سالنامه ایران: سالی که گذشت، سال خوبی برای دنیای سیاست در ایران نبود. در این سال بیش از 10 نفر از فعالان سیاسی و انقلابی ایران از دنیا رفتند. از این تعداد سهم کابینه دولت موقت بیش از بقیه بود. 3 نفر از اعضای دولت موقت در بین درگذشتگان امسال بودند. در میان درگذشتگان امسال نام آیت الله حائری شیرازی نیز به چشم می خورد؛ فردی که در تمام سال های پس از انقلاب در صحنه مبارزات سیاسی حضوری فعال داشت. در ابتدای سال جدید، مروری می کنیم بر همه کسانی که در دنیای سیاست بوده اند و امسال دیگر در میان ما نیستند.
امام جمعه انقلابی
آیت الله محمد صادق (محی الدین) حائری شیرازی، عضو مجلس خبرگان رهبری، امام جمعه شیراز در این سال دار فانی را وداع گفت. حائری شیرازی از مبارزان پیش از انقلاب بود که بعد از تبعید امام خمینی به عراق به دلیل فعالیت های مبارزاتی اش بازداشت، زندان و تبعید شد. او بعد از شهادت آیت الله دستغیب از سوی امام خمینی (ره) به عنوان امام جمعه شیراز انتخاب شد. او که متولد سال 1315 بود پس از یک دوره طولانی مبارزه با بیماری سرانجام در 29 آذر دعوت حق را لبیک گفت. پیکر وی پس از تشییع در حرم حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شد.
عضو دفتر امام خمینی (ره)
حاج سید رحیم میریان از اعضای دفتر امام خمینی با پیروزی انقلاب و تشکیل سپاه پاسداران به این نهاد انقلابی پیوست. بعد از مدتی از طریق حضرت آیت الله طاهری اصفهانی به مرحوم حاج احمد آقا معرفی شده و در روز هشتم شهریور 1360 به تهران آمد تا با حضور در بیت حضرت امام به خادمین و پاسداران بیت شریف حضرت امام بپیوندد.
بر اساس خاطراتی که در کتاب خادمان و پاسداران امام خمینی منتشر شده، نخستین دیدار او با امام خمینی (ره) در دوازدهم بهمن ماه سال 57 بود و با بروز غائله کردستان به عنوان بسیجی در این مناطق ماموریت یافت و پس از پایان این ماموریت به عضوت رسمی سپاه پاسداران در آمد و هشتم شهریور ماه سال 60 به عنوان محافظ در خدمت بیت امام خمینی قرار گرفت. او در نهایت 27 دی ماه سال 96 درگذشت.
نخستین وزیر نفت ایران پس از انقلاب
علی اکبر معین فر نخستین وزیر نفت ایران پس از انقلاب بود. علاوه بر این عضویت در شورای انقلاب، رئیس سازمان برنامه و بودجه دولت موقت و نماینده تهران در نخستین دوره مجلس را نیز در کارنامه داشت. وی پس از استعفای بازرگان از نخست وزیری از سمت خود در وزارت نفت استعفا داد. .معین فر در سال های آخر حیات، عمده فعالیت های سیاسی اش به حضور در مراسم، مناسبت ها و مصاحبه ها، محدود شده بود.
اگرچه در انتخابات سال 1367 و مدتی پیش از برگزاری، برای نامزدی خود اعلام آمادگی کرد. او پس از مدت ها تحمل بیماری به دلیل مشکلات دیالیز نارسایی کلیه در بیمارستان بستری شد و در نهایت در تاریخ 12 دی امسال از دنیا رفت. معین فر در زمان مرگ 90 سال سن داشت.
