بدترین روشها برای تغییر و اصلاح رفتار همسر
با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با راهکارهای مناسب برای تغییر شیوه رفتار همسرانتان آشنا شوید.
هزار راه نرفته؛ زندگی آسان
ما گاهی میخواهیم به هر قیمتی که شده، رفتار همسرمان را تغییر دهیم حتی اگر شده با توسل به زور! این قدرت نمایی از اخم کردن شروع میشود و تا جر و بحث و تهدید به جدایی پیش میرود.
به گزارش ایسنا این دعواهای کلامی، اگر هم تغییری در رفتار همسرمان ایجاد کند، ظاهری و موقتی است. در این مواقع، همسر شما هر زمان فرصتی پیدا کند به رفتار خود بر میگردد و در صدد تلافی برمی آید تا مرهمی بر احساسات جریحه دار شده خود بگذارد.
رفتار چیست و چه ویژگیهایی دارد ؟
رفتار در روانشناسی به صورتهای زیر تعریف شده است:
1) پاسخ قابل مشاهده.
2) هر فعالیت و عملی که موجود زنده انجام می دهد و متضمن کارهای بدنی و پنهان، اعمال فیزیولوژیک، عاطفی و عقلی می باشد.خواه یک عمل خاص و یا مجموعه ای از اعمال باشد.
3) یک بازتاب یا مجموعه بازتابهای فرد نسبت به یک وضع.
4) روش کار شخص در یک وضع و موقعیت خاص و معین. آنچه شخص انجام می دهد.
▪ برای شناخت رفتار باید ویژگیهای آن را شناخت؛ رفتار دارای ویژگی های زیر است :
1) رفتار ، یک اقدام و عمل (کردار و گفتار ) است مانند: دیر آمد و فریاد کشید؛ نه یک صفت یا ویژگی مانند عصبانیت و ماهر .
2) رفتار ، عملی است قابل مشاهده و فیزیکی که دست کم از یکی از سه جهت (فراوانی، تداوم و شدت) قابل تشخیص، و اندازه گیری و نمایش در قالب یک کمیت عددی باشد.
3) از آنجا که رفتار ، جنبهٔ فیزیکی دارد پس قابل حس و مشاهده است و چیزی که مشاهده شود قابل توصیف و ثبت وقایع نیز هست.
4) رفتار به صورت قانونمند از محیط (فیزیکی و اجتماعی) تاثیر می پذیرد و بر آن تأثیر می گذارد ؛ این قاعده را « قانونمندی رفتار » می گویند.
5) رفتار آدمی به دو صورت آشکار و پنهان اتفاق می افتد:
رفتار آشکار، رفتاری است که دیگران می توانند آن را از طریق یکی از حواس خود دریافت کنند و رفتار پنهان آن است که فقط خود شخص رفتارش را درک می کند ؛ مانند فکر کردن .روانشناسی تغییر رفتار، بیشتر به تغییر رفتار آشکار و مشهود توجه دارد.
تغییر رفتار چیست ؟
« تغییر رفتار » حوزه ای از روانشناسی است که مسؤولیت مطالعه ، تحلیل و تغییر رفتار انسانی را بر عهده دارد. منظور از مطالعه و تحلیل ، شناخت رابطهٔ متقابل بین محیط و رفتار است و منظور از تغییر رفتار ، به کار بردن شیوه های علمی برای اصلاح و بهبود رفتار از طریق کنترل و تغییر محیط و خود است.
موارد استفاده از شیوه های تغییر رفتار کدامند؟
از شیوه های تغییر رفتار در سازمان در موارد زیر استفاده می شود :
انواع آموزشهای شغلی و مهارتی، کنترل و تغییر رفتارخود، پیشگیری از بروز رفتار های مشکل آفرین از سوی کارکنان و مشتریان در شرایط خاص، افزایش و بهبود رفتارهای مرتبط با سلامت و تندرستی کارکنان ، آماده سازی روحی و روانی کارکنان در شرف بازنشستگی برای پذیرش بهتر شرایط بازنشستگی، آماده سازی کارکنان برای انعطاف پذیری در شرایط خاص بحرانی و چالشی برای سازمان مانند شرایط ادغام، انحلال، ورشکستگی، تعدیل نیروی انسانی، توسعهٔ فعالیتها، رقابت و ریسک و ... .
