دندان به چه علت پوسیده می شود با دلگرم همراه باشید تا در این باره بیشتر بدانید.
آیا می دانید یکی از مهم ترین عوامل پوسیدگی دندان در کودکان، اشتباهات والدین آن هاست؟
اگر شما هم فکر می کنید کودک شما باید بلافاصله بعد از غذا خوردن مسواک بزند و میوه برای سلامت دندان هایش مفید است، خواندن این مطلب را از دست ندهید.
ایجاد پوسیدگى به عوامل زیر بستگى دارد:
1) عوامل ژنتیکی: یعنی جنس دندانها و ترکیبات مینا و عاج دندان، محل قرارگیرى دندان ها، ترکیبات و میزان ترشح بزاق و جنس بزاق (میزان اسیدی آن) وجود شیارها و حفرات در تاج دندان.
2) رژیم غذایی و روش زندگى
3) رعایت بهداشت دهان و دندان
پوسیدگى دندان یکى از رایج ترین بیمارى هاى عفونى استو بر اساس گزارشات ارائه شده 5 برابر رایج تر از بیماری آسم است.بررسى پوسیدگى دندان ها نشان مى دهد که بچه هایى که والدین آنها حداقل تا لیسانس تحصیل کرده اند،کمتر ازبچه هایى که والدین آنها کمتر از لیسانس هستند به پوسیدگى دندان ها مبتلا هستند.
خوب اول باید مکانیسم ایجاد پوسیدگی را بدانیم.
مکانیسم ایجاد پوسیدگی دندان به 4 عامل احتیاج دارد:
1- باید دندان در دهان باشد تا پوسیدگی ایجاد شود.
2- میکروب باشد.
3- مواد قندی، هر ماده ای که قند باشد یا تبدیل به قند شود مثل نان.
4- زمان.
هر فرد باید دندانی داشته، میکروبی موجود باشد و قندی را مصرف کند و در کنار این موارد باید زمان کافی به میکروب و قند داده شود تا میکروب بتواند قند را تبدیل به اسید کرده و در دندان ایجاد پوسیدگی کند.هنگامی که ما مسواک می زنیم، زمان را عقب می بریم، یعنی اگر احتیاج است زمانی طول بکشد تا میکروب به طور کافی قندها را مصرف کند و اسید تولید شود، با مسواک زدن ، قند و میکروب از بین می رود و زمان کافی نیزاز این دو گرفته می شود. ولی پوسیدگی دندان نمی تواند بدون این دلایل باشد.
نشانه‌های پوسیدگی دندان
وقتی دندانی دچار پوسیدگی میشود، ممکن است یک یا چند مورد از علامتهای زیر را داشته باشد:
- تغییر رنگ مینای دندان ، در محل پوسیدگی مینا قهوه‌ای یا سیاه رنگ میشود.
- سوراخ شدن دندان در محل پوسیدگی ، گاهی میزان این تخریب کم است و فقط با معاینه دقیق مشخص میشود و گاهی مقدار زیادی از دندان از بین می‌رود، به طوری که شخص فکر میکند دندان او شکسته است.
- حساس بودن یا درد گرفتن دندان در موقع خوردن غذاهای سرد، گرم، ترش و شیرین.
- حساس یودن یا درد گرفتن دندان وقتی که دندانها را روی هم فشار می‌دهیم.
- بوی بد دهان می‌تواند به علل مختلف ایجاد شود که یکی از علتهای آن پوسیدگی دندانها است.
- گیر کردن مواد غذایی بین دندانها و پاره شدن نخ دندان پوسیدگی بین دندانی می‌تواند باعث گیر کردن مواد غذایی بین دندانها و پاره شدن نخ دندان هنگام استفاده شود
شناخت علل پوسیدگی دندان
بسیاری از بیماران ابراز می کنند که مسواک می زنیم و نخ نیز مرتب می کشیم ولی باز هم دچار پوسیدگی دندان ها می شویم، حال علت چیست؟
علت ایجاد پوسیدگی در این حالت بدین دلیل است که شاید فرد همیشه مسواک زده ولی در کنار این وضعیت همیشه نیز آدامس بجود و قند دائمی را در داخل دهان داشته باشد و یا فرد ممکن است مرتب نوشابه های گازدار مصرف کند ( در داخل نوشابه هم قند و هم اسید وجود دارد) و یا هم چنین خوردن دائم آب نبات، شربت و کلیه چیزهایی که قند دارد.در هنگام نوشیدن نوشابه با «نی » اگر نی را بین دندان ها قرار دهید میزان پوسیدگی بسیار بیشتر می شود، زیرا در این حالت نوشابه مرتب در کنار دندان ها وجود دارد. نی بهتر است در داخل دهان قرار گیرد.
