا که کودک شما حتما سعی خواهد کرد همه آنها را بر ملا کند؛ و از آن رو دشوار است که اشتباهات احتمالی شما (مطمئن باشید که شما هم اشتباهاتی خواهید داشت)، بر عزیزترین فرد زندگی تان اثر می گذارد: بر کودکتان.
بچه دار شدن، تغییرات مهمی در زندگی ایجاد می کند؛ و از آنجا که عمده مسوولیت بزرگ کردن کودک در اکثر نقاط دنیا بر عهده مادران است، پس بچه دار شدن بیش از آنکه بر زندگی مردان اثر بگذارد، زندگی مادران را تحت تاثیر قرار می دهد. توجه داشته باشید که جامعه رفتار مناسبی با زنان ندارد؛ پس مشکلات ناشی از برخورد نامناسب جامعه با والدین نیز بر این مشکلات زنان افزوده می شود. در دیدگاه اقتصادی، با بزرگ کردن و تربیت فرزندان، یعنی وظیفه بسیار مهم تربیت نسل آینده، مانند یک سرگرمی برخورد می شود.
زنان در حالت عادی نیز درآمد، حمایت و ارزش واقعی خود را در مقابل کمکهایی که به جامعه می کنند دریافت نمی دارند و مادر شدن، مشکلات آنان را دوچندان می کند. در یک نگاه کلی می توان گفت که امروزه مردان نقش بیشتری در مقایسه با گذشته، در تربیت فرزندان بر عهده می گیرند، اما کارهای روزمره خانه، پخت غذا، حمایت عاطفی، نگهداری از کودکان، خرید و دیگر جزئیات زندگی، همگی بر دوش زنان قرار گرفته است بدون اینکه راهی برای جبران این تلاشها اندیشیده شود.
البته این حرفها بدان معنا نیست که مردان در تصمیم گیری برای بچه دار شدن با هیچ مشکلی مواجه نیستند. در جامعه مدرن، هم مرد و هم زن، هر دو در تنظیم رابطه بین شغل خود در جامعه و وظیفه خود به عنوان والدین با مشکلات جدی مواجه هستند؛ و معمولا مردان مجبور می شوند از وظیفه پدری خود صرف نظر کرده و شغل خود را انتخاب کنند، و مادران نیز مجبور می شوند از شغل خود چشم پوشی کنند تا به وظیفه مادری خود برسند.
احساس وظیفه در قبال خانواده و کودک جدید، موجب می شود تا مردان بیش از پیش به الگوی "کار و فقط کار" که امروزه توسط اکثر مراجع و بنگاههای اقتصادی ترویج می شود، وفادار بمانند. ساعتهای طولانی کار باعث تشدید احساس "انزوای عاطفی" می شود که امروزه اکثر مردان با آن دست به گریبان هستند؛ و بسیاری از مردان بواسطه اینکه نمی توانند همان پدری باشند که دوست داشته اند، احساس ناامیدی و افسردگی می کنند.
آزمون واقعیت
علی رغم همه تصورات رمانتیکی که افراد از بچه دار شدن دارند، به ندرت می توان کسی را پیدا کرد که پیش از بچه دار شدن، تصویر دقیقی از اتفاقی که در انتظار اوست، داشته باشد. اگر تا به حال برایتان پیش نیامده است که یک ساک دو سه کیلویی را یک هفته به صورت مداوم همراه خودتان و به هر جا که می روید ببرید، شاید حمل یکی از آنها بتواند به شما کمک کند تا وضعیت خود را پس از به دنیا آمدن کودکتان تصور کنید.
یا اینکه می توانید یک شب از نوزاد یکی از دوستان یا اقوامتان نگهداری کنید تا بفهمید که زندگی واقعی با یک نوزاد چه مزه ای دارد! یا می توانید فرض کنید که تصمیم قطعی خود برای بچه دار شدن را گرفته اید، سپس به مدت یک هفته به همه جزئیات زندگی خود و مواردی که پس از به دنیا آمدن کودک تغییر خواهند کرد، همچنین به احساسی که از به دنیا آمدن کودک خود خواهید داشت، فکر کنید؛ پس از آن، یک هفته را نیز با این فرض بگذرانید که تصمیم گرفته اید بچه دار نشوید.
برخی افراد، آمادگی بچه دار شدن را ندارند. شاید شما هیچ گاه مایل به بچه دار شدن نبوده اید؛ شاید آرزوها و اهدافی در زندگی خود دارید که بچه دار شدن، دستیابی به این اهداف را غیرممکن می سازد. ما انسانها موجوداتی جالب با قدرتهایی فوق العاده هستیم! اما بسیاری از ما آدمها، هرگز تواناییهای خلاقانه یا روحی خود را بررسی نمی کنیم، زیرا نیازهای خانوادگی جلوی ما را می گیرد.
افرادی که واقعا به این نتیجه رسیده اند که نمی خواهند مادر یا پدر باشند، شاید احساس می کنند که خانواده ممکن است جلوی پیشرفتشان را بگیرد؛ و البته برای خیلی ها، خصوصا خانمها، واقعا اینگونه است. مسلما نمونه های زیادی از افرادی وجود دارند که بچه دار شده اند و بعد افسوس خورده اند!
