علت بوی بد دهان چیست؟راه های پیشگیری از بوی بد دهان کدام است؟چگونه دهانی خوش بو داشته باشم؟

با بوی بد دهان چه کار کنیم؟

هیچ چیز آزاردهنده‌تر از این نیست که شما فرزند، نوه، خویشاوند و یا همکاری داشته باشید که وقتی می‌خواهید به او سلام کنید، بینی خود را بگیرد یا وقتی می‌خواهید او را ببوسید یا بغل کنید، از شما رو برگرداند. قبل از اینکه بخواهید از بوی بد دهانتان خلا‌ص شوید، باید مطمئن شوید که دهانتان بوی بد می‌دهد.

اگر نگران این مورد هستید، سعی کنید از شخص قابل اعتمادی مانند یک دوست نزدیک یا یکی از والدینتان بپرسید و یا مچ خود را بلیسید و صبر کنید تا خشک شود. آن‌گاه آن‌را بو کنید. به زودی خواهید فهمید که دهانتان بوی بد می‌دهد یا نه.
کسانی که از بوی بد دهان رنج می‌برند با درمان نکردن آن دچار یک معضل اجتماعی می‌شوند که سبب می‌شود از برقراری ارتباط نزدیک با دیگران خجالت بکشند .

● چرا و به چه علت؟

آنچه می‌خورید هوای بازدمی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. مواد غذایی ویژه‌ای، مانند سیر و پیاز باعث بوی تنفسی مشخصی می‌شوند. زمانی‌که ماده غذایی جذب و وارد جریان خون می‌شود، به ریه‌ها نیز منتقل می‌شود. بنابراین مسواک زدن و شستشوی دهان موقتا آن بو را می‌پوشانند. افرادی که رژیم غذایی دارند، ممکن است به‌دلیل کم غذا خوردن، دچار بوی ناخوشایند دهان شوند.

اگر شما هر روز مسواک نزنید و نخ دندان نکشید، ذرات کوچک غذا در دهان شما می‌مانند و باکتری‌هایی را جمع‌‌آوری می‌کنند که می‌توانند سبب بوی بد دهان باشند. غذایی که لابه‌لای دندان‌ها، روی پرزهای زبان و اطراف لثه‌ها می‌ماند، پوسیده می‌شود و بوی ناخوشایندی از خود به‌جای می‌گذارد. دندان مصنوعی که خوب تمیز نشود نیز می‌تواند جایگاهی برای بوی بد باشد. یکی از علائم هشداردهنده بیماری لثه‌ها و دندان‌ها نیز بوی بد دائم و یا وجود طعم بد در دهان است. بیماری دندان‌ها با تجمع پلاک‌های چسبنده و بی‌رنگ از باکتری‌ها که روی دندان‌ها ثابت می‌شوند، به‌وجود می‌آید.

باکتری‌ها سمومی به‌وجود می‌آورند که لثه‌ها را تحریک می‌کند و در مراحل پیشرفته بیماری، لثه‌ها، استخوان و دیگر ساختمان‌های محافظ دندان آسیب می‌بینند و بوی بد دهان شدت می‌یابد. بوی بد دهان همچنین به‌دلیل خشک بودن دهان به‌وجود می‌آید و هنگامی اتفاق می‌افتد که جریان بزاق در دهان کاهش یابد. بزاق برای پاکسازی دهان و از بین بردن ذراتی که باعث بوی بد می‌شوند، ضروری است.
دهان خشک می‌تواند به‌وسیله تعدادی از داروها، مشکلات غدد بزاقی و یا تنفس دائمی از راه دهان به‌وجود آید. در کودکان بوی دهان که در طول روز باقی می‌ماند معمولا به‌دلیل تنفس دهانی است که دهان را خشک می‌کند و به باکتری‌ها اجازه رشد می‌دهند. افراد زیادی هستند که هنگام خواب نیز با دهان باز می‌خوابند که هنگام بیدار شدن، خود متوجه بوی دهانشان می‌شوند. الکل نیز یک اثر خشک‌کننده‌ روی دهان دارد.

