به گزارش خبرنگار گروه حقوقی و قضایی خبرگزاری میزان، یکی از سیاست‌های کلی دستگاه قضایی که در سالیان اخیر بیش از گذشته دنبال میشود سیاست کاهش جمعیت کیفری زندان‌ها با استفاده از اعمال مجازات‌های جایگزین حبس است. این سیاست که پشتوانه قانونی دارد به قضات اجازه میدهد که در برخی جرائم و برای برخی مجرمین از مجازات‌هایی استفاده کنند که هم امکان اصلاح فرد وجود داشته باشد و هم جامعه از آن مجازات منتفع شود.
سیاستی که به تدریج در حال پذیرش و گسترش توسط قضات محاکم است. سیاستی که اگر در جامعه توسط قضات و البته مردم نهادینه شود و مردم نسبت به این قبیل آرا روی خوش نشان دهند منافع آن در ابتدا به مردم و سپس به نظام خواهد رسید.
دادگستری استان خراسان جنوبی در رابطه با صدور احکام جایگرین حبس گام‌های خوبی برداشته است.
در یک نمونه شعبه اول دادگاه عمومی بخش دستگردان در راستای اعمال مجازات‌های جایگزین حبس دو فرد محکوم را به استقبال از مهمانان نوروزی و اهدای شاخه گل به آنها مکلف کرد.
در اسفند سال 96 گزارشی از مرجع انتظامی مبنی بر اخلال در نظم، آسایش و آرامش عمومی به دادگاه عمومی بخش دستگردان واصل و چنین اعلام گردیده که متهمین با تریلی در حال تردد در مسیر جاده در مقابل روستا یکدستگاه موتور سیکلت که یک نفر راکب و یک نفر سرنشین داشته اقدام به پرتاب سنگ به سمت خودرو‌های عبوری کرده است. پس از شناسایی متهمین این افراد به جرم خود اقرار و اظهار ندامت می‌کنند و شاکی اعلام رضایت می‌کند.
در خصوص اتهام آقایان ح. ن. با سواد (سیکل)، مجرد، کارگر، فاقد سابقه کیفری مؤثر و ع. ق. با سواد (سیکل)، مجرد، فاقد سابقه کیفری هر دو دائر بر اخلال در نظم، آسایش و آرامش عمومی یعنی نظم و آسایش مورد درخواست عموم با حرکات غیرمتعارف و تعرض به افراد با این توضیح که در تاریخ و محل مذکور با مشارکت یکدیگر اقدام به پرتاب کیسه پلاستیکی (پاکت فریزری) پر از آب به سمت خودرو‌های در حال تردد در مسیر جاده کرده اند.
دادگاه با عنایت به جمیع مندرجات و مفاد پرونده، شکایت اولیه شاکیان که رضایت خود را اعلام داشته اند، صورتجلسه اولیه و گزارش مرجع انتظامی مبنی بر شرح کامل ما وقع و اقاریر مقرون به صحت و واقع نامبردگان در این دادگاه با این که هردو اظهار داشته اند، مستندا به ماده 618 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات هریک از نامبردگان را به تحمل 4 ماه حبس و 35 ضربه شلاق تعزیری محکوم کرد.
البته دادگاه از جهت فقدان سابقه محکومیت قطعی کیفری متهمین، حبس تعیینی نامبردگان را به تحمل دوره مراقبت یکساله با این شرح که متهمان باید در طول دوره حبس تعزیری به عنوان همیار پلیس (با تقدیم یک شاخه گل (انتخاب نوع گل به اختیار متهمین) به مسافران، خاصه مسافران ایام نوروز که در این محور مواصلاتی تردد دارند ضمن تحقق موجبات مسرّت آنها خود نیز مهارت لازم در ارتباطات جمعی و عمومی را فرا بگیرند و خاطره‌ای خوش برای مسافران عبوری در این مسیر را فراهم نمایند.
همچنین متهمان موظفند در طول دوره مراقبت با تهیه و توزیع بروشور و یا تراکت در بین مسافران نسبت به معرفی جاذبه‌های گردشگری، تفریحی و تاریخی بخش دستگردان اقدام کنند.
در ادامه این حکم آمده است: متذکر می‌گردد وفق ماده 70 قانون مجازات اسلامی در صورت تعذر اجرای مجازات جایگزین حبس و تخلف از دستورات دادگاه، مجازات حبس تعیینی (چهار ماه حبس تعزیری) در مورد متهمان اجرا خواهد شد.
گفتنی است با تصویب قانون مجازات اسلامی جدید در فصل نهم آن به مجازات‌های جایگزین اشاره شده است. بر اساس این قانون قضات میتوانند با توجه به شرایط متهم و داشتن برخی شروط از مجازات‌های جایگزین حبس استفاده کنند. به عنوان مثال یکی از شروط اجرای این قانون رضایت داشتن فرد محکوم است.