اما از سوی دیگر، برخی افراد نیز واقعا پدر یا مادر شدن را دوست دارند، آنقدر که گاهی خودشان هم تعجب می کنند.
در جامعه امروزی ما، بسیاری از افراد، خصوصا خانمها، به این باور می رسند که باید روزی بچه دار شوند. امروزه تصاویر و انتظارات متعددی از سوی والدین، همسالان، مذهب، تبلیغات و رسانه ها، در قالب عروسکهای دوران کودکی تا مهمانیهای حاملگی که به افتخار خانم حامله بر پا می شود، زنان و دختران را احاطه کرده است. اما تصمیم شما برای بچه دار شدن یا نشدن، به والدین شما، دوستانتان، مذهب، یا حتی انتظاراتی که با آنها بزرگ شده اید، ربطی ندارد. این زندگی، مال شماست و این تصمیم، حق شماست.
آیا آمادگی لازم را برای داشتن فرزند، دارید؟
روشهای مختلفی وجود دارد که یک فرد بتواند به این سوال جواب دهد. ممکن است هرگز پاسخ صریحی برای آن پیدا نکنید اما می توانید با فکر کردن به این موضوع بر شک و دودلی خود فائق آئید. تصمیم گیری در این مورد به فاکتورهای متعددی مربوط می شود که ممکن است برخی از آنها هرگز برای شما روشن نشود یا نتوانید به درستی نظر صریح و دقیق خود را در بعضی از این موارد بازگو کنید.
اما اگر به خودتان کمک کنید تا بر این مساله تمرکز بیشتری داشته باشید می توانید علت تردیدهای خود را درک کرده و به تصمیم گیری نهایی که به نفع شما و خانواده تان خواهد بود نزدیک شوید. ممکن است این تردید ها ناشی از برخی مسائل عاطفی باشند که خود فرد نیز کاملا از آنها اطلاع ندارد، مثلا ناشی از یک مشکل حل نشده در دوران کودکی.
می توانید این تحقیق را با این سوال آغاز کنید: «چه چیزهایی در زندگی برای خودتان می خواهید؟» پاسخ این سوال را فارغ از وضعیت فعلی خودتان و بدون توجه به کارهایی که برای تحقق رویاهایتان یا رسیدن به وضعیت مطلوبتان باید انجام دهید بدهید. اگر فکر می کنید که احتمالا یک فرزند می خواهید، لازم نیست در مورد نحوه بچه دار شدن فکر کنید. در این مرحله، فقط به آرزوها و رویاهای شخصی تان فکر کنید. گاهی پیش می آید که می بینید بچه دار شدن ممکن است با تمام آمال و آرزوهای زندگی شما در تضاد باشد و یا اینکه شاید آرزوی بزرگ شما تنها پدر یا مادر خوب بودن باشد که هیچکس نمی تواند در این مورد به شما تضمینی دهد.
پرسش ها دیگری نیز می تواند در این مسیر به شما کمک کند. سوالات زیر بدین منظور طراحی شده اند که بتوانید در مورد آنها با همسر یا دوست خود صحبت کنید، به آنها فکر کنید، در مورد آنها بنویسید ی با مشاور خود صحبت کنید، یا هر کار دیگری که موجب شود نگاه دقیقی به آنها بیندازید را انجام دهید. بهتر است این سوالات را به همسرتان نیز نشان بدهید تا متوجه شوید که پاسخهای او برای این سوالات چیست و آیا پاسخهای او برایش راضی کننده هستند یا خیر؟ این سوالات به گونه ای طراحی شده اند که هم مردان و هم زنان بتوانند به آنها پاسخ دهند.
آیا شما زمانی را به گذراندن با کودکان اختصاص می دهید؟ آیا از این کار لذت می برید؟
از چه چیزهایی در دوران کودکی خود لذت می برده اید؟ چه چیزهایی از آن دوران را دوست نداشته اید؟
کدام کارها یا رفتارهای والدین تان (در ارتباط با شما) را درست می دانستید؟ کدام کارهایشان به نظر شما خوب نبود؟
یک پدر یا مادر چگونه باید باشد و چه کارهایی باید انجام بدهد؟ تا کنون چه درسها یا پیغامهایی در این باره از محیط اطرافتان دریافت کرده اید؟
هنگام پاسخ دادن به این سوالات، چه احساسی دارید؟
روش زندگی شما، سلامت کودک و شما را تحت تاثیر قرار می دهد. با برنامه ریزی پیش از بارداری، می توانید اتفاقات را پیش بینی کنید؛ در انتظار پیشامدهای خوب باشید و اگر واقعه ناخوشایند رخ داد برای مقابله با آن آماده باشید.
اغلب زنان زمانی متوجه بارداری خود می شوند که 1 تا 2 ماه از شروع حاملگی گذشته است و معمولا زمانی که به پزشک خود مراجعه می کنند 2 یا 3 ماهه باردار هستند. اولین 12 هفته بارداری از اهمیت زیادی برخوردار است، زیرا در این زمان اعضا و دستگاههای اصلی بدن کودک ساخته می شوند. پیش از آنکه متوجه بارداری خود شوید و یا به پزشکتان مراجعه کنید، اتفاق های مهم بسیاری ممکن است روی دهند. آمادگی برای بارداری به معنی آمادگی جسمانی و روحی برای بارداری است.
