نوروز۹۷، نوروزی متفاوت با بنای تاریخی سد بند دره از دل ایران

ایران زمین تاریخی به قدمت سال ها دارد. در متون و کتاب ها بسیار درباره ایران و ایرانی خوانده ایم و می دانیم در کشوری با تمدنی غنی زندگی می کنیم. در مدرسه و دانشگاه ما را به دل تاریخ سرزمین مادریمان می برند و ما از خواندن آن لذت می بریم و افتخار می کنیم که یک ایرانی هستیم. برای نوروز97 برنامه ای تازه دارم. شما را به تماشای جاذبه ای تاریخی در بیرجند زیبا می برم تا ضمن لذت بردن، به ایرانی بودن خود افتخار کنید. همراه من باشید. این مقاله درباره سد بند دره و تاریخچه سد بند دره برای نوروز97 است و اینکه سد بند دره کجاست.

بیرجند دیدنی و زیبا برای نوروز97

شهرستان بیرجند برای نوروز97 در استان خراسان جنوبی واقع شده است. این شهرستان برای نوروز97 از شمال به شهرستان قاینات، از شمال شرق به شهرستان زیرکوه، از شرق به شهرستان های درمیان و سربیشه، از جنوب به شهرستان خوسف و از غرب به شهرستان سرایان محدود است. این شهر برای نوروز97 در سال 1390، تعداد 178020 نفر جمعیت داشته و چهل و نهمین شهر ایران بوده است. شهر بیرجند، اولین شهر در ایران است که دارای سازمان آبرسانی بوده و بنگاه آبلوله بیرجند به عنوان اولین سازمان آبرسانی ایران شناخته می شود. این شهر همچنین دومین شهری در ایران است که در سال 1302 و پیش از تهران، از لوله کشی آب شهری برخوردار گردید. مدرسه شوکتیه این شهر، سومین مدرسه آموزش به سبک جدید بعد از دارالفنون و رشدیه تبریز است. به علت موقعیت سیاسی و استراتژیک شهر بیرجند، سومین فرودگاه کشور در سال 1312 پس از قلعه مرغی و بوشهر در این شهر ساخته شد و تا پیش از جنگ جهانی دوم، دو کنسولگری انگلستان  و روسیه در بیرجند، مشغول فعالیت بوده اند. نام اصلی این شهر، بیرجند است که به صورت های برجند، برجن، برکن و بیرگند نیز در نوشته آمده است. آقای رجبعلی لباف خانیکی در مقاله خود تحت عنوان «تأملی در نام بیرجند» بیرجند را مرکب از دو جز «بیر» و «جند» می داند. «بیر» در پارسی باستان به معانی رعد و برق، صاعقه و طوفان و «جند» که معرب «کند» است به زبان فرارودی به معنی مکان و شهر آمده است. فاصله شهر بیرجند تا مرکز استان خراسان رضوی 481 کیلومتر، تا مرکز استان سیستان و بلوچستان 458 کیلومتر و تا مرکز استان کرمان 586 کیلومتر می باشد. بیرجند از مناطق کهن و تاریخی ایران است که در جغرافیای دوره اسلامی همواره جزئی از کوره یا ناحیه قهستان تاریخی بوده است. بیرجند، شهرستانی کوهستانی است و در آن کوه ها و دره های عمیق و حاصلخیزی وجود دارد. کوه های عمده شهرستان عبارت اند از: رشته کوه باقران در جنوب، کوه شاه در غرب (حاشیه کویر)، رشته کوه مؤمن آباد. آب و هوای این شهرستان بیابانی و نیمه بیابانی است. در شهرستان بیرجند رودخانه عمده ای وجود ندارد و رودها که به «کال» معروفند، عموما فصلی و مسیل می باشند. گویش یا لهجه بیرجندی از گویش های فارسی نو وابسته به لهجه سیستانی است که مانند گویش های دیگر به نسبت زبان رسمی کمتر تحول پذیرفته و از این رو بسیاری از ویژگی های فارسی کهن را نگه داشته است. در اواخر دوره صفوی و پس از قتل نادر شاه با استقرار خاندان خزیمه عرب، بیرجند مرکز قهستان شد. با زوال دولت صفوی و رسوخ کشورهای اروپای غربی به هند و آسیای شرقی از راه های دریایی و زمینی، بیرجند که در مسیر عمده ترین راه زمینی این ارتباط قرار داشت محل عبور اغلب سیاحان، جهانگردان یا مأمورانی شد که در نوشته های خود اطلاعات فراوانی درباره شهر و منطقه به جا گذاشته اند. این مقاله درباره تاریخچه سد بند دره است و اینکه سد بند دره کجاست.

