یک وضوی استاندارد

چنان که قبلاً گفتیم، وضو از دو بخش شستن و مسح کردن تشکیل می شود و هر بخش احکام خاص خود را دارد که ابتدا احکام خاص شست و شو و بعد احکام مسح را بیان می کنیم.

شستن
 

وضو شامل شستن گردی صورت و دو دست است. باید توجه داشته باشیم که در درجه اول محل وضو یعنی قسمت هایی که باید شسته شود، از هر نوع نجاستی پاک باشد و نباید گمان کرد وقتی هنگام وضو بر آن قسمت آب می ریزیم، خودش پاک می شود، زیرا در ین صورت نجاست برطرف می شود، اما وضوی ما صحیح نخواهد بود، زیرا شرط صحت وضو، پاک بودن همان قسمت قبل از شست و شوست.
البته این شرط درباره هر عضو به تنهایی رعایت می شود، نه در مورد همه اعضای وضو. یعنی اگر آرنج دست چپ ما قدری نجس باشد، ایرادی ندارد که وضو را شروع کنیم و صورت و دست راست را بشوییم و قبل از شروع کردن شست و شوی دست چپ، ابتدا قسمت نجس را بشوییم و بعد همه دست را برای وضو بشوییم. پس قبل از شستن هر عضو وضو، باید آن بخش پاک باشد.
توجه به این نکته هم لازم است که بدانیم خون در هر صورت نجس است، کم باشد یا زیاد، جریان داشته یا خشک شده باشد. پس اگر دستمان زخم کوچکی برداشت و مقداری خون روی آن بود، باید قبل از وضو، خون را با شستن و دست کشیدن آرام و مداوم، برطرف کنیم و بعد وضو بگیریم.

حتی سر سوزن
 

نکته بعدی که در شستن صورت و دستها باید رعایت شود، آن است که در همه جای این دو عضو، چیزی که مانع رسیدن آب به پوست صورت باشد، وجود نداشته باشد، یعنی برای انجام یک وضوی صحیح لازم است آب به همه جای پوست صورت و دست ها برسد و حتی سر سوزنی هم نشسته نماند. البته باید توجه داشته باشیم که این دقت ما را به وسواسی شدن و حساسیت های بی مورد نکشاند، اما در هر حال نباید در وضو گرفتن سرسری و بی توجه باشیم و با دست و روی کثیف و روعنی و رنگی، وضو بگیریم. مخصوصاً اگر همان موقع دوچرخه مان را تعمیر کردیم یا با رنگ روی دیوار محله نوشتیم: استقلال، سرور پرسپولیسه یا پرسپولیس سرور استقلاله. به هر حال در این مواقع لازم است قبل از وضو از نبودن مانع آب روی دست و صورتمان مطمئن شویم.
نوجوانانی که اهل چسباندن برخی برچسب ها یا تصاویر پشت کاغذ آدامس های روی دست شان هستند و دوست دارند روی قسمت های مختلف بدنشان نقاشی کنند، باید بدانند بسیاری از این تصاویر مانع رسیدن آب به پوست هستند.
البته مشکل اصلی در این موارد مربوط به دختر خانم هاست که در جشن ها و مهمانی ها از موادی مانند لاک ناخن استفاده می کنند که لازم است وقت وضو حتماً لاک روی ناخنشان پاک شود، حتی قسمت های ریز گوشه ناخن، و الا وضویشان صحیح نیست. بهترین کار برای این دخترخانم ها آن است که اگر به عروسی یا جشن می روند، قبل از استفاده از لاک و دیگر مواد آرایشی، وضو بگیرند تا وقت نماز، گرفتار ور رفتن با استون و ناخن گیر نباشند.

مسیر یک طرفه است
 

نکته سوم در مورد شستن صورت و دست ها آن است که این شست و شو به هر شکل ممکن انجام نشود، یعنی گمان نکنیم مهم شسته شدن همه دست است. حالا به هر شکل و جهتی که انجام شد، اشکال ندارد، بلکه شست و شو باید از بالا به پایین انجام شود، یعنی هنگام شستن صورت از بالای صورت به سمت پایین، شست و شو انجام شود و هم چنین در شستن دست ها هم از آرنج به سمت نوک انگشتان این کار صورت بپذیرد.
البته در باره این مسئله دقت های بی مورد و حساسیت های شدید، نادرست و اشتباه است، زیرا آن چه مهم است آن است که صورت و دست ها به گونه ای شسته شوند که از نظر عرفی شستن از بالا به پایین محسوب شود، نه از پایین به بالا، و الا طبیعی است که در هنگام شست و شو قدری آب به سمت بالا برود یا دست انسان در وقت ریختن آب یا دست کشیدن به سمت بالا متمایل شود. پس بدون توجه به دقت های بی مورد و حساسیت های بی اساس باید توجه داشته باشیم که اصل شستن ما از بالا به پایین باشد.

زیاده روی ممنوع
 

نکته آخر در مورد شست و شو، تعیین محدوده دقیق شست و شو در صورت و دست هاست. در واقع در مورد شستن صورت و دست ها، تنها مقدار مشخصی لازم است شسته شود و شستن بیش از آن مقدار هیچ فایده ای ندارد.
در شستن صورت، گردی صورت انسان، یعنی از بالا، ازمحل رویش مو و از پایین تا چانه و از طرفین هم به مقداری که بین شست و انگشت وسط، هنگام وجب کردن عرض صورت قرار می گیرد. در نتیجه شستن بخش زیادی از موی سر و زیر چانه و کناره های صورت هیچ ضرورتی ندارد. البته به طور طبیعی برای این که انسان مطمئن شود گردی صورت را شسته مقداری از اطراف را هم می شوید، اما نباید تا گوش ها و گردن خیس شود و آب هدر برود.
در شستن دست ها لازم است خود آرنج و پایین تر از آن یعنی تا انتهای انگشتان شسته شود. در نتیجه شستن بالاتر از آرنج ها یعنی بازوها ضرورتی ندارد، گر چه در این جا هم مقداری کمی بالاتر از آرنج شسته می شود تا انسان اطمینان کند همه آرنج را شسته است.
نکته آخر در مورد این قسمت آن است که بدانیم در دست ها و صورت تنها شستن ظاهر بدن کافی است و هر قسمت که به نوعی از ظاهر بدن به حساب نیاید، نیاز نیست شسته شود. مثلاً در شستن صورت لبه های داخلی بین و قسمت داخلی ناخن ها هم نیاز به شستن ندارد، مگر آن که اندازه ناخن از حد طبیعی بلندتر باشد که در این صورت شستن پشت ناخن ها هم لازم است.
منبع: نشریه انتظار نوجوان شماره 70.