در گذشته بیشتر بر بهداشت و سلامتی در طی دوران بارداری تاکید می شد اما امروزه اکثر متخصصین معتقدند که باید از مدتی قبل از بارداری به سلامت پدر و مادر آینده توجه داشت. آماده کردن اوضاع کلی زندگی و بخصوص بدنتان با سلامت عمومی مناسب می تواند به شما کمک کند تا یک بارداری لذتبخش و یک کودک سالم داشته باشید. در اینجا موارد مهمی که بهتر است پیش از باردار شدن در نظر داشته باشید ذکر شده است. می توانید از آن پرینت بگیرید تا در فرصتهای مناسب با هم آنرا مرور کنید.
با استفاده از جدول، چرخه قاعدگی خود را ثبت کنید. برای بررسی چرخه باروری خود می توانید حداقل دو ماه زمان شروع قاعدگی را یادداشت کنید. اگر قاعدگی نامنظم دارید باید ماههای بیشتری این کار را انجام دهید یا برای تعیین زمان تخمک گذاری از یکی از روشهای اندازه گیری دمای بدن یا ترشحات واژن استفاده کنید.
از سلامت بدن خود مطمئن شوید تا نگران خطرات آنها در طول بارداری نباشید:
مصرف فولیک اسید را آغاز کنید. روزانه mcg 400 از این دارو توصیه می شود. فولیک اسید از بروز اختلالات مادرزادی مغز و نخاع- که اختلالات لوله عصبی نامیده می شوند- پیشگیری می کند. همچنین مشخص شده است که پایین بودن سطح فولیک اسید در بدن، خطر سقط را افزایش می دهد. لازم است که قبل از بارداری مصرف فولیک اسید را آغاز کنید، چرا که بیشترین تاثیر مثبت فولیک اسید در 28 روز نخست بارداری است.
از آنجا که ممکن است ندانید چه زمانی باردار می شوید، بهتر است همزمان با توقف روش جلوگیری از بارداری و در دورانی که سعی می کنید باردار شوید، مصرف آن را آغاز کنید.
اگر دچار کمخونی هستید آنرا درمان کنید. شاید لازم باشد که از پزشک خود بخواهید تا سطح آهن بدن شما را بررسی کند؛ نباید پیش از بارداری از کمبود آهن رنج ببرید. کمبود آهن در بارداری ممکن است موجب شود تا بیش از آنچه که رایج است، در دوره بارداری احساس خستگی کنید. بعلاوه شما باید ذخیره آهن مناسبی برای جنین و زایمان داشته باشید.
حداقل 3 ماه پیش از باردار شدن به وزن ایده آل بدن خود برسید. وقتی که باردار می شوید، سلامت کودک تا حد زیادی به متعادل بودن وزن بدن شما بستگی دارد.
سعی کنید با دوری گزیدن از عفونت ها، سالم باقی بمانید. دست هایتان را مرتب بشویید، از کس دیگری بخواهید سطل زباله را خالی کند، و از قرار گرفتن در شرایطی که خطر عفونت به همراه دارند پرهیز کنید.
از تماس با مواد شیمیایی مضر در خانه و محل کار اجتناب کنید.
گروه خون خود و پدر کودکتان را بدانید و با هم سابقه بیماری های خانوادگی هر یک را یادداشت کنید.
به پزشک مراجعه کنید تا اگر لازم می داند برخی از آزمایشات و یا در صورت لزوم واکسیناسیون را پیش از بارداری انجام دهد. در مورد تمام داروهایی که به صورت مرتب مصرف می کنید صحبت کنید و مطمئن شوید که تمام بیماری های مزمن شما تحت کنترل قرار دارند.
به دندان پزشک مراجعه کنید تا از وضعیت سلامت دندانهایتان مطلع شوید. بهتر است پوسیدگی ها قبل از آغاز بارداری ترمیم شوند و بیماری های لثه باید تحت کنترل باشند. وجود بیماری لثه در دوران بارداری خطر به دنیا آمدن کودکی با وزن پایین را افزایش می دهد.
اگر روش جلوگیری از بارداری خود را متوقف کرده اید، برای انجام هر آزمایش یا تصویربرداری - مانند عکس های رادیولوژی – مسوول مربوطه را در جریان قرار دهید.
شیوه زندگی خود را بهبود بخشید. شروع کردن برخی از این موارد در طول بارداری دشوارتر است.
سعی کنید پیش از بارداری به آنها بپردازید:
یک برنامه منظم ورزشی را آغاز کنید و آن را ادامه دهید. انجام یک فعالیت بدنی متعادل پیش از بارداری و ادامه آن در طول بارداری، به شما کمک شایانی می کند.
یک شیوه تغذیه سالم در پیش بگیرید. غذاهایی مصرف کنید که تازه و سرشار از مواد مغذی هستند و از تهیه بهداشتی و مناسب آنها مطمئن هستید.
اگر سیگار می کشید حتما از حالا برای ترک آن اقدام کنید و تا حد امکان از قرار گرفتن در معرض دود دخانیات پرهیز کنید.
اگر الکل مصرف می کنید، بطور جدی آنرا کنار بگذارید و از نوشیدن نوشابه های الکلی حتی بطور تفریحی و در میهمانیها بپرهیزید.
سعی کنید تا جایی که ممکن است عوامل استرس زا و غیر ضروری زندگی خود را کاهش دهید.