محصولات تنباکو نیز باعث بوی بد دهان، رنگ گرفتن دندان‌ها و کاهش توانایی فرد برای احساس طعم و مزه غذاها و آسیب به بافت لثه‌ها می‌شوند. سیگاری‌ها با احتمال بیشتری مبتلا به بیماری‌های دندانی می‌شوند و ریسک بیشتری برای ابتلا به سرطان‌های دهانی دارند. بوی بد دهان می‌تواند نشانه‌ای از اختلال سلامتی، مانند یک عفونت موضعی در راه‌های هوایی (بینی، گلو، حلق و ریه‌ها)، سینوزیت مزمن، برونشیت مزمن، دیابت، مشکلات کلیوی یا کبدی باشد. اگر دندانپزشک شما تشخیص داد که دهان شما سالم است، می‌توانید به پزشک عمومی و یا یک پزشک متخصص مراجعه کنید.

● آدامس‌های نعنایی و محلول‌های شستشوی دهان

استفاده از این مواد تنها به صورت موقت بوی بد دهان را از بین می‌برند و مانند پوشاندن صورت مسئله هستند و دلیل زمینه‌ای را از بین نمی‌برند. در واقع حتی از شستشوی ساده دهان با آب بعد از مسواک زدن و نخ دندان کشیدن اثر کمتری دارند.

چگونه دهان خوشبویی داشته باشیم؟

▪ دندان‌های خود را حداقل 2 بار در روز با استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید، مسواک بزنید علاوه بر سطوح دندان‌ها، امتداد خطوط لثه‌ها را نیز مسواک بزنید. هر بار که دندانتان را مسواک می‌زنید، با استفاده از مسواکتان سطح زبانتان را نیز تمیز کنید.

▪ حداقل یک بار در روز نخ دندان بکشید تا ذرات غذا را از لابه‌لای دندان‌هایتان پاک کنید.

▪ هر روز میوه و سبزیجات بیشتری بخورید ولی از خوردن گوشت زیادی اجتناب کنید. جعفری یکی از سبزیجات خوشبوکننده است.

▪ مقدار زیادی آب بنوشید تا به بدنتان در رهایی از موادغذایی بودار کمک کنید. همچنین نوشیدن آب از خشک شدن دهانتان جلوگیری می‌کند.

▪ از خوردن بعضی مواد غذایی که مسبب بوی بد دهان هستند، جلوگیری کنید. این مواد غذایی شامل سیر، پیاز و بعضی انواع پنیر می‌شوند. نوشیدنی‌های الکلی و سودا نیز باعث بوی بد دهان می‌شوند.

▪ از کشیدن سیگار، قلیان و دیگر محصولات تنباکو، خودداری کنید.

▪ برای جلوگیری از خشکی دهانتان، علاوه بر مصرف آب فراوان، می‌توانید قرص‌های نعنایی بدون شکر بمکید و یا آدامس‌های بدون شکر بجوید.

▪ اگر دندان مصنوعی دارید، شب‌ها آن‌را بردارید، مسواک بزنید و در یک محلول عفونت‌زدا در طول شب خیس بدهید.

▪ به دندانپزشکتان، 2 بار در سال مراجعه کنید تا دندان‌هایتان تمیز باشند.

▪ ‌اگر هنوز مشکل دارید به پزشک خانوادگیتان مراجعه کنید تا دلیل بوی بد دهانتان را پیدا کنید.

طبق آخرین یافته پژوهشگران، افرادی که روزانه از ماست استفاده می‌کنند، کمتر به بوی بد دهان مبتلا می‌شوند، زیرا ماست باعث توقف رشد باکتری‌هایی می‌شود که سبب بوی بد دهان می‌شوند و از ثابت شدن پلاک‌های دندانی نیز جلوگیری می‌کند.

