جزیره هرمز، یاقوتی در خلیج همیشه فارس

هفته نامه همهشری شش و هفت - علی خوشتراش: هرمز یکی از مشهورترین جزایر خلیج فارس است. اغلب کسانی که هرگز گذارشان به این نقطه فوق العاده شگفت انگیز از خاک کشورمان نیفتاده نام این جزیره را با نام تنگه هرمز می شناسند، اما آن دسته از افرادی که لااقل یک بار به این جزیره افسانه ای سفر کرده اند، بی شک بعد از نام هرمز خواهندگفت سرزمین خاک های رنگی. جزیره هرمز یکی از جزایر جنوبی ایران واقع در خلیج فارس است که در 8 کیلومتری جنوب بندرعباس قرار گرفته است. این جزیره در مجاورت تنگه هرمز واقع شده و به همین دلیل اهمیت راهبردی و بازرگانی فراوانی دارد.

جزیره هرمز به دلیل ویژگی های طبیعی اش و داشتن خاک های رنگی به ویژه خاک سرخ، همه ساله گردشگران و هنرمندان زیادی را به سوی خود جل می کند. به همین دلیل هم همه ساله جشنواره هایی از فرش ها و تابلوهایی که با خاک های رنگی خلق می شوند برپا می شود که همین مساله هم سبب شده تا گردشگران بیشتری به این جزیره رویایی سفر کنند. این جزیره آن قدر کوچک است که می توان در یک سفر 2 روزه با پای پیاده به همه مکان های دیدنی اش سر زد. مهم ترین ویژگی هرمز خاک این جزیره است. در مسیر دریایی قشم به جزیره هرمز کوه هایی به رنگ زرد، سفید و قرمز دیده می شود.

 

 

 

در میان این کوه ها، کوه قرمز رنگی وجود دارد که خاکش خوراکی است. مردم محلی هم از خاک سرخ آن به عنوان ادویه در طبخ ماهی و نان و تهیه ترشی، مربا و شیر، استفاده می کنند. جزیره هرمز در میان زمین شناسان به علت این که از انواع خاک های مختلف تشکیل شده و تنوع بالایی دارد به بهشت زمین شناسی مشهور شده است. یکی دیگر از جاذبه های گردشگری این جزیره راهنمایان محلی آن هستند. شما با رفتن به هرمز به افرادی بر می خورید که جزیره را آن طور که باید به شما نشان می دهند. آن ها آن قدر به هرمز اهمیت می دهند که شما بدون دل نگرانی می توانید همه جای این منطقه توریستی را ببینید بی آن که نقطه ای را از قلم بیندازید.

شماره تلفن های ضروری

پلیس: 110
اورژانس: 115
آتش نشانی: 125
هواشناسی: 134
هلال احمر: 112

 

 

برای سفر یا باید زمان بیشتری صرف کرد یا پول بیشتر؛ البته برای بسیاری به ویژه آنها که زندگی را با سفر معنی می کنند، زمان در سفر بودن خود سفر است. بنابراین وقتی قصد می کنید که مهمان جزیره هرمز شوید، گزینه قطار تهران- بندرعباس انتخاب مناسبی است. اگر حدود ساعت یک بعد از ظهر از تهران سوار قطار شوید آن گاه می توانید امیدوار باشید که فردا حدود ساعت 8 صبح به مقصد برسید؛ «بندرعباس». در بندرعباس هم می توانید بلیت بندرعباس- قشم را تهیه کنید و آن گاه خود را به جزیره هرمز برسانید. قیمت بلیت قطار تهران به بندرعباس هم بسته به نوع قطارها از 70 تا 80 هزار تومان است.

هواپیما

مسیر هوایی هم می تواند یکی دیگر از گزینه های سفر باشد. در این صورت می توانید با تهیه بلیت به طور مستقیم به جزیره قشم بروید و از آنجا هم خود را به جزیره هرمز برسانید. قیمت بلیت تهران به قشم 130 تا 180 هزار تومان است.