وضعیت بیمه سلامت خود را کنترل کنید. برنامه های آینده زندگی مشترکتان (مانند تحصیل، شغل، مسافرت و ... ) را در صورت بارداری و داشتن فرزند مد نظر قرار دهید.
پیشگیری از نقصهای عصبی در جنین
چرا به اسید فولیک نیاز دارم؟
مصرف فولیک اسید که به آن فولات یا ویتامین B9 نیز گفته می شود، یکی از موادی است که سبب پیشگیری از بروز اختلالات در تکامل لوله عصبی در جنین می شود؛ اتفاقی که سالانه از هر 1000 بارداری ممکن است یکی را درگیر کند. مطالعات نشان می دهند که مصرف فولیک اسید طی بارداری موجب کاهش یا پیشگیری از بروز اختلالات عصبی در جنین می شود که ناشی از بسته شدن نامناسب لوله عصبی در اوایل بارداری است.
برخی از این اختلالات عبارتند از :
اسپینا بیفیدا ( باز باقی ماندن قاعده مهره ها که سبب نمایان شدن نخاع و اعصاب می شود)؛
انانسفالی (عدم وجود مغز و نخاع به صورت مادرزادی)؛
و انسفالوسل (بیرون زدگی مغز داخل حفره ای در جدار جمجمه). در مادرانی که یک ماه پیش از باردار شدن مقدار دوز پیشنهاد شده (400 میکروگرم روزانه) اسید فولیک را مصرف کرده و آنرا تا پایان سه ماهه اول ادامه داده اند وقوع این بیماریها در جنین کمتر گزارش شده است.
همین یک دلیل کافیست تا هر خانم باردار حتی پیش از بارداری مصرف این ماده را آغاز کند. به علاوه برخی از مطالعات نیز افزایش احتمال وقوع سقط، شکاف لب یا کام، اختلالات اندامها و انواع خاصی از اختلالات قلبی را در نوزادان مادرانی که به نظر می رسیده در طول بارداری به اندازه کافی فولیک اسید مصرف نکرده اند، نشان داده است.
بدن شما برای ساختن، ترمیم و عملکرد مناسب DNA به این ماده غذایی نیاز دارد. DNA نقشه ژنتیک ما را تشکیل می دهد و سنگ بنای اولیه سلولهاست، بنابراین در وضعیت بارداری که سلولها بشدت در حال تکثیر و رشد هستند به مقدار زیادی اسید فولیک نیاز خواهد بود.
از سوی دیگر اسید فولیک در یک روند متابولیک پیچیده دیگر نیز نقش دارد که در آن یک اسید آمینه به نوع دیگری تبدیل می شود و در صورت کمبود فولات در بدن ممکن است ازدیاد آن منجر به اختلالاتی در لخته شدن خون، جدا شدن جفت، سقط های مکرر و مرده زایی شود. در آخر اینکه فولیک اسید در ساخته شدن گلبولهای قرمز خون هم نقش دارد و کمبود فولیک اسید موجب بروز کم خونی در مادر نیز می شود. ممکن است در چند قلویی ها و یا هنگامی که مادر نیاز بیشتری به این ماده دارد (مانند بیماری کرون یا اعتیاد به الکل)، مصرف فولیک اسید اضافی ضرورت پیدا کند.
علائم کمبود این ماده چیست؟
علائم ناشی از کمبود اسید فولیک ممکن است بصورت مخفی باشد و علائم اختصاصی برای تشخیص آن وجود نداشته باشد. ممکن است فرد دچار اسهال، کاهش اشتها، از دست دادن وزن، ضعف، زخم در دهان و زبان، سردرد، تپش قلب و تحریک پذیری شود.
اگر مقدار کمبود اسید فولیک در بدن شما در حد خفیف باشد حتی ممکن است هیچ علامت بارزی نداشته باشید، در حالیکه تاثیر نامناسب بر جنین در حال رشد و تکامل بسیار قابل توجه و وخیم خواهد بود. به همین دلیل است که همه زنان در سنین باروری باید اسید فولیک مصرف کنند حتی اگر به نظر می رسد از نظر سلامتی مشکلی ندارند.
به چه مقدار اسید فولیک نیاز دارم؟
یک ماه قبل از اینکه اقدام به شروع بارداری کنید، باید روزانه 400 میکروگرم اسید فولیک را برای کاهش خطر اختلالات لوله عصبی در جنین مصرف کنید. تکامل لوله عصبی از حدود هفته سوم پس از لقاح آغاز می شود و این ممکن است همزمان با وقتی باشد که شما تازه از بارداری خود با خبر شده اید. از آنجا که نسبت زیادی از بارداری ها ممکن است بدون برنامه ریزی قبلی اتفاق افتد صاحب نظران بهداشت عمومی معتقدند که کلیه زنان در سنین باروری بهتر است بطور روزانه اسید فولیک مصرف کنند.
از زمانی که شما باردار می شوید این مقدار حتی افزایش می یابد و شما باید روزانه 600 میکروگرم تا 1 میلی گرم اسید فولیک مصرف کنید. از آنجا که اسید فولیک یک ویتامین محلول در آب است، بدن مقادیر بیشتر از نیاز را دفع می کند و به همین دلیل نیز برای مدت زیادی در بدن ذخیره نمی شود و باید هر روز آن را جایگزین کرد.
