روز گذشته پس از کش و قوسهای فراوان درباره اجتناب از استعفا دادن ایوبی بالاخره وزیر ارشاد حکم رئیس جدید سازمان سینمایی را صادر کرد تا عملاً مردی که به طور اشتباه و به واسطه علی جنتی از عرصه سیاست به فرهنگ راه پیدا کرده بود، برکنار شود و سکان امور سینمایی به فردی واگذار شود که سابقه سینمایی از ابتدای شکلگیری انقلاب اسلامی دارد و این حوزه را بهطور طبیعی میشناسد.
وقتی صالحیامیری در آغاز راه خود در وزارت ارشاد فردی باسابقه چون محمدمهدی حیدریان را به سمت مشاور خود تعیین کرد، میشد برکناری حجتالله ایوبی از سمت ریاست سازمان سینمایی را انتظار کشید، اما وزیر جدید ارشاد منتظر ماند تا او و تیمش جشنواره فیلم فجر را به سرانجام برسانند و شاید جنجالها و اعتراضات بیسابقه به داوری جشنواره فجر باعث شد قدری هم این تصمیم با تاخیر انجام گیرد.
وزیر ارشاد در حالی حکم به انتخاب حیدریان برای ادامه ریاست سازمان سینمایی با وجود ماه های آخر دولت یازدهم داد که حضور حجت الله ایوبی طی سه و سال نیم عمر دولت تدبیر و امید همواره با اعتراضات اهالی سینما روبرو بوده است و نه تنها امید را برای سینمای ایران محقق نکرد بلکه نا امیدی را همراه خود در سینما همراه کرد.
ما سعی کردیم با نگاهی بی طرفانه با وجود تمامی انتقاداتی که به عملکرد وزیر ارشاد و مدیران سازمان متبوعش داریم به واکنش رسانه های مختلف اعم از روزنامه های سراسری، خبرگزاری های معتبر و رسانه های تخصصی سینمایی به برکناری حجت الله ایوبی و انتخاب محمد مهدی حیدریان داشته باشیم.
روزنامه جوان صبح امروز با انتشار مقاله ای نوشت:
حیدریان باید ساختارها را تغییر دهد
وقتی صالحیامیری در آغاز راه خود در وزارت ارشاد فردی باسابقه چون محمدمهدی حیدریان را به سمت مشاور خود تعیین کرد، میشد برکناری حجتالله ایوبی از سمت ریاست سازمان سینمایی را انتظار کشید، اما وزیر جدید ارشاد منتظر ماند تا او و تیمش جشنواره فیلم فجر را به سرانجام برسانند. جنجالها و اعتراضات بیسابقه به داوری جشنواره فجر باعث شد وزیر باز هم قدری دست نگه دارد تا شائبه ارتباط برکناری ایوبی با برگزاری ضعیف جشنواره فجر القا نشود.
روز گذشته پس از کش و قوسهای فراوان درباره اجتناب از استعفا دادن ایوبی بالاخره وزیر ارشاد حکم رئیس جدید سازمان سینمایی را صادر کرد تا عملاً مردی که به طور اشتباه و به واسطه علی جنتی از عرصه سیاست به فرهنگ راه پیدا کرده بود، برکنار شود و سکان امور سینمایی به فردی واگذار شود که سابقه سینمایی از ابتدای شکلگیری انقلاب اسلامی دارد و این حوزه را بهطور طبیعی میشناسد.
ایوبی در شرایطی از سمت خود برکنار شد که وزیر ارشاد قصد داشت او خود از این مسئولیت کنارهگیری کند ولی ایوبی به هیچوجه قصد استعفا نداشت. او پیش از این در آخرین حضورش در برنامه سینمایی هفت در پاسخ به انتقاد بهروز افخمی مجری برنامه و پیشنهاد او به کنارهگیری ایوبی از سمتش برای احترام به هنرمندان بابت برگزاری جشنواره ضعیف فجر، گفته بود: «عذرم را بخواهند میروم، اما استعفا نمیدهم.»
اصرار ایوبی بر حضورش در این سازمان و مقاومت او در برابر برکناری، نشاندهنده رضایت ایوبی از عملکرد خودش در این دوره و دفاع از این عملکرد در برابر مدیران بالادستی وزارت ارشاد بود. این رضایت از خود در نامه تبریکش به حیدریان قابل مشاهده است: «جناب آقای محمدمهدی حیدریان انتصاب شما را به سمت معاون وزیر و رئیس سازمان سینمایی تبریک میگویم. امیدوارم با درایت و تدبیرتان جوانههای امید نورسته در عرصه سینما روز به روز شکوفا و شکوفاتر شود.» اما واقعیت چیز دیگری است. رئیس سابق سازمان سینمایی بیش از اینکه در حوزه سیاستگذاری برای سینمای ایران توفیق داشته باشد، نقش یک مدیر روابط عمومی خوب را بازی میکرد. او از هر فرصتی استفاده میکرد تا با حضور در مراسم مختلف به سخنوری بپردازد و هر بار با استعمال کلمات و جملات پرطمطراق از شرایط رو به بهبود سینما گزارش بدهد، اما در عرصه عمل اتفاقات خوبی برای سینما رقم نمیخورد. ایوبی با اینکه به عنوان یک فارغالتحصیل دانشگاه امام صادق شناخته میشد و بهطور طبیعی انتظار میرفت با مغز گفتمان انقلاب اسلامی آشنا بوده و در پی ترویج سینمای به قول خودش امید باشد، اما به دلیل درک ناقصی که از حوزه سینما و اهمیت آن داشت و نیز تأثیر از گفتمان سینمای فرانسه به دلیل حضور چندساله به عنوان رایزن فرهنگی در این کشور که سمتی بیشتر با جنبه سیاسی بود، نتوانست کشتی سینمای ایران را به مسیر درستی هدایت کند و به شکلی باری به هر جهت و البته با راهبردی اشتباه سینمای ایران را نزدیک به چهار سال سکانداری کرد. در رزومه کاری او پیش از نشستن بر کرسی سازمان سینمایی به انبوهی از سمتهای سیاسی بیربط با مقوله فرهنگ برمیخوریم.