▪ انواع شیوه های تغییر رفتار :
الف) شیوه های ایجاد و افزایش رفتار مطلوب شامل:
1) شیوه های تقویت افتراقی (که در آن تلاش می شود فراوانی رفتارهای مطلوب افزایش و فراوانی رفتارهای نامطلوب کاهش یابد)؛
2) شیوه شکل دهی (که طی آن تقریب های متوالی رفتار هدف به گونه افتراقی تقویت می شود تا فرد در رفتار هدف شرکت کند)؛
3) شیوه های آموزش مهارتهای رفتاری؛ که از چهار مولفه تشکیل می شود:الگودهی، آموزشها، تمرین و پسخوراند.
------------------------------------------------------------
شاید با خودتان بگو یید در این صورت چرا برخی دانشمندان علوم رفتاری تلاش می کنند با نوشتن کتاب های مختلف و برگزاری کارگاه های آموزشی، به دیگران کمک کنند عادت ها و رفتارهایشان را بهبود دهند . در پاسخ به این سؤال باید به دو مطلب اشاره کرد :
1. آنها متخصص علوم رفتاری هستند !
2. آنها سعی می کنند با آموزش دادن مهارت های ارزشمند زندگی، به افراد کمک کنند کیفیت زندگیشان را بهبود دهند (یعنی تلاش نمی کنند شخصیت کسی را تغییر دهند).
به رغم تمام این مسائل، هنوز هم کسانی هستند که با هزاران امید و آرزو تصمیم می گیرند برخی رفتارهای شریک زندگی خود را تغییر دهند. کلی نقشه می کشند و دست به کار می شوند. اما دست آخر یا نتیجه نمی گیرند یا نتیجه عکس می گیرند و یا مجبور می شوند خود را تغییر دهند.در این نوشته تصمیم داریم روش های اشتباهی را که معمولاً زوج های جوان برای تغییر دادن رفتار همسرشان به کار می بندند، به شما معرفی کنیم.
اجبار
گاهی می خواهیم به هر قیمتی که شده رفتار همسرمان را تغییر دهیم، بنابراین به اهرم زور متوسل شده و از قدرتمان استفاده می کنیم. این قدرت نمایی از اخم و تخم شروع می شود و تا کتک کاری و تهدید به جدایی پیش می رود. باید دانست که جنگ قدرت اگر تغییری هم ایجاد کند،تغییری ظاهری و از روی ترس است و تا زمانی ادامه پیدا می کند که قدرت دست شماست! در هر جنگ قدرتی، یک برنده هست و یک بازنده و شخص بازنده (ترسیده) هر زمان فرصتی پیدا کند به رفتار خود برمی گردد و درصدد تلافی برمی آید تا مرهمی بر احساسات جریحه دار خود بگذارد. باید به دنبال راه حل های برد- برد بود که در آن هر دو طرف برنده باشند و بازنده ای وجود نداشته باشد.
تکرار
در بعضی مواقع برای تغییر رفتار همسرمان، به تکرار بیش از حد متوسل می شویم یعنی سوزن مان گیر می کند و مرتب رفتار فرد را به رویش می آوریم و از او می خواهیم آن را تغییر دهد . وقتی مسئله ای بیش از حد تکرار شود، جایگاه واهمیت خود را از دست می دهد و به مسئله ای پیش پاافتاده تبدیل می شود، ضمن اینکه ما با پیاده روی روی اعصاب طرف مقابل، امکان موفقیت را از دست می دهیم . همسرمان یا برای خلاصی از غرغرهای دائمی، در پیش روی ما رفتار دیگری نشان می دهد یا اینکه مقابله به مثل کرده و کاری می کند ما احساس کنیم چقدر رفتار پیشین او دوست داشتنی بود !
