گل لیلیوم
لیلیوم یا سوسن در فارسی سوسن چلچراغ نامیده میشود. لیلیوم یکی از گیاهان وحشی و بومی است که فقط در دو نقطه از دنیا یافت میشود، یکی در منطقه جیرنده در شمال ایران و دیگری در کشور اکراین. این گیاه رنگ سفید، گلهای متنوع آویزان و منظره یک چلچراغ را دارد.
از طرف سازمان محیط زیست این گیاه به حالت قرنطینه و محصول درآمده است و کارهای تحقیقاتی بر روی آن در حال انجام است.
گلهای سوسن دیگری در ایران وجود دارد که بر روی آن‌ها عملیات به‌نژادی صورت گرفته است و به فرم‌های امروزی لیلیومها در آمدهاند.
کشت و کار لیلیوم
لیلیوم یا سوسن معمولی دارای یک پیاز فلسی است یا به عبارت دیگر لیلیوم پیاز درشتی است که فلسهای جدا از هم دارد. بوسیله همین فلسهای جدا از هم تکثیر میشود. روش تکثیر بدین صورت است که بعد از کشت پیازهای درشت گیاه در یک خاک کاملاً استریل و ضدعفونی شده و مناسب از لحاظ دارا بودن مواد غذایی، ابتدا برگهای کوچک و اولیه ظاهر و سپس علائم ساقه گل دهنده دیده میشوند.
برداشت پیازهای لیلیوم موقعی است که رشد رویشی تمام شده و گیاه گل داده باشد، زیرا به عنوان یک کاتفلاور از گل بریده آن استفاده میکنیم. به عبارت دیگر بهترین زمان برداشت پیازهای لیلیوم اوایل پاییز یعنی زمانی که هوا هنوز خیلی سرد نیست، می‌باشد.
در ارقام حساس به سرما زمان برداشت پیازها خیلی اهمیت دارد اما بطور کلی باید گفت که پیاز گیاه باید در فصل پاییز برداشت شود زیرا در این فصل است که پیازها به اندازه کافی مواد غذایی را در خود ذخیره کرده‌اند.
پیاز لیلیوم نسبتاً درشت است اما اندازههای مختلفی از آن در کشت و کار استفاده میشوند. پیازها با اندازههای 15تا 18سانتیمتری قابل کشت هستند. اما برای اینکه محصول مناسب و گل‌دهی بهتری داشته باشد، پیازهایی به قطر حدود 20 تا 25 سانتیمتر برای کشت توصیه میشوند. در کشت و کار لیلیوم چند مشکل اساسی وجود دارد که به برخی از آن‌ها اشاره میکنیم.
مشکلات کشت و کار لیلیوم
- سبز شدن پیازچه‌ها پیش از موعد؛ پیازهای لیلیوم در ارقام زودرس پیازچه‌هایی تولید می‌کنند که هنوز سر از خاک در نیاورده جوانه می‌زنند. در این حالت ساقه سبز شده را نباید شکست بلکه پیازچه را جدا کنید و در خاکی که حالت رکود دارد، نگهداری کنید تا در فصل مناسب کشت و کار شود.
- بیماری لکه قهوهای برگهای لیلیوم؛ هر دلیلی که باعث توقف رشد ریشههای لیلیوم بشود معمولاً لکههای قهوهای را در برگ بوجود می‌آورد. یکی از عوامل توقف رشد ریشه، افزودن مواد غذایی بیش از حد نیاز، آبیاری نامنظم و بی موقع و خاک نامناسب با بافت سنگین است. لذا برای جلوگیری از بیماری لکه قهوهای باید به این عوامل بیشتر دقت شود.
- کمی تعداد گلها و کوچکی اندازه گلها؛ ممکن است بدلیل انتخاب پیازهای کوچک و نادرست گلهای ریز و کوچک تولید شوند. بنابراین پیازهای درشت که مواد غذایی به اندازه کافی در خود ذخیره کرده باشند بشرط اینکه از درجه حرارت مناسبی در انبار برخوردار باشند بخوبی گل میدهند.
زودرسی گلهای لیلیوم؛ آخرین نکته در مورد لیلیوم موضوع پیش‌رس کردن گلهای آن است که بسته به تقاضای بازار این کار را انجام میدهند. نکتهای که در پیش رس کردن گلهای لیلیوم اهمیت دارد اختلاف درجه حرارت شب و روز است.
بهترین دما در روز برای لیلیوم حرارت 20 درجه و در شب 15درجه سانتی‌گراد است. اگر پیازها را به مدت 6 هفته در درجه حرارت پایین در انبار نگهداری کنند می‌توان به عنوان پیش‌رس کردن، آن‌ها را به گلخانه انتقال داد.
منبع:گلستان علی