بهترین نوع تغذیه برای داشتن دندان های خوب چیست؟
باید بدانید تغذیه بعد از سن 12 سالگی نقش زیادی روی تاج دندان ندارد قبل از این سن بهتر است تغذیه حاوی مواد پر ازکلسیم و ویتامین باشد. مصرف لبنیات از اهمیت بالایی برخوردار است.مضرترین چیز برای دندان چیزهای چسبناک است که بر روی دندان باقی می ماند مانند گز و سوهان،در مورد بچه هایی که دندان های شان کامل شده،مادر باید با استفاده از چیزی مثل پنبه دندان ها را پاک کند.
چرا دندان ها با بالا رفتن سن ، شل و لق می شود؟
هیچ دندانی با بالا رفتن سن شـُل نمی شود، با بالا رفتن سن ، زمان فراموش کردن مسواک طولانی تر می شود، یعنی هر چه سن فرد بالاتر می رود، عدم رعایت بهداشت اثر بدتری را بر روی بدن می گذارد و به دنبال تجمع جرم ها ، دندان ممکن است به وسیله جرم ها از بین برود، ولی کسی که تمام مراقبت ها را انجام دهد دندان های سالم خواهد داشت.
مقاومت شخص و دندان
مجموعه‌ای از عوامل دفاعی در دهان هر شخص وجود دارد که در برابر ایجاد پوسیدگی مقاومت میکند. وضعیت بزاق دهان و سلولهای موجود در آن، شکل و فرم دندان، طرز قرارگیری دندانها، جنس و نظایر اینها تا حدودی در میزان پوسیدگی تأثیر دارند، علاوه بر این برخی از مردم در برابر عوامل مخرب مقاومت بیشتری نشان می‌دهند.مقاومت شخص ممکن است ارثی، مادرزادی و یا اکتسابی باشد. همچنین مقاومت ممکن است همیشگی یا موقتی باشد. با این وجود از نظر محققین دو عامل اصلی یعنی میکروبها و مواد قندی، مهمترین عوامل ایجاد کننده پوسیدگی هستند. البته راههایی برای مقاوم کردن ساختمان دندان وجود دارد. یکی از این راهها، رساندن فلوراید به دندانها است، فلوراید مقاومت دندانها را در برابر پوسیدگی افزایش می‌دهد.
نتیجه گیری
خوب حالا که مکانیسم ایجاد پوسیدگی دندان را میدانیم ، از مواد و عوامل موثر در آن آگاهیم ، پس باید نکات زیر را به دقت توجه کنیم:
1) جنس دندان و عوامل ژنتیکی که تحت اختیار ما نیست ولی باید بدانیم کسانی که جنس دندانهایشان خوب نیست خیلی بیشتر از دیگران باید به موارد دیگر توجه کنند
2) کنترل رژیم غذایی و هرآنچه می خوریم
3) رعایت بهداشت دهان و دندان شامل مسواک زدن دقیق و اصولی و منظم و استفاده از نخ دندان.
(به صفحه "روش مسواک زدن" و "روش نخ دندان" مراجعه کنید.)
4) مراجعه دوره ایی و منظم به دندانپزشک و چکاپ دقیق.
دندانپزشک صبور و با حوصله، با معاینه و بررسی دقیق جزء به جزء دندانها و درصورت لزوم، گرفتن رادیوگرافی، پوسیدگی ها و خرابی های دندان ها (بخصوص پوسیدگیهای مخفی که غالبا مابین دیواره های دندانها اتفاق می افتد) را کشف می کند و شما را از وجود پوسیدگی آگاه کرده و اقدام به درمان و پیشگیری می نماید.
این موضوع در پیشگیری از پوسیدگی های وسیع و مخفی دندان بسیار مهم است. پوسیدگی هایی که گاهی بطور کامل باعث از بین رفتن دندان می شوند و گاهی باعث نیاز به روت کانال دندان می شوند بدون اینکه گاهی هیچ علامتی مثل دردگرفتن دندان یا سوراخ شدن دندان یا سیاه شدن دندان در سطوح بیرونی داشته باشند.
توجه داشته باشید هیچوقت منتظر بروز درد در دندان نباشید چرا که خیلی وقت ها پوسیدگی دندان پیشرفت زیادی میکند وحتی گاهی به پالپ (به عصب) می رسد بدون اینکه هیچ دردی ایجاد کند و یا برعکس هر درد دندانی دال بر نیاز به درمان روت کانال نیست. (راجع به اینکه چه موقع نیاز به درمان روت کانال هست به صفحه " عصب کِشی یا عصب کًشی؟ " مراجعه کنید)
بدیهی است که:
تشخیص به موقع هر گونه پوسیدگی و خرابی دندان یا مشکل لثه ها و درمان و پیشگیری به موقع، هزینه کمتر ، روند درمان راحتتر و ساده تر و نتیجه و طول عمر بیشتر دندان را به دنبال خواهد داشت.
گردآوری شده ی مجله اینترنتی دلگرم
مرجان امینی
