بعضی از بیماران مبتلا به سرطان، با عوارض مختلف ناشی از این بیماری یا روند درمان آن مواجه می‌شوند که می‌توانند با رعایت چند نکته تغذیه‌ای بسیار ساده، به‌راحتی از کنار این عوارض عبور کنند.
براساس آخرین آمارهای جهانی تا سال 2012، حدود 14.1 میلیون نفر از مردم جهان به سرطان مبتلا بوده‌اند که سهم مردان 7.4 میلیون نفر و سهم زنان 6.7 میلیون نفر بوده است. محققان پیش‌بینی می‌کنند که آمار ابتلا به سرطان تا سال 2035 به 24 میلیون نفر در جهان برسد. شاید دانستن این نکته جالب باشد که سرطان ریه تقریبا رایج‌ترین سرطان جهانی است که تا سال 2012 گزارش شده است و سرطان پستان با 1.7 میلیون گزارش رتبه دوم سرطان در جهان را به خود اختصاص داده است.
سرطان کولون، سرطان پروستات، سرطان معده، سرطان کبد، سرطان دهانه رحم، سرطان مری، سرطان مثانه و لنفوم غیرهوچکین، رده‌های سوم تا دهم ابتلا به سرطان در سراسر جهان را دارا هستند. آمارهای جهانی نشان می‌دهند که سرطان‌های سارکوم کاپوسی (نوعی سرطان پوستی) و سرطان بیضه، کمتر شیوع سرطان در سطح جهان را به خود اختصاص داده‌اند.
سرطان‌های ریه، پروستات و کولون، شایع‌ترین سرطان‌های مردانه و سرطان‌های پستان، کولون و ریه، شایع‌ترین سرطان‌های زنانه هستند. یکی از نکاتی که متخصصان همواره بر آن تاکید دارند، رعایت موارد تغذیه‌ای برای پیشگیری از تشدید عوارض ناشی از سرطان در بیماران مبتلا به این بیماری است. از این‌رو، در ادامه به مهم‌ترین نکات تغذیه‌ای که باید مورد توجه بیماران مبتلا به سرطان قرار بگیرند، اشاره می‌کنیم.
8 نکته درباره انتخاب غذاهای سالم
براساس اعلام محققان دانشگاه جان هاپکینز، مهم‌ترین نکته‌ای که بیماران مبتلا به سرطان باید در مورد تغذیه خودشان رعایت کنند، این است که روی تعادل تغذیه‌ای و سلامت غذایی خود تمرکز داشته باشند. از این‌رو، این 8 نکته تغذیه‌ای به تمامی بیماران مبتلا به سرطان توصیه می‌شود:
1. غلات و نان‌های سبوس‌دار بخورید.
2. آب میوه و سبزیجات 100 درصد طبیعی و فاقد شکر مصرف کنید.
3. حداقل 50 درصد از بشقاب غذای خود در هر وعده غذایی را به سبزی‌ها و میوه‌های تازه اختصاص بدهید.
4. سعی کنید که 2 تا 3 روز در هفته، وعده‌های غذایی فاقد گوشت مصرف کنید. این غذاها می‌توانند شامل لازانیای گیاهی، غذاهای برپایه حبوبات یا غذاهای برپایه غلات و سبزیجات پخته باشند.
5. حتما سبزی‌های برگ سبز تیره مانند اسفناج، بروکلی، ریحان و جعفری را به‌عنوان سالاد کنار شام خود داشته باشید، مگر این‌که پزشک‌تان شما را از مصرف غذاهای خام منع کرده باشد.
6. تا حد امکان مصرف خوراکی‌های حاوی شکر را محدود یا حتی حذف کنید.
7. مصرف گوشت‌های فرآوری‌شده مانند انواع سوسیس، کالباس، همبرگر و ناگت را کاملا کنار بگذارید.
8. تا جایی که می‌توانید، گوشت‌های فاقد چربی را جایگزین گوشت‌های پُرچرب کنید.
5 نکته برای افزایش اشتها
کاهش اشتها، یکی از شایع‌ترین عوارض ناشی از شیمی‌درمانی در بسیاری از افراد مبتلا به سرطان است. از این‌رو، این بیماران می‌توانند این چند توصیه را برای مبارزه با کاهش اشتها به‌کار ببندند:
1. مواد غذایی خاصی که در حجم کم دارای کالری بالایی هستند را مصرف کنید. این مواد غذایی شامل انواع مغزهای خام، دانه‌های خام، لوبیاها، آووکادو، پودینگ و غلات پخته می‌شوند.
2. تعداد وعده‌های غذایی خود را در طول روز افزایش دهید و حجم مواد غذایی مصرفی‌تان را کم کنید.
3. غذا خوردن را تنها به موارد گرسنه شدن محدود نکنید. سعی کنید که چند زمان مشخص برای غذا خوردن در طول روز در نظر بگیرید، حتی اگر گرسنه نباشید.
4. از چاشنی‌هایی که باعث افزایش اشتها می‌شوند، کمک بگیرید. این چاشنی‌ها می‌توانند شامل انواع ادویه‌ها یا سُس‌های خانگی فاقد شکر باشند.