شاید نگاهی به آمار آدامس، نعنا وانواع بوبرهای دهان نشان ‌دهد که چه میزان ازمردم به دنبال تنفس سالم وباطراوت هستند. تنها درآمریکا سالانه 3میلیارد دلار برای خرید انواع آدامسها و بوبرهای دهان هزینه می‌شود.

halitosis که نوع مزمن این عارضه است اغلب ازعدم رعایت بهداشت دهان، خشکی دهان ورژیمهای غذایی ناشی می‌شود. دکترریچارد پرایس مشاور انجمن دندانپزشکان آمریکا درباره راههای مبارزه با این عارضه توضیحاتی ارائه داده است که درادامه می‌خوانید:

علت بوی بددهان چیست؟

90درصد علت بروز این عارضه به باکتری موسوم به anaerobic که ترکیبات فرار سولفور شامل سولفیدهیدروژن و mercaptans را تولید می‌کند مربوط می‌شود، این ترکیبات علت اصلی بوی بددهان است.

چگونه چیزی که می‌خوریم تنفس ما راتحت‌تاثیر قرار می‌دهد؟

غذا ورژیم غذایی که داریم هریک به نوعی تنفس ما راتحت‌تاثیر قرار می‌دهند مثلا بوی پیاز، سیر وتنباکو درتنفس ما پس ازمصرف این محصولات کاملا آشکاراست. ترکیبات شیمیایی موجود در پیاز که بوی خاص خود را دارد دربدن هضم می‌شود واین مواد هضم شده وارد جریان خون می‌شود. خون برای کسب اکسیژن تازه به شش‌ها می‌رود وبا اکسیژن تازه بازمی‌گردد.

بنابراین نفس شما بوی پیاز، سیر ویا تنباکو را با خود خواهد داشت. بعضی رژیم‌های غذایی نیز باعث تنفس بوی بد درفرد می‌شود. مانند رژیم اتکینزدراین رژیم برای سوزاندن هرچه بیشتر چربیها شما به مقداری کربوهیدرات نیازدارید، درحالیکه رژیم اتکینز فاقد کربوهیدرات لازم است اگربدن شما کربوهیدرات کافی دراختیار نداشته باشد شروع به تولید ماده‌ای شیمیایی به نام ketones می‌کند. این ماده بوی متفاوتی به تنفس فرد می‌دهد.

عدم رعایت بهداشت دهان چگونه با بوی بددهان درارتباط است؟

حتی کسانی که با دقت و وسواس تمام دهان خود را می‌شویند ومسواک می‌زنند بااین مشکل روبرو می‌شوند اما کسانی‌که بهداشت دهان را رعایت نکنند بیشتر باید منتظر این عارضه باشند. این افراد جرم دندان بیشتری دارند جرم دندان محل جمع‌شدن باکتریها وسلولهایی است که ازگونه جدا می‌شود ویا از بازمانده‌های غذا است.
این موادجمع‌شده دردهان بوی خاص خود را دارند، بنابراین موادغذایی جمع‌شده دردهان که توسط نخ دندان، مسواک ودهان‌شویه از دهان خارج نشوند، تولید بوی بد می‌کنند، بعلاوره اصطلاحا کرم‌خوردگی دندانها ویا بیماریهای لثه که طی آن بین دندان ولثه فاصله بیفتد باعث می‌شود باکتریها جایی برای مخفی‌شدن وتجمع پیدا کنند وجمع شوند.

خشکی دهان چگونه منجربه تنفس بدبو می‌شود؟

اگرحجم باکتریها تحت کنترل قراربگیرد، ترکیبات سولفور موجود دردهان، دربزاق دهان حل می‌شود وبه تولید بوی بد منجرنمی‌شود، اما اگر بزاق دهان اشباع شده باشد دیگر تنفس بدبو غیرقابل اجتناب خواهد بود. وقتی تندتند تنفس می‌کنید نفس شما تمیزتر اززمانی است که به کندی نفس می‌کشید، جریان داشتن بزاق دردهان تنفس شما را تازه می‌کند درحالی‌که زمانیکه دهان خشک است تنفس هم طراوت خود را ازدست می‌دهد، ازدلایل خشکی دهان می‌توان به عفونتهای ریوی ویا آلرژیها اشاره کرد.

