باز هم آغاز ماجرا دست به دست‌شدن تصاویری است که خانه خرابی یک خانواده آسیب‌دیده را نشان می دهد؛ دو مرد، زن سالمندی را در کنار ساختمان مخروبه حمل می‌کنند، چند کودک معلول روی آوارهای خانه نشسته‌اند و کودک معلول دیگر کارت‌های شناسایی خود و خانواده‌اش را در دست گرفته است.
به گزارذش ، شهروند نوشت: خانواده تحت پوشش بهزیستی‌اند و خانه‌ای را که با کمک بهزیستی خریده بودند، فروخته‌اند تا خانه دیگری بسازند اما شهرداری ارومیه به دلیل تخلف پیمانکار در ساخت‌وساز ظهر روزجمعه دیوارهای خانه‌شان را خراب کرد. اگرچه در عکس‌ها به نظر می‌رسد که خانواده در خانه زندگی می‌کرده‌اند اما شهردار ارومیه، دونفر از اعضای شورای این شهر و مسئولان بهزیستی استان آذربایجان‌غربی زیربار نمی‌روند. آنها در یک مسأله اشتراک نظر دارند؛ اینکه هیچ‌کس در خانه نبوده است بلکه پیمانکار این خانواده را به این مکان آورده و از آنها عکس گرفته است. عکس‌ها اما تکان‌دهنده است به قدری که علی ربیعی، وزیر رفاه و کار و امور اجتماعی و انوشیروان محسنی‌بندپی به سرعت دستور رسیدگی به ماجرا را به بهزیستی استان داده‌اند تا مسئولان این نهاد راهی محل مورد نظر شوند. سعید فریور، مدیرکل بهزیستی استان آذربایجان‌غربی پس از بازدیدهای اولیه‌ای که تیم سازمان بهزیستی از این اتفاقات دو روز اخیر انجام داده است، ماجرا را این‌طور به «شهروند» توضیح میدهد: «اول اینکه اطلاعاتی که داده‌اند، کمی مشکل دارد، این خانواده ٤نفری است درحالی که گفته شده بود ٣نفرند. بهزیستی حمایت از جامعه هدف را از وظایف ذاتی خود می‌داند، بنابراین امسال حدود ٦٠میلیون تومان به این خانواده وام بلاعوض پرداخت کردیم و آنها هم یک آپارتمان در ارومیه خریداری کردند.» او ادامه داد: «این خانواده بعد از مدتی آپارتمان خریداری‌شده را فروخته و با ٤٥میلیون تومان از این پول، زمینی را در ١٦متری شهرک ایثار خریداری کرده‌اند تا در آن‌جا خانه‌ای بسازند. پیمانکار هم یک روز قبل از این ماجرا شروع به ساخت‌وساز می‌کند و ساختمان را مرحله آجرگذاری بالا می‌برند، اما ماموران شهرداری آن را تخریب می‌کنند.»
فریور درباره جزییات عکس‌های منتشره گفت: «بعد از تخریب خانه، خانواده معلولان به نشانه اعتراض به آن‌جا آمده‌اند و از آنها عکس گرفته‌اند، درحالی که تا دو روز قبل در این محل چنین ساختمانی نبوده است.» او به‌عنوان مدیر کل بهزیستی استان آذربایجان‌غربی البته این را هم گفت: «ما به رفتار ماموران شهرداری ارومیه اعتراض داریم، به هرحال ابتدا باید با ما هماهنگی‌های لازم انجام می‌شد و این اقدام را با آرامش انجام می‌دادند.» به گفته فریور، بعد از انتشار گسترده این عکس‌ها در شبکه‌های اجتماعی، علی ربیعی، وزیر رفاه و کار و امور اجتماعی و انوشیروان محسنی‌بندپی، رئیس سازمان بهزیستی دستور دادند که بلافاصله به داد معلولان برسیم تا اگر آنها به اسکان موقت احتیاج دارند، مقدمات آن فراهم شود: «بعد از پیگیری‌ها متوجه شدیم که اتفاقات این خانواده ٤روز قبل خانه‌ای را اجاره کرده بودند، بنابراین به دستور وزیر رفاه و رئیس سازمان بهزیستی، هزینه یک‌سال اجاره و ودیعه این خانواده را پرداخت کردیم و بخشی از لوازم مورد نیاز منزل از جمله، یخچال، گاز، فرش و به میزان مصرف یک‌ساله پوشک مورد نیاز این خانواده را برای آنها خریداری کردیم.» او معتقد است که به هرحال بخشی از سرمایه این خانواده در این ماجرا از بین رفته است اما هنوز ارزیابی دقیقی نشده است: «اگرچه چند نفر از خیرانی که در محل بوده‌اند، ادعا کردند که در خرید اقلام ساخت‌وساز به خانواده کمک کرده‌اند اما خانواده می‌گویند که حدود ١٥ تا ٢٠میلیون تومان برای این ساختمان که تقریبا ٣٠درصد پیشرفت داشت، هزینه کرده بودند که حالا تخریب شده است.» فریور در نهایت این موضوع را که خانواده هنگام تخریب در محل بوده‌اند، تکذیب کرد و گفت در عکس‌ها طوری نمایش داده شده بود که گویا در هنگام تخریب در محل بوده‌اند اما این‌طور نبود.