وزیر ارشاد روز گذشته در جمع خبرنگاران درباره دلایل برکناری ایوبی اینگونه اظهارنظر کرد: «مبنای عمل ما در وزارتخانه خلاقیت، نوآوری و به کارگیری تجربهها در حوزههای مختلف است. ایوبی هم از مدیران باتجربه و باسابقهای است که از این پس با بنده همکاری میکند.»
از ترکیب واژگان به کار رفته از سوی وزیر اینگونه برداشت میشود که او ایوبی را فاقد ویژگی نوآوری و خلاقیت تشخیص داده است.
برکناری ایوبی در این فرصت باقیمانده احتمال ایجاد تغییرات در برخی از ساختارهای به وجود آمده در دوران مدیریت او همچون گروه دولتی هنر و تجربه، جشنواره جهانی فیلم فجر، انجمن سینمای جوان و سازمان گسترش سینمای تجربی را قوت بخشیده است. حیدریان باید به زودی تکلیف خود را با پستهای مدیریتی سازمان مشخص کند و ریل سینمای ایران را در عمل و نه صرفاً شعار به سمت مضامین امیدبخش و الهامبخش سوق دهد.
روزنامه کیهان در موضعی کاملا متفاوت حیدریان را حامی فتنه 88 دانست و انتخاب وی را از طرف وزیر ارشاد محکوم کرد. کیهان در این خصوص نوشت:
حامی فتنه، سکان سینمای کشور را به دست گرفت
محمدمهدی حیدریان که در جریان فتنه 88 و در حمایت از رأس این فتنه از فرهنگستان هنر استعفا داده بود، سکاندار سینمای کشور شد!
در ادامه بازتابهای برگزاری نامطلوب جشنواره فیلم فجر و در آستانه انتخابات ریاست جمهوری، رئیس سازمان سینمایی تغییر کرد. این بار نیز یکی از عناصر نزدیک به جریان فتنه به مسئولیتی در وزارت ارشاد دست یافت.
این جابجایی در مدیریت سازمان سینمایی در شرایطی اتفاق افتاد که وزیر ارشاد پیش از این در مصاحبههای خود هیچگونه انتقادی را از شرایط نامطلوب سینمای کشور و به ویژه جشنواره پرحاشیه فیلم فجر اخیر نمیپذیرفت. اما شدت انتقادات از این دوره از جشنواره فجر و همچنین گلایههای رو به افزایش سینماگران از وضعیت سینما، عاقبت به تغییر ریاست سازمان سینمایی منجر شد. به ویژه اینکه در آستانه انتخابات قرار داریم و برخی از نامزدهای ریاست جمهوری، وابستگی شدیدی به استفاده ابزاری از سینماگران برای جمعآوری آرا دارند. این موضوع نیز از عوامل تأثیرگذار در تغییر جدید دولت است. همچنین باید به یاد بیاوریم که حیدریان در دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری نیز مسئول کمیته تبلیغاتی میرحسین موسوی بود و تجربه بالایی در استفاده ابزاری از هنرمندان برای سیاستبازها دارد.
محمدمهدی حیدریان که روز گذشته به عنوان رئیس سازمان سینمایی دولت یازدهم منصوب شد، پیش از این و در دولت هشتم (موسوم به اصلاحات) نیز چنین مسئولیتی را تجربه کرده بود. البته دوران صدارت قبلی حیدریان بر سینمای کشور هم جزو دورههای نامطلوب سینمای ایران بود، به طوری که در همان دوران هم سینما از رکود و نزول استقبال مردم و دور شدن از ارزشها رنج میبرد.
نکته قابل تأمل این است که سال 88 و در پی برکناری یکی از سران فتنه از ریاست فرهنگستان هنر، محمدمهدی حیدریان هم در حمایت از وی از معاونت هنری فرهنگستان هنر استعفا داده بود.
اما روزنامه اصلاح طلب شرق نیز هوای این روزهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را ابری توصیف کرد و در خصوص این تغییر نوشت:
روزهای ابری وزارت ارشاد
وزارت ارشاد در ساعات گذشته توفانیترین ساعاتش را پشت سر گذاشت؛ از زمانی که خبر استعفای حجتالله ایوبی، رئیس سازمان سینمایی، در فضاهای مجازی منتشر شد و بسیاری از اهالی سینما به دنبال صحتوسقم این ماجرا بودند تا لحظات پایانی روز دوشنبه که تکذیب خبر استعفا بسیاری را در چرایی منعکسشدن این خبر نگاه داشت، اما صبح روز گذشته خبر انتصاب محمدمهدی حیدریان به سمت رئیس سازمان سینمایی پاسخ بسیاری از پرسشها را داد.