یک مطالعه نشان داده است که میزان فولات در خون زنان باردار چاق کمتر از زنان لاغر و کوچک جثه است و همچنین احتمال بروز اختلالات لوله عصبی در نوزادان مادران چاق بیشتر است. اما هنوز رابطه قطعی میان این دو موضوع کاملا مشخص نشده است.
خانمهایی که دارای فرزندی با اختلال لوله عصبی هستند ریسک بالاتری دارند تا در بارداری بعدی نیز این مساله برای جنین بوجود آید. بنابراین به این گروه از زنان باردار توصیه می شود که حدود ده برابر افراد عادی یعنی روزانه 4 میلیگرم اسید فولیک مصرف کنند و مانند سایرین مصرف آنرا از یک ماه قبل از بارداری شروع کرده و تا حداقل پایان سه ماهه اول بارداری ادامه دهند.
آیا لازم است که قرصهای مکمل ویتامینی مصرف کنم؟
قطعا شما به مصرف روزانه اسید فولیک بصورت قرص مکمل نیاز دارید. حتی اگر فردی باشید که از میوه ها و سبزیجات تازه به اندازه کافی مصرف می کنید بهتر است این ماده را بصورت قرص نیز به تغذیه روزانه خود اضافه کنید. اگر تهوع اوایل بارداری مانع از مصرف مرتب ویتامینهای مخصوص این دوره می شود حداقل می توانید قرص اسید فولیک را بطور جداگانه تهیه کرده و با توجه به کوچک بودن آن به سادگی میل نمائید.
بهترین منابع غذایی آن کدامند؟
برخی فرآورده های غلات مانند برخی انواع آرد، غلات مورد مصرف در صبحانه و پاستاها با فولیک اسید غنی می شوند. اتخاذ یک رژیم غذایی متعادل می تواند به شما در رفع نیاز به اسید فولیک کمک کند.
مصرف روزانه یک فنجان غلات غنی شده با صبحانه همراه شیر و نوشیدن یک لیوان آب پرتقال می تواند نیمی از نیاز روزانه شما به فولیک اسید را برآورده کند. برخی مواد دیگر که به صورت طبیعی حاوی اسید فولیک هستند عبارتند از : میوه ها مانند پرتقال و توت فرنگی، بنشن مانند عدس، مخمر آبجو، سویا، فرآورده های غلات و سبزیجات با برگ های سبز تیره مانند کلم بروکلی، نخود فرنگی و مارچوبه.
میزان آمادگی خود را برای بچه دار شدن، ارزیابی کنید
این سوالات می توانند درک شما را در مورد آنچه برای بچه دار شدن بدان نیاز دارید، همچنین در مورد مهارتهای لازم برای موفق شدن در این امر، افزایش دهد. سعی کنید پاسخ خود را برای هر کدام از این سوالات بنویسید. توجه داشته باشید که دقت در مورد هر کدام از این سوالات، می تواند به شما کمک کند تا اطلاعات شگفت آوری در مورد خودتان به دست آورید.
یک بررسی واقع بینانه از خودتان و جایگاهتان در زندگی را داشته باشید.
پیش فرضهای احتمالا غلط یا به درد نخور خود را دور بیندازید.
اگر می خواهید بچه دار شوید، تغییراتی را که می تواند شما را برای این امر آماده کند، شناسایی کنید.
شاید و حتما برای برخی از این سوالات جواب دقیقی در یک خط وجود ندارد. اما از اینکه زمانی را با همسرتان یا به تنهایی برای فکر کردن به این موارد اختصاص دهید، طفره نروید. بعد می توانید با هم در هر مورد صحبت کنید و از نقطه نظرات یکدیگر آگاه شوید. شاید در برخی از موارد حتی نقطه نظر خودتان هم برایتان غریب به نظر آید.
در مورد انتظارات شما
آیا شما زمانی را به گذراندن با کودکان اختصاص می دهید؟ آیا از این کار لذت می برید؟
اینکه پاسخ شما به این سوالات مثبت یا منفی باشد، به هیچ وجه نمی تواند مشخص کند که ارتباط شما با کودک خودتان چگونه خواهد بود؛ اما اگر کمی درباره این سوالات فکر کنید، می توانید به برخی از فرضیات یا رفتارهای خود در قبال زندگی با بچه ها، پی ببرید.
شما با کودکان در کدامین گروه سنی، احساس راحتی بیشتری می کنید؟ به سمت کدام گروه سنی از کودکان جذب می شوید؟
اگر با یک گروه سنی خاص از کودکان راحت نیستید، این امر ممکن است بیانگر مشکلاتی در کودکی خود شما باشد که باید حل شوند. همچنین، توجه به این سوالات می تواند یک تست واقع بینانه بسیار خوب باشد: اگر بچه دار شوید، برای همیشه یک پدر یا مادر شده اید و نمی توانید از بچه ها فقط در آن سنینی که "ناز و بامزه" هستند، نگهداری کنید!