روابط‌عمومی بهزیستی آذربایجان‌غربی هم البته به این ماجرا واکنش نشان داد و از این ماجرا ابراز ناراحتی کرد: «این خانواده با فروش آپارتمانی که با کمک هزینه بهزیستی خریداری شده بود، قطعه زمینی خریداری و نسبت به احداث ساختمان در آن‌جا اقدام کرده‌اند که به گفته شهرداری ارومیه، ساخت‌وساز غیرقانونی بوده است.» در این اطلاعیه هم به دستور مستقیم وزیر تعاون کار و رفاه اجتماعی، ریاست سازمان بهزیستی و استاندار آذربایجان‌غربی اشاره شد: «پیرو این دستور مدیرکل بهزیستی استان با حضور در منزلی که توسط این خانواده چند روز پیش از این حادثه اجاره شده بود و معلولان در آن‌جا اسکان داشتند، از نزدیک موضوع را پیگیری و دستورات لازم برای حل مشکل این خانواده محترم صادر شد. با وجود تبلیغات منفی صورت‌گرفته برای بهره‌برداری‌های لازم، معلولان عزیز در زمان حادثه در محل حضور نداشته و تمام ساخت و تخریب در کمتر از 24ساعت رخ داده است.»
با وجود این، بهمن محمدخانی، برادر بزرگ این خانواده ٤نفره هم در ویدیویی که از دیدار مسئولان با این خانواده در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد، تأیید کرد که هنگام تخریب در محل نبوده‌اند و دوباره به آن‌جا آمده‌اند: «مسئولان شهرداری از یک‌سال قبل این مسأله را می‌دانستند اما نمی‌دانیم چرا یک‌دفعه این اقدام را انجام دادند.»
تخلف محرز پیمانکار با استفاده از معلولان
ادامه روایت‌ها از سوی مسئولان شهری علاوه بر توصیف همین حرف‌ها از یک تخلف شهری است که پیمانکاران به نام خانواده معلولان، در این منطقه انجام می‌دهند. طبق مصوبه‌ای که شورای شهر ارومیه برای حمایت از خانواده معلولان دارد، این خانواده‌ها درصورت ساخت‌وساز تا ١٠٠متر از پرداخت هرگونه عوارض ساخت‌وساز و صدور پروانه معافند، مصوبه‌ای که به گفته مرتضی پیری، عضو شورای شهر ارومیه راهی برای سوءاستفاده از خانواده‌های این افراد را باز کرده است: «ساخت‌وساز برای خانواده‌های معلولان در مساحت‌هایی مشخص شده است که از پرداخت هزینه به شهرداری معافند اما به این معنا نیست که می‌توانند خلاف قانون عمل کنند. آنها این زمین را خریده‌اند و ساخت آن را به پیمانکاری سپرده‌اند که غیرقانونی ساخته است. پیمانکاران از این موضوع استفاده می‌کنند، خلاف می‌سازند و بعد در زمان تخریب خانواده معلولان را به آن‌جا می‌آورند تا از تخریب جلوگیری کنند.» او درباره اینکه گفته میشود هیچ اخطاری به خانواده داده نشده است، گفت: «پلیس پیشگیری باید مانع پیشرفت فیزیکی ساخت‌وسازهای غیرقانونی شود. آنها چندبار اخطار داده‌اند و حتی ساختمان را پلمپ کرده‌اند اما سازنده بدون هیچ حصاری اقدام به ساخت‌وساز می‌کند این درحالی است که پلیس ساختمان ناظر قضائی دارد که حکم تخریب را میدهد. بنابراین همان‌طور که اخطار داده شده، حکم هم صادر شده است.» پیری همچنان معتقد است که برخی از پیمانکاران از خانواده معلولان سوءاستفاده می‌کنند تا به مقاصد خود برسند: «گفته میشود