 

معدن خاک سرخ معدنی کوچک برای تهیه خاکی به رنگ سرخ بود. این خاک مصرف خوراکی دارد. البته نه آن طور که شما تصور می کنید. نوعی ماهی خاص را بعد از پاک کردن و خشک کردن به وسیله نمک در ترکیبی از این خاک و نمک در یک خمره یا قوطی در معرض تابش آفتاب قرار می دهند تا گوشت ماهی توسط گرما و نمک متلاشی شود.

 

 

این مکان یکی از معروف ترین و آرامش بخش ترین جاذبه های جزیره هرمز است که محلی ها علاقه عجیبی به آن دارند. شما هم لذت دیدن غروب زیبای خورشید را در اینجا از دست ندهید.

 

 

 

سکوتی که در این دره حکمفرماست تمام توریست ها را به فکر فرو می برد. از آنجا که سنگ نمک انرژی بسیار مثبتی از خود آزاد می کند بعد از این که بخشی از زمان خود را در این دره سپری کنید قطعا حال بسیار خوبی خواهید داشت. به همین خاطر به این دره، دره انرژی نیز گفته می شود.

 

 

 دره سکوت

 

در تور جزیره هرمز به دلیل توریست پذیر بودن هتل های لوکس و شیک زیادی وجود دارد که شاید همه این هتل ها پنج ستاره نباشند اما دارای امکاناتی بسیار لاکچری هستند. در این جزیره هتل ارزان و هتل لوکس و هتل چارتری نیز وجود دارد و خیال گردشگران را بابت جا و نیز هزینه های جانبی آن راحت می کند. تمامی این هتل ها دارای امکانات حرفه ای هتل داری هستند و در رستوران های آنها انواع غذاهای دریایی و نیز غذاهای بین المللی سرو می شود.

هتل ساحل سرخ جزیره هرمز

هتل ساحل سرخ، هتلی نوساز واقع در منطقه مرکزی جزیره هرمز است. این هتل سه ستاره در عید سال 1395 افتتاح شد و هر سوییت آن شامل دو تختخواب و دارای آشپزخانه، حمام و دستشویی است. این مجموعه در حیاطی بزرگ واقع شده و آماده خدمت رسانی به مسافران است.
آدرس: ایران- هرمزگان- جزیره هرمز- خیابان ورزش

اقامتگاه بوم گردی جزیره هرمز

آدرس: هرمزگان- جزیره هرمز- پشت سوپر مرکزی

اقامتگاه بوم گردی خانه مادر حسن

اقامتگاه بوم گردی خانه مادر حسن اقامتگاهی سنتی و زیبا در استان هرمزگان و جزیره زیبای هرمز به شمار می آید که با دارا بودن فضایی بومی در تمامی ایام سال آماده خدمت رسانی به گردشگران این منطقه است. وعده های غذایی ناهار و شام در این اقامتگاه به صورت جداگانه حساب می شود. اقامتگاه امکان استفاده از اینترنت و سرویس چاپی رایگان برای گردشگران عزیز را نیز فراهم کرده است.
آدرس: هرمزگان، هرمز، جنب مسجد صاحب الزمان (عج)

 

 

با توجه به طبیعت جزیره هرمز فعالیت های تفرجی مختلفی در حوزه گردشگری متکی به طبیعت می توان در این جزیره تدارک دید. همچنین در کنار ظرفیت های بالقوه طبیعی جزیره هرمز ویژگی های تاریخی و فرهنگی متنوعی بر غنای فعالیت گردشگری در این جزیره تاثیرگذار است و می تواند تکمیل کننده طبیعت گردی محسوب شود. از منابع گردشگری تاریخی و فرهنگی جزیره هرمز می توان به قلعه پرتغالی ها، برج ناقوس، قصر صورت، قصر بی بی گل، ویرانه های دارالعلم قدیم، خانه زعفرانی برج تیرانداز، خرابه های شهر قدیم هرمز و زیارتخانه حضرت خضر اشاره کرد. همچنین دیدار از معدن خاک سرخ این جزیره را نیز می توان تجربه ای به یاد ماندنی توصیف کرد.