نظر شما در مورد مسوولیتها و تعهدات والدین چیست؟
این سوال به شما کمک می کند تا لازمه های پدر یا مادر بودن را شناخته و مشخص کنید که آیا می توانید با این موارد کنار بیایید یا خیر؟
چگونه با استرس کنار می آیید؟ آیا چیزی هست که دوست داشته باشید کودک شما شاهد آن باشد؟
چگونه این روش کنار آمدن با استرس را فرا گرفته اید؟
یک تحقیق نشان می دهد که میزان استرس شما می تواند بر کودکان و همچنین توانایی شما در ایفای نقش خود به عنوان پدر یا مادر، اثر بگذارد. اگر احساس می کنید که نمی توانید استرس خود را به خوبی مدیریت کنید، اکنون زمان مناسب برای یاد گرفتن تکنیک ها و مکانیسمهای مناسب جهت کنار آمدن با استرس، فرا رسیده است.
آرزوهای شما در مورد پدر یا مادر شدن چیست؟ اگر به آرزوهای خود نرسید، چه اتفاقی خواهد افتاد؟
دقت کنید که اگر بچه دار شوید، غیر از در آغوش گرفتن کودک یا خندیدن با او، وظایف بسیار زیاد و شاید خسته کننده دیگری نیز هست که بر عهده شما قرار می گیرد. زمانهای سخت و ناامید کننده هم وجود دارند و البته کودکان شما نیز ممکن است دقیقا همان چیزی که شما انتظار دارید، از آب در نیایند.
از چه چیزهایی می ترسید؟ از چه مواردی نگران هستید؟ اگر یکی از این موارد واقعا در زندگی شما رخ بدهد، چه اتفاقی برای شما و کودکتان خواهد افتاد؟
شما نمی توانید نگرانیهای خود را پیشاپیش حل کنید. برخی از جنبه های بچه دار شدن، نگران کننده هستند. در واقع، کاری که شما می خواهید انجام دهید، مسوولیت زیادی را بر عهده شما قرار خواهد داد. اما توجه به این موارد در این زمان، می تواند به شما کمک کند تا آنها را مطرح کرده و مورد بررسی قرار دهید.
تا چه حد می خواهید مشابه با پدر و مادر خودتان رفتار کنید؟ اگر می خواهید متفاوت باشید، چقدر و چرا؟
والدین ما، بهترین الگوهایی هستند که برای تربیت و بزرگ کردن کودک، پیش روی خود داریم. برخی از تجربه ها یا درسهای آنها مثبت بوده و برخی دیگر منفی بوده اند. دورانی را که با والدین خود زندگی می کرده اید بررسی کنید و ببینید که از موفقیتها یا شکستهای آنها چه درسهایی می توانید بگیرید.
به عنوان یک کودک، نظرتان در مورد پدر و مادر خوب چه بود؟ چه کسانی را "والدین خوب" می دانستید؟
این نیز یک سوال دیگر است که می تواند به شما کمک کند تا انتظارات خود را از والدین، مورد بررسی قرار دهید و پیش فرضهایی را که ممکن است مناسب یا مفید نباشند، دور بریزید.
تاریخچه خانوادگی شما
این سوالات به شما کمک خواهند کرد تا احساسات سرکوب شده ای را که بر فرآیند تصمیم گیری شما تاثیر می گذارند، شناسایی کنید. در اغلب موارد، مشکلات حل نشده یا احتمالا شناخته نشده ای که ناشی از شکستهای اوائل زندگی هستند، سدی در برای تصمیم های بزرگ خواهند بود. یکی از این تصمیم های بزرگ می تواند تصمیم برای بچه دار شدن باشد.
از چه چیزی از دوران کودکی لذت می برده اید؟ از چه چیز یا چیزهایی لذت نمی برده اید؟
اگر در تصمیم گیری برای بچه دار شدن با مشکل مواجه هستید، این مورد ممکن است به یکی از مشکلات حل نشده دوران کودکی خودتان بازگردد.
از کدام رفتارها یا عملکردهای والدین خود، بسیار راضی و خوشنود بوده اید؟ کدام کارهای آنها به نظر شما چندان خوب نبوده است؟
درباره مواردی از دوران کودکی خود که می خواهید همانها را تقلید کنید یا مواردی که مایل به تغییر دادن آنها هستید، فکر کنید.
آیا یکی از والدین (یا یکی دیگر از اعضای خانواده) در دوران کودکی شما به بیماری سخت یا کشنده ای مبتلا بوده است؟ آیا این مشکل، شما را شدیدا تحت تاثیر قرار داده است؟
مشکلات حل نشده دوران کودکی، سدی در برای تصمیم های بزرگ می باشند. یکی از این تصمیم های بزرگ می تواند تصمیم برای بچه دار شدن باشد.
ارزشهای شما
این سوالات به شما کمک خواهند کرد تا گرایشها و ارزشهایی را که به پدر یا مادر بودن مربوط می دانید، مشخص کنید. همچنین این سوالات به شما کمک خواهند کرد تا تفاوتهای (احتمالی) بین خود و همسرتان را شناسایی کنید.
دوست دارید از کدام مواردی که از والدینتان یاد گرفته اید، صرف نظر کنید؟ کدام موارد را دوست دارید حفظ کنید؟
درباره مواردی که فکر می کنید برای ایفای نقش به عنوان پدر یا مادر اهمیت دارند، تمرکز کرده و پیرامون آنها صحبت کنید.
