گیاهی که امروز به گیاه بامبو یا بامبوخوششانس معروف است در واقع اصلا از خانواده نیها یا خیزرانها نیست و از تیره Dracaena است با نام علمی Dracaena sanderiana و به اسامی تجاری دیگری مانند دراسینای روبانی، بلژیکی همیشه سبز، یا گیاه روبانی و بالاخره بامبو خوششانس شناخته میشود.
گیاهشناسی:
گیاهی که امروز به بامبو یا بامبوخوششانس معروف است در واقع اصلا از خانواده نیها یا خیزرانها نیست و از تیره Dracaena است با نام علمی Dracaena sanderiana و به اسامی تجاری دیگری مانند دراسینای روبانی، بلژیکی همیشه سبز، یا گیاه روبانی و بالاخره بامبو خوششانس شناخته میشود.
این گیاه بومی کامرون در مناطق استوایی غرب آفریقا و نواحی کوچکی از آسیای جنوب شرقی است. این گیاهان در بوتههای به هم فشرده رشد میکنند و ارتفاعی بالاتر از 1.5 متر میتوانند داشتهباشند. معمولا برگها به درازای 20 تا 25 سانتیمتر و عرض تا 4 یا 5 سانتیمتری به رنگ سبز تیره یا ابلق به صورت سبز و سفید یا سبز و زرد دیدهمیشوند. امروزه در جهان به عنوان گیاه تزئینی چینی معرفی و بازاریابی میشود ولی در واقع اینچنین نیست و این گیاه بومی اغلب نقاط آسیا نیست.
کشت و کار و نگهداری:
گونههای مختلفی از دراسیناها در خانهها نگهداری میشوند و بسیار مقاومت از خودشان نشان میدهند. و امروزه بامبوها به دلیل سادگی نگهداری و زیبایی نسبی بسیار پرطرفدار هستند. علاوه بر اینها از آنجا که در فرهنگ فنگشویی معتقدند که این گیاه شانس به ارمغان میآورد بسیار مورد استقبال قرار گرفتهاند.
نور: روی هم رفته نور غیر مستقیم برای این گیاهان بهتر است چرا که در نور مستقیم برگها دچار سوختگی شده و زرد میشوند.
خاک: این گیاه توانایی زندگی در خاک را دارد ولی رایج شدهاست که در آب نگهداری و فروخته میشود. و خود گیاه هم مشکلی با این مساله ندارد و به خوبی در آب زندگی میکند.
آب: بهتر است آب بامبو را هر دو هفته یا حداکثر یک ماه عوض کرد. آب استفاده شده باید آب سبک بوده و فلوراید آب کم باشد، در واقع بهتر است از آبهای معدنی بطری شده یا از آبهای دستگاههای تصفیه آب خانگی یا از چشمههای طبیعی که میدانیم آبشان سبک است استفاده کرد. (در مناطق کوهستانی همانند اردبیل آب شرب لولههای آب شهری سنگین است و در صورت استفاده برای بامبو نتایجی مانند زرد شدن برگها و تنه گیاه یا رشد بسیار کم و عدم طراوت لازم را به همراه دارد لذا ما در خانه سبز آب چشمه واتا را به مشتریان محترم توصیه میکنیم.). همچنین کلر زیاد در آب برای بامبو مشکل ایجاد میکند.
دما: دمای آب بهتر است بالاتر از 15 درجه سانتیگراد حفظ شود و این گیاه به خوبی در دمای معمولی خانهها از بهار تا زمستان هماهنگی پیدا میکند.
روشهای پیچ دادن:
اصولا از وقتی این گیاه به صورت فرم داده شده عرضه شد ارزش اقتصادی پیدا کرد. چند روش برای پیچ دادن به این گیاه وجود دارد که اغلب در محیطهای گرم و مرطوب قابل اجرا هستند. زیرا در چنین محیطی گیاه با سرعت بیشتری رشد میکند و زمان لازم برای پیچ دادن کمتر است.
