ریفلاکس معده و دلایل ترش کردن معده
با دلگرم همراه باشید تا با راه های مناسب برای درمان ترش کردن معده آشنا شوید.
ریفلاکس را بیشتر آدمها تجربه میکنند. منظور از ریفلاکس، همان سوزش سردل یا به اصطلاح عامیانه «ترش کردن» است. ریفلاکس، احساس ناخوشایندی است که درصورت شدت گرفتن، واقعا غیرقابل تحمل میشود.قدیمیها برای حل این مشکل درمانهای سنتی و توصیههای تغذیهای خاصی داشتند (مثل خوردن سیب، شیر، عرق نعناع و ...) که گهگاه به درمان آن کمک میکرد.
برای اینکه ببینیم اساسا تغذیه چهقدر روی التیام این بیماری تأثیر دارد و آیا پرهیزهای غذایی میتوانند جلوی این مشکل را بگیرند، نشستهایم پای حرفهای دکتر سید سعید حسینی، متخصص تغذیه و رژیمدرمانی.
علایم ترش کردن
شایع ترین علامت همان احساس ترش کردن در پشت جناغ سینه است. درد در پشت جناغ سینه؛ احساس بازگشت غذا به گلو و دهان؛ احساس مزّه شور و ترش یا تلخ در دهان یا جمع شدن بزاق در دهان از دیگر علامت هاست.
بسیاری از مواقع به علّت اسپاسم عضلات حنجره و گلو در تماس با اسید معده؛ بیمار احساس وجود یک عقده در گلو را تجربه می کند؛ گاهی هم به علّت التهاب تارهای صوتی دچار خشونت صدا می شود. احساس بدمزّه بودن دهان در صبح ها از علایم دیگر است. در مواردی بیمار احساس تهوّع و استفراغ به خصوص پس از برخاستن از خواب را نیز دارد.
«ریفلاکس، در واقع، بازگشت محتویات معده به مری است که معمولا 5/0 تا 2ساعت بعد از غذا اتفاق میافتد.» این، تعریفی است که دکتر سید سعید حسینی، متخصص تغذیه و رژیم درمانی، از این عارضه ارایه میدهد. چیزی که باعث سوزش مری میشود، اسید معده و هورمون پپسین است: «این هورمون به مخاط مری آسیب میزند و در صورت تداوم به ضعف شدیدی در این منطقه منجر میشود که در درازمدت ممکن است به بدخیمی منجر شود.»
علامت بارز این ناراحتی، سوزش سردل یا احساس درد همراه با سوزش زیر جناغ سینه است اما گاهی ریفلاکس با بیماریهای دیگری مثل ناراحتی قلبی و تنفسی اشتباه گرفته میشود: «بعضی از بیماران با احساس درد قلبی مراجعه میکنند و نمیدانند مشکل اصلیشان ریفلاکس است. این ناراحتی در موارد خیلی شدید علایم تنفسی به وجود میآورد.
بعضی از افراد که مدتها به عنوان بیماران مبتلا به آسم و برونشیت تحت درمان بودهاند، در حقیقت ریفلاکس معده داشتهاند. اینها به احتمال زیاد بعد از غذا میخوابیدهاند و محتویات معدهشان وارد مری میشده و بعد از راه حلق به ریه میرسیده و مشکلات تنفسی را ایجاد میکرده است اما به جای مراجعه به متخصص گوارش، نزد متخصص ریه میرفتهاند.»
چاقی و بارداری ریفلاکس را تشدید میکنند
ریفلاکس عارضهای جدی است که باید هرچه زودتر برای درمان آن اقدام کرد. اگر این ناراحتی برای مدتی طولانی ادامه پیدا کند، ممکن است به ناراحتیهایی مثل اختلال در بلع از قبیل بلع دردناک و خونریزیهای گوارشی ناشی از ناحیه زخم شده مری منجر شود.موز، هندوانه و خیار را در رژیم غذایی روزانه خود بگنجانید. در ضمن آب هندوانه هم برای درمان ترشی معده بسیار مفید است.