وزارت ارشاد در چند ماه گذشته چالشهای بسیاری را پشتسر گذاشت و به نظر میرسد حاشیههای اخیر جشنواره سیوپنجم فیلم فجر و آزردگی بسیاری از اهالی سینما از برگزاری این دوره جشنواره و البته حواشی این جشنواره تا حدی زمینه تغییرات جاری را باعث شد، بااینحال باید دید در چند روز آینده واکنش اهالی سینما و البته مواضع رئیس جدید سازمان سینمایی به اتفاقات سینمایی پیشرو چه خواهد بود. با رفتن ایوبی از سازمان سینمایی، برخی گمانهزنیها از تغییر مدیران نزدیک به او خبر میدهد. به گزارش «سینمادیلی»، صادق موسوی، محمد حیدری و مصطفی ابطحی از جمله مدیرانی هستند که امکان تغییرشان محتمل است. وضعیت حبیب ایلبیگی و علیرضا تابش با توجه به اختلافاتشان با ایوبی نامشخص است.
اما در ادامه این واکنش ها روزنامه شهروند برکناری ایوبی و انتخاب حیدریان را به مثابه بادهایی که تغییر را به همراه هود می آورند تشبیه کرد و نوشت:
بادها خبر از تغییر فصل دادند...
بالاخره شایعاتی که روز گذشته در بیشترین حجم ممکن رواج یافته بود به حقیقت پیوست. ماهها بود که بادها خبر از تغییر فصل میداد، اما حجتالله ایوبی در سمت رئیس سازمان سینمایی مقاومتی کمسابقه از خود نشان میداد؛ تا صبح دیروز که اخبار نشان داد چیزکی بوده که روز گذشته این همه چیزها گفته شده؛ و چنین شد که درحالیکه حجتالله ایوبی روز دوشنبه خبر کنارهگیری خود را تکذیب کرده و گفته بود که با جدیت کار خود را ادامه میدهد، صبح روز گذشته محمدمهدی حیدریان با حکم صالحیامیری، وزیر ارشاد تنها چند ماه مانده به پایان دوره چهار ساله دولت یازدهم، جایگزین حجتالله ایوبی، رئیس سازمان سینمایی شد و داستانها را نقطه پایان گذاشت. نقطه پایانی که البته آغاز داستانی دیگر نیز بود. علاوه بر آغاز داستان - البته تکراری - محمدمهدی حیدریان، داستانی که از دوشنبه آغاز شد، داستان ایوبی بود. او که پریروز مصرانه از استعفا خودداری کرده بود، ظاهرا از سمت خود برکنار شد تا تمام مدیران ارشاد بدانند برگ برنده در دست صالحی امیری است.
حجتالله ایوبی در تمام دوران سهسال و نیم مدیریت خود با چالشهای مختلفی مواجه بود که آخرین مورد نحوه برگزاری جشنواره فجر سیوپنجم، داوری آثار و اعتراضها و حاشیهها بود. او کار خود را با بازگشایی خانه سینما آغاز کرد و مورد حمایت بخش عمده سینماگران بود، اما اتفاقهایی مانند توقیف شدن برخی فیلمها، جلوگیری از نمایش فیلمهایی که مجوز نمایش داشتند مانند «خانه پدری» و «رستاخیز»، مخالفت حوزه هنری با نمایش تعدادی فیلم در سینماهای زیر نظر خود، ورود قوه قضائیه به مسأله تیزرهای ماهوارهای، برکناری برخی مدیران زیرمجموعه سازمان سینمایی و البته فشار مخالفان از بهروز افخمی و برنامه هفت تا مدیران دولت قبل باعث شد که محبوبیت ایوبی به تدریج کم شود. نامه تند و پر از طعنه و کنایه حسین فرحبخش بهعنوان یکی از مهمترین تهیهکنندگان سینمای بدنه شاید در حکم تیر خلاص بود، اما بیتردید مهمترین چالش پیش روی ایوبی استعفای علی جنتی بود و با ورود رضا صالحیامیری از همان نخستین روزهای ورودش به وزارتخانه، زمزمههای تغییر رئیس سازمان سینمایی به گوش میرسید، اما ایوبی ماند تا جشنواره فجر را برگزار کند که به هر دلیل یکی از پرتنشترین دورههای این رویداد از کار درآمد و باعث شد در روزهایی که بسیار تحت فشار بود، برکنار شود.
نکته طعنهآمیز آن است که ایوبی در سالی کنار گذاشته میشود که رقم فروش فیلمها و گردش مالی حاصل از پخش آثار سینمایی رکورد شکست و او به شکل مداوم با افتخار از این مسأله یاد میکرد. این اتفاق بار دیگر یادآوری میکند صندلی مدیریت فرهنگی در کشور به هیچکس وفا نمیکند! محمدمهدی حیدریان اما چهره ناآشنایی برای سینماگران ایرانی نیست. این مدیر محبوب که در دولت دوم اصلاحات به مدت دوسال و نیم معاون امور سینمایی وزارت ارشاد احمد مسجدجامعی بود، مدتها بود که زمزمه بازگشتش به صندلی ریاست سازمان سینمایی شنیده میشد. او اکنون بعد از ١١سال بار دیگر بهعنوان معاون وزیر منصوب شده است.