طعنه و کنایه
بله، روش محبوب بسیاری از افراد، استفاده از نیش و کنایه های گدازنده است . برای مثال، می خواهیم با این روش فرد را متوجه رفتار اشتباهش کنیم، اما غافل از آنیم که با این کار تنها او را می رنجانیم . جا دارد دوباره یادآوری کنیم که فرد رنجیده و ناراحت، انگیزه ای برای بهبود رفتارش ندارد . واقعیت این است که مشخص نیست ما این تفکر عجیب را از کجا آورده ایم که برای بهتر کردن رفتار دیگران، باید در آنها احساس بدی ایجاد کنیم ) باور نهفتة پشت سرزنش و تنبیه (. ضمن اینکه با این برخورد ما، احساس او نیز نسبت به ما تغییر می کند و محبتش رو به سردی می گذارد .
تحقیر و تمسخر
این روش هم دست کمی از روش قبلی ندارد . به خیال خودمان با زبان طنز مشغول گوشزد کردن اشتباه طرف مقابلیم، اما در همان زمان به شدت همسرمان رامی آزاریم و تحقیر می کنیم . چه بسا اعتماد به نفس همسرمان را خدشه دار کنیم، به رابطه مان آسیب بزنیم و دست آخر نتیجه ای هم عایدمان نشود . بهتر است همسران تلاش کنند به همدیگر قدرت و اعتبار ببخشند و عزت نفس همدیگر را بهبود دهند تا بتوانند باعث پیشرفت و رشد یکدیگر شوند .
مقایسه
ما احساس می کنیم برای موفقیت در تغییر دادن رفتار همسرمان، نیاز داریم در او انگیزه ایجاد کنیم و یکی از اشتباه ترین روش هایی که به این منظور انتخاب می کنیم، مقایسه همسرمان با دیگران است . نتیجه مقایسه نیز شبیه به دو روش پیشین است و جز برانگیختن ناراحتی و حتی شاید احساس حسادت نتیجه بهتری دربر نخواهد داشت .
معلم بازی
گاهی اوقات احساس کارْدرستی بیش از حد به ما دست می دهد . فکر می کنیم خودمان بی عیب و نقصیم، پس وظیفه خود م یدانیم در راه رفع عیوب دیگران بکوشیم . اما در این میان فراموش می کنیم همسرمان شاگرد ما و از آن مهمتر کودک نیست که ما بخواهیم نقش بزرگتر او را بازی کنیم . همسرمان این روش را نمی پسندد، ناراحت شده و ما هم به مقصود خود نمی رسیم .
جار و جنجال (دعوا کردن)
می گویند دعوا نمک زندگی است ! خب، این نمک معمولاً مشکل ساز است نه مشکل گشا . درست است که در هنگام دعوا مسئله مطرح می شود و طرفین متوجه موضوع می گردند، اما در یک فضای متشنج نمی توان انتظار دستیابی به نتیجه ای مطلوب داشت، بلکه باید منتظر پیامدهای ناخواسته و نامطلوب بود ) از قدیم هم گفته اند که هنگام دعوا حلوا خیر نمی کنند (. در دعوا کسی به حرف دیگری گوش ن م ی دهد، بلکه هرکس می کوشد حر فهای خود را بلندتر از دیگری بگوید تا حرفش به کرسی بنشیند . وقتی گوشی برای شنیدن وجودن دارد،بلندترین صدای دنیا هم به جایی نمی رسد .
گروکشی
در این روش سعی می کنیم برآوردن خواسته های همسرمان را منوط به تغییر رفتار او قرار دهیم؛ یعنی استفاده از جمله معروف ((اگر تو فلان کار را انجام دهی، آن وقت من هم بهمان کار را انجام خواهم داد )). اگر به دنبال وارد شدن به سیکل معیوب لج و لجبازی هستید، این روش را امتحان کنید . روشی تضمینی است و ردخور ندارد ! به سرعت دعوا و لجبازی بالا می گیرد و رابطه تلخ می شود . چون به هر حال هر دو نفر خواسته هایی از دیگری دارند و بنابراین می توانند از آن به عنوان سلاح استفاده کنند . این شیوه نه تنها جواب نمی دهد بلکه به هیچ عنوان شایسته روابط میان همسران نیست و در تضاد کامل با عشق بی قید و شرط است که یکی از مهم ترین عناصر تشکیل دهنده یک زندگی موفق است .