روستای هرمز

روستای کوچک هرمز از این جهت که هیچ کاری جز پرسه زدن در کوچه های پرپیچ و خم آن نمی توان انجام دارد جالب توجه است. در شمالی ترین نقطه روستا مسجد کوچک جامع قرار دارد.

موزه هرمز

دیدن موزه و نگارخانه دائمی دکتر احمد نادعلیان یکی از مهمترین پیشنهادهای ما در این سفر است. در این مکان می توانید آثار این هنرمند محیطی و همچنین کارهای مشترکش با زنان بومی جزیره را ببینید. تمامی خاک های رنگی جزیره و کانی ها در موزه دکتر نادعلیان جمع می شوند و برای مصارف هنری مورد استفاده قرار می گیرند. درواقع موزه محلی است که دکتر نادعلیان به زنان جزیره آموزش می دهد تا با خاک های رنگی نقاشی کنند.

تاریخی

 

 

 

در 750 متری بندرگاه جزیره هرمز قلعه مشهور پرتغالی ها قرار گرفته است. این قلعه شاید عظیم ترین دژ استعماری باشد که در تاریخ سرزمین پارس بنا شده است. با وجود قرن ها سهل انگاری در نگهداری از این قلعه که باعث شده بخشی از دیواره های آن به دریا فرو ریزد، هنوز هم دیواره های ضخیم، توپ های زنگ زده و عظمت بنا، زیبایی خاص این قلعه را حفظ  کرده اند.

 

 

 

پس از ورود پرتغالی ها به جزیره هرمز، ابتدا آنها اقدام به ساخت یک کلیسا کردند. سقف این کلیسا را با سنگ های مرجانی زیبایی که در جزیره یافتند، تزیین کردند. سقف زیبا و حیرت انگیز این بنا نشان دهنده هنر و ذوق معماران پرتغالی است. جالب تر از سقف این کلیسا، ستون های آن است که با الهام گرفتن از سبک معماری منطقه به صورت درخت های نخل و به سه رنگ سبز و سفید و قرمز ساخته شده است.

 

دشت کوچک هرمز زیستگاه آهوهای زیادی است و در صورتی که به آنها آسیبی نزنیم می توانیم تا نزدیکی شان پیش برویم. حتی می توانیم با دادن خوراکی آنها را لمس و بغل کنیم. حتی می توانیم با بره آهوها عکس یادگاری بگیریم.

ساحل و پرندگان

هرمز به جهت تنوع ساحلی نیز قابل توجه است، ترکیبی است از ساحل های ماسه ای با رنگ های مختلف که بستری نرم و راحت را برای علاقه مندان به شنا و ورزش های آبی فراهم می کنند و در کنار آن از ساحل های صخره ای نیز بی نصیب نیست که نما ستبری و سترگی این سرزمین است. مطمئن باشید که اگر آذر، دی یا بهمن ماه به هرمز سفر کنید آنقدر هوا بهاری است که دریا شما را به سمت خود می کشد و در هوایی منحصر به فرد می توانید خود را در میان امواج خلیج فارس آرامش بخشید.

 

 

 

یکی از جاذبه های طبیعی هرمز آبسنگ های مرجانی هستند. این آبسنگ ها در آب های کم عمق گرمسیری و نیمه گرمسیری یافت می شوند. این زیستگاه، مکان مناسبی برای تغذیه و فعالیت لاک پشتان دریایی است و تنوع آبزیان در آن بالاست. این مرجان ها در زمان جزر از آب خارج می شوند و یکی از جاذبه های جزیره هرمز برای طبیعت گردان محسوب می شوند.

 

 

 

اجتماعات حرای جزیره هرمز، اجتماعی دشت کاشت است که با وسعت 16 هکتار بر یک پهنه گلی قرار دارد و این محدوده زیستگاه حدود 1000 قطعه از 20 گونه پرنده آبزی و کنار آبزی از قبیل اگرت ها، پرستوهای دریایی و کاکایی هاست.

