به گزارش ایسنا، محمدرضا پورابراهیمی در جلسه صبح امروز(سه‌شنبه) مجلس برای بررسی وضعیت بازار ارز با انتقاد از افزایش نرخ سود سپرده‌های بانکی از 15 به 20 درصد، گفت: در جلسه کمیسیون اقتصادی که سال گذشته با سیف و کرباسیان برگزار شد به این موضوع انتقاد کردم که آقای کرباسیان و نهاوندیان گفتند با این تصمیم مخالفند. در بخشنامه‌ای هم که آقای سیف گفتند تضمین بانک مرکزی برای سپرده‌های ارزی وجود ندارد بنابراین اعتماد سازی برای سپرده گذاران ارزی محقق نشده است.
وی با اشاره به موافقت رییس کل بانک مرکزی و وزیر اقتصاد با طرح کمیسیون اقتصادی جهت مدیریت بازار ارز، گفت: با این حال من با بخشی از تصمیات شب گذشته دولت مخالفم چرا که دلار 4200 تومانی با نرخ ارز شناور مغایر است، البته آقای سیف در اظهاراتش گفت نرخ اعلام شده اما با توجه به شرایط اقتصادی تعدیل می‌شود. اگر بنا بر تعدیل دارید چرا نرخ تکلیفی اعلام می‌کنید، نرخ تعدیل را بپذیرید.
این نماینده مجلس در ادامه خطاب به رییس مجلس گفت: به آقای روحانی تذکر دهید که باید از دولت در خصوص مسائل اقتصادی صدای واحد به گوش برسد.
علی لاریجانی در واکنش به این اظهارات گفت: این ایراد وارد است، در نظر یکی از مشاوران رییس جمهور موضوعی مطرح می‌شود و بعد رییس جمهور و وزرا نرخ تکلیفی اعلام می‌کنند. این افراد را کنترل کنید این چه وضعی است.
پورابراهیمی در ادامه با بیان اینکه هیچ توجیه اقتصادی برای اینکه نرخ ارز بین المللی افزایش یابد و نرخ پول ملی ما کاهش یابد، وجود ندارد، گفت: تورم یکی از علل افزایش نرخ ارزهای خارجی است. هر کشوری که نرخ تورم بالایی داشته باشد، پیامد آن کاهش ارزش پول ملی آن کشور است. دولت طی سال های گذشته اعلام می کند که نرخ تورم را تک رقمی کرده است. یکی از پیامدهای نرخ تورم تک رقمی در مقایسه نرخ تورم 30 تا 40 درصدی در دولت های گذشته این است که آثار شوک های اقتصادی که کاهش ارزش پول ملی یکی از پیامدهای آن است، به کمترین حد خود می رسد. طبق گزارشات دولت، نرخ تورم در طول سال های اخیر به شدت کاهش یافته و تک رقمی شده است. نرخ تورم به کمترین حد خود در طول سال های بعد از انقلاب رسیده است، از ناحیه تفاوت نرخ تورم داخلی و تورم خارجی اتفاقی نیفتاده است که ما منتظر کاهش ارزش پول ملی باشیم.
پورابراهیمی افزود: بر اساس گزارش های موجود، متوسط صادرات غیرنفتی ما حدود 40 تا 45 میلیارد دلار در سال های اخیر بوده است و واردات ما نیز نرخی شبیه آن بوده است، البته سال گذشته ما با تراز منفی در اقتصاد کشور در خصوص صادرات کالاهای غیرنفتی مواجه بودیم. همچنین مصارف ارزی ما هیچ وقت بیشتر از منابع ارزی ما نبوده است. در طول سال اخیر نیز تراز صادرات غیرنفتی ما منفی بوده است اما تراز صادرات کل که شامل درآمدهای نفتی و غیرنفتی است، کاملا مثبت است. علاوه بر این درآمدهای نفتی کشور از نیمه دوم سال گذشته به شدت افزایش یافته است، دلیل آن هم افزایش قیمت های جهانی نفت است.