که معلولان با کمک هزینه بهزیستی خانه خریده‌اند، بعد آن را فروخته‌اند و زمین خریداری کرده‌اند، سوال اینجاست که سازمان بهزیستی چطور از این خانواده‌ها حمایت می‌کند که آنها خانه خود را می‌فروشند و به ساخت‌وساز روی می‌آورند.» او در نهایت از شهرداری ارومیه خواست تا ماجرا را تا رسیدن به نتیجه پیگیری و علیه پیمانکار اقامه دعوی کند: «پیمانکاری تخلف کرده است، باید معلوم شود که تخلف پیمانکار چه ارتباطی به خانواده معلولان دارد.»
ماموران شهرداری می‌توانستند با سعه‌صدر، بهتر عمل کنند
محمد حضرت‌پور، شهردار ارومیه هم دیروز در ساعت‌های نخستین که فیلم در شبکه‌های اجتماعی پخش شده بود، با انتشار ویدیوی جزییاتی از ماجرا گفت؛ ماجرایی که تخلف پیمانکار و سوءاستفاده از خانواده معلولان در آن محرز است. او البته در گفت‌وگو با «شهروند» هم جزییات دیگری از این اتفاق را بازگو کرد: «خانواده معلولی که عکس آنها در شبکه‌های اجتماعی پخش شده است، چند روز قبل خانه‌ای اجاره کرده بودند با ٢میلیون تومان ودیعه سالانه و ٣٠٠هزار تومان کرایه ماهانه. بنابراین آنها در محل این ساختمان زندگی نمی‌کردند.» او درباره تخلفی که در ١٦متری شهرک ایثار انجام شده، توضیح داد: «این ساختمان یک‌شبه در مسیر خیابان ساخته شده است. ماموران ما هم مراجعه کردند و خانه تخریب شد اما بعد از اینکه تخریب شد، آنها معلولان را آوردند اینجا مستقر کردند و بعد عکس آن را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کردند، چون همان‌طور که در عکس‌ها می‌بینید، هیچ وسیله خانه‌ای هم در آن‌جا نیست. بخش عمده این زمین که قبلا تفکیک شده بود، در مسیر واقع شده و در حدود ٦٠متر از این زمین باقی مانده بود که با اجرای عملیات ساخت‌وساز در ادامه مسیر ١٦متری مشکلاتی را به‌ویژه برای ساکنان همجوار که مجوز قانونی برای ساخت اخذ کرده‌اند را ایجاد می‌کرد.» او البته به علت اشتباهی که در این‌باره رخ داده است، عذرخواهی کرد و گفت: «خانواده معلولان در این ماجرا متضرر شده‌اند، به همین علت به عیادت آنها می‌روم و قرار است زمینی مناسب به آنها واگذار کنیم. ماموران شهرداری هم می‌توانستند با سعه‌صدر، بهتر عمل کنند. آنها باید ابتدا عملیات را متوقف می‌کردند و بعد پرونده آن را به کمیسیون ماده ١٠٠ ارجاع می‌دادند.» شهردار ارومیه معتقد است که به هرحال شهرداری در برابر ساختمان‌های غیرمجاز مسئول است: «خانواده معلول بعد از فروش آپارتمان خود که با کمک‌هزینه بهزیستی خریداری کرده بود، بدون هماهنگی آن را فروخته است و زمین قولنامه‌ای را گرفته‌اند که البته هنوز ما اسناد آن را هم ندیده‌ایم.» حضرت‌پور البته از اقامه دعوی علیه پیمانکار متخلف خبر داد: «ما از او نزد دستگاه قضائی شکایت برده‌ایم تا از سوی دادستانی مشخص شود پیمانکار با چه نیتی این اقدام را انجام داده است. این سه برادر، پیمانکارانی‌اند که از گذشته تاکنون در منطقه ٢ شهرداری ارومیه، ساخت‌وسازهای غیرقانونی انجام می‌دهند.»
