نوروز۹۷ در پناه معماری کلیسای وانک و عالمی از نور و زیبایی

نوروز97 کم کم از راه می رسد و بهار برای همه دست تکان می دهد. شادی و نور و زیبایی در خانه ها حکمفرما می شود و عشق و محبت جای کینه و دشمنی را در دل ها می گیرد. این بهار و نوروز97 مهمان اصفهان  می شویم و از بناهای تاریخی و دیدنی آن از جمله کلیسای وانک دیدن می کنیم. شاید این بهار برای ما متفاوت و خاطره انگیز شود. ما در این متن پیرامون تاریخچه کلیسای وانک و معماری کلیسای وانک در نوروز97 بحث می کنیم.

مسیحیت در قلب اصفهان دیدنی برای نوروز97

کلیسای جامع وانک یا آمنا پرکیچ نام کلیسایی در محله جلفا است که از نام کلیسای سورپ آمنا پرکیچ وانک جوغا در نخجوان گرفته شده است. این کلیسا از کلیساهای تاریخی ارمنیان اصفهان می باشد و در زمان شاه عباس دوم ساخته شده است. وانک در زبان ارمنی به معنی صومعه است. ارامنه بعد از کوچ بزرگ یعنی در سال 1605 به دستور شاه عباس دوم به اصفهان آورده شدند. آن ها از بدو ورود شروع به ساختن محل زندگی کردند و در وهله اول کلیساها را بنا کردند. این کلیسا در چهارراه حکیم نظامی، خیابان نظر شرقی قرار دارد. طرح و نقشه این کلیسا از کلیسای سنت استپاتوس در جلفای آذربایجان برداشته شده است. در این کلیسا تزئینات نقاشی گل و بوته و کاشی ‏کاری و تابلوهای زیبایی از زندگانی حضرت مسیح(ع) موجود است و برای نوروز97 دیدنی است. این متن پیرامون تاریخچه کلیسای وانک و معماری کلیسای وانک در نوروز97 است.

تاریخچه کلیسای وانک دیدنی برای نوروز97

پس از خروج از ایروان، شاه عباس دستور داد سپاهیانش عقب نشینی کنند و تمامی شهرها و روستاهای سر راه را تا مرزهای ایران ویران سازند تا به این ترتیب مانع از تعقیب سریع سپاهیان عثمانی شوند. آن ها به هر شهر و روستایی که می رسیدند خانه ها را ویران می کردند، مزارع را آتش می زدند، دام ها را هلاک می ساختند و ساکنان آنجا را وادار به ترک خانه هایشان می کردند و آنان را کوچ می دادند. هر کس در مقابلشان ایستادگی می کرد و حاضر به رفتن نمی شد یا اینکه توان رفتن نداشت محکوم به مرگ بود. بدین ترتیب، سپاهیان شاه عباس اکثر شهرها و روستاهای ارمنی نشین واقع را ویران کردند. هنگامی که این جمیعت به واغارشاپات رسیدند به شاه عباس خبر رسید که دسته ای از سپاهیان عثمانی در حال نزدیک شدن به آنان هستند. شاه عباس که می دانست با این جمیعت انبوه از مردم بی دفاع نخواهد توانست در برابر این سپاهیان بایستد و بجنگد به سرداران لشکر دستور داد که دسته های مردم را با سرعت بیشتری حرکت دهند. بنابراین، آن تعداد از جمیعت که قادر به حرکت نبودند از جمله پیران و بیماران و کودکان ناگزیر ماندند و واضح است که به چه سرنوشتی گرفتار آمدند. بالاخره شاه عباس به همراه جمعیت مهاجر ارمنی به جلفا رسید. اکنون باید از رودخانه ارس عبور می کردند. دوباره به شاه عباس خبر دادند که سپاه عثمانی به نخجوان رسیده است. با شنیدن این خبر شاه عباس که می دانست فرصت زیادی ندارد به سپاهیان خود دستور داد تا مردم را وادار به عبور هر چه سریع تر از رودخانه کنند. رودخانه خروشان بود و خطرناک و مردم یا باید عبور می کردند یا در آنجا منتظر رسیدن قشون عثمانی می ماندند که در آن صورت مرگشان حتمی بود. به ناچار عبور از رودخانه را انتخاب کردند. از حدود سیصد و پنجاه هزار تن از ارمنیان به تعداد سیصد هزار تن از آنان در رودخانه غرق شدند. اگر چه شاه عباس بخش اعظمی از ساکنان ارمنی شهرها و روستاهای ارمنستان را به ایران کوچ داد، اما این بدان معنا نبود که این سرزمین ها خالی از سکنه شدند. هنوز بسیاری از ارمنیان در شهرها و روستاهای این نواحی سکونت داشتند. ارمنیان پس از استقرار در جلفای اصفهان درصدد ایجاد تأسیسات اجتماعی و بناهای مذهبی خود برآمدند و با سرمایه های نقدی و خودیاری مردم نخست به ساختن کلیسای وانک، نظیر همان کلیسایی که در جوغا داشتند و با همان نام همت گماشتند. همزمان با ساختن وانک، کلیسای کوچکی نیز در بخش جنوب غربی آن ساختند. این کلیسا مدت پنجاه سال مورد استفاده روحانیون قرار گرفت. در سال 1655 میلادی در محل کلیسای مزبور شروع به ساختن کلیسای فعلی کردند و در سال 1664 میلادی آن را به پایان رساندند. این متن درباره تاریخچه کلیسای وانک و معماری کلیسای وانک برای نوروز97 می باشد.