حیدریان بهعنوان چهاردهمین سکاندار سینمای ایران روزهای دشواری پیش رو دارد و باید با چالشهای فراوان بر جا مانده از دوران ایوبی مواجه شود. این مدیر که در زمینههای فیلمهای اجتماعی، سیاهنمایی، توقیف فیلمها و... در سالهای اخیر نظرات جذابی را ارایه داده؛ تنها نکته منفی کارنامهاش شاید حصار کشیدن به دور سینما و ممانعت از ورود سینماگران جوان به دایره سینمای ایران باشد که امید است در این ٦ ماهه با سعه صدر بیشتری برخورد کرده و روند و جریان ورود سینماگر به بدنه سینما را با مانع مواجه نکند.
صالحیامیری در حکمی که برای محمدمهدی حیدریان صادر کرده چنین آورده: نظر به تعهد و تجربیات ارزشمند جنابعالی، به موجب این حکم به سمت معاون وزیر و رئیس سازمان سینمایی و سمعی، بصری منصوب میشوید. انتظار دارد ضمن بهرهگیری از کلیه ظرفیتهای موجود و تعامل و گفتوگو با نیروهای کارآمد و موثر در رشد و اعتلای سینمای متعهد ایران اسلامی، در راستای افزایش انسجام در تولیدات دیداری و شنیداری و ایجاد فرصتهای جدید برای حضور فعال در جشنوارههای بینالمللی، تحول در فرآیند برگزاری جشنوارههای ملی، توجه به تولیدات متناسب با سبک زندگی ایرانی - اسلامی و پاسخگویی به مسائل اجتماعی جامعه ایران و بازنگری در ساختار مدیریت سینمایی کوشا باشید. در حکم صالحیامیری برای حیدریان نکته مهم اشاره وزیر به سوابق مدیریتی اوست. وزیر ارشاد درحالی در این حکم از او خواسته که در بازنگری در ساختار مدیریت سینمایی کوشا باشد که احتمالا این میتواند نشانه نارضایتی از مدیریت ایوبی باشد. صالحیامیری اشارهای به دوران مدیریت ایوبی نکرده است.حجتالله ایوبی که روز گذشته استعفایش را تکذیب میکرد بعد از انتصاب حیدریان بهعنوان چهاردهمین سکاندار سینمای کشور بعد از مدیرانی چون حسین ترابی، محمدعلی نجفی، مهدی کلهر، کمال حاجسیدجوادی، فخرالدین انوار، مهدی فریدزاده، عزتالله ضرغامی، زندهیاد سیفالله داد، محمدحسن پزشک، محمدمهدی حیدریان، محمدرضا جعفریجلوه، جواد شمقدری و حجتالله ایوبی با انتشار پیامی انتصاب حیدریان بهعنوان رئیس سازمان را تبریک گفت و نوشت: انتصاب شما را به سمت معاون وزیر و رئیس سازمان سینمایی تبریک میگویم. خدمت به سینمای پرافتخار ایران توفیقی بزرگ و فرصتی بیبدیل است. در انجام این رسالت خطیر بسان همه اهالی سینما همراهتان هستیم. امیدوارم با درایت و تدبیرتان جوانههای امید نورسته در عرصه سینما روزبهروز شکوفا و شکوفاتر شود.
همچنین روزنامه اعتماد با نگارش یادداشتی تحلیلی نوشت:
همه سازمان های جهان و سازمان سینمایی از آن تو
از آبان 95 تا آخرین ماه سال، پنج ماه سرنوشت ساز را در حوزه فرهنگ و هنر دولت یازدهم رقم زد. در این فرصت کوتاه و بعد از جایگزینی سیدرضا صالحی امیری به جای علی جنتی به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، زمزمه های تغییر در بخش های مختلف هنری و فرهنگی شنیده می شد. بیشتر این تغییرات اما متوجه سینما بود. سینمایی که اگر نگوییم حواشی آن از حوزه موسیقی بیشتر بود، حتما با آن برابری می کرد.
همان روزها رییس سازمان سینمایی در گفت وگو با رسانه های مختلف، تا جای ممکن شایعه رفتنش از وزارتخانه ارشاد را رد می کرد: «ما هستیم و با آقای صالحی امیری همکاری کامل داریم. از آنجایی که آقای صالحی امیری در جریان کار و پیگیر هستند و قول مساعدت جدی را به ما داده اند.»
او اما در ادامه با بالاگرفتن گمانه زنی ها، با انتشار متن و عکسی در صفحه اینستاگرام خود، خداحافظی اش با صندلی ریاست سازمان سینمایی را محتمل تر کرد: «امروز پنجشنبه سیزده آبان ورودی روستای برغان کرج. یکی گفت: نماز کردند؟ گفت: آری. گفت: آه. گفت همه نماز من از آن تو. آن آه تو از آن من. شمس تبریزی و من می گویم: همه سازمان های جهان ازجمله سازمان سینمایی از آن تو و این حال و نمازت از آن من.»