5. سعی کنید خوراکی‌هایی که باعث تحریک اشتها می‌شوند را کنار بشقاب غذای خود داشته باشید. این خوراکی‌ها شامل جعفری خردشده، لیموی تازه، گوجه گیلاسی، هویج بخارپز، نارنج تازه یا حتی یک لیوان آب پرتقال تازه و طبیعی می‌شوند.
4 توصیه برای کاهش عوارض ناشی از درمان سرطان
بعضی از بیماران مبتلا به سرطان، با عوارض مختلف ناشی از این بیماری یا روند درمان آن مواجه می‌شوند که می‌توانند با رعایت چند نکته تغذیه‌ای بسیار ساده، به‌راحتی از کنار این عوارض عبور کنند.
1. پیشگیری از یبوست: نوشیدن آب، خوردن غذاهای سرشار از فیبر مانند لوبیا، عدس، سبزیجات و میوه‌های تازه یا خشک.
2. پیشگیری از ابتلا به اسهال: مصرف برنج بدون روغن، موز و سیب در کنار نوشیدن حجم فراوانی از آب برای پیشگیری از کم‌آب شدن بدن.
3. پیشگیری از ابتلا به درد و خشکی دهان: مصرف غذاها به‌صورت پوره‌شده برای آسان شدن بلع آن‌ها، مصرف غذاهای آبکی، مصرف بیشتر سوپ‌ها، مصرف ماست همراه با غذا.
4. پیشگیری از ابتلا به حالت تهوع: عدم مصرف غذاهایی که بوی قوی دارند (مانند ماهی، میگو، گوشت‌های پُرچرب)، عدم مصرف غذاهای بسیار چرب، نوشیدن حجم بالایی از آب که با کمی آب لیمو یا آب پرتقال طعم‌دار شده باشد، مصرف روزانه زنجبیل.
11 نکته درباره رعایت ایمنی غذایی
رعایت ایمنی غذایی برای بیماران مبتلا به سرطان که درحال درمان هستند و سیستم ایمنی بدن‌شان ضعیف شده است، از اهمیت بالایی برخوردار است. از این‌رو، این بیماران باید این چند نکته تغذیه‌ای را در برنامه غذایی خودشان رعایت کنند تا بیشتر دچار عوارض و تشدید مشکلات نشوند.
1. خودداری از مصرف تخم‌مرغ نیم‌پز.
2. خودداری از مصرف گوشت‌های نیم‌پز مخصوصا مرغ.
3. پرهیز از مصرف استیک‌های آب‌دار.
4. پرهیز از مصرف سالادها یا غذاهای غیرپاستوریزه و فلّه‌ای.
5. خودداری از مصرف غذاهای چرب، سرخ‌کرده، شور و شیرین.
6. شستن ظروف غذا با آب داغ و مایع صابونی قبل از خوردن غذا.
7. شستن و ضدعفونی‌سازی پوست میوه‌ها قبل از پوست کندن آن‌ها و پرهیز از خوردن میوه همراه با پوست.
8. پرهیز از مصرف سوشی و سایر غذاهای دریایی خام.
9. خودداری از مصرف لبنیات خام و غیرپاستوریزه.
10. خودداری از مصرف ماهی‌های شور و دودی.
11. پرهیز از مصرف ماهی‌هایی که شانس وجود جیوه در آن‌ها وجود دارد.
نکاتی برای طعم‌دهی به غذاهای بیماران مبتلا به سرطان
اگر شما هم در خانواده خود، فرد مبتلا به سرطان دارید و می‌خواهید که غذاها را بیشتر باب میل او درست کنید یا با تهیه غذا سلامت این فرد را به خطر نیندازید، افزودن این چند ماده غذایی برای طعم‌دهی بیشتر به وعده‌های غذایی را به شما توصیه می‌کنیم: انواع فلفل دلمه‌ای رنگی؛ سس کچاپ خانگی؛ سرکه بالزامیک؛ سرکه سیب؛ سرکه انگور؛ سس سویای بدون نمک؛ پودر آویشن؛ تخم گشنیز؛ پودر هل؛ چوب دارچین؛ پودر خردل؛ سیر تازه؛ انواع مغزهای خام و پودرشده؛ انواع پنیر کم‌نمک.
بهتر است که برای این بیماران به جای شکر از ترکیب عسل، دارچین، خرما و کشمش کمک بگیرید. برای ایجاد طعم شوری در غذای این بیماران هم به جای نمک می‌توانید از سایر ادویه‌ها استفاده کنید و با ایجاد طعم مناسب، نیاز به شور کردن غذاها را از بین ببرید. حواس‌تان باشد که آب‌لیموی تازه می‌تواند بهترین جایگزین نمک برای این بیماران باشد.
بهترین تنقلات برای بیماران مبتلا به سرطان
از آن‌جایی که بیماران مبتلا به سرطان، با افزایش حالت تهوع و کاهش اشتها مواجه می‌شوند و ممکن است که میل خود به مصرف میان‌وعده‌ها و تنقلات را هم در طول روز از دست بدهند، پس توصیه می‌کنیم که حتما این میان‌وعده‌ها را به برنامه غذایی‌شان اضافه کنید: ماست‌های طعم‌دارشده با انواع سبزیجات تازه، آب‌نبات‌های حاوی زنجبیل و فاقد شکر، انواع کاستارد، آب پرتقال، بادام هندی خام و آجیل خام.
منبع: سلامتیسم
