خواص زرشک و آب زرشک خوش رنگ و طعم
زرشک درخچه است خاردار که بعضاً بصورت وحشی اما دانه دار در دامنه کوه های البرز وسایر نقاط کشور دیده شده است اما زرشک کاشته شده قائنات که بنام یاقوت سرخ مشهور می باشد از نوع بی دانه بوده که ارتفاع بوته آن 1.5و گاهی به 2 متر می رسد برگهای آن بیضی شکل دانه دار است
که این برگها به صورت دسته ای در کنار تیغه هامی رویند ، گلهای زرد رنگ زیبای آن شامل6 کاسبرگ ، 6 گلبرگ و 6 پرچم است که در اردیبهشت و خرداد ظاهر می شود و چشم هر رهگذری را خیره میکند.
مادگی آن یک پرچم که به یک خامه کوتاه منتهی می شود ومیوه آن سته شلمی شکل و قرمز رنگ بطول 7 تا 10 و به عرض 3.میلی متر است محصول آن بروی شاخه های یکساله و بار آوری آن بصورت یکسالدر میان است. این گیاه مقاوم به شوری و کم آبی می باشد که با آب و بافت خاک جنوب خراسان سازگاری خوبی دارد.
زرشک، داروی درمان دیابت و چاقی
نوعی داروی سنتی گیاهی چین برای دیابت نوع 2 و لاغری مفید است. در ادبیات چنین گفته شده، بربرین، که در ریشه و ساقه بعضی از گیاهان وجود دارد میتواند قند خون بیماران دیابتی را کاهش دهد.
میوههای قرمز کوچک این گیاه در سفرههای بیشتر مردم مورد استفاده قرار میگیرد.
زرشکپلو، مربای زرشک، سس زرشک، کیک زرشک، ترشی زرشک و حتی آب زرشک، اسمهای آشناست که طعم، مزه و خواص جالبی دارد.
علاوه بر خواص تغذیه ای، از رنگدانههای موجود در چوب و پوست گیاه زرشک برای رنگ کردن چرم و پشم نیز استفاده میشود.
خواص درمانی
سابقه مصرف زرشک به دوره مصر باستان میرسد، زمانی که فراعنه و ملکهها، این گیاه را با تخم رازیانه به منظور درمان طاعون مصرف میکردند.
درباره خواص درمانی زرشک مطالب زیادی بیان شده است، به عنوان مثال سرخپوستان آمریکا زرشک را برای بیماریهای خونی، سل، بیاشتهایی، بیماریهای کلیوی، رماتیسم، زخمها و جراحتها به کار میبردند.
بعضی از پزشکان سنتی در ایران نیز زرشک را به عنوان رفع بوی بد خلط سینه میشناختند و در درمان بیماریهای لثه، درد دندان و بعضی بیماریهای چشمی (ضعف دید) از آن استفاده میکردند.
از زرشک برای درمان بیماریهای آرتریت، مشکلات صفراوی، اسهال، کاهش تب، التهاب طحال، آماس زبان، زرد زخم، کمردرد، از بین بردن کرمهای حلقوی، مشکلات قلبی، قاعدگی دردناک، مشکلات کبدی، بواسیر و تبخال نیز استفاده میشود.
روسها زرشک را برای التهاب خونریزی دهنده دیواره رحم، مشکلات کیسه صفرا، فشار خون بالا، افزایش ترشح صفرا و همچنین برای تنظیم ارگانهای زنانه مصرف میکنند.
خواص آب زرشک
آب زرشک دارای ویتامین C فراوان و املاح است.طبیعت زرشک تا حدی سرد و خشک است.گیاه زرشک دارای آلکالوئیدی است به نام بربرین که تلخ مزه است.
این ماده درریشه ی گیاه زرشک نیز وجود دارد.
درجوانه ها و ریشه های زرشک نوعی قند و مواد زرین،موسیلاژو مواد پکتیک و در پوست ریشه گیاه آلکالوئیدی بنام اوکسیاکانتین ویربامین و پالماتین و درمیوه آن مواد قندی،اسید مالیک،مواد پکتیک و صمغ وجود دارد.آب میوه زرشک ضد اسهال،صفرا،ضدتبهای عفونی،تبهای صفراوی،ضدنقرس،رماتیسم و تیفویئد است.
آب زرشک خون را تصفیه و ضدعفونی می کند.عمل دستگاه گوارش را منظم نموده،قلنج کلیه و کبد را از بین می برد و مانع ورم طحال و بیماری بواسیر می شود و خونریزیهای قاعدگی را منظم می نماید.خوردن آب زرشک حالت تهوع،استفراغ،صفرا،کبد،سوء هاضمه و سنگ کلیه را از میان می برد.