با این همه اما وزیر ارشاد تازه وارد، ترجیح داد صبوری کند و بزرگ ترین رخداد سینمایی کشور با همان ترکیب مدیریتی برگزار شود. جشنواره ای که برای ایوبی حکم راه رفتن روی لبه پرتگاه را داشت: برگزاری آبرومند آن می توانست ورق را به نفع او برگرداند و عکس این مساله مانعی برای ادامه راه او در سازمان سینمایی بود. در انتهای راه اما همه چیز دست به دست هم داد تا تغییر در سازمان سینمایی مهم ترین دستاورد جشنواره سی و پنجم فجر باشد. تصمیم هیات انتخاب برای کنار گذاشتن فیلم هایی چون «کاناپه» کیانوش عیاری، «یه وا» آناهید آباد و «هجوم» شهرام مکری، «لرد» محمد رسول اف و «کارت پرواز» مهدی رحمانی و همچنین بازماندن فیلم های در خور توجه بخش مسابقه از لیست نامزدهای نهایی و نحوه داوری، ارزیابی و... شرایط را برای انتقاد منتقدان فراهم کرد. در این بین نمی توان از نقش برنامه «هفت» به عنوان تنها برنامه سینمایی پرمخاطب و بهروز افخمی و مسعود فراستی در ملتهب کردن فضا گذشت.
هنوز مشخص نیست وزیر ارشاد چه سمتی برای ایوبی در نظر گرفته است. با رفتن او از سازمان سینمایی، سرنوشت بعضی از اتفاقات نیز در هاله ای از ابهام قرار می گیرد. همان اتفاقاتی که زمان مدیریت او در سازمان سینمایی باب شد. برپایی گروه هنر و تجربه برای نمایش آثاری که به هر دلیلی فرصت اکران در سینماها را ندارند، یکی از همین ها است. این گروه سینمایی پیش از این مورد هجمه برخی منتقدان قرار گرفته بود و حالابا از دست دادن یکی از مهم ترین سالن های سینمایی خود در سینما فرهنگ، به نظر می رسد بیش از گذشته به حاشیه رانده شود. همچنین یکی از اقدامات ایوبی جدا کردن بخش بین الملل جشنواره فجر از بخش ملی آن بود. این جشنواره سال گذشته با مدیریت رضا میرکریمی برگزار شد و امسال نیز این فیلمساز مدیریت آن را برعهده دارد. با این همه تغییر در شکل برگزاری این جشنواره هم اتفاق دور از ذهنی نیست.
دوران مدیریت ایوبی در سازمان سینمایی، حواشی فراوانی به همراه داشت. البته او هیچ وقت به این حواشی تن نمی داد، اما شاید بزرگ ترین معضل او در سازمان سینمایی، روی پرده نرفتن فیلم هایی چون «رستاخیز»، «خانه پدری»، «عصبانی نیستم»، «ارادتمند، نازنین، بهاره و تینا»، «کاناپه» و سرنوشت نامعلوم «آشغال های دوست داشتنی»، همچنین کشمکش بر سر پخش تیزر فیلم هایی سینمایی از شبکه جم و عدم حمایت رسانه ملی از تولیدات سینمایی باشد.
با این همه با توجه به شیوه مدیریتی صالحی امیری، به نظر می رسد این تنها تغییر دوران وزارت او نباشد. وزیر ارشاد پیش از این در گفت وگو با «اعتماد» تاکید کرده بود با همه احترامی که برای علی مرادخانی، معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قایل است، اما به گردش مدیران اعتقاد دارد. باید منتظر ماند و دید که در ادامه دامنه این تغییرات به معاونت امور هنری می رسد یا خیر؟
خبرگزاری ایسنا نیز با انتشار مطلب تحلیلی به عملکرد حجت الله ایوبی در این سه و سال نیم پرداخت و نوشت:
دوران صبر "ایوب" به سرآمد؟!
بالاخره پس از شایعه و حرف و حدیثهای فراوانی که در یک ماه گذشته به اوج خود رسیده بود، حجتالله ایوبی از سازمان سینمایی رفت و حالا باید دید پیشنهاد وزیر فرهنگ برای ادامه حضور این مدیر فرهنگی در وزارتخانه محقق میشود یا آرزوی ابراهیم حاتمیکیا برای سفیر شدن ایوبی در فرانسه!
او که در دوران پرتنش میان دولتیها و سینماییها مسئولیت سازمان سینمایی را برعهده گرفته بود، در همان اولین لحظههای ورودش به سازمان اعلام کرد که سعی میکند تمام حرفهای نشنیده را بشنود و با اتکاء به خرد جمعی و با کمک گرفتن از نظر بزرگان صنعت سینمای ایران، درباره مسائل تصمیم بگیرد.
در دوره مدیریت ایوبی از سازمان سینمایی یکی از مطالباتی که از سوی سینماگران وجود داشت، شفافسازی قراردادهای گذشته بود که او به همراه مدیر جدیدش در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی با افشاگری درباره یکی دو پروژه از جمله فیلم «لاله» که هنوز فیلمبرداریاش ادامه پیدا نکرده است، پرده از مسائل مالی عجیب و غریبی برداشتند.
هرچند ایوبی اظهار میکرد، «از من توقع افشاگری و رجوع به گذشته را نداشته باشید، اما مواردی که باید پیگیری شود و گذشتهای که آثارش در امروز ادامه دارد به طور طبیعی باید بررسی شود و بودجههایی که لازم است هم باید از سوی مراجع نظارتی پیگیری شوند، اما همه این کارها بدون هیاهو و سروصدا و بدون اتهام ناشایست به مدیران قبلی باید انجام شود، باز تأکید میکنم از من انتظار هیاهو، جار و جنجال و اتهام به گذشته را نداشته باشید.»
این تاکید بر سرشفافسازیهای مالی البته برای خود ایوبی و عملکردش، در یکی دو ماه اخیر به سوژهای رسانهای تبدیل شده بود و پرسشهایی درباره خرج و مخارج سازمان سینمایی و جشنوارههایی که برگزار کرده است، مطرح میشد.
