آزمایش ادرار چه بیماری هایی را مشخص می کند؟

آزمایش ادرار برای مشخص کردن مشکلات و بیماری ها انجام می شود که در این مطلب بیماری هایی که در آزمایش ادرار مشخص می شوند، بیان می شوند.

به گزارش به نقل از سایت سیمرغ، شما یا پزشکتان می توانید به سادگی و با نگاه کردن به ادرار حقایقی را در مورد سلامت خود بیان کنید، اما آزمایش ادرار حقایق بیشتر و دقیق تری را بیان می کند. پزشک می تواند با استفاده از آزمایش ادرار بیماری هایی را در بدن شما تشخیص دهد یا برخی از شرایط سلامتی شما تحت بررسی و کنترل قرار دهد.


1. خون در ادرار

اگر در ادرار خود خون مشاهده کردید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. خون در ادرار گاهی می تواند به دلیل برخی عوامل بی خطر باشد، از جمله سخت ورزش کردن یا مصرف برخی داروها. گاهی نیز خون در ادرار نشان دهنده وجود یک شرایط جدی است، مانند بیماری کلیوی، بزرگ شدن پروستات، سرطان مثانه یا کم خونی سلول داسی شکل* sickle cell anemia.

*کم خونی سلول داسی شکل sickle cell anemia :یک بیماری ژنتیکی و یک اختلال خونی است که با هموگلوبین معیوب شناخته می‌شود. هموگلوبین طبیعی صاف و گرد است و به سلول اجازه عبور آسان از مویرگ‌های خونی را می‌دهد. سلول‌های هموگلوبین سلول داسی سفت و به شکل داس می‌باشند. این مولکول‌های هموگلوبین تمایل دارند به شکل خوشه‌ای و در کنار یکدیگر قرار گیرند، بنابراین به راحتی از مویرگ‌های خونی عبور نمی‌کنند. این خوشه‌ها منجر به توقف جریان خون حمل‌کننده اکسیژن می‌گردند.


2. تغییر رنگ ادرار

برخی غذاها و داروها می توانند رنگ ادرار را تغییر دهند، به عنوان مثال لبو باعث قرمز یا قهوه ای شدن ادرار می شود، مارچوبه باعث سبز شدن و هویج باعث نارنجی شدن ادرار می شود. برخی آنتی اسیدها سایه آبی رنگ به ادرار می دهند و برخی داروهای شیمی درمانی نیز باعث نارنجی شدن ادرار می شوند. گاهی رنگ غیر طبیعی ادرار می تواند نشانه وجود مشکل سلامتی باشد. اگر ادرار شما به طور ناگهانی تغییر رنگ داد و در مورد علت آن مطمئن نیستید، حتما به پزشک مراجعه کنید.


3. تغییر بوی ادرار

غذاها، ویتامین ها و داروها همه عواملی هستند که می توانند بوی ادرار را تغییر دهند. به عنوان مثال مارچوبه در برخی افراد باعث می شو ادرار بویی شبیه به آمونیاک داشته باشد. به علاوه اگر آب کافی ننوشید یا مکمل های ویتامین B6 مصرف کنید، ادرار شما بوی تندتری خواهد داشت. برخی شرایط سلامتی و بیماری ها نیز باعث تغییر بوی ادرار می شوند. دیابت، عفونت مثانه، عفونت کلیه و نارسایی کبد عوامل مهمی هستند که باعث تغییر بوی ادرار می شوند. بنابراین اگر تغییر بو در ادرار خود مشاهده کردید که همچنان ادامه دارد، به پزشک مراجعه کنید.


4. عفونت مجاری ادرار

اگر به عفونت مجاری ادرار مبتلا باشید، ادرار شما قرمز یا مایل به قهوه ای استو یا اینکه دارای لکه های قرمز است. به علاوه عفونت ادرار ممکن است باعث سبز یا ابری شدن و ایجاد بوی شدید ادرار شود. عفونت مجاری ادرار معمولا به این دلیل رخ می دهدد که باکتری وارد مثانه یا مجاری ادرار شده است. مجاری ادرار لوله ای است که ادرار را از بدن به بیرون انتقال می دهد. با آزمایش کردن نمونه ای از ادرار می توان عفونت را تشخیص داد. عفونت ادرار با آنتی بیوتیک قابل درمان خواهد بود.


5. هایپرگلیسمی Hyperglycemia یا افزایش قند خون

این شرایط زمانی رخ می دهد که قند (گلوکز) به میزان خیلی زیادی در خون افزایش پیدا می کند. این عارضه با مشاهده ادرار مشخص نمی شود، اما پزشک با آزمایش کردن نمونه ای از آن مشکل قند خون را تشخیص می دهد. هایپرگلیسمی می تواند نشانه ای از بیماری دیابت باشد که منجر به بیماری قلبی، سکته مغزی، بیماری کلیوی، نابینایی و دیگر مشکلات می شود.


6. دیابت و ادرار

اگر پزشک فکر کند که به دیابت مبتلا هستید، خون و ادرار شما را مورد آزمایش قرار خواهد داد تا عواملی به نام کتون ketone را در خون و ادرار بررسی کند.زمانی که بدن از چربی به جای قند برای تولید انرژی استفاده می کند، کتون تولید می کند. در زمان ابتلا به دیابت آنطور که باید بدن نمی تواند از قند برای تولید انرژی استفاده کند.