وی ادامه داد: در سال های گذشته نفت را زیر 30 دلار نیز فروخته ایم اما امروز نفت را بالای 65 دلار به فروش می رسانیم. پیش بینی ما این است که در سال 97 نیز نرخ جهانی نفت افزایش یابد. قیمت جهانی سنگ آهن و مس که ما فروشنده عمده آن هستیم نیز افزایش یافته است. همه اینها نشان می دهد که درآمدهای ارزی ما در نیمه دوم سال 96 افزایش یافته است و در سال 97 نیز افزایش می یابد. همه این عوامل نشان می دهد که مسائل اقتصادی نقشی در افزایش نرخ ارز نداشته است.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس یادآور شد: برخی افراد مسائل تحریمی مانند پیش بینی برای افزایش تحریم های آمریکا علیه ایران در اردیبهشت ماه سال جاری را عامل افزایش نرخ ارز می دانند، این در حالی است که فضای تحریم در طول سال های اخیر در کشور ما وجود داشته است اما به دلیل تحریم های پیاپی ما کشوری هستیم که میزان آثار تحریم ها در سال های اخیر در اقتصاد به کمترین حد خود رسیده است. به نظر می رسد اثرگذاری تحریم ها بر کشور ما در طول زمان به شدت کاهش یافته است. مشکل اصلی در بازار ارز عدم مدیریت صحیح بازار توسط بانک مرکزی است. ناکارآمدی بانک مرکزی در مدیریت بازار ارز کاملا مشهود است. نمونه بارز آن اقداماتی بود که سال گذشته بانک مرکزی انجام داد. بانک مرکزی بعد از اینکه بنده در مجلس تذکر دادم و از آقای رئیس مجلس خواستم با رئیس جمهور صحبت کند تا بازار ارز را مدیریت کنند، جلسه گذاشت و در تصمیم غیرکارشناسی، نرخ سود سپرده را از 15 درصد به 20 درصد افزایش دادند. این عمل نه تنها التهابات بازار ارز را کاهش نداد، بلکه موجب تحمیل هزینه سنگینی به بانک ها شد.
پورابراهیمی اظهار داشت: بانک ها با نرخ 15 درصد سپرده می گرفتند، نرخ تسهیلات نیز 18 درصد بود اما با تصمیم غیرکارشناسی نرخ سود سپرده ها و نرخ تسهیلات افزایش یافت. در اثر این تصمیم اشتباه تنها 230 هزار میلیارد تومان منابع در بانک ها جابه جا شد. به عبارت دیگر منابعی به بانک ها وارد نشد، بلکه حساب ها از سپرده کوتاه مدت به سپرده بلندمدت تغییر محل دادند. امکان دارد بخش جزئی هم منابع جذب شده باشد اما شک ندارم که عمده منابع فقط جابه جا شدند. در اثر این اقدام غیر کارشناسی نزدیک به 15 هزار میلیارد تومان هزینه به جمهوری اسلامی ایران تحمیل شد. البته آقایان در بانک مرکزی اعلام کردند که این هزینه که در اثر افزایش سود سپرده ها به بانک تحمیل شد را جبران خواهند کرد.
وی ادامه داد: بانک مرکزی باید بازار ارز را با ابزارهای بازار ارز مدیریت می کرد نه با ابزارهای بازار پولی. زمانی که نرخ سود سپرده ها به 20 درصد افزایش یافت، نرخ سود تسهیلات نیز افزایش می یابد. البته آقای سیف اعلام کردند که افزایش سود سپرده ها فقط برای 15 روز اتفاق افتاده است، این در حالی است که پس از آن دولت اقدام به انتشار اوراق و اسناد خزانه با نرخ 20 درصد کرد. دستگاه ها نیز چندین هزار میلیارد اوراق منتشر کردند. در حال حاضر نظام بانکی به خاطر بی تدبیری بانک مرکزی دچار چالش اساسی شده است.
پورابراهیمی تصریح کرد: در حال حاضر نظام بانکی به خاطر بی تدبیری بانک مرکزی دچار چالش اساسی شده است. تولید نیز دچار مشکل شده است. تولیدکنندگان به دنبال این بودند که وام های کم سود بگیرند و تولید را رونق دهند، ما هم برنامه ریزی کرده بودیم که نرخ سود تسهیلات و سود سپرده ها را تا 13 درصد و 15 درصد کاهش دهیم اما این اقدام بانک مرکزی همه برنامه ریزی ها را از بین برد. در همه جای دنیا نیز وام ها همین گونه است. دیگر هیچ جای دنیا با نرخ 20 و 25 درصد وام نمی دهند. در حال حاضر سود تسهیلات مجددا به جای اول خود بازگشت که جفایی به تولید کشور است.