کوچه بن‌باز را بن‌بست کرده بودند
البته جز دستور مسئولان وزارت رفاه، رئیس شورای اسلامی شهر هم به شهردار ارومیه دستور داده است هرچه سریع‌تر بررسی و گزارش دقیق و مستندات مکتوب حکم تخریب منزل مسکونی نیمه‌ساخته منطقه ایثار را در دستور کار قرار دهند. محمدرضا علیزاده امامزاده هم عضو دیگر شوراست که در گفت‌وگو با «شهروند» در این‌باره حرف‌هایی دارد: «در دفترچه عوارض برای خانواده‌های تحت پوشش کمک‌هایی درنظر گرفته شده است ازجمله اینکه آنها می‌توانند با پروانه رایگان تا ١٠٠ به ساخت‌وساز بپردازند و حتی امسال هم ٢٠متر برای آنها تجاری در نظر گرفتیم اما درباره ساختمان خیابان ١٦متری، پیمانکار بدون این که احراز هویت کند، ساختمانی را در کمتر از یک روز می‌سازد و با این ساختمان کوچه بن‌باز به کوچه بن‌بست تبدیل میشود.» او در ادامه از مشکلاتی که این ساختمان به وجود آورده بود، خبر داد: «با این اقدام پیمانکار، نه‌تنها مسیر برای ٣٠ خانوار ساکن در کوچه گرفته میشود که راه بقیه افراد محل هم گرفته شده بود. مردم ٢٠سال آن را کوچه را بن‌باز می‌شناختند. از سوی دیگر، این ساختمان قولنامه‌ای است و دیوان عدالت اداری صدور مجوز برای زمین‌های قولنامه‌ای را ممنوع اعلام کرده است، فردی که صاحب زمین است، باید ابتدا در شهرداری ثابت کند که مالک است و بعد برای ساخت‌وساز اقدام کند.» اما در نهایت این عضو شورای شهر هم معتقد است که اگر ثابت شود زمین برای معلولان بوده است و متضرر شدند، شهرداری هم در جای دیگر زمینی به آنها میدهد: «شهردار هم باید دادخواست بدهد و در این‌باره از پیمانکار سوال کند.»
از شهرداری گلایه داریم
جز مسئولان شهری، وزارت رفاه و سازمان بهزیستی دیروز نادر قاضی‌پور، نماینده مردم ارومیه در مجلس هم درباره این اتفاق واکنش نشان داد: «نباید این اقدام در روز مادر انجام می‌شد، ضمن اینکه شهرداری باید قبل از تخریب این بنا به دلیل اینکه این خانواده تحت پوشش بهزیستی قرار داشتند، با این سازمان هماهنگ می‌کرد.» او همچنین از مسئولان سازمان بهزستی استان آذربایجان‌غربی برای تأمین هزینه‌های لازم به منظور ایجاد سرپناه برای این خانواده اقدام کرده‌اند، تشکر کرد: «این خانواده نباید بدون اینکه به سازمان بهزیستی اطلاع دهند، اقدام به فروش آپارتمان خود می‌کردند، از سوی دیگر نباید بدون کسب مجوز از شهرداری اقدام به ساخت زمین می‌کردند. البته ما از شهرداری از این جهت گلایه داریم که باید قبل از هر اقدامی به بهزیستی اطلاع می‌دادند تا این سازمان به‌عنوان قیم این خانواده پای کار می‌آمد و تخریب این بنا با هماهنگی بهزیستی انجام می‌شد، ضمن اینکه روز بسیار بدی را نیز برای انجام این ماموریت انتخاب کردند.»
