سفر کردن همیشه جذابیت‌های خاص خودش را دارد، اما گاهی اوقات پیمودن مسافت سفر و رسیدن به مقصد بسیار کسل‌کننده است. تصور کنید قرار است یک مسافت 300 کیلومتری را در یک جاده کویری طی کنید تا به مقصد برسید! معمولاً برای این کار چاره‌ای به جز استفاده از ماشین شخصی یا اتوبوس ندارید؛ زیرا اصولاً هیچ ایرلاینی برای پیمودن فاصلۀ 300 کیلومتری مسیر معرفی نمی‌کند. اگر شما هم جزو آن‌دسته افرادی هستید که دوست دارید مسافت‌های سه یا چهار‌ساعته را هم با هواپیما طی کنید، تاکسی هوایی راه‌گشای مشکل شما خواهد بود. پس با روزچین همراه شوید تا کمی بیشتر درمورد تاکسی هوایی صحبت کنیم.
تاکسی هوایی چیست؟
تاکسی هوایی یا همان ایرتاکسی، یک نوع اصطلاح کلی است که برای انواع هواپیماهای دربستی مورد استفاده قرار می‌گیرد. ایر تاکسی عبارت است از استفاده از هواپیما در مسیرهای مختلف پرواز بدون استفاده از برنامۀ پروازی که به‌خودی‌خود موجب صرفه‌جویی در زمان و هزینه خواهد شد. تاکسی هوایی یک هواپیمای سبک یا حتی فوق‌سبک است و می‌تواند با حداقل ظرفیت ممکن که چیزی در حدود ظرفیت یک تاکسی یا اتوبوس معمولی است، در مسیرهای کوتاه جا‌به‌جا شود.
مزایای استفاده از تاکسی هوایی
تاکسی هوایی…- سرعت بالای حرکت: داشتن موتورهای جت و وزن کم، باعث بالا‌رفتن سرعت ایرتاکسی شده است. تاکسی هوایی می‌تواند در مسیرهای طولانی، صرفه‌جویی در زمان را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مزایای خود معرفی کند.
- پرسنل کم و بهره‌وری زیاد: اصولاً یک هواپیمای کوچک به پرسنل کمتری برای پرواز نیاز دارد، به‌طوری‌که عموماً یک نفر (در بعضی موارد دو نفر) برای هر پرواز مأمور می‌شوند.
- مصرف سوخت پایین: مهم‌ترین عامل در میزان مصرف سوخت یک هواپیما، وزن و نوع موتور آن است. با‌توجه‌به ویژگی‌های ایرتاکسی، مصرف سوخت آن در مقایسه با یک هواپیمای معمولی، بسیار پایین است.
- صرفه‌جویی در هزینه‌ها: با‌توجه‌به اینکه هواپیماهای مورد‌استفاده در تاکسی هوایی بسیار کوچک‌اند، در‌نتیجه قیمت خرید آن‌ها در مقایسه با هواپیماهای معمولی بسیار کمتر است. همچنین هزینۀ تعمیر و نگهداری ایرتاکسی، قطعات آن، بیمه و عوارض فرودگاهی نیز نسبت به هواپیماهای معمولی بسیار پایین‌تر است.
- انعطاف‌پذیری بالا: هواپیمای معمولی موجود در ناوگان هوایی کشور، به دلیل وجود برخی محدودیت‌ها در هر فرودگاهی امکان نشست و برخاست ندارند. این در حالی است که تاکسی هوایی، با ابعاد و وزن کم و قابلیت کنترل بالا، می‌تواند در بسیاری از فرودگاه‌های کوچک نشست و برخاست کند.
بررسی شرایط استفاده از تاکسی هوایی در ایران
کشورمان ایران با داشتن حدود 319 فرودگاه (شامل فرودگاه‌های نظامی و غیر‌نظامی)، رتبۀ بیست‌و‌دوم جهان را از نظر تعداد فرودگاه به خود اختصاص داده است. ایران از این نظر، بر بسیاری از کشورهای جهان، مانند ایتالیا، سوئیس، ترکیه، عربستان، نروژ و حتی ژاپن برتری دارد و برای‌مثال، دو برابر کشوری مانند اسپانیا فرودگاه دارد. همین موضوع، به‌عنوان مهم‌ترین عامل، بستر استفاده از ایرتاکسی را در ایران فراهم می‌کند. همچنین با‌توجه‌به ویژگی‌های مورد‌نیاز هواپیمای ایرتاکسی، هواپیماهای ATR ایتالیایی-فرانسوی و هواپیماهای امبرائر برزیلی که هر دو توسط ایران خریداری شده‌اند، قابلیت بدل‌شدن به ایرتاکسی را دارند.
موضوع دیگری که استفاده از تاکسی هوایی را برای خطوط هوایی ایران مقرون‌به‌صرفه می‌کند، عدم امکان نشست و برخاست بسیاری از هواپیماهای ایرانی در فرودگاه‌های واقع در مناطق محروم کشور است. وضعیت باند پرواز در بسیاری از فرودگاه‌های این مناطق، مناسب نیست و حتی برخی از باندها خاکی هستند. به نظر می‌رسد یکی از مهم‌ترین محاسن راه‌اندازی خطوط ایرتاکسی در ایران، سوق‌دادن صنعت هوانوردی به‌سمت مناطق محروم کشور باشد.
فعالیت اولین تاکسی هوایی ایران در بجنورد
مدیر فرودگاه بجنورد گفته است: «مجوز نخستین ایرتاکسی کشور برای فعالیت در استان خراسان شمالی صادر شده است.»
به نقل از مهدی رزار، این نخستین بار است که مجوز فعالیت تاکسی هوایی در ایران صادر می‌شود و برای فعالیت ایرتاکسی در فرودگاه بجنورد، دو فروند هواپیما خریداری شده است. خرید این هواپیماها در مرحلۀ انجام تشریفات گمرکی است و با ارائۀ آموزش‌های لازم به خلبانان، تا یکی دو ماه آینده اقدام به خدمات‌رسانی می‌کنند.
مدیر فرودگاه بجنورد درباره نحوۀ عملکرد تاکسی هوایی گفته است: «ظرفیت این هواپیماها چهار نفر است و امید می‌رود پرواز این هواپیماها تا دو ماه آینده آغاز شود. ایر‌تاکسی‌ها خدمات پروازی به شهرهای مختلف را ارائه می‌دهند و به نظر می‌رسد مورد استقبال قرار بگیرند.»
این طور که از شواهد پیداست رویای داشتن ماشین پرنده، تحقق یافته و به‌زودی می‌توان به کمک ایرتاکسی به‌راحتی در آسمان پرواز کرد.