نماینده مردم کرمان افزود: در دولت های نهم و دهم پس از التهابات بازار ارز، افرادی که به بانک ها برای دریافت سپرده ارزی خود مراجعه کردند، بانک ها اعلام کردند که ارز نداریم. بعد هم گفتند که ریالی تسویه کنید، آن هم ریالی آزاد نه، به صورت ریالی مبادله ای قصد تسویه حساب های ارزی را داشتند؛ این امر خیانت نظام بانکی کشور در حق مردم بود. بانک مرکزی نیز در این خیانت ناظر بود. از آن لحظه تا امروز کسی به حساب سپرده ارزی اعتماد ندارد. این امر موجب سرگردانی حساب های ارزی شده است. طبق برآورد ما طی سال های گذشته 30 میلیارد دلار منابع ارزی وارد کشور نشد و به حساب های ارزی بانک های خارجی انتقال یافت.
وی همچنین گفت: بانک مرکزی برای کاهش التهابات بازار ارز در ابتدا باید اعتمادسازی نسبت به حساب سپرده ارزی را در دستور کار خود قرار می داد. حساب سپرده ارزی با ضمانت بانک مرکزی باید مجددا در بازار اقتصادی ایران فعال شود و سود سپرده نیز به آن اختصاص یابد. این امر موجب می شود حجم عظیمی از منابع ارزی به داخل کشور بازگردد. پیشنهاد ما این است که حداقل دو بانک برای باز کردن حساب سپرده های ارزی پیش بینی شوند و بانک مرکزی نیز حفظ این منابع را ضمانت کند.
پورابراهیمی با بیان اینکه بیش از 20 میلیارد دلار منابع ارزی خارج از سیستم بانکی در خانه ها و گاوصندوق ها نگهداری می شود، گفت: اگر 30 میلیارد دلار ارزی که به خارج کشور رفته و 20 میلیارد دلار منابع ارزی که در خانه های مردم نگهداری می شود به سیستم بانکی کشور بازگردد، موجب تقویت منابع ارزی کشور می شود. بر همین اساس یکی از محورهای اصلی طرح مجلس بازگشایی حساب های سپرده ارزی با ضمانت بانک مرکزی و پرداخت سود به این حساب ها است.
وی تک نرخی شدن نرخ ارز را از مفاد طرح مجلس عنوان کرد و گفت: نرخ ارز در صرافی ها، تحویل به مردم برای فعالان اقتصادی متفاوت است که این امر شرایط خاصی را ایجاد کرده است. چند نرخی بودن نرخ ارز تنها موجب فساد در اقتصاد کشور است. ارز مبادله ای باید تنها به کالاهای اساسی اختصاص یابد، بانک مرکزی باید اعلام کند که چه اقداماتی انجام داده است که نرخ کالاهای اساسی در دست مردم به همان نرخ ارز مبادله ای باشد. به عنوان مثال برنجی که با ارز مبادله ای وارد می شود، در خرده فروشی ها به نرخ ارز آزاد به مردم فروخته می شود. یکسان سازی نرخ ارز از محورهای مهم طرح مجلس است. باید سامانه اطلاعاتی مشخصی در این خصوص شکل گیرد. در اقتصاد ما مشخص نیست که چه کسی خریدار ارز و چه کسی فروشنده ارز است. بانک مرکزی فقط نظاره گر بازار به هم ریخته ارز است و مدیریتی انجام نمی دهد.
رییس کمیسیون اقتصادی مجلس در پایان با تاکید بر لزوم ساماندهی صرافی‌ها گفت: صرافی ها عوامل مبادلات ارزی هستند. در حال حاضر رتبه های صرافی ها، ماموریت ها و سطح معاملات، سامانه اطلاعاتی صرافی ها مشخص نیست که این وضعیت غیرقابل قبول است.