ترجیحات شما برای کودکانتان، چه مواردی هستند؟ به عنوان مثال، آیا دوست دارید که آنها تحصیلات دانشگاهی داشته باشند؟ دوست دارید چه ارزشهایی را به آنها القا کنید؟
همه ما، به همراه مجموعه ای از ارزشها (ارزشهایی که عموما ناگفته هستند) به استقبال بچه دار شدن می رویم. این سوال به شما کمک می کند تا آرزوها و رویاهایی را که برای کودک خود دارید، مشخص و روشن سازید.
در مورد تربیت کودکان، چه فکر می کنید؟
شما می توانید پاسخ خود را برای این سوال بنویسید، از همسرتان نیز بخواهید تا این کار را انجام دهد و سپس پاسخهای خود را با یکدیگر مقایسه کنید. این مورد، یکی از مواردی است که پدر و مادرها معمولا بر سر آن با یکدیگر اختلاف نظر دارند. البته باید بدانید که حتی اگر اکنون هم در باره این موارد با یکدیگر صحبت کنید، مانع از بروز اختلاف در آینده نخواهد شد؛ اما این کار (صحبت درباره نحوه تربیت کودک) فرصتی را برای تعیین برخی حدود و همچنین تعیین نسبی آنچه می خواهید انجام دهید، فراهم می کند.
زندگی شما و تغییراتی که ممکن است در آن رخ دهد.
پاسخ دادن به این سوالات، موجب می شود که درک مناسبی از واقعیتهای عملی وضعیت زندگی خود به دست آورید. شما باید این واقعیتها یا شاید در برخی موارد، محدودیتها را پیش از اقدام برای بچه دار شدن، در نظر بگیرید.
با افرادی که تصمیم گرفته اند بچه دار نشوند، همین طور با افرادی که تصمیم گرفته اند بچه دار شوند، صحبت کنید. حرفهایی که آنها می زنند، چه تاثیری بر شما می گذارد؟ درباره صبحتهای آنها، چه احساسی دارید؟
البته ما توصیه نمی کنیم که بر مبنای حرفهای دیگران تصمیم بگیرید، اما گوش دادن به صحبتهای دوستان و آشنایان در مورد انتخاب شان، می تواند مسائل جدیدی را برای شما مطرح کند که شاید تاکنون متوجه آنها نبودید یا اصلا به آن فکر نمی کردید. شاید ذهنیت ناگفته ای در شما وجود داشته که با شنیدن آن از زبان دیگری بهتر بتوانید آنرا پردازش کنید.
تا چه حد از کمک و پشتیبانی دیگران برخوردار هستید؟
بدیهی است که برای بزرگ کردن و تربیت کودک خود به کمک تعداد زیادی از افراد نیاز ندارید، اما اگر چند نفر را در اطراف خود داشته باشید که در مواقع ضروری بتوانید به آنها تکیه کنید، برای شما بسیار مفید خواهد بود. بزرگ کردن کودکان به تنهایی و بدون کمک دیگران، بسیار دشوار خواهد بود. آیا همسر، اعضای خانواده یا دوستانی در نزدیکی خود دارید که بتوانید روی کمک آنها حساب کنید؟ کمکهای آنها، پیش نیازی برای بچه دار شدن محسوب نمی شود، اما می تواند یک مکمل بسیار مناسب و مهم باشد.
از اوقات فراغت خود، چه استفاده ای می کنید؟ اگر اصلا اوقات فراغت نداشته باشید، چه کار خواهید کرد؟
این مورد، یکی از واقعیتهایی است که پس از بچه دار شدن در عمل با آن مواجه خواهید شد. شما پس از بچه دار شدن نمی توانید هر کاری را که دوست دارید، در هر وقتی که دوست دارید (مانند دوران پیش از حاملگی) انجام دهید؛ بلکه باید اثرات آن را بر کودکان خود نیز در نظر بگیرید. آنها باید اولویت اول شما باشند و اینگونه هم خواهند بود. آیا برای این مورد آمادگی دارید؟
فکر می کنید زندگی شما با چه تغییراتی مواجه خواهد شد؟
روشن است: تغییراتی در زندگی شما رخ خواهد داد که بازگشت پذیر نخواهد بود. اکثر والدین می گویند که این تغییرات مثبت بوده اند، اما میزان تاثیر بچه دار شدن بر وقت، انرژی، آرزوها و تمایلات شما، بسیار شدید خواهد بود. زمانی را به فکر کردن در مورد زندگی جدیدی که می خواهید تجربه کنید، اختصاص دهید.
متوقف کردن روشهای جلوگیری از بارداری
احتمال دارد شما نیز مانند بسیاری دیگر زمان زیادی از بزرگسالی خود را صرف این کرده باشید که برای باردار نشدن چه باید کرد! حال وقت آن رسیده که فارغ از هر روش جلوگیری از بارداری باشید. ممکن است لازم باشید نکاتی را در مورد ترک روش جلوگیری که اتخاذ کرده بودید بدانید؛ بعضی از افراد دوست دارند بدانند بعد از ترک یک روش چه مدت نباید یا نمی توانند باردار شوند.