با این وجود حجتالله ایوبی بخشی از کارهایی را که دوست داشت در این حوزه انجام دهد، پیگیری کرد که از آن جمله به تاسیس مدرسه عالی سینما (که البته حرف و تردید دربارهی میزان توفیق آن زیاد است) و راهاندازی گروه هنر و تجربه میتوان اشاره کرد؛ گروه سینماییای که اگرچه استقبال خوبی از آن شد و بسیاری از فیلمهایی که حتی در یک دهه گذشته امکان اکران پیدا نکرده بودند در این فرصت، موقعیت اکران یافتند، اما مشخص نیست با حذف اخیر یکی از سالنهای آن در سینما فرهنگ و نیز موسسه شدن این گروه، در مدیریت جدید چه سرنوشتی خواهد داشت.
البته گروهی انتقاد دارند که با نمایش برخی فیلمها، ادعای فیلمساز بودن را در برخی فیلمسازان جوان بهوجود آورد.
با این حال یکی از انتقاداتی که در دوران مدیریت ایوبی وجود داشت افزایش فیلمهایی بود که با وجود مجوز نمایش، اکران نشدند البته فشارهایی که از بیرون سینما وارد میشد در این بخش کار را برای او سخت کرد تا جایی که دو فیلم «رستاخیز» و «خانه پدری» در چند سانس محدود اکران شدند، اما فشارها مانع از ادامه اکران آنها شد که تا به امروز هم سرنوشت اکران آنها مشخص نیست.
«خانه دختر»، «آشغالهای دوست داشتنی» و «عصبانی نیستم» هم از جمله فیلمهایی بود که موفق به نمایش در این دولت نشدند و ایوبی دربارهی آنها مورد پرسش قرار گرفت.
البته همان یک سال قبل ایوبی در اظهارنظری گفت: «از اهالی سینما هم انتظار درک متقابل دارم. میدانم فیلمسازی که فیلمش دچار مشکل میشود، برای او هیچ چیز دیگری به جز آن فیلم اهمیت ندارد. همه زندگی و اولویت او فیلم خودش است. انتظار دارد تمام سازمان سینمایی دنبال حل مشکل او باشند. در حالی که مساله او فقط یکی از دهها موضوعی است که در دستور کار سازمان سینمایی است.»
با همه این اوصاف در محاق ماندن فیلمها یکی از انتقادها را روانهی ایوبی کرد که او با صبر ایوبیاش که به مماشات انجامیده، عملا سینماگران را از تحقق وعدههای دولت یازدهم ناامید کرده است.
یکی از عادتهای حجتالله ایوبی که مدیر پیشین سازمان فرهنگی هنری اکو هم بوده و اکنون مدیر بنیاد شمس و مولانا هم است، این بود که در سخنرانیها یا در پاسخ به برخی موضوعات و اظهاراتی که از هنرمندان میشنید، جوابی شعرگونه میداد. این رویه حتی باعث شده بود برخی هنرمندان در مقطعی، از طریق مصاحبه یا در برنامهای رسمی برای او پیغام بفرستند که البته تاثیر چندانی هم بر ایوبی نداشت.
او بیش از یک سال قبل در مصاحبهای با ایسنا با تاکید براینکه "بزرگترین سرمایه خود را حمایت هنرمندان میداند،گفته بود: «آنچه را که اصلا نمیپسندم، سخن گفتن هنرمندان از طریق رسانهها است. این گفتگوهای رسانهای اصلا بر من اثرگذار نیست و حتی گاه نتیجه معکوس داشته است، چرا که ما همواره میتوانیم با یکدیگر گفتوگو کنیم و نیازی نیست دوستان مسائل خود را از طریق رسانهها به ما اعلام کنند. من مدیری هستم که تمام لحظات در تعطیلات و اعیاد رسمی و حتی تا لحظه تحویل سال پیگیر کار سینماگران هستم.»
اظهارات ایوبی که همواره تاکید داشت تمام هدفش کمک به سینما است و هر جا لازم به صبر و سکوت بوده، چنین کرده و هرجا هم لازم به سخن گفتن بوده، حرف زده است، کمتر از یک سال بعد یعنی پس از پایان جشنواره جهانی فجر، رنگ و بوی دیگری به خود گرفت.
او در پاسخ به انتقادات برخی سینماگران از جمله مریلا زارعی که از او خواسته بود فقط با شعر جواب ندهد و پاسخی صریح به اظهاراتشان بدهد، با اشاره به اینکه «این یکی، دو، سه روز نوبت عمر گذشت/ چون آب به جویبار و چون باد به دشت /هرگز غم دو روز مرا یاد نگشت/ روزی که نیامدست و روزی که گذشت» بیان کرد: «امیدوارم به سینماگران برنخورد، ولی معتقدم آنها بیشتر دیدنی هستند تا شنیدنی! پس من فیلمهایشان را میبینم و بگذارید حرفهایشان را نشنوم، چون فیلمهایشان از حرفهایشان جذابتر است. من کمک میکنم فیلمهای بعدیشان را بسازند. این دوستان و رفقا اگر ما را چند سال به این شکل تحمل کنند چیزی نمیشود.»