درمان ترش کردن معده
هر روز یک لیوان شیر بنوشید. حتما آخرین وعده غذایی را 2 تا 3 ساعت قبل از رفتن به رختخواب مصرف کنید. بعلاوه همواره وعدههایی غذایی کوچک، منظم و سروقت داشته باشید. از مصرف موادی مثل سرکه، غذاهای ادویهای، ترشی و خیارشور خودداری کنید.
فاصلههای طولانی مدت بین هر وعده غذایی یکی دیگر از عوامل افزایش اسید معده است. بنابراین توصیه میشود زمان بین وعدهها را کوتاهتر کنید اما وقت مشخصی را در هر روز به خوردن اختصاص دهید. مقداری برگ نعناع را در آب جوش بجوشانید و این جوشانده را یک لیوان بعد از هر وعده غذایی مصرف کنید.
مکیدن مقداری میخک عطاری یک راه کار موثر دیگر در این زمینه است. لیمو، بادام و ماست هم به عنوان خوردنیهایی شناخته شده هستند که اسید معده را کاهش داده و سوزش سردل را بهبود میدهند. سیگار و الکل هر دو اسید معده را افزایش میدهند اما در عوض جویدن آدامس به دلیل تولید بزاق و کمک به حرکت غذا در مجاری گوارشی، علائم سوزش سردل را کاهش میدهد. زنجبیل به هضم غذا کمک میکند چه به صورت پودر و یا به صورت کپسول باشد.
همچنین نوشیدن یک لیوان شربت آب لیمو یک ساعت قبل از ناهار علائم این مشکل را کاهش میدهد. علاوه بر اینها مصرف سبزیجاتی مثل کلم، کدو حلوایی، لوبیا، هویج و پیاز بهاری در کاهش علائم ترش کردگی معده موثر است.
عوارض ترش کردن معده
تماس طولانی مدّت مری با اسید معده می تواند منجر به زخم شدن آن، تنگ شدن تدریجی مری و در نتیجه مشکل در بلع غذا و یا ایجاد خونریزی های خفیف شود. در صورت عدم درمان و پس از گذشت سال های طولانی، بروز کم خونی، کاهش وزن و سرطان مری نیز مورد انتظار خواهد بود. همچنین با رسیدن اسید به حنجره و ورود آن به نای، به تدریج زمینه برای بروز آسم مهیّا می شود و اگر بیمار از قبل دچار آسم باشد، حملات آسمی وی تشدید خواهد شد.
بنابراین ممکن است بیمار به علّت تحریک مداوم نای و ریه با اسید و یا به علّت تشدید بیماری آسم، دچار سرفه های مزمن باشد که ممکن است با بیماری های ریوی اشتباه شوند. از طرفی ریفلاکس، شایع ترین علّت دردهای غیر قلبی قفسه سینه است که بروز اشتباه تشخیصی در مورد آن و بیماری های قلبی، حتّی در بین اهل فن هم دیده می شود.
گوش درد نیز علامتی است که بعضی از بیماران دچار آن می شوند. در موارد بسیار شدید امکان تخریب تدریجی دندان ها به واسطه تماس با اسید نیز وجود خواهد داشت.
نکته 1:
در بعضی منابع طبّ جدید از عرق نعناع به عنوان یکی از تحریک کننده های ترش کردن یاد شده است که آموزه های طبّ سنّتی و تجربیات ما و حتّی تجربیات عموم مردم خلاف این مطلب را نشان می دهد.
نکته 2:
یکی از علل مهم ترش کردن وجود فتق های هیاتال(فتق معده به دیافراگم) است که در موارد شدید منجر به جرّاحی می شود. با اطمینان خاطر به شما می گوییم که حتّی این بیماران نیز با رعایت دستورات فوق بهبودی کامل پیدا خواهند کرد.
گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم
مرجان امینی