وب سایت روزیاتو - حسین علی پناهی: این روزها که بحث خرید سیستم های دفاع موشکی بسیار داغ است همه برای خرید سیستم دفاع موشکی اس 400 روسیه صف بسته اند. اما در بازاری که انواع مختلفی از سیستم های دفاع موشکی ساخت کشورهای بزرگ دنیا وجود دارد چرا همه برای خرید این مورد تلاش می کنند؟
میل کشورهای جهان و به خصوص کشورهای منطقه خلیج فارس به این سیستم بی دلیل نیست. قرارداد عربستان سعودی برای خرید سیستم ضدموشکی ترایمف اس 400 از روسیه، دهن کجی و شکستی سخت برای ایالات متحده و کشورهای اروپایی عضو ناتو به شمار می آید. این قرارداد پس از آن امضا شد که ترکیه نیز قرارداد 2٫5 میلیارد دلاری خود را برای خرین این سامانه از روسیه نهایی کرد. مصر نیز قصد دارد این سیستم را از روسیه خریداری نماید.
مصر از قبل نیز سیستم اس 300 وی ام که می توانست موشک های بالستیک برد کوتاه و متوسط، موشک های کروز، موشک های نقطه زن، هواپیماهای تاکتیکی و استراتژیک و همچنین هواپیماهای جنگ الکترونیکی و اخطار اولیه را رهگیری و منهدم کند نیز در اختیار داشت. یکی دیگر از کشورهایی که سیستم دفاع موشکی اس 300 را در اختیار دارد یونان است که یکی از متحدان ناتو به شمار آمده و این سامانه را از قبرس خریداری کرد؛ بعد از آن که ترکیه این کشور را تهدید کرد که در صورت در اختیار داشتن این سیستم موشکی به این کشور حمله خواهد کرد. از این رو این سیستم به یونان فروخته شد تا از درگیری جنگ با ترکیه جلوگیری شود. کشورهای دیگری نیز از این سیستم دفاع ضد موشکی استفاده می کنند که از آن میان می توان به چین، هند، اوکراین، ونزوئلا و بلغارستان اشاره کرد که خود از کشورهای عضو ناتو به شمار می آید.
اما سیستم دفاع موشکی اس 400 به کلی قاعده بازی در میدان نبرد را تغییر می دهد. در واقع قدرت اصلی و تعیین کننده این سیستم در این است که اس 400 موشک های رهگیری متفاوتی می تواند شلیک کند. این سیستم چهار نوع مختاف موشک را پشتیبانی خواهد کرد: موشک های با برد بسیار بلندی که تا 400 کیلومتر برد دارند، موشک های برد بلندی که تا 250 کیلومتر برد دارند، موشک های برد متوسط با برد 120 کیلومتر و در نهایت موشک های برد کوتاه با برد 40 کیلومتر. اگر بخواهید مقایسه کنید سیستم دفاع موشکی پاتریوت ایالات متحده تنها دارای یک نوع موشک رهگیر است که برد آن نیز از 100 کیلومتر (دقیقا 96 کیلومتر) فراتر نمی رود.
اما این تمام ماجرا نیست. موشک های برد متوسط این سامانه با نام 9M96E2 از بهترین بخش های اس 400 هستند. این موشک ها با سرعت 15 ماخ (5 کیلومتر در ثانیه و 18٫500 کیلومتر در ساعت) پرواز می کنند و می تواند در ارتفاعی پایین در حد 5 متر از سطح زمین نیز با هدف خود درگیر شود و نیرویی با قدرت بیش از 20 جی (نیروی جاذبه ای) تولید کند در حالی که انسان با لباس ها و کلاه های ضدفشار مخصوص و تنها برای چند ثانیه می تواند نیرویی با قدرت کشش حداکثر 9 جی را تاب بیاورد. این موشک برای هدف قرار دادن هواپیماها یا موشک هایی که در ارتفاع بسیار پایین حرکت کرده و هدف قرار دادن آن ها با موشک های کروز ممکن نیست بسیار موثر خواهد بود.