با رفتن ایوبی از ریاست سازمان سینمایی آن هم در حالی که شنیده میشد تلاش زیادی برای اینکه وی استعفا دهد، صورت گرفته است، مهمترین سوالی که پیش روی سینما و سینماگران میتواند باشد تکلیف ادامه همکاری و فعالیت برخی مدیران و بخشهایی است که متعلق به این دوره بودهاند، مثل گروه هنر و تجربه، مدرسه عالی سینما، جشنواره جهانی فیلم فجر.
همچنین مشخص نیست حضور برخی مدیرانی که بویژه سابقه غیرسینمایی و تئاتری آنها در سازمان سینمایی مورد انتقاد بود، چقدر دوام میآورد.
خبرگزاری دولتی ایرنا هم به برکناری ایوبی و انتخاب حیدریان واکنش نشان داد و از انتخاب وزیر ارشاد دولت یازدهم حمایت کرد. این خبرگزاری نوشت:
بازگشت مردی از جنس سینما به سینما
انتصاب محمد مهدی حیدریان به عنوان رییس سازمان سینمایی، را باید بازگشت مردی از جنس سینما به سینما دانست.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی روز سه شنبه در حکمی فردی را به سمت ریاست سازمان سینمایی منصوب کرد که اقدامات موثر او در دهه 60، سیر تکمیل و تکوین سینمایی نوین بعد از انقلاب اسلامی را هموار کرد.
گرچه با تغییر دولت برخی این پایه گذاری ها مسیر دیگری طی کرد اما اکثر برنامه هایی که امروز در سینمای کشور ساری و جاری است، ریشه در تصمیمات و برنامه های همان زمان دارد.
آنچه بیش از همه امیدوار کننده است اینکه با حضور حیدریان و تسلطی که به مشکلات و مسائل سینما دارد، بتوان به سرعت این مسائل روزآمد شده و با وضعیت امروز بشود برنامه های نوین دیگری برای پیشرفت سینما طراحی و اجرا کرد .
خوشبختانه تجربه عظیم حیدریان در مدیریت پروژه سینمایی جهانی «محمد رسول(ص)» و ارتباطات بین الملل حاصل از این تجریه، دستاورد خوبی برای رفع فوری موانع تولید و افزایش امکان اشتغال فعالان سینما خواهد بود.
امری که از اولویت های سینمای کشور به حساب می آید.
اما پایگاه جام جم آنلاین نیز برکناری ایوبی را به بی تدبیری اش در جشنواره فیلم فجر امسال مربوط دانسته است و نوشت:
جشنواره فجر قربانی گرفت
پس از استعفای علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد و روی کار آمدن رضا صالحی امیری زمزمه های تغییرات در این وزارت خانه شنیده می شد . هر چند وزیر تازه در ابتدا اعتقادی به تغییر نداشت و همگان به این فکر می کردند که اولین تغییر در بخش معاونت هنری انجام خواهد شد اما حالا حجت الله ایوبی از سازمان سینمایی کنار رفت تا شاید ترکش های جشنواره پر حاشیه فیلم فجر اولین قربانی اش را بگیرد.
جشنواره فیلم فجر امسال یکی از پرحاشیه ترین دوره های خود را گذراند و انتقادهای فراوانی به نوع برگزاری و چیدمان داوری و تعداد فیلم های مسابقه شد. از کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی گرفته تا رسانه ها به نوع برگزاری جشنواره انتقاد داشتند. این انتقادها حتی روی آنتن زنده برنامه هفت هم ادامه داشت و به جدالی لفظی بین مجری برنامه و حجت الله ایوبی کشیده شد. جایی که هر دو از طرف مقابل خواستند تا از پستشان استعفا دهند!
دیروز هم که خبر استعفای ایوبی رسانه ای شد به همان سرعت از سوی او تکذیب شد اما این تکذیب چندان طولی نکشید تا به فاصله 24 ساعت استعفای رئیس سازمان سینمایی به صورت رسمی اعلام شود و جایگزین او هم مشخص شود. محمد مهدی حیدریان که از امروز روی صندلی ریاست سازمان سینمایی کشور می نشیند در دوره دوم دولت اصلاحات به مدت دو و نیم سال معاون سینمایی وزارت ارشاد بود.
هر چند نزدیکی او به وزیر فرهنگ و ارشاد بر کسی پوشیده نبود و صالحی امیری هم این دوستی را پنهان نکرد و در همان آغاز به کار در وزارتخانه بهارستان از سوی وی به عنوان مشاور عالی وزیر منصوب شده بود.
اما در ادامه این مواضع رسمی رسانه ها در خصوص تغییر مدیر دولتی خبرگزاری فارس در موضعی کاملا متفاوت انتخاب حیدریان را تغییری با کارکرد انتخاباتی برای دولت یازدهم قلمداد کرده است و نوشت:
اتفاقات عجیب در ساختمان رو به روی صنف قهوهخانه دارها/ تغییرات دیرهنگام با کارکرد انتخاباتی
باید دید آیا تغییراتی شبیه تغییر رئیس سازمان سینمایی در ماههای پایانی دولت، در بخشهای دیگر هم با همین سمت و سو ادامه خواهد یافت و آیا تغییر و تغییرات اینچنینی فقط کارکرد انتخاباتی دارد؟
از چند ماه پیش و با برکناری سه وزیر، تغییرات در دولت تدبیر کلید زده شد. همان وقت خیلیها به این امر معترض بودند. اعتراض به اینکه چرا در دولت مدعی تخصص ( که بارها نادرست بودن این ادعا ثابت شد) برای چند ماه آخر دولت آرایش متفاوتی اتخاذ میکند. بعضیها این تغییرات را با تغییرات دولت قبل مقایسه میکردند و از بی منطق بودن آنها میگفتند. تغییراتی که اگر در دولتهای قبل اتفاق میافتاد، همین حضرات با واژههای«تغییرات اتوبوسی» و « دولت کوتولهها» و «بی ثباتی در دولت» و ...به رگبارشان میبستند و هزار یادداشت علیه دولت بی ثبات و چرایی تغییرات اتوبوسی و ... مینوشتند. همان حضراتی که امروز خود را به ندیدن و نشنیدن زده اند.