افرادی که دچارسرماخوردگی ویا آلرژی هستند بیشتر ازطریق دهان تنفس می‌کنند که این کار به خشکی دهان آنها می‌انجامد.آبریزش بینی دراین افراد پشت زبان را جائیکه باکتری anaerobic قراردارد، خیس می‌کند و به این ترتیب باکتری محیط خوبی برای رشد پیدا می‌کند.

آیا مشکلات جسمی دیگر نیز می‌تواند به بوی بد دهان منجر شود؟

به عقیده من 90درصد عوامل این عارضه دردهان قراردارد و 10درصد بقیه به عوامل دیگر بر می‌گردد. سینوس عفونی،دیابت به علت تولید ketone مشکلات معده وریه ازدیگر علل بوی بددهان قلمداد می‌شود، دندانپزشکان باید علل این عارضه را که ناشی از دهان است شناسایی و معالجه کنند وسایرعلل را به دیگر متخصصان واگذار کنند.

چگونه می‌توان این عارضه را درمان کرد؟

راههایی برای معالجه عارضه وکنترل باکتری تولیدکننده بوی بددهان وجود دارد. برای رفع بوی بددهان اولین توصیه ما مسواک منظم، استفاده ازنخ دندان ورعایت بهداشت دهان تا حدامکان است. اما حتی درتمیزترین دهانها نیزمشکل بوی بد وجود دارد چون باکتریها تمایل دارند پشت‌زبان جمع شوند.

اگرشما زبان خود را یک بار صبح ویکبارشب تمیز کنید به میزان بسیارزیادی ازبروزاین عارضه جلوگیری کرده‌ایده استفاده اززبان‌شویه را توصیه می‌کنیم هرچند با مسواک هم می‌توان زبان را تمیز کرد. اما مشکل اینجاست که بعضی مسواکها آنقدربلند نیستند تا تمام زبان را تمیز کنند. دهان راهمواره باید مرطوب نگهداشت. استفاده ازنوعی اسپری به نام salineنیزکارساز است. آب به اندازه کافی بنوشید وازخوردن میوه غفلت نکنید چون خوردن میوه به افزایش بزاق دهان ومرطوب نگهداشتن آن کمک می‌کند.

آیا آدامس یا شکلات به مبتلایان کمک می‌کند؟

جواب هم منفی وهم مثبت است. شما می‌توانید با خوردن آدامس بزاقتان را برای فعال‌شدن تحریک کنید. اگربه مقدار زیاد ازاین محصولات استفاده کنید بوی بد دهان خود را با بوی آدامس وشکلات عوض کرده‌اید
ضمن اینکه ممکن است به کرم‌خوردگی دندان وفاصله‌گرفتن لثه دندانها ازیکدیگر نیزمبتلا شوید.

استفاده ازدهان‌شویه‌ها چطوراست؟

دهان‌شویه‌ها جای یک بو را با بوی دیگری عوض می‌کنند، شما باید به فکرمعالجه عارضه باشید نه درمان موقت آن، لذا درمواقع ضروری استفاده ازآنها توصیه می‌شود اما نه برای همیشه.

اشتباهات اغلب مردم درزمان مسواک‌زدن ویا استفاده ازنخ دندان چیست؟

یکی ازآنها این است که حداقل باید سه دقیقه مسواک بزنید نه کمتر ونه بیشتر.
بعضی فکرمی‌کنند تنها با چند دقیقه مسواک‌زدن بهداشت دهان را رعایت کرده‌اند درحالی‌که اینطورنیست استفاده ازنخ دندان ودیگر راههای بهداشتی شما را مطمئن می‌ کند که دهان پاکیزه‌ای دارید، خطای عمده دیگر اغلب افراد این است که فکر می‌کنند همه مسواکها شبیه یکدیگر هستند درحالی‌که شما باید مسواکی تهیه کنید که مناسب دست ودهان شما باشد حتی اگربه آن مسواک کودک بگویند.