دکتر کارلو کوپ، یکی از شناخته شده ترین کارشناسان علوم هوافضای جهان، می گوید که اس 400 دارای رادارهای انتخابی دریافت اطلاعات است که قابلیت شکست دادن هواپیماهای پنهانکار مدرن مانند اف 22 و اف 35 را نیز دارد. این رادارها از باندهای فرکانسی متعددی از جمله وی اچ اف و ال که توانایی شناسایی جنگنده های بسیار پنهانکار را دارند استفاده می کنند. جنگنده های رادارگریز امروزی طوری ساخته شده اند که توسط رادارهای باند ایکس که بیشترین استفاده را در صنعت رادارهای نظامی دارند شناسایی نشوند. جنگنده اف 35 بیشتر در قسمت جلوی خود دارای خاصیت پنهانکاری است که بدین معنا خواهد بود که در صورت بازگشت پس از انهدام هدف یا پشت کردن به آن بسیار آسیب پذیر خواهد بود. در حال حاضر تمامی سیستم های دفاع موشکی ایالات متحده و متحدانش اغلب از باند ایکس استفاده می کنند که با روی آوردن روسیه و چین به ساخت هواپیماها و موشک های پنهانکار دیگر عملاً بلااستفاده خواهند بود.
علاوه بر پیشرفت های فوق العاده در زمینه راداری که ممکن است به مشتریان خارجی داده شده و یا داده نشود، روسیه یک سیستم دفاع هوایی یکپارچه خوفناک دارد اگر چه سایز ناوگان هوایی حقیقتاً مدرن آن در مقایسه با ایالات متحده و ناتو بسیار کوچک است. روسیه به مدت یک دهه، نبرد در زمینه ساخت هواپیماهای جنگی را به دلیل نداشتن منابع مالی کافی برای توسعه این جنگ افزارها به کلی باخته بود و شرایط اقتصادی کنونی آن نیز به سختی امکان ساخت و توسعه تجهیزات نظامی مدرن را میسر می سازد. در واقع یکی از دلایلی که روسیه سیستم دفاع موشکی خود را توسعه داده نه تنها مقابله با هواپیماهای پنهانکار و موشک های کروز ایالات متحده بلکه این واقعیت است که توانایی ساخت و توسعه یک ناوگان مدرن بزرگ و پرتعداد از هواپیماهای جنگی را ندارد.
بدین ترتیب روسیه به جای تمرکز بر مولفه های تهاجمی در این بخش از ارتش خود، روی تجهیزات دفاعی متمرکز شده است؛ موضوعی که توسط مقامات آمریکایی نادیده گرفته می شود. سیستم اس 400 که یک سیستم دفاع ضد موشکی برد بلند است برای هدف قرار دادن هواپیماهای فرماندهی دشمن و هواپیماهای جاسوسی آواکس طراحی شده است.این هواپیماها که توسط ایالات متحده و کشورهای عضو ناتو مورد استفاده قرار می گیرند در پایگاه هایی در ژاپن و امارات متحده عربی نیز مستقر هستند و بدین ترتیب در برابر این سیستم دفاع موشکی به شدت آسیب پذیر می باشند. به دلیل برد بلند این سیستم ضد موشکی، تمامی هواپیماهایی که تاکنون از خطر دیگر سیستم های دفاعی روسیه در امان بودند دیگر ایمن نخواهند بود. بدین ترتیب شاید زمان بازنشستگی آواکس که از دهه 1960 وارد سرویس شد فرا رسیده است.
اس 400 همچنین در مقابله با موشک های کروز نیز بسیار توانمند بوده که بیش از همه عاملی برای جلب توجه عربستان سعودی بوده است هر چند هنوز کسی در مورد میزان کارآیی این سیستم در برابر موشک های کروز چیزی نمی داند. تصمیم عربستان سعودی برای خرید سامانه دفاع موشکی اس 400 بی ارتباط با خرید سیستم اس 300 وی ام و تصمیم برای خرید اس 400 توسط مصر نیست. روسیه با فروش این سامانه به کشورهای عضو ناتو که آینده آن ها در این اتحادیه چندان امیدوار کننده نیست اتفاقی غیرمنتظره را رقم زده است.
همچنین روسیه توانسته نظر برخی کشورهای قدرتمند منطقه مانند عربستان و امارات که همواره مشتری سلاح های آمریکایی بوده اند را برای خرید این سامانه جلب کند که به شدت به وجهه ایالات متحده آسیب وارد خواهد کرد. علاوه بر این امارات به زودی اولین جت های جنگنده چند منظوره سوخوی 35 را دریافت خواهد کرد که پیشرفته ترین جنگنده ناوگان هوایی روسیه به شمار می آید. بدون شک ایالات متحده هیچ هماوردی برای اس 400 نداشته و با گسترش این سامانه در میان کشورهای جهان دیگر برای نگرانی بسیار دیر شده است.
