زمستان سرد و طولانی رو به پایان است. بهار نرم نرمک بر آستان در ظاهر می شود و به روی ما لبخند خواهد زد. نوروز97 در راه است. هریک از ما برنامه ای برای 13 روز عید داریم ولی پیشنهاد من برای شما دیداری با دنیای شعر و شاعری و آرامش شاعرانه خیام نیشابوری است. با من همراه شوید تا عیدی شاعرانه و از جنس دل داشته باشیم.این مقاله درباره آرامگاه خیام و معماری آرامگاه خیام برای نوروز97 است و اینکه آرامگاه خیام کجاست.
نیشابور، دیاری جاودانه و پاک برای نوروز97
نیشابور برای نوروز97 شهری در استان خراسان رضوی، مرکز شهرستان نیشابور و دومین شهر خراسان پس از مشهد است و در دامنه های بلندی های بینالود در شمال شرق ایران جای گرفته و از مهم ترین مراکز تاریخی، گردشگری، صنعتی برای کشور و منطقه برای نوروز97 می باشد و همچون نمادی از تاریخ و فرهنگ ایران نامبرده می شود. شهر نیشابور برپایه سرشماری همگانی 1395، 264375 نفر جمعیت دارد. جایگاه تاریخی نیشابور در خراسان در فرآیندی گام به گام با مشهد از دوره صفویان جایگزین شده است. هنرهای سفالگری، قالی بافی و فیروه تراشی در نیشابور برجستگی کهنی دارند. شهرستان نیشابور ویژگی های اقلیمی فلات مرکزی ایران را دارد. در زمستان ها نسبتاً سرد و در تابستان معتدل است. دی سردترین و تیر گرم ترین ماه در سالانه نیشابور است. زبان مردم نیشابور فصیح و قابل فهم بوده است، جز آنکه آغاز کلمات را کسره می دادند و یائی بر آن می افزایند. اسلام از 643م، دین یکم در نیشابور است و از سده شانزدهم م، فقه شیعه دوازده امامی مهدی باور، بیشترین پیروان در نیشابور را دارد. همچنین شیعه اسماعیلی، مذهب اسلامی دوم است که از سوی حکومت رسمیت ندارد. ترکیب قومیتی شهرستان نیشابور اکنون به ترتیب فارس، ترک، کرد، بلوچ، عرب، ازبک و ارمن می باشد که فارسی، زبان مشترک همه این هاست. در شهرستان نیشابور، 400 واحد صنعتی پویاست که دومین قطب صنعتی استان پس از مشهد است. اقتصاد این شهرستان بر پایه کشاورزی، دام پروری، بازرگانی و برخی صنایع دستی و کارخانه ای استوار است. کارخانه هایی در حوزه لبنیات، بافندگی، لوازم خانگی، خودروسازی، مصالح ساختمانی و صنایع غذایی در نیشابور فعال هستند. این متن درباره آرامگاه خیام و معماری آرامگاه خیام برای نوروز97 است و اینکه آرامگاه خیام کجاست.
خیام، پر آوازه و باقی در روزگاران برای نوروز97
عمر خیام نیشابوری برای نوروز97 زاده 28 اردیبهشت 427 در نیشابور است. همه چیزدان، فیلسوف، ریاضی دان، ستاره شناس و رباعی سرای ایرانی در دوره سلجوقی است. گرچه پایگاه علمی خیام برتر از جایگاه ادبی اوست و لقبش«حجةالحق» بوده است ولی آوازه وی بیشتر با انگیزه نگارش رباعیاتش است که شهرت جهانی دارد. افزون بر آن که رباعیات خیام را به بیشتر زبان های زنده برگردان نموده اند، ادوارد فیتزجرالد رباعیات او را به زبان انگلیسی برگردانده است که مایه شهرت بیشتر وی در مغرب زمین شده است. یکی از برجسته ترین کارهای وی را می توان سر و سامان دادن و سرپرستی محاسبات گاه شماری ایران در زمان وزارت خواجه نظام الملک که در دوره پادشاهی ملک شاه سلجوقی بود، دانست. محاسبات منسوب به خیام در این زمینه هنوز معتبر است و دقتی به مراتب بالاتر از تقویم میلادی دارد. وی در ریاضیات، نجوم، علوم ادبی، دینی و تاریخی استاد بود. نقش خیام در حل معادلات درجه سوم و مطالعاتش درباره اصل پنجم اقلیدس نام او را به عنوان ریاضی دانی برجسته در تاریخ علم ثبت کرده است. در زمان خیام فرقه های گوناگون سنی و شیعه، اشعری و معتزلی سرگرم بحث ها و مجادلات اصولی و کلامی بودند. فیلسوفان پیوسته توسط قشرهای مختلف به کفر متهم می شدند. تعصب بر فضای جامعه چنگ انداخته بود و کسی شجاعت ابراز دیدگاه خود را نداشت. در آن جا، خواجه نظام الملک همه باورمندان به مذهبی خلاف مذهب خود را به شدت می کوبید و همه را منحرف از راه حق و ملعون می دانست. در اوایل دوران زندگی خیام، ابن سینا و ابوریحان بیرونی به پایان عمر خود رسیده بودند و از خیام به عنوان جانشین ابن سینا و استاد بی بدیل فلسفه طبیعی، ریاضیات، منطق و متافیزیک یاد می کردند. خیام زندگیش را به عنوان ریاضیدان و فیلسوفی شهیر سپری کرد. در حالی که هم دوره هایش از رباعیاتی که امروز مایه شهرت و افتخار او هستند، بی خبر بودند. او درگذشته 12 آذر 510 در نیشابور است و رباعیات زیبا و شنیدنی او شهره آفاق هستند. این مقاله درباره آرامگاه خیام و معماری آرامگاه خیام برای نوروز97 است و اینکه آرامگاه خیام کجاست.