تئوری اول:
گیاه را در محیط تاریکی پرورش میدهند که نور پرشدت مصنوعی روی گیاه متمرکز میشود (مانند یک لامپ هالوژن) سپس این نور حرکت میکند و گیاه در تعقیب نور حرکت مارپیچی انجام میدهد و ساقه فرم Spiral را مارپیچی پیدا میکند.
تئوری دوم:
گیاه را در قالبهای شفافی پرورش میدهند که قابلیت باز شدن دارد وقتی گیاه در قالب پیچ داده شده رشد کرد و به شکل دلخواه رسید قالب را برمیدارند.
تئوری سوم:
گیاه را به طور مداوم با دست فرم میدهند.
تئوری چهارم:
منبع نور را فقط از یک جهت ثابت نگه میدارند و هر روز گیاه را در ظرفش میچرخانند، چون گیاه خاصیت نورجذبی دارند و به طرف نور چرخش میکنند این کار موجب پدیدار شدن حالت مارپیچی میشوند.
تئوری پنجم:
گیاه بامبو را به مدت طولانی حدود یک ماه خارج از آب ولی در شرایط رطوبتی 90درصد نگهداری میکنند. گیاه نمیمیرد ولی بدنش نرم و منعطف میشود در این زمان بامبوها را به قالبها میبندند و دوباره به آن آب میدهند. وقتی آوندها دوباره بازسازی شدند گیاه سفت و محکم شده و حالت قالب را به خود میگیرد.
بیماریها:
قارچها: اصولا محیط مرطوب و گرم بهترین محل برای رشد قارچهاست بنابراین گلدان بامبو میتواند به راحتی آلوده به قارچهای فسادآور بشوند که روی تنه و برگهای گیاه فعالیت بکنند و موجود فساد بامبوها بشوند. برای جلوگیری از شیوع قارچها سعی کنید ظرف بامبو را هنگام تعویض آب با مواد ضدعفونی کننده مانند وایتکس و... ضدعفونی کنید. نگذارید آب سبزه ببندد یا کدر بشوند.
قارچهای سیاه پودری روی برگها را با قارچکشها میتوان از بین برد.
در انتخاب و خرید بامبو دقت کنید تا گیاهی که میخرید سالم و عاری از قارچها باشد. علایمی مانند کپک زدگی روی ساقه. خوردگیهای لزج مانند روی ساقه و سفیدکها و سیاهکهای روی برگها علایم قارچها هستند.
اگر گیاه بامبو دچار پوسیدگی ساقه شد چه باید کرد؟
در محل پوسیدگی ساقه که به رنگ زرد در میآید و لهیده مانند میشود، آوندها از بین میروند و گیاه دیگر نمیتواند آب به قسمتهای بالایی برساند. و خطر مرگ کل گیاه را تهدید میکند. بنابراین ساقه را باید بالاتر از محل پوسیدگی برید تا آوندهای سالم مشاهده شوند (سطح برش سفید و سالم دیده شود).
تکثیر:
در محیط طبیعی این گیاه بیشتر به صورت پاجوش تکثیر میشود ولی قلمه آن بسیار ساده است و کافی است طولی بیشتر از 20 سانتی متر را برید و در گلدان جدید گذاشت. در صورت محافظت از بیماریها و فراهم نمودن کیفیت محل لازم، قلمه جدید در حدود یک ماه ریشه تولید میکند و جوانههای جدید آن ظاهر میشوند.
کود:
برای بامبو مانند هر گیاه دیگری عناصر مورد نیازش را میتوان از طریق کودهای کامل فراهم کرد. کودهایی که عناصر پر مصرف و کم مصرف را داشتهباشند. و به صورت ماهانه در آب گلدان بامبو حل میشود. (قطرههای اختصاصی برای بامبو هم در واقع همین کودهای شیمیایی کامل هستند و هیچ مارک یا برند خاصی بر دیگری ارجحیت بسیار زیادی نمیتواند داشته باشد.)