آشنایی با خواص شقاقل
شَقاقُل معمولی یا زَردَک ریگی یا زردک ریش‌بزی با نام علمی Malabaila secacul Boiss. یا Pastinaca sativa L. یکی از سبزیجات ریشه‌ای از خانواده هویج است(هویج وحشی). شکل آن همانند هویج است ولی پوست آن کمرنگتر و مزه آن قوی‌تر است. در لهجه شیرازی به آن نرگسی گفته و در آشپزی شیرازی از آن استفاده می‌شود. «نرگسی» نوعی از هویج است که فقط درفصل زمستان قابل برداشت می‌باشد، دارای اثرات ضد میکروبی قوی است و قند و آهن بیشتری نسبت به هویج دارد.
شقاقل (نرگسی) در بیشتر آسیا و اروپا می‌روید و از قدیم خورده می‌شده است. پیش از ورود سیب زمینی از قاره آمریکا به بر قدیم، در اروپا و آسیا شقاقل بسیار خورده می‌شد.مغز و ریشه آن یکنواخت و ریشه آن سنگین و دیرهضم است ولی وقتی که با شکر و عسل به صورت مربا تبدیل شود گوارش آن ساده است.با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با شقاقل و خواص بی نظیر این میوه بیشتر آشنا شوید.
شقاقل در طب سنتی
ریشه آن که برای تهیه مربا مصرف می‌شود نسبتاً ضخیم و ضخامت آن در حد یک انگشت، پر گره و کمی شیرین است.میوه آن در ابعاد یک نخود به رنگ تیره و گل‌های آن به صورت چتر مرکب در انتهای شاخه گل دهنده ظاهر می‌شود.گیاه شقاقل مربا در ماسه‌های مرطوب و حاشیه جنگل‌های متراکم انتشار دارد. در ایران در دماوند، شمال ایران و شیراز در کوه برفی می‌روید. در اروپا به خصوص در فرانسه از نوع مزروع آن غذایی قدیمی دارند به نام Pot-au-feu که از گوشت گاو پخته و شقاقل مزروع و انواع سبزیجات به خصوص تره درست می‌کنند و چاشنی‌هایی که می‌زنند نسبتاً خوشمزه می‌شود.در اروپا و آمریکای شمالی به عنوان سبزی و همچنین علوفه به کار می‌رود.
ریشه گیاه شقاقل از نظر طبیعت طبق نظر حکمای طب سنتی کمی گرم و تر می‌باشد و از نظر خواص معتقدند که بازکننده انسداد مجاری عروق و گرم کننده می‌باشد و برای گرم کردن معده و کلیه و کبد تأثیر بسزایی دارد. اشتها را کاهش می‌دهد و ممکن است ایجاد سردرد نماید از این نظر باید با عسل خورد و مربای آن با عسل مضرات آن را برطرف می‌کند.مقدار خوراک آن تا 20 گرم است. خواص دارویی آن تا 4 سال باقی می‌ماند.شقاقل خطر نقص جنین را در زنان باردار پایین می‌آورد و با بهبود عملکردبرونشیتی به بیماران مبتلا به آسم کمک می‌کند
------------------------------------------------------------------------------
ترکیبات شیمیایی شقاقل
در هر یک صد گرم نوع اهلی شقاقل خام مواد زیر وجود دارد:
آب 79 گرم، پروتئین 7/1 گرم، چربی 5/0 گرم، هیدراتهای کربن (قند و نشاسته) 15 گرم، کلسیم 50 میلی گرم، فسفر 77 میلی گرم، آهن 7/0 میلی گرم، سدیم 12 میلی گرم، پتاسیم 541 میلی گرم، ویتامین آ 30 IU، تیامین 08/0 میلی گرم، ریبوفلاوین 09/0 میلی گرم، نیاسین 2/0 میلی گرم و ویتامین ث 16 میلی گرم.
در هر یک صد گرم نوع اهلی شقاقل پخته کم آب مواد زیر وجود دارد:
آب 82 گرم، پروتئین 5/1 گرم، چربی 5/0 گرم هیدراتهای کربن (قند و نشاسته) 13 گرم، کلسیم 45 میلی گرم، فسفر 62 میلی گرم، آهن 6/0 میلی گرم، سدیم 8 میلی گرم، پتاسیم 379 میلی گرم، ویتامین آ 30 IU، تیامین 07/0 میلی گرم، ریبوفلاوین 08/0 میلی گرم، نیاسین 1/0 میلی گرم و ویتامین ث 10 میلی گرم.