آرامگاه خیام، شاعری بی بدیل در تاریخ ایران برای نوروز97
آرامگاه عمر خیام جای دفن او، گیراترین جای گردشگری نیشابور و نمونه برجستهٔ معماری نوین ایرانیاست که طراح آن هوشنگ سیحون بود و آن را در 6 شهریور 1341 پایان داد. طرحش برگرفته از زندگی، زمانه و اندیشه های عمر خیام است و سازه های پیرامون آرامگاه به پیشه پدری خیام (خیمه دوزی) رویکرد دارد. 22 متر ارتفاع دارد. پیکربندیش بتنی با هسته فلزی است. در باغی در حومه شهر نیشابور جای دارد که آرامگاه و مسجد محمد محروق نیز در آن برپاست که به عنوان یک امام زاده نزد مسلمانان شیعه گرامی داشته می شود. در دوران نوین، آرامگاه خیام در ضلع شرقی مسجد محمد محروق درون یک اتاقک ایوان مانند جای داشته است. این گوربنای ساده تا 1943م برپا بود تا اینکه فراخواندگان مراسم گشایش آرامگاه فردوسی که به توس می رفتند، در میان راه از این آرامگاه نیز دیدن کردند. سپس پیشنهاد بازسازی این گوربنا، به شکلی بهتر و شایسته تر مطرح شد؛ بنابراین، همزمان با برپائی جشن هزارهٔ فردوسی، انجمن آثار ملی آرامگاهی برای خیام ساخت. این آرامگاه، به شکل سکویی چهارگوش و ساختمان سنگی روباز ساخته شد که در کنار آرامگاه و مسجد محمد محروق جای گرفت. این آرامگاه عبارت بود از دو ایوان بالا و پائین و دیوار کوتاه سنگی از سنگ خلج که دراطراف محل قبر و روی قبر که سه یا چهار متر از دیوار بقعه فاصله داشت، به کار رفته بود و نیز یک ستون سنگی همراه یک رباعی از ملک الشعرای بهار با خط نستعلیق بر آن نقش کردند. در 1959م ساخت آرامگاهی بزرگتر برای خیام از سوی هوشنگ سیحون طرح ریزی شد. آرامگاه کنونی که سومین گوربنای خیام در دوران نوین است، در 2 آوریل 1963م گشایش یافت و سازه گوربنای پیشین به شهر نیشابور جابه جا شد و هم اکنون در میان میدان خیام برپاست. باغ آرامگاه خیام یکی از باغ های دیدنی در ایران معاصر است و مجموعه ای از کتابخانه، موزه و مهمانخانه را داراست. تندیسی از حکیم عمرخیام در محوطه ورودی باغ نصب شده است. مساحت باغ خیام بیست هزار متر مربع است و اطراف آن را درختان کاج احاطه کرده اند. اضلاع بنا به صورت اشکال هندسی منظم تورفتگی پیدا می کنند و بعد به صورت تقریبا مخروطی شکل به هم رسیده شبه گنبدی را در بالا به وجود می آورند که قسمت عمده آن مشبک و تو خالی است و از لابه لای آن ها آسمان آبی نیشابور پیدا است. درآخر یک ستاره پنج پر آن ها را کامل می کند که یادآور ستاره ای است که نماد شخصیت علمی و ستاره شناسی خیام تلقی می شود. تیغه ها به صورت مارپیچ شکل به طرف بالا حرکت می کنند تا با هم تلاقی کنند و از طرف دیگر سر در بیاورند که خود یک شکل پیچیده ریاضی و هندسی است. این شکل و عدد 10 هر دو سمبل دانش ریاضی خیام است. این بنای جادویی مبتنی بر اصول ریاضی و مثلثاتی خیامی، محاسبه و طراحی شده است. سیر در دهلیزها و طاق و ایوان مقبره، خود سفری است به جهان بی نهایت معانی خیام. آرامگاه حکیم عمر خیام در سال 1354 توسط وزارت فرهنگ و هنر با شماره 1175 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. این متن درباره معماری آرامگاه خیام برای نوروز97 است و اینکه آرامگاه خیام کجاست.
کلام پایانی برای نوروز97
با مطالعه این متن امیدوارم در نوروز97 خود جایی برای اشعار و دانش حکیم نامی عمر خیام نیشابوری قرار دهید و به او سری زده و دلش را شاد گردانید. این مقاله درباره معماری آرامگاه خیام برای نوروز97 است و اینکه آرامگاه خیام کجاست.