نخستین رئیس سازمان تربیت بدنی پس از انقلاب
حسین شاه حسینی اما یکی دیگر از درگذشتگان امسال بود، مردی که فعالیت های سیاسی خود را از اواخر دهه 20 آغاز کرده بود و در جریان نهضت ملی شدن صنعت نفت از حامیان دکتر محمد مصدق بود. پس از کودتای 28 مرداد او به همراه صدرالخفاضی، آیت الله زنجانی، عطایی، محمد نخسب از نخستین فعالان و بنیانگذاران نهضت مقاومت ملی بود.
شاه حسینی در دوران فعالیت جبهه ملی دوم هم به عنوان عضو شورای مرکزی این جبهه انتخاب شد. وی معاون نخست وزیر موقت و نخستین رئیس سازمان تربیت بدنی و رئیس کمیته ملی المپیک پس از انقلاب در دولت موقت مهندس مهدی بازرگان بود. شاه حسینی در سال های بعد از کنار رفتن از مسئولیت به انجام فعالیت های سیاسی روی آورد. سرانجام نی در تاریخ 3 دی ماه امسال از دنیا رفت و در بهشت زهرا (ع) تهران به خاک سپرده شد. شاه حسینی در زمان فوت 90 ساله بود.
استانداری که با دوچرخه تردد می کرد
طاهر احمدزاده نخستین استاندار خراسان پس از انقلاب بود. فعالیت های انقلابی و آزادیخواهانه اش به پیش از نهضت ملی شدن صنعت نفت بر می گشت. او از جمله کسانی بود که تحت تاثیر اقدامات دکتر محمد مصدق بود. احمدزاده از موسسان «کانون نشر حقایق اسلامی» در مشهد بود و از دوستان استاد محمد تقی شریعتی و فرزندش علی. در سال های پیش از انقلاب به واسطه فعالیت های سیاسی و حضورش در نهضت مقاومت ملی، چند بار بازداشت و روانه زندان شد.
پس از انقلاب سمت استانداری خراسان را عهده دار بود و با استعفای دولت موقت، او نیز از سمت خود کناره گرفت. از نکات جالب درباره او این است که در تمام دوران مسئولیتش در استان خراسان با دوچرخه تردد می کرد. نهم آذر امسال او در 96 سالگی درگذشت. در تشییع پیکر او بسیاری از چهره های سیاسی حضور داشتند و او را تا منزل ابدی بدرقه کردند.
وزیر خارجه دولت موقت
ابراهیم یزدی فعال سیاسی و مبارز قبل از انقلاب عضو شورای انقلاب، وزیر خارجه و معاون نخست وزیر دولت موقت انقلاب، سرپرست موسسه کیهان، نماینده شهر تهران در مجلس اول و دبیرکل نهضت آزادی در ایران بود. وی در دوران تبعید امام خمینی (ره) در نوفل لوشاتو از نزدیکان وی بود و با بازگشت امام خمینی به ایران در 12 بهمن 57، ابراهیم یزدی همراه ایشان وارد کشور شد. با ورود امام (ره) به ایران، مهندس بازرگان به نخست وزیری دولت موقت برگزیده شد و مسئول انتخاباب کابینه انقلاب نوپای اسلامی شد.
با استعفای مهدی بازرگان از نخست وزیر دولت موقت او نیز از سمت هایش استعفا داد و پس از فوت بازرگان به عنوان دبیرکل نهضت آزادی در فضای سیاسی حضور داشت. یزدی از یک سال پیش از فوتش با بیماری سرطان دست و پنجه نرم می کرد تا این که پس از مدت ها مبارزه با بیماری 6 شهریور امسال در ازمیر ترکیه درگذشت. ابراهیم یزدی متولد سوم مهرماه 1310 در قزوین بود.
سایر کسانی که رفتند
امسال علاوه بر این افراد، رضا مقدسی مدیر مسئول خبرگزاری مهر، حجت الاسلام مظاهری چهره ماندگار استان اصفهان، عباسعلی نورا نماینده سابق مجلس، رسول مهرپرور عضو هیات موسس حزب اعتماد ملی و نماینده مجلس ششم نیز از جمله کسانی بودند که در این سال از دنیا رفتند.