 

 

یکی از جاذبه های گردشگری جزیره هرمز که افراد بسیاری را به خود جلب می کند دره مجسمه هاست.

یکی دیگر از جذابیت های هرمز وجود غارهای دریایی است که در جنوب و جنوب غرب آن دیده می شوند. تماشای این منظره های بکر با صدای موج ها و تابش نور گرم آفتاب می تواند به ماجراجویی هایتان در این سفر کمک کند.

 

 

این دسته از سواحل اغلب به صورت باریکه هایی در سمت شرق جزیره تا جنوب دیده می شوند که مورد توجه لاک پشت های دریایی برای تخمگذاری هستند. لذا در ردیف مناطق حساس ساحلی جزیره قرار دارد. در سواحل شنی و ماسه ای معمولا در تمام فصول سال می توان حضور انواع پرندگان دریایی را مشاهده کرد.

چی بخوریم؟

 

 
غذاهای مردم جنوب یکی از متنوع ترین غذاهای ایرانی به شمار می آید که نظیر آنها را کمتر جایی می توان سراغ گرفت. به دلیل اینکه دریا مهم ترین منبع غذایی ساکنان این منطقه است. اغلب غذاهای جنوب و مردم این جزیره را می توان در ردیف غذاهای دریایی قرار داد. شما می توانید در دو رستوران «هرموز» و رستوران سنتی «بانوان» جزیره انواع غذاهای محلی را تهیه کنید.

 

 

مردم جزیره برای تهیه ماهی برشته ابتدا شکم ماهی را خالی می کنند و ترکیبی از گشنیز، شوید، پیاز خردشده، فلفل، ادویه و فلفل سبز داخل آن می گذارند. سپس ماهی را روی ورقه فلزی که روی آتش گاز یا زغال آماده کرده اند، می گذارند تا کبابی شود. سپس ماهی ها را در ظرفی دردار قرار داده و چند قطره آب به آن می پاشند تا در اثر بخار ماهی های داغ، روغن در زیر پوست آن ها بچسبد و هنگام مصرف، پوست ماهی ها به راحتی کنده شود.

کلمبا

این غذای خوشمزه با گندم پرک، ماهی، سبزی (گشنیز و شوید خردشده) تهیه می شود. اهالی جزیره گندم های پرک شده را در آب جوش می ریزند تا قوام بیاید. ماهی ها را هم در آب نمک و زردچوبه می جوشانند تا استخوان هایش را جدا کنند. سپس گوشت ماهی را با سبزی مخلوط و به گندم در حال جوش اضافه می کنند. اهالی این غذا را با روغن حیوانی تهیه می کنند و در زبان محلی به این روغن «جونون» (روغن خوب) می گویند.

زیبون

برای تهیه این غذا سیب زمینی ها را درشت و خلالی سرخ می کنند. به ماهی ادویه و زردچوبه اضافه و در روغن سرخ می کنند. پیاز خردشده را در گوجه فرنگی رنده شده تفت می دهند. سپس درون قابلمه روغن ریخته و روی آن نان حلی (توموشی) گذاشته و مواد را روی نان می ریزند. سپس برنج پخته شده را روی مواد ریخته و می گذارند تا دم بکشد.

موفلک

برای پخت این غذا گندم یا جوی پرک شده را در دیگ برشته می کنند تا رنگ آن قهوه ای شود. سپس این گندم ها را مانند برنج در آب خیس می کنند. سپس ماهی ها را در آب نمک و زردچوبه می جوشانند تا استخوان های آن جدا شود و گوش ماهی ها را با پیاز سرخ می کنند و دوباره در همان آبی که جوشانده بودند، اضافه می کنند. زمانی که آب به جوش آمد، گندم های خیس شده به غذا اضافه می شود تا کاملا آب آن بخار شود و دم بکشد.