در اینجا به برخی از این موارد بر حسب شیوه جلوگیری از حاملگی اشاره می کنیم:
روشهای طبیعی جلوگیری از بارداری
برای باردار شدن بعد از استفاده از هر یک از روشهای طبیعی و سنتی جلوگیری از بارداری مانند خروج قبل از انزال یا امتناع دوره ای از مقاربت با استفاده از تقویم قاعدگی یا درجه حرارت بدن، تنها کاری که باید انجام دهید این است که دیگر آنرا انجام ندهید؛ بدن شما آماده بارداری است. بخصوص اگر از یکی از روشهای امتناع دوره ای استفاده می کنید و یا قاعدگی کاملا منظمی دارید با توجه به شناختی که از سیکل قاعدگی و زمان تخمک گذاری خود دارید شانس بارداری شما افزایش خواهد یافت.
روشهای ایجاد مانع (Barrier)
در این نوع روشهای جلوگیری از بارداری از یک مانع یا سد مکانیکی جهت جلوگیری از تلاقی اسپرم و تخمک استفاده می شود؛ مانند کاندوم مردانه، کاندوم زنانه، دیافراگم و اسفنج های واژن و کلاهک دهانه رحم (Cervical Cap). کلیه این وسایل تاثیری بر باروری شما نخواهند داشت؛ بنابراین اگر شما از یکی از این روشها استفاده می کنید و تصمیم به باردار شدن دارید کافیست استفاده از آن را متوقف کنید. حتی برخی از مواد اسپرم کش (مانند کف و ژل واژینال) که بطور همراه با برخی از این لوازم استفاده می شوند در صورت بارداری هیچ تاثیری نامطلوبی بر جنین نخواهند داشت.
روشهای هورمونی ترکیبی مانند قرص های خوراکی و چسب های ضد بارداری
در این موارد نیز کاری که باید بکنید عدم استفاده از آنهاست. مثلا اگر قرص می خورید و تصمیم گرفته اید که باردار شوید، می توانید تا انتهای سیکل صبر نکنید و بسته قرصتان را کامل نخورید. معمولا چند روز پس از قطع مصرف پریود می شوید. در بسیاری از خانمها تخمک گذاری و باروری بلافاصله پس از قطع دارو باز می گردد. البته در برخی نیز ممکن است چند ماه طول بکشد تا تخمک گذاری اتفاق بیافتد. در واقع تخمک گذاری زمانی اتفاق می افتد که عادات ماهیانه شما به وضعیت منظم مانند گذشته بازگردد.
با این حال اغلب پزشکان پیشنهاد می کنند که پس از قطع مصرف قرص ها یا چسب های ضد بارداری، ابتدا صبر کنید و حتی از یک روش غیر هورمونی (مانند طبیعی یا کاندوم) استفاده کنید تا دو یا سه عادت ماهانه طبیعی پیدا کنید و سپس باردار شوید. اگر بلافاصله پس از قطع این فرآورده های ضد بارداری باردار شوید، تعیین زمان لقاح و نیز زمان زایمان دشوار خواهد بود. ممکن است این امر در ابتدا مهم به نظر نرسد ولی در طول بارداری و بخصوص در انتهای آن، اهمیت خاصی پیدا می کند.
قرصهای پروژستین یا Minipill
این قرصها حاوی مقدار کمی پروژسترون صناعی هستند که بسرعت از بدن دفع می شوند و اثر ضد بارداری آنها بیش از 24 ساعت پس از مصرف آخرین قرص باقی نخواهد ماند (به همین دلیل است که استفاده کنندگان باید در دوران جلوگیری در مورد زمان مصرف آن نیز دقت کنند).
نورپلانت
اگر از نورپلانت استفاده می کنید باید پس از برداشتن آن حداقل دو یا سه قاعدگی طبیعی داشته باشید و سپس باردار شوید. ممکن است پس از برداشت نورپلانت چند ماهی طول بکشد تا قاعدگی شما به حالت طبیعی برگردد اما این احتمال کمتر از روشهای تزریقی ضد بارداری است. اگر بلافاصله پس از برداشت نورپلانت باردار شوید، تعیین زمانی که باردار شده اید و نیز زمان زایمان دشوار خواهد شد.
دپو پروورا
نوعی هورمون پروژسترون است که جهت جلوگیری از بارداری هر 12 هفته تزریق می شود. مصرف آن را باید 3 تا 6 ماه پیش از تلاش برای بارداری قطع کرد زیرا حداقل 13 هفته طول می کشد تا تخمک گذاری اتفاق بیافتد. در بعضی موارد نیز تاخیر در باروری یک سال یا بیشتر به طول می انجامد اما بطور متوسط 10 ماه بعد از آخرین تزریق فرد تخمک گذاری می کند. بهتر است تا زمانی که حداقل دو یا سه قاعدگی طبیعی داشته باشد، صبر کنید. اگر بعد از یکسال هنوز پریود رخ نداد با پزشک خود تماس بگیرید.
وسایل داخل رحمی یا IUD
اگر از آی. یو. دی استفاده می کنید، باید آن را پیش از اقدام به بارداری بردارید.. این کار را می توانید در هر زمان از سیکل قاعدگی انجام دهید، با این حال متخصصین معتقدند بهترین زمان برای خارج کردن آی. یو. دی هنگام عادت ماهانه است و در سیکل بعد وضعیت قاعدگی و تخمک گذاری شما مانند قبل خواهد بود. اگر هر گونه علامتی دال بر وجود عفونت ناشی از آی .یو. دی دارید، پیش از تلاش برای بارداری حتما به مداوای آن بپردازید.
منبع :
گرداوری : مجله اینترنتی دلگرم