مروری بر خواص شقاقل
* این گیاه سرشار از ویتامین‌های B1، B2، C، پتاسیم و فیبر است.
*خاصیت ادرارآور، ضدروماتیسمی و آنتی اکسیدان دارد.
* برای درمان بیماری‌های کلیوی و کنترل چاقی مفرط کاربرد دارد.
* فیبر موجود در آن، چربی سوز طبیعی است.
* ویتامین K موجود در آن، برای لخته شدن خون و رشد سلول‌ها مفید است و خطر بروز پوکی استخوان را کاهش می‌دهد.
* فولات موجود در شقاقل مانع از بروز کم خونی می‌شود و آن را درمان می‌کند. (به ویژه هنگام بارداری).
* ویتامین C موجود در آن، در تولید کلاژن موثر است.
* ترکیبات ضدالتهابی موجود در آن، به بهبود التهاب برونشیت در بیماران آسمی کمک می‌کند.
* پتاسیم همراه با اسید چرب امگا 3 انرژی بدن را افزایش می‌دهد و مانع از خستگی می‌شود.
* سیستم گوارشی و دیواره های مویرگ‌ها را تقویت می‌کند و آرام بخش، خلط آور و تقویت کننده است.
* اسیدفولیک موجود در شقاقل ابتلا به بیماری قلبی را کاهش می‌دهد و مانع شکستگی استخوان بر اثر پوکی استخوان می‌شود. به علاوه مصرف آن به بیماران کلیوی، سلولیت و چاقی مفرط توصیه می‌شود.
گیاه شقاقل از نظر طبیعت طبق نظر حکمای طب سنتی کمی گرم و تر می‌باشد
و از نظر خواص معتقدند که بازکننده انسداد مجاری عروق و گرم کننده می‌باشد
و برای گرم کردن معده و کلیه و کبد تأثیر بسزایی دارد
* از آن جا که شقاقل منبع عالی ویتامین C است سیستم ایمنی بدن، سیستم گوارشی، پوست و عصب را تقویت می‌کند.
* میزان زیاد فیبر موجود در این گیاه در کاهش کلسترول و حفظ قند خون نرمال موثر است.
* شقاقل فشار خون بالا، یبوست و ناراحتی‌های متعدد قلب را کاهش می‌دهد.
* شقاقل خطر نقص جنین را در زنان باردار پایین می‌آورد و با بهبود عملکرد برونشیتی به بیماران مبتلا به آسم کمک می‌کند.
* ریشه این گیاه خاصیت مدری و آنتی اکسیدانی دارد.
------------------------------------------------------------------------------
ترکیبات شیمیایی شقاقل
در هر یک صد گرم نوع اهلی شقاقل خام مواد زیر وجود دارد:
اب 79 گرم ، پروتئین 7/1 گرم ، چربی 5/0 گرم ، هیدراتهای کربن ( قند و نشاسته ) 15 گرم ، کلسیم 50 میلیگرم ، فسفر 77 میلی گرم، اهن 7/0 میلی گرم ، سدیم 12 میلیگرم ، پتاسیم 541 میلیگرم ، ویتامین A30 IU، تیامین 08/0 میلی گرم ، رایبوفلاوین 09/0 میلی گرم ، نیاسین 2/0 میلی گرم ، و ویتامین C16 میلی گرم . در هر یک صد گرم نوع اهلی شقاقل پخته کم اب مواد زیر وجود دارد:
اب 82 گرم ، پروتئین 5/1 گرم ، چربی 5/0 گرم ، هیدراتهای کربن ( قندو نشاسته )13 گرم ، کلسیم 45 میلی گرم ، فسفر 62 میلی گرم ، اهن 6/0 میلی گرم ، سدیم 8 میلی گرم ، پتاسیم 379 میلی گرم ، ویتامین A 30 IU ، تیامین 07/0 میلی گرم ، رایبوفلاوین 08/0 میلیگرم ، نیاسین 1/0 میلی گرم و ویتامین C10 میلیگرم .
خواهشمندیم اگر سوال یا نکته‌ای برای مطلب شقاقل و فواید بی نظیر شقاقل
در ذهن شما باقی مانده است، آن‌را در قسمت نظرات با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید.
------------------------------------------------------------------------------
مجله اینترنتی دلگرم
مرجان امینی