 

 

هواری ماهی 

برای تهیه این غذای خوشمزه ابتدا پیاز را کمی تفت داده، سپس سبزی یعنی گشنیز، شوید، شنبلیله و سیر را در روغن سرخ می کنند. بعد ماهی را نیز به سبزی ها اضافه می کنند تا سرخ شود و فلفل، ادویه و زردچوبه را می افزایند. بعد از این که ماهی کاملا سرخ شد، برنجی را که از قبل خیس خورده است به این مواد اضافه می کنند تا کاملا دم بکشد.

برنج دیشو

برای تهیه این غذا مقداری شیره خرما را در آب حل می کنند تا رقیق شود؛ سپس آن را روی گاز می گذارند تا به جوش آید و برنج خیسانده شده را در این محلول می ریزند تا آب آن بخار شده و برنج دم بکشد. این برنج را به همراه ماهی برشته سرو می کنند.

 

نان توموشی 

قشمی ها این نان محلی بسیار نازک را به همراه سس مخصوصی می پزند. در این نان تخم مرغ و پنیر می ریزند که همزمان با نان می پزد.

چی بخریم؟

یکی از مواد غذایی که از منابع شهرهای حاشیه ای و جزایر خلیج فارس تامین می شود ماهی، میگو و آبزیان است. به همین خاطر، اغلب بومیان به شغل ماهیگیری مشغولند. برخی به صورت سنتی و برخی به شکل مدرن در این زمینه کار می کنند. شما هر وقت اراده کنید می توانید در جزیره ماهی های تازه و صید روز را از ماهیگیران بخرید و در کنار آب های نیلگون خلیج فارس یک ماهی لذیذ را نوش جان کنید و از ماهی و میگوهای بندر برای عزیزان خود سوغات آورید.

 

 

اگر در ساحل جزیره قدم بزنید، تعداد بسیاری از انواع صدف ها، حلزون ها و بقایای آبزیان خلیج فارس را خواهید دید که حاصل جزر و مد است. اهالی جزیره، این رهاورد دریا را جمع و از آن بهترین استفاده را می کنند تا انواع تابلوها، مجسمه ها، تزیینات، زیورآلات و... را تولید کنند.

خوس دوزی

در استان هرمزگان، بانوان، نوعی سوزن دوزی انجام می دهند به نام خوس دوزی. خوس، نوعی پلاستیک با انواع رنگ هاست که در جزیره بیشتر از رنگ طلایی و نقره ای آن استفاده می شود. روی پارچه توری ریزبافت و مخمل با نوارهای نقره ای نقش هایی خیالی و ذهنی را ایجاد و با آن، مقنعه و چادر زنانه (دستار) و البسه دیگر را تزیین می کنند. این هنر برای مردم منطقه بسیار مهم است و گاهی برای هدیه، اسم عروس و داماد را بر پارچه ای خوس دوزی می کنند و شب عروسی به آن ها می دهند.

 

در پایین شلوارهای بانوان هرمزگانی به ویژه نوعروسان، دوخت تزیینی زیبا و چشمگیری دیده می شود که ترکیبی از انواع سوزن دوزی و شک بافی است که به آن بادله دوزی می گویند. در بادله دوزی چند نوع زری و شَک را با هم ترکیب می کنند و شک را در وسط و زری های ظریف در دور آن می دوزند. این شلوارهای زیبای پرآب و رنگ، دکمه هایی در کنار برای باز و بسته کردن دارد که از جنس نخ ابریشمی است.

چادر شب بافی

چادرش ببافی یک صنعت اصیل و سنتی است که سابقه ای بس طولانی دارد. براساس گفته کارشناسان، چون در قدیم از آن در شب برای روانداز استفاده می شد آن را چادرشب نامیده اند. مواد اولیه دستگاه های چادرش ببافی در سابق به علت گسترش نیافتن جمعیت به وسیله کشت پنبه و یا پشم گوسفند و کرک شتر در محل تهیه می شد، ولی اکنون مواد اولیه مصرفی تغییر کرده است.