انک لغلی خلق عظیم(سوره قلم)
اقوام روزگار به اخلاق زنده اند
قومی که گشت فاقد اخلاق مردنی است
بعضی از بزرگان و عرفا و اندیشمندان، اخلاق را معجزه دوم حضرت ختمی مرتبت محمد مصطفی (ص)دانسته اند که بعد از قرآن مجید که معجزه جاویدان آن حضرت و کلام وحی است اخلاق نبوی چیزی در حد اعجاز است زیرا خلق و خوی نبوی برگرفته از خلق و خوی حضرت ربوبیت است حضرت ختم رسل فرموده است که خالق من مرا تربیت کرده و من علی (ع)را تربیت کرده ام یعنی سرچشمه تربیت نبوی، تربیت ربوبی است و به همین دلیل خداوند می فرماید پیغمبر تو دارای خلق عظیم هستی حالا این عظمت تا چه اندازه و چه تعداد است و حد و مرزش تا کجاست خدا می داند و بس و ما بندگان ضعیف خداوند در قبال این عظمت اخلاقی چه وظیفه ای داریم؟ قبل از هر چیز باید از خود قرآن که سخن خالق است کمک بگیریم هیچکس و هیچ منبعی بهتر از قرآن مجید نبی مکرم اسلام را معرفی نکرده است و پر مسلم است که خداوند این قرآن را برای انسان های زنده فرستاده است نه برای مردگان، قرآن را بخوانیم و بفهمیم و عمل هم بکنیم رسول اکرم (ص)با همین قرآن آن مردم عصر جاهلیت را به اوج تمدن و سرافرازی رساند و در طی این قرون اسلامی هرگاه امت ها و ملت های اسلامی با قرآن بوده اند و به دستور قرآن عمل کرده اند موفق بوده اند.برخی از بزرگان معجزات نبی اکرم(ص )را سه گونه دانسته اند قرآن و اخلاق و سایر معجزات، پس از اخلاق نبوی را باید اخلاق قدسی دانسته و از ویژگیهای اخلاق سکولار پیراسته بدانیم زیرا اخلاق قدسی خدا محور و کمال طلب و مصلحت گراست.
نبی اکرم(ص)مدد دهنده همتها و رحمت عالمیان از اول تا آخر زمان است و هر کس به اندازه استعدادش می تواند از این رحمت بیکران بهره گیرد.نصیب گنهکاران از رحمت او مغفرت و نصایب مطیعان رضا و نصیب عارفان لذت معارف یقینی و نصیب اولیاء تجلیات ذاتی است.کافران و مشرکان هم در حد استعداد خود از این رحمت واسعه بهره می برند و این است که شیخ اجل می فرماید:
بلغ العلی بکماله
کشف الدجاء بجماله
حسنت جمیع خصاله
صلوا علیه و اله
بعد از قرآن مجید که در پیشرفت دین و جذب مردم به اسلام بسیار مؤثر بوده، خلق و خوی رسول اکرم(ص)در مرتبه دوم از نظر جذب انسانها به دین مبین قرار دارد یعنی رحمت واسعه الهی در رفتار پیامبر بزرگوار اسلام تجلی کرد و او مظهر رأفت و رحمت خداوند قرار گرفت و بدین سبب نبی اکرم (ص)نه جفاکار بود نه سنگدل بلکه رفتاری سرشار از عطوفت داشت به همین دلیل مردم به او دل بستند و رهایش نکردند.
این ملاطفت و ملایمت با امر به معروف و نهی از منکر همراه ...در ارتباط می باشند و رسول اکرم هرگز از روی هوی و هوس حرف نمی زنند و تصمیم نمی گیرند (و ما ینطق عن الهوی)مع الوصف پیوسته با دوستان خود مشورت می کردند که این ویژگی برای مدیران و مسئولین خیلی لازم است خداوند به پیغمبر اگرم (ص)می فرماید در کارها مشورت کن و موقع تصمیم گیری با توکل به خدا تصمیم بگیر (و شاورهم فی الامر فاذا عزمت فتوکل علی الله...)لذا مشورت کردن احترام به رأی مؤمنین است و مشارکت مردمی در تصمیم سازی و تصمیم گیری ها و زمینه خود باوری و شناخت توامندیها را در آحاد مردم فراهم می آورد و چون فضای مشاوره زمینه ساز پیشرفت و ترقی و تعالی است یکایک مردم را برای اتخاذ بهترین تصمیم ها به تلاش و اهتمام وا می دارد رسول اکرم (ص)می فرمودند هر مسلمانی به هر مسلمانی می رسد بعد از سلام و احوالپرسی بگوید برادرم مرا نصیحتی کن (یا اخی عظنی)در چنین جامعه ای پسوته مسلمین اعم از زن یا مرد، پیر یا جوان آماده نصیحت گری و نصیحت پذیری هستند هیچکس از نصیحت بدش نمی اید و پیوسته اندیشه ها در حرکت هستند که بگویند و بشنوند و مسلماً چنین ملتی همیشه در جهت رشد و تعالی خواهد بود رسول اکرم (ص)در همه حالات و آنات، مثبت اندیشی را به مردم یاد می دادند و از منفی بافی گریزان بودند.به دلیل شرح صدری که داشتند (الم نشرح لک صدرک و ...)همیشه خوبی های افراد را می دیدند و از نیمه پر لیوان صحبت می کردند و اگر تنها یک صفت خوب در یکی سراغ داشتند همان صفت را مطرح می کردند و به افراد بها می دادند تا جذب شوند خداوند می فرماید محمد (ص)فرستاده ماست یاران او باید اشداء علی الکفار و رحماء بینهم باشند.
خود رسول اکرم (ص)که تا سرحد مرگ برای مردم دلسوزی می نمودند در برابر بد اندیشان با قاطعیت برخورد می کردند و باکافران معاند و منافقان اصلاح ناپذیر و غیر لایق باشدت و غلظت کار می کردند (یا ایها النبی جاهد الکفار و المنافقین و اغلظ علیهم)سوره تحریم ولی با مؤمنین بسیار متواضع و با خفض جناح بودند (و لا تحزن علیهم و اخفض جناحک للمومنین)سوره حجر البته باید توجه داشت که حفض جناح نبی اکرم (ص)در برابر مؤمنین با فروتنی و با خفض جناح فرزند در برابر والدین بسیار تفاوت دارد زیرا کار پیغمبر اکرم (ص)در برابر مؤمنین از روی ترحم است ولی عمل فرزند در برابر پدر و مادر از روی احترام می باشد.نتیجه اینکه همه امت های اسلامی بخصوص مدیران و مسئولین باید توجه داشته باشند که خالق متعال هم حضرت ختمی مرتبت (ص)را اسوه حسنه قرار داد و هم جلوه هائی از خلق عظیم رسول الله را بیان فرمود و هم مؤمنان را به تأسی از این اسوه حسنه فرا خواند (لقد کان لکم فی رسول الله اسوه حسنه)سوره احزاب، یعنی مدیران عزیز باید توجه فرمائید که در مدیریت نوش و نیش همراه است.جاذبه و دافعه همراه است ولی باید حلق و خوی حضرت اسوه حسنه را پیوسته مد نظر قرار داد.
درشتی و نرمی به هم در به است
چون فاصد که جراح و مرهم نه است (سعدی)
و در نهایت عزیزان صاحبدل از خداوند سبحان بخواهیم که توفیق نصیب فرماید در زندگی شخصی و اداری و در محیط کار و مدیریت و مسئولیت اخلاق و رفتار و گفتار بزرگان دین بخصوص حضرت نبی مکرم اسلام را نصب العین قرار دهیم بلکه با عنایت حضرت حق بتوانیم در نظام مقدس جمهوری اسلامی قدمی در راه خدمت به اسلام و مسلمین برداریم.
فخر دو جهان خواجه فرخ رخ اسعد
مولای زمان مهتر صاحبدل امجد
آن سید مسعود خداوند مؤید
پیغمبر محمود ابوالقاسم احمد
وصفش نتوان گفت به هفتاد مجلد
این بس که خدا گوید ما کان محمد (ص)
منبع:نشریه خانواده مطهر