کنترل احساسی
آخرین روش، تلاش برای تغییر همسر ب هوسیلة اعمال فشار احساسی است . مطمئناً جمله هایی مانند ((اگر من را دوست داری پس ... )) یا ((با این کارت نشان دادی که مرا دوست نداری ))، به گوش شما هم آشناست . در این شیوه، همسران سعی می کنند با به غلیان درآوردن دیگ احساسات یکدیگر بر روی هم تأثیر بگذارند .
ممکن است این روش برای مدت کوتاهی جواب دهد اما موارد ضمنی ناراحت کننده ای به دنبال دارد : اگر یک بار دیگر آن رفتار تکرار شود، آیا به این معناست که همسرتان دوستتان ندارد؟ آیا همسرتان با طیب خاطر رفتارش را تغییر می دهد یا فشاری ناخوشایند را بر روی خود احساس می کند؟ آیا دور از انصاف نیست که عشق زیبای همسری را منوط به مواردی اینچنین و گاه پیش پاافتاده بنماییم؟ این تغییر رفتار چقدر دوام خواهد داشت؟ پاسخ این پرس شها را به عهد ه خودتان می گذاریم .
بشناسید، بپذیرید و مدیریت کنید
این اشتباه است اگر فکر کنیم بعد از ازدواج میتوانیم همسرمان را به کلی تغییر دهیم. تنها چیزی که میتوان به تغییر در آن امید بست، چند نمونه رفتاری است که آن هم باید با ملاحظاتی ویژه انجام شود؛ بنابراین اگر میخواهید راحت زندگی کنید، در صدد تغییر همسرتان بر نیایید بلکه تلاش کنید در رابطه با او از 3 راهکار «بشناسید، بپذیرید و مدیریت کنید» بهره ببرید.
در این روش، شما باید ابتدا همسرتان و دیدگاههایش را بشناسید، سپس آنها را بپذیرید و در پایان به جای تغییر سعی در مدیریت آنها داشته باشید.برای تغییر رفتارهای همسرتان در کنار او باشید نه در مقابل او. همچنین فراموش نکنید که هر فردی برای داشتن رفتار بهتر، نیاز دارد احساس بهتری داشته باشد. هر روشی که موجب برانگیخته شدن احساسات منفی در فرد شود، به طور یقین او را برنمی انگیزد تا رفتار بهتری داشته باشد، اما ایجاد هیجانات مثبت موجب میشود که فرد برای پیشرفت و شادکامی خود و همسرش بکوشد.
------------------------------------------------------------
نکته پایانی
همیشه پیش از هر اقدامی بهتر است بیندیشید که آیا این کار به هزینه هایش می ارزد . مثلاً آیا لازم است این رفتار همسرم به هر قیمتی تغییر کند یا اینکه می توانم آن را بپذیرم و مدیریت کنم تا از پیامدهای ناخوشایندش آسیب کمتری ببینم؟ آیا علاقه ما می تواند بسیاری از این مسائل را تحت الشعاع قرار دهد؟ وبسیاری پرسش های دیگر که می توانیم پیش از شروع هر کاری از خود بپرسیم . نکته پایانی این که به یادداشته باشیم هر فردی برای اینکه بهتر رفتار کند، نیاز دارداحساس بهتری داشته باشد . هرروشی که موجب گردد احساسات منفی در فرد برانگیخته شود،یقیناً او را برنمی انگیزد تا رفتار بهتری داشته باشد. بیایید به دنبال راه هایی باشیم که با ایجاد هیجانات مثبت فرد را برمی انگیزد تا برای پیشرفت و شادکامی خود و و همسرش بکوشد.
------------------------------------------------------------
گردآوری شده ی مجله اینترنتی دلگرم
مرجان امینی