اما عجیب اینکه تغییرات به همانجا و چند تغییر نزدیک به آن ختم نشد. پیش از جشنواره بحث رفتن ایوبی، مطرح بود اما همه آن را چیزی در حد شوخی میدانستند. یعنی با هیچ منطقی جور در نمیآمد که سه چهار ماه مانده تا پایان دولت، رییس سازمان سینمایی عوض شود. اما بالاخره این شوخی رنگ واقعیت گرفت و امروز در شرایطی که مدتی بسیار کوتاه تا انتخابات باقی مانده است رییس سازمان سینمایی عوض شد.
عجیبتر و شوخیتر اینکه ظاهرا تغییرات دیگری هم در راه است و این بازی بامزه همچنان ادامه دارد. حالا و بعد از این کار عجیب وزیر، هیچ تغییری دور از انتظار نیست و اگر دو روز مانده به انتخابات یا حتی یک هفته مانده به آمدن مدیران جدید حکم عزل و جایگزینی در معاونت فرهنگی و هنری صادر شد یا حتی محمد مهدی حیدریان که امروز حکمش صادر شد، یکهفته قبل از پایان کار دولت عزل شد و مثلا تابش جای او را گرفت نباید تعجب کرد.
این اتفاقها عملا تغییری در وضعیت سینما بوجود نمیآورد. مدیریت سینمایی با همه تاثیرات مثبت و منفی که در سینما داشت و با همه ضعفها و قوتهایش و با همه خوب و بدهایش قاعدتا در این یکی دو ماه چارهای جز ادامه همان وضعیت قبلی نداشت و حالا هم ندارد. محمد مهدی حیدریان ناگزیر است همان کارها و همان سیاستها را ادامه دهد. سیاستهایی که از قضا دست کم در چها پنج ماه اخیر که او مشاور ارشد وزیر بود، مستقیما از زیرنظر او میگذشت و حاصل تصمیمها و نوع عملکرد اوست.
اگر بهراستی وزیر به دلیل اصلاح امور و ایجاد تغیرات مثبت در سازمان سینمایی این تغییرات را انجام داده بود که علیالقاعده نباید حیدریان را جایگزین ایوبی میکرد. چرا که او دست کم از زمانی که وزیر جدید آمده است یک پای اصلی همه اتفاقات در سازمان سینمایی بوده و اگر مشکلی وجود داشته باشد یحتمل به همان اندازه که سوی پیکان اتهامات متوجه ایوبی باشد، به همان مقدار هم متوجه حیدریان است. پس در واقع قصد و غرض، تغییر در ساختار و بهینه سازی و ...نبوده و نیست. آنچه دلیل انجام این تغییرات است، احتمالا دستوری است که از ناحیه بالاتر از وزیر صادر شده است. دستور تغییر بدنه فرهنگ و هنر از اعتدال گرایی به اصلاح طلبی است. یعنی ایوبی که روحیه نزدیک به اعتدال داشت در ماههای پایانی دولت میرود و محمد مهدی حیدریان که مدیریت سینمایی را در دولت اصلاحات داشته است جایگزین او میشود. حالا باید دید آیا این تحلیل درست است و تغییرات، احتمالا در بخشهای دیگر بجز وزارت ارشاد هم با همین سمت و سو ادامه خواهد یافت یا خیر و آیا این تغییر و تغییراتی از این دست صرفا کارکرد انتخاباتی دارد یا نه؟
روزنامه سینمایی صبا نیز با گفتگویی با چند تن از اهالی سینما و منتقدین نظرات آنها در خصوص این تغییر و برکناری جویا شد.
تغییر کرسی ریاست سازمان سینمایی در دقیقه 91!
حجتاله ایوبی بعد از حدود سه سال و نیم فعالیت بهعنوان رئیس سازمان سینمایی، جایش را به محمد مهدی حیدریان داد.
از زمان برگزاری جشنواره فیلم فجر گمانهزنیهایی درباره تغییر و تحول در سطح کلان سینما صورت گرفت و بالاخره روز دوشنبه 16اسفندماه یکی از مهمترین این تغییرات عملی شد. حجتاله ایوبی بعد از حدود سه سال و نیم فعالیت بهعنوان رئیس سازمان سینمایی، جایش را به محمد مهدی حیدریان داد.
این روزنامه چهار کارشناس سینما؛ جواد طوسی بهعنوان منتقد سینما، محمودگبرلو بهعنوان برنامهساز و ژورنالیست، محمدرضا عباسیان بهعنوان کسی که سابقه مدیریت سینمایی دارد و کیوان کثیریان؛ رئیس انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران، انتخاب کرد و نظرشان را در خصوص برکناری ایوبی و انتخاب حیدریان منتشر کرد.