7. کم آب شدن بدن

اگر ادرار شما تیره شده و تعداد دفعاتی که به دستشویی می روید به اندازه معمول نیست، به این معناست که در بدن خود آب کافی ندارید. به علاوه ممکن است احساس تهوع، خستگی یا گیجی داشته باشید. در این شرایط برای بررسی میزان آب موجود در ادرار، آزمایش ادرار انجام خواهید داد.


8. تغییر ادرار در بارداری

یک نوار شیمیایی که از داروخانه تهیه می کنید، می تواند ادرار خانم ها را بررسی کرده و وجود هورمونی را مشخص کند که تنها در صورت باردار بودن یک خانم در ادرار وجود خواهد داشت. این هورمون گونادوتروپین کوریونی human chorionic gonadotropin یا hCG نامیده می شود. نتایج 5 تا 10 روز پس از به تعویق افتادن پریود مشخص می شود.


9. ادرار در بیماری کلیوی دیابتی

وجود کف در ادرار به این معناست که پروتئین بیشتری در ادرار وجود دارد. کف در ادرار اغلب اولین نشانه این بیماری است که منجر به بروز نارسایی کلیه می شود.دفع پروتئین با ادرار رگ های خونی کوچک کلیه را آسیب می زند. این آسیب باعث می شود بدن میزان آب، نمک و مواد زائد بیشتری را در خون نگه دارد. پزشک ادرار را برای بررسی پروتئینی به نام آلبومین مورد آزمایش قرار می دهد.


10. گلومرولونفریت Glomerulonephritis

خون یا کف در ادرار می تواند نشانه گلومرولونفریت باشد. به علاوه این بیماری باعث التهاب صورت یا مچ پا، گرفتگی عضلات یا خارش پوست می شود.این بیماری زمانی رخ می دهد که فیلترهای کوچک در یکی از کلیه ها ملتهب می شوند. این امر نجر به تجمع مایعات و مواد زائد در بدن شده و پیامدهایی مانند فشار خون بالا یا نارسایی کلیه را در پی خواهد داشت. مشکلات زیادی باعث بروز گلومرولونفریت می شوند، از جمله دیابت، عفونت یا بیماری خود ایمنی.


11. ادرار و بیماری واسکولیت Vasculitis


اگر واسکولیت روی کلیه ها تاثیر بگذارد، ادرار شما به رنگ چای خواهد شد و ممکن است دچار تب و بدن درد شوید. واسکولیت زمانی رخ می دهد که آنتی بادی های بدن تان – که بدن در مقابل میکروب ها تولید می کند – به رگ های خونی کوچک در یکی از اندام های داخلی حمله می کند. واسکولیت باعث ایجاد خون و پروتئین در ادرار شده و عملکرد کلیه ها متوقف خواهد شد.


12. انسداد مسیر ادرار

اگر برای دفع ادرار زیاد دستشویی نمی روید یا زمانی که به دستشویی می روید ادرار زیادی دفع نمی کنید، به این معناست که چیزی مانع دفع ادرار از بدن می شود. به علاوه ممکن است در ادرار خود خون مشاهده کنید یا رنگ آن کدر باشد. عواملی مانند بزرگ شدن پروستات، سنگ کلیه، سرطان مثانه یا لخته خون شرایطی هستند که باعث انسداد مسیر ادراری می شوند.


13. سنگ کلیه

اگر پزشک فکر کند دچار سنگ کلیه هستید – سنگ کلیه یعنی انسداد لوله های ادرار به وسیله سنگ های کوچکی که به وسیله برخی مواد معدنی ایجاد شده اند – میزان کلسیم و برخی اسیدها را در ادرار مورد بررسی قرار خواهد داد. این آزمایش ها می تواند مشکلات موجود در روده کوچک، غدد پاراتیروئید یا کلیه ها را نیز شناسایی کند.

14. لوپوس Lupus

بیماری لوپوس زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بخشی از بدن حمله می کند.اگر لوپوس روی کلیه ها تاثیر بگذارد، باعث ایجاد خون یا کف در ادرار می شود. درمانی برای این عارضه وجود ندارد و پزشک ها در مورد علت دقیق این بیماری که بیشتر خانم ها را تحت تاثیر قرار می دهد مطمئن نیستند.


15. مشکلات کبدی یا کیسه صفرا

اگر رنگ ادرار خیلی تیره باشد، مشکلی در یکی از اندام های داخلی به وجود آمده است. مصرف بیش از حد یک دارو، مانند استامینوفن منجر به بروز مشکل می شود. سرطان، سنگی که مسیر کیسه صفرا را مسدود کرده باشد، ویروس هایی مانند هپاتیت C و سایر بیماری ها نیز باعث تیره شدن ادرار می شوند. این مشکلات باعث می شوند بدن مایع زرد رنگی به نام بیلی روبین تولید کند که باعث تیرگی ادرار می شود. به علاوه این مایع می تواند از کبد خارج شده و وارد خون شود و باعث زردی پوست و چشم ها شود. آزمایش خون و ادرار می توانند سطح بیلی روبین خون را اندازه بگیرند.