خارش گلو (Itchy throat)یک بیماری نیست، بلکه نشانه ای از یک بیماری یا مشکل است و معمولا با علائم دیگری مانند تب، درد گلو، به سختی قورت دادن غذا، احساس درد موقع بلعیدن غذا، سرفه و ... همراه است.
معمولا ابتلای به گلودرد چرکی، عفونت مجرای تنفسی فوقانی و آلرژی ها می توانند باعث خارش گلو شوند.
سایر علل به ندرت باعث خارش گلو می شوند.
علت ها
بیماری های مختلفی باعث خارش گلو می شوند. برخی از علل شایع آن عبارتند از:
1- کم آبی بدن
کم آبی بدن از شایع ترین علل خارش گلوست.
وقتی که گلو خشک می شود و ترشحات (موکوس) کافی برای محافظت از این عضو وجود ندارد، خارش گلو بروز می کند.
معمولا نوشیدن آب زیاد در این گونه مواقع مفید است، ولی اگر خارش گلوی شما با این کار برطرف نشد، باید به پزشک مراجعه کنید.
کم آبی طولانی مدت (مزمن) بدن می تواند از علائم بیماری های جدی تری مانند دیابت و یا عفونت ویروسی باشد.
2- عفونت ها
خارش گلو یکی از علائم اصلی عفونت مجرای تنفسی فوقانی است. مجرای تنفسی فوقانی شامل بینی، دهان، حلق و حنجره است.
همچنین همراه با درد گلو در بیماری فارنژیت دیده می شود.
بیماری های عفونی باکتریایی، ویروسی و قارچی می توانند باعث خارش گلو شوند.
افراد سالم می توانند دچار بیماری های عفونی باکتریایی (مانند گلودرد چرکی) و عفونی ویروسی (مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا) شوند، ولی بیماری های عفونی قارچی معمولا هنگام تضعیف سیستم ایمنی بدن مانند بیماری ایدز، شیمی درمانی سرطان، استفاده طولانی مدت از داروهای کورتونی، بیماری دیابت و پیوند عضو بروز می کنند.
زیاد حرف زدن، سرفه کردن زیاد، آواز خواندن با صدای بلند یا به طور غلط و یا برای مدت زمان طولانی، داد و فریاد کردن و خروپف می توانند باعث خارش گلو شوند
3- آلرژی ها
داشتن آلرژی یا حساسیت نسبت به خوردن برخی موادغذایی و یا استشمام برخی ذرات، یکی از علل مهم خارش گلوست.
معمولا خارش گلو در اثر آلرژی به راحتی از سایر علل آن مشخص می شود.
خارش گلو در اثر آلرژی مدت بیشتری طول می کشد و به دفعات بیشتری رخ می دهد و با علائم دیگر آلرژی مانند تنگی نفس، آبریزش بینی، اشک ریزش چشم ها و ... همراه است.
خارش گلو در اثر حساسیت فصلی در بسیاری از موارد آلرژی ها دیده می شود.
4- مواد محرک و آزاردهنده
مواد محرک شیمیایی (مثل مواد شیمیایی صنعتی) و هوای آلوده باعث تحریک موضعی گلو و در نتیجه خارش آن می شوند.
دود سیگار، چه خودتان سیگار بکشید و چه بوی آن را استشمام کنید، باعث تحریک و خارش گلو می شود.
5- غذاها
برخی غذاها و نوشیدنی ها می توانند باعث خارش گلو شوند. کافئین ماده ای است که باعث دفع آب از بدن می شود.
لذا اگر به مقدار زیاد قهوه، چای و نوشابه سیاه بنوشید، ممکن است گلویتان بخارد، چون این نوشیدنی ها حاوی کافئین هستند.
6- داروها
مصرف مواد مخدر روانگران مانند کوکائین و برخی داروها مانند داروهای ضدافسردگی می توانند باعث کم آبی بدن و خارش گلو شوند.
می توانید با پزشک خود صحبت کنید تا نوع داروی مصرفی تان را تغییر دهد.
7- استفاده بیش از حد از گلو
استفاده زیاد از گلو باعث خشک شدن و در نتیجه خارش آن می شود.
در موارد زیر از گلو زیاد استفاده می شود:
زیاد حرف زدن، سرفه کردن زیاد، آواز خواندن با صدای بلند یا به طور غلط و یا برای مدت زمان طولانی، داد و فریاد کردن و خروپف.
این کارها فشار زیادی روی حنجره وارد می کنند و باعث خارش گلو می شوند.
همچنین اگر در اثر یک بیماری (مثل گرفتگی بینی) مجبور باشید از دهان خود نفس بکشید نیز گلویتان می خارد.
8- علل روحی - روانی
خارش گلو همراه با پاک کردن آن و یا سرفه می تواند یک عادت یا تیک عصبی باشد.
گاهی اوقات خارش گلو ریشه عصبی دارد، یعنی عامل محرک خارجی برای آن وجود ندارد.
این نوع اختلال روانی اغلب بعد از یک مورد خارش واقعی گلو اتفاق می افتد.
احساس قلقک در ناحیه گلو می تواند یک عارضه عصبی باشد و در واکنش به یک موقعیت ناراحت کننده اجتماعی بروز کند (یعنی احساس یک نوع ناراحتی در جمع).
اگر خارش گلو یک تیک عصبی باشد، بایستی از روش های تسکین دهنده آن مانند ورزش های آرامش بخش استفاده کنیم.
اگر این عادت عصبی شدید باشد، کنار گذاشتن آن مدتی طول می کشد و نیاز به مراقبت های تخصصی (یعنی مراجعه به روانپزشک یا روانشناس) دارد، ولی باید گفت قابل درمان است.
مصرف داروهای آنتی هیستامین مانند ستیریزین، در بهبود خارش گلو به خصوص در اثر آلرژی ها خیلی موثرند
9- بیماری ریفلاکس معده
در بیماری ریفلاکس معده، اسید و محتویات معده به سمت مری بر می گردند.
رسیدن اسید معده به گلو، گاهی اوقات باعث خارش آن می شود.
10- سایر بیماری ها
بیماری های زیادی می توانند باعث خارش گلو شوند، ولی به ندرت این اتفاق رخ می دهد. بیماری هایی مانند: پنومونی، برونشیت، سندرم شوگرن، تومور بدخیم (سرطان) گلو، آسیب و جراحت گلو، استفراغ و ... .
برای آشنایی بیشتر با هر یک از این بیماری ها می توانید روی آنها کلیک کنید.
درمان های خانگی
1- با آب نمک ولرم غرغره کنید.
2- برای جلوگیری از کم آبی بدن، آب و مایعات زیادی بنوشید.
3- در اتاق خود دستگاه بخور قرار دهید تا هوای اتاق مرطوب شود.
4- آب نبات مخصوص گلودرد را بمکید که باعث تسکین و تخفیف خارش گلو می شوند. این آب نبات ها را می توانید از داروخانه بخرید.
درمان های پزشکی
مصرف داروهای آنتی هیستامین مانند ستیریزین، در بهبود خارش گلو به خصوص در اثر آلرژی ها خیلی موثرند.
بیماری های عفونی ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا نیاز به داروی دیگری برای خارش گلو ندارند و داروهای آنتی بیوتیک فقط در عفونت های باکتریایی مورد نیاز هستند.
در صورتی که خارش گلو با تب و درد همراه باشد، داروهای مسکن مانند بروفن و استامینوفن تجویز می شوند.
اگر خارش گلو با سرفه دیده شود، داروهای ضدسرفه نیاز هستند.