بند دره، دیدنی و ماندنی برای نوروز97

بند دره برای نوروز97، سدی است تاریخی در نزدیکی بیرجند که مهمترین بند تاریخی در بیرجند محسوب می شود. قدمت این سد به اواخر دوره زندیه و اوایل دوره قاجاریه می رسد. این بند چون آب آن از دره بالا و پایین عبور می کند به این اسم مشهور گشته است. این بند یا سد در 5 کیلومتری انتهای خیابان مدرس بیرجند در میان رشته کوه جنوب این شهر به نام رشته کوه باقران واقع است. بند دره که از جمله نقاط گردشگری استان خراسان جنوبی و شهرستان بیرجند محسوب می شود در سال 1381 از سوی سازمان میراث فرهنگی با شماره 4816 در فهرست آثار ملی ایران ثبت گردیده است. این بند که مهمترین بند تاریخی و بزرگترین بند کوهستانی شهر بیرجند محسوب می شود، به دستور امیر شوکت الملک در سال 1294 هجری قمری ساخته شده است. بنای این سد با پیروی از شیارهای واقع در کوه و در مناسب ترین قسمت دره پایین روی طبقات رسوبی کف رودخانه بنا شده است. طول تاج آن 31 متر، عرض تاج آن 3 تا 5 متر و ارتفاع آن حدود 13 متر و ضخامت دیوار سد در قسمت پایه 8 متر است. مصالح به کار رفته در بند دره شامل آجر، سنگ و ملات آهک و ساروج هست و نمای بیرونی آن از آجر تشکیل گشته است. این بند یک سازه وزنی بوده و جهت تقویت دیواره بند، پشت بند عظیمی احداث شده است. در وسط دیواره بند محفظه ای عمودی به شکل چاه وجود دارد که در هر یک متر ارتفاع به سمت بند، دریچه ای تعبیه شده که به داخل بند راه دارد. در نمای شمالی سد و در دو طرف تنوره آن، دو پشت بند تعبیه شده که باعث استحکام بیشتر آن شده اند. روی دیواره سد و در کنار صخره شرقی آن، سرریزی وجود دارد که مازاد آب از آن بیرون می ریزد و از فشار آب به دیواره بند می کاهد. عرض این سرریز 3 متر و عمق آن نیم متر است. این سد تا کنون چندین بار مرمت و بازسازی شده است و همچنان کارایی خود را به عنوان تامین آب آشامیدنی از طریق تقویت آب سفره های زیرزمینی حفظ کرده است. شرکت سرمایه گذار منطقه نمونه گردشگری بند دره در حال احداث هتل 5 ستاره در آن می باشد و رستوران، شهربازی، کافی شاپ، سفره خانه، پیست های ورزشی، مسیرهای کوه نوردی از زمینه هایی است که برای سرمایه گذاری در آن پیش بینی شده است. این مقاله درباره تاریخچه سد بند دره برای نوروز97 است و اینکه سد بند دره کجاست.

کلام پایانی برای نوروز97

عزیزان مقاله ما درباره سد بند دره به پایان رسید ولی مطمئن هستم با مطالعه آن علاقمند می شوید که آن را در برنامه نوروزی خود و خانواده برای نوروز97 قرار دهید.