اوج معماری و هنر در کلیسایی تاریخی برای نوروز97

مساحت کلیسا 8731 متر مربع است و برای نوروز97 دیدنی است. در دو سوی در ورودی وانک دو اتاق برای پذیرایی ساخته اند. در بالای در ورودی، برج ناقوس در سه طبقه بنا شده که در طبقه دوم آن ساعت بزرگی به وزن سیصد کیلوگرم قرار دارد. در چهار سوی برج، چهار صفحه مدور ساعت نصب شده که قطر هر صفحه 104 سانتی متر است. این برج ناقوس و ساعت آن را «ماردیروس هوردانانیان» در سال 1931 میلادی به کلیسا هدیه کرده است. کلیسا بر خلاف کلیساهای کهن ارمنی که بیشتر با سنگ ساخته شده اند، با خشت خام بنا گردیده است. دیوار بیرونی کلیسا با آجر و دیوار درونی آن را با اندود گچ که بر روی آن نقاشی و تزیین شده پوشانده اند. کلیسا دارای دو گنبد است. گنبد کوچک بر روی محل استقرار عامه مردم قرار دارد و گنبد بزرگ بر روی قسمت مقدم محراب کلیسا ساخته شده است. گنبد کلیساهای کهن ارمنی مخروطی شکل است ولی گنبد کلیسای وانک شبیه گنبد مساجد ایرانی عصر صفوی ساخته شده است. تمامی دیوارها، طاق نماها، طوق گنبد، داخل گنبد و تمامی زوایای کلیسا با رنگ روغن نقاشی و تزئین شده است. بیشتر دیوارنگارهای کلیسا مضامینی از انجیل مقدس دارد و تصاویری از بدو تولد تا عروج عیسی مسیح بر آن ها نقش بسته است. بر روی بخشی از دیوارهای کلیسا روز رستاخیز، داوری روز رستاخیز و بهشت و دوزخ دیده می شود. هزینه کلیه تزئینات و نقاشی ها و تذهیب های کلیسا را شخصی به نام خواجه «آودیک استپانوس» تقبل و تأمین کرده است. نقاشان این تصاویر همگی استادان ارمنی بودند که از آن جمله خلیفه هوانس مرکوز و کشیش استپانوس و استاد میناس را می توان نام برد. کلیسای وانک دارای بخش های مختلفی نظیر چاپخانه، کتابخانه، اماکن اداری و موزه است. این متن درباره معماری کلیسای وانک برای